Nehemi la gə njéndooje
1 Mee ndəa’g neelé diŋgamje gə denéje lə dee lé d’ḭ no̰ no̰ yoo dɔ ŋgako̰ deeje’d gə́ to Jibje lé. 2 Njé gə́ na̰je pana: Jeḛ gə ŋgan síje gə́ diŋgam gə njé gə́ dené jeḛ bula yaa̰, maji kar dee d’ar sí kó gə mba kar sí j’usɔ j’isije ne kəmba sə dee. 3 Njé gə́ raŋg pana: Jeḛ j’waje ndɔje lə sí, gə ndɔ-nduúje lə sí, gə kəije lə sí n’tonaje ne kó loo gə́ ɓoo-boo o̰ lé. 4 Njé gə́ raŋg pana: Jeḛ n’wərje lar j’unda dɔ ndɔje’g lə sí ləm, gə dɔ ndɔ-nduúje’g lə sí ləm tɔ mba kuga ne nékoga dɔ rɔ gə́ wɔji dɔ mbai lé. 5 Lé bèe ya kara darɔ sí to asəna gə darɔ ŋgako̰ síje ya ləm, ŋgan síjeḛje to d’asəna gə ŋgan dee-deḛje ya ləm tɔ, nɛ aa ooje, jeḛ j’arje ŋgan síje gə́ diŋgam gə njé gə́ dené ra kula ɓər tɔɓəi ŋgan síje gə́ dené gə́ na̰je tel to ne ɓərje mba̰ tɔ, jeḛ kara siŋga sí godo ləm, ndɔje lə sí gə ndɔ-nduúje lə sí to ka̰ njé gə́ raŋg ləm tɔ.
6 Loo gə́ m’oo ta no̰ no̰ yoo lə dee gə taje neelé ndá məəm ḭ səm jugugu.
7 Ma m’wɔji məəm’g mba ndaŋg dəwje gə́ boo ləm, gə njéko̰ɓeeje ləm tɔ ndá m’dəji dee m’pana: Ta ɗi ɓa togə́bè wa! Seḭ arje ŋgako̰ síje tona sí né ndá seḭ tel taaje manee dɔ’g wa. Bèe ɓa ma mbo̰ koso-dəwje dɔ na̰’d mbata ta neelé . 8 Ndá m’ula dee m’pana: Gə goo siŋga sí lé ɓa jeḛ n’telje j’ugaje ne dɔ ŋgako̰ síje gə́ to Jibje gə́ ginkoji dəwje gə́ raŋg ndogo dee lé. Nɛ seḭ lé seḭ ndogoje ŋgako̰ síje ŋga see jeḛ ya tɔɓəi j’a tel ndogo deeje wa.
Deḛ d’isi guu ɓó d’oo ta gə́ kəm tel kilam keneŋ el. 9 Tɔɓəi m’pana: Né gə́ seḭ raje lé to lée’g el. See kəm kar sí ɓəlje Ala lə sí loo-kaw sí’g el wa. Bèe ɓa ginkoji dəwje gə́ to njéba̰je lə sí d’a koo loo kula ne sul dɔ sí’g el. 10 Ma kara jeḛ gə ŋgakɔmje gə kuraje ləm j’ar dee tona sí lar gə kó tɔ. Ar sí j’ya̰je goo ɓaŋg lə sí gə́ to dɔ dee’g lé. 11 Ɓogənè ya, maji kar sí ar deeje ndɔje lə dee gogo ləm, gə ndɔ-nduúje lə dee ləm, gə kag-koiyoje lə dee ləm, gə kəije lə dee ləma, gə né gə́ taa manee dɔ’g gə́ wɔji dɔ lar gə kó gə mán-nduú gə́ sigi gə ubu gə́ seḭ taaje ji dee’g gə siŋga sí lé ləm tɔ.
12 Deḛ tel d’ilam keneŋ pana: J’a telje gə néje lé kar dee ləm, j’a dəji deeje né el ləm tɔ to gə́ i pa lé ya.
Bèe ɓa ma m’ɓar njékinjanéməsje m’ar dee manrɔ dee no̰ dee’g gə mba kar ta lə dee lé d’a ra née ya. 13 Gée gə́ gogo m’sugu kubu ləm gə́ boi yul lé bugu-bugu m’pana: Dəw gə́ rara gə́ aa dɔ ta nee lé el ndá maji kar Ala sugee mee kəi’g ləa əsé dan némajije’g ləa ilá togə́bè tɔ. Bèe ɓa dəw neelé d’a sugee sugu-sugu kyá̰ kari ba tɔ.
Koso-dəwje lai pana: Bèe ya. Deḛ d’ila riɓar dɔ Njesigənea̰’g. Ndá koso-dəwje d’ila koji dɔ ta’g neelé ya.
14 Un kudee mee ndəa gə́ mbai undam ne gə́ njeguburuɓee gə́ Juda lé, un kudee mee ləb gə́ njekɔm’g rɔ-joo saar teḛ mee ləb gə́ njekɔm’g rɔ-munda-giree-joo gə́ Artajerjɛs to ne mbai lé as ləb dɔg-giree-joo lé ma əsé ŋgakɔmje lé lar gə́ wɔji dɔ njeguburuɓee ɓa j’usɔ el. 15 Njéguburuɓeje gə́ nɔm’g kédé lé d’unda nékodo gə́ wɔi dɔ koso-dəwje’g taa ne muru lə dee ləm, gə taa ne mán-nduú lə dee ləma, gə ŋgan larnda rɔ-sɔ-sɔ ləm tɔ. Kuraje lə dee ya kara d’ula kəm koso-dəwje ndòo tɔ. Nɛ ma m’ɓəl Ala ɓó m’ra togə́bè el. 16 Né gə́ raŋg gə́ maji dum ya ɓəi: ma m’ra kula gɔl ndògo-bɔrɔ neelé tɔɓəi jeḛ ndogoje loo-ndɔ kára kara el ndá jeḛ gə kuraje ləm lai j’aarje na̰’d ta kula’g ya. 17 Dəwje gə́ m’ar dee d’aw səm gə́ d’usɔ səm né ta ka-nésɔ’g ləm lé d’as tɔl-dɔ-dee-rɔ-mi (150), Jibje ləm, gə njéko̰ɓeeje ləm tɔ orè dɔ njé gə́ raŋg gə́ ree rɔ sí’d gə́ to ginkoji dəwje gə́ gugu dɔ sí lé tɔ. 18 Ndɔje kára-kára lai lé m’ar dee tɔl bɔ maŋg kára ləm, gə badje gə́ mbər dee d’as misa̰ ləma, gə yel-kulje ləm tɔ d’ar dee d’usɔ, ndá gə mee ndɔ dɔg-dɔg lé m’ar dee ra mán-nduú yaa̰ d’aree as béréré ləm tɔ. Lé bèe kara m’dəji lar gə́ wɔji dɔ njeguburuɓee el mbata kula lé wɔi dɔ koso-dəwje’g ya.
19 Ǝi Ala ləm, maji kari ar məəi olé dɔm’d gə́ majee ya mbata néje lai gə́ m’ra mbata lə koso-dəwje neelé.
مُساعدة نَحَمْيا للناس
1 وَ فِي الْوَكِتْ دَاكْ، نَاسْ وَاحِدِينْ وَ عَوِينْهُمْ قَدَّمَوْا شَكْوَةْ ضِدّ أَخْوَانْهُمْ الْيَهُودْ. 2 وَ وَاحِدِينْ مِنْهُمْ قَالَوْا: «أَنِحْنَ وَ أَوْلَادْنَا وَ بَنَاتْنَا كَتِيرِينْ. نِدَوْرُوا قَمَحْ أَشَانْ نِعِيشُوا.» 3 وَ وَاحِدِينْ قَالَوْا: «زِرَاعِتْنَا وَ جِنَيْنَاتْنَا هَنَا الْعِنَبْ وَ بُيُوتْنَا بِقَوْا ضَمَانَةْ لِلْقَمَحْ الشِّلْنَاهْ أَشَانْ نِعِيشُوا بَيَّهْ فِي وَكْت الْجُوعْ دَا.» 4 وَ آخَرِينْ كَمَانْ قَالَوْا: «أَنِحْنَ شِلْنَا دَيْن أَشَانْ نَنْطُوا لِلْمَلِكْ الْمِيرِي الْوَاجِبْ نِكَفُّوهْ لِزِرَاعِتْنَا وَ جِنَيْنَاتْنَا هَنَا الْعِنَبْ. 5 لَاكِنْ أَنِحْنَ كُلَ مِثِلْ أَخْوَانَّا الْآخَرِينْ، عِيَالْنَا كُلَ مِثِلْ عِيَالْهُمْ. الْقُوءْ بَسْ خَلَّانَا نِبِيعُوا أَوْلَادْنَا وَ بَنَاتْنَا أَشَانْ يِسَوُّوهُمْ عَبِيدْ. وَ وَاحِدَاتْ مِنْ بَنَاتْنَا هَسَّعْ كُلَ قَاعِدَاتْ خَدِيمْ وَ مَا نَقْدَرَوْا نِسَوُّوا شَيّءْ أَشَانْ زِرَاعِتْنَا وَ جِنَيْنَاتْنَا بِعْنَاهُمْ خَلَاصْ.»
6 وَ وَكِتْ أَنَا سِمِعْت شَكْوِتْهُمْ دِي، زِعِلْت مَرَّةْ وَاحِدْ. 7 أَنَا فَكَّرْت فِي كَلَامْهُمْ دَا بِزِيَادَةْ وَ هَرَجْت الْكُبَارَاتْ وَ الْمَسْؤُولِينْ وَ قُلْت لَيْهُمْ: «إِنْتُو قَاعِدِينْ تَظُلْمُوا أَخْوَانْكُو وَ تِشِيلُوا مِنْهُمْ رِبَا بِزِيَادَةْ!»
وَ بَعَدْ دَا، أَنَا نَادَيْتهُمْ فِي مَلَمَّةْ كَبِيرَةْ 8 وَ قُلْت لَيْهُمْ: «أَنِحْنَ بِقُدْرِتْنَا قِدِرْنَا فَدَيْنَا أَخْوَانَّا الْيَهُودْ الْبَاعَوْهُمْ عَبِيدْ لِلْأُمَمْ الْآخَرِينْ. وَ هَسَّعْ، إِنْتُو ذَاتْكُو قَاعِدِينْ تِبِيعُوا أَخْوَانْكُو عَبِيدْ لِقَبِيلِتْنَا!» وَ هُمَّنْ سَكَتَوْا وَ مَا قِدْرَوْا قَالَوْا شَيّءْ وَاحِدْ كُلَ. 9 وَ أَنَا بَتَّانْ قُلْت لَيْهُمْ: «السَّوَّيْتُوهْ دَا مَا عَدِيلْ مَرَّةْ وَاحِدْ. مَا أَخَيْر تُرُوغُوا بِخَوْف هَنَا إِلٰـهْنَا فِي قُلُوبْكُو وَلَّا؟ بَيْدَا، عُدْوَانَّا الْمِنْ أُمَمْ آخَرِينْ مَا يِشَّمَّتَوْا لَيْنَا. 10 أَنَا وَ أَخْوَانِي وَ الرُّجَالْ الْقَاعِدِينْ مَعَايِ، أَنِحْنَ كُلَ دَيَّنَّاهُمْ قُرُسْ وَ قَمَحْ. هَسَّعْ دَا، الدَّيْن خَلِّي نِخَلُّوهْ لَيْهُمْ. 11 الْيَوْم بَسْ، إِنْتُو كُلَ قَبُّلُوا لَيْهُمْ زِرَاعِتْهُمْ وَ جِنَيْنَاتْهُمْ هَنَا الْعِنَبْ وَ الزَّيْتُونْ وَ بُيُوتْهُمْ كُلَ. وَ بَتَّانْ كَنْ دَيَّنْتُوهُمْ قُرُسْ أَوْ قَمَحْ أَوْ خَمَرْ هَنَا عِنَبْ أَوْ دِهِنْ، كَنْ الرِّبِحْ التِّشِيلُوهْ مِنْهُمْ وَاحِدْ فِي الْمِيَةْ دَا كُلَ، سَامُحُوهْ لَيْهُمْ.» 12 وَ هُمَّنْ قَالَوْا: «تَمَامْ، نِقَبُّلُوهْ لَيْهُمْ وَ مَا نِشِيلُوا مِنْهُمْ شَيّءْ وَاحِدْ كُلَ بَتَّانْ وَ نِسَوُّوا مِثِلْ إِنْتَ قُلْتَهْ.»
وَ مِثِلْ دَا، أَنَا نَادَيْت كُبَارَاتْ رُجَالْ الدِّينْ لِنَحَلِّفْ قِدَّامْهُمْ النَّاسْ الْأَنْطَوْا دَيْن أَشَانْ يِطَبُّقُوا كَلَامْهُمْ الْقَالَوْه. 13 وَ حَتَّيْت خَلَقِي وَ قُلْت: «مِثِلْ أَنَا حَتَّيْت خَلَقِي، خَلِّي الرَّبّ كُلَ يَطْرُدْ النَّادُمْ الْمَا يِطَبِّقْ كَلَامَهْ. هُو يَطُرْدَهْ مِنْ بَيْتَهْ وَ مِنْ مَالَهْ وَ النَّادُمْ دَا يَبْقَى مَطْرُودْ مَرَّةْ وَاحِدْ وَ يَقْعُدْ تَعْبَانْ.» وَ كُلَّ النَّاسْ الْقَاعِدِينْ قَالَوْا آمِينْ وَ حَمَدَوْا اللّٰهْ. وَ خَلَاصْ، طَبَّقَوْا كَلَامْهُمْ الْقَالَوْه.
14 وَ مِنْ يَوْم الْمَلِكْ أَرْتَحَشْتَا خَطَّانِي حَاكِمْ فِي بَلَدْ يَهُوذَا، عِنْدِي 12 سَنَةْ. وَ دَا مِنْ سَنِةْ 20 هَنَا مُلْكَهْ لَحَدِّي سَنِةْ 32. وَ فِي الْوَكِتْ دَا، وَ لَا أَنَا وَ لَا أَخْوَانِي، الشَّيّءْ الْوَاجِبْ لِلْحَاكِمْ كُلَ، أَنِحْنَ مَا شِلْنَاهْ. 15 لَاكِنْ الْحُكَّامْ الْحَكَمَوْا قُبَّالِي، هُمَّنْ سَوَّوْا حُكُمْهُمْ تَقِيلْ لِلشَّعَبْ. شَالَوْا مِنْ أَيِّ وَاحِدْ أَكِلْ وَ خَمَرْ هَنَا عِنَبْ وَ 40 حَجَرْ فُضَّةْ. وَ الْمُسَاعِدِينْ هَنَا الْحُكَّامْ دَوْل كُلَ ضَايَقَوْا الشَّعَبْ. أَنَا كَمَانْ مَا سَوَّيْت مِثِلْ دَا أَشَانْ نَخَافْ الرَّبّ. 16 وَ بَيْدَا، مَا شَرَيْت تُرَابْ لِنَفْسِي وَ سَوَّيْت خِدِمْتِي هَنَا بُنَى الدُّرْدُرْ وَ نَاسِي كُلُّهُمْ قَاعِدِينْ يَخْدُمُوا مَعَايِ. 17 كُبَارَاتْ الْيَهُودْ الْقَاعِدِينْ يَاكُلُوا فِي بَكَانِي، هُمَّنْ 150 وَ بَتَّانْ مِنْ الْأُمَمْ الْآخَرِينْ الْقَاعِدِينْ جَنْبِنَا كُلَ، فِي نَاسْ بَجُونَا. 18 كُلَّ يَوْم، بَدْبَحَوْا لَيْنَا تَوْر وَ سِتَّةْ كُبْشَانْ سُمَانْ وَ جِدَادْ. وَ كُلَّ مَا عَشَرَةْ يَوْم، بِجِيبُوا خَمَرْ هَنَا عِنَبْ كَتِيرْ. لَاكِنْ بَيْدَا كُلَ، أَنَا مَا دَوَّرْت الْوَاجِبْ لِلْحَاكِمْ مِنْ الشَّعَبْ أَشَانْ بَلَا دَا كُلَ، تَعَبْ الْخِدْمَةْ بِقِي لَيْهُمْ تَقِيلْ.
19 هَسَّعْ دَا، يَا إِلٰـهِي، فَكِّرْ فِي كُلَّ شَيّءْ سَمَحْ الْأَنَا سَوَّيْتَهْ لِلشَّعَبْ وَ سَوِّي لَيِّ الْخَيْر.
