اللّه رسّل صَمُوِيل
1 وَ اللّٰهْ قَالْ لِصَمُوِيلْ: «لِمَتَى إِنْتَ تَحْزَنْ لِشَاوُولْ، الْأَنَا أَبَيْتَهْ بَتَّانْ مَا يَمْلُكْ فِي إِسْرَائِيلْ؟ هَسَّعْ دَا، شِيلْ قَرْنَكْ وَ أَمْلَا دِهِنْ وَ تَعَالْ نِرَسِّلَكْ لِيَسَّى الْمِنْ حِلَّةْ بَيْت لَحَمْ أَشَانْ أَنَا عَزَلْت وَاحِدْ مِنْ عِيَالَهْ لِيَبْقَى مَلِكْ.» 2 وَ صَمُوِيلْ قَالْ: «كِكَّيْف أَنَا نَمْشِي؟ كَنْ شَاوُولْ سِمِعْ، مَا يَكْتُلْنِي وَلَّا؟» وَ اللّٰهْ قَالْ لَيَّهْ: «شِيلْ مَعَاكْ عِجْلَةْ وَ قُولْ: ‹أَنَا جِيتْ نِقَدِّمْ ضَحِيَّةْ لِلّٰهْ.› 3 وَ تَعَزِمْ يَسَّى كُلَ فِي الضَّحِيَّةْ دِي. وَ أَنَا نِأَوْرِيكْ بِالشَّيّءْ التِّسَوِّيهْ. وَ تَمْسَحْ وَ تِدَرِّجَهْ لَيِّ النَّادُمْ النِّوَصِّفَهْ لَيْك.»
4 وَ صَمُوِيلْ سَوَّى كُلَّ شَيّءْ الْقَالَهْ لَيَّهْ اللّٰهْ. وَ وَكِتْ وَصَّلْ فِي حِلَّةْ بَيْت لَحَمْ، كُلَّ كُبَارَاتْ الْحِلَّةْ بَرْجَلَوْا وَ مَرَقَوْا لِيِقَابُلُوهْ وَ قَالَوْا: «جَيْتَكْ دِي عَافَيْ بَسْ؟» 5 وَ صَمُوِيلْ قَالْ: «عَافَيْ بَسْ! جِيتْ لِنِقَدِّمْ ضَحِيَّةْ لِلّٰهْ. خَصُّصُوا نُفُوسْكُو وَ تَعَالُوا مَعَايِ فِي الضَّحِيَّةْ دِي.» وَ هُو خَصَّصْ يَسَّى وَ عِيَالَهْ وَ عَزَمَاهُمْ فِي الضَّحِيَّةْ.
صَمُوِيل درّجه لدَاوُد
6 وَ وَكِتْ يَسَّى وَ عِيَالَهْ جَوْا، صَمُوِيلْ شَافْ أَلِيَابْ وَ قَالْ فِي نَفْسَهْ: «أَكِيدْ! هُو دَا بَسْ الْاللّٰهْ دَرَّجَهْ. وَ دَاهُو قَاعِدْ قِدَّامَهْ!» 7 وَ لَاكِنْ اللّٰهْ قَالْ لِصَمُوِيلْ: «أَنَا رَفَضْتَهْ. وَ خَلِّي جَمَالَهْ وَ طُولَهْ مَا يَعَجُبُوكْ! أَشَانْ أَنَا مَا نِشِيفْ الْأَشْيَاءْ مِثِلْ الْإِنْسَانْ يِشِيفْهُمْ. الْإِنْسَانْ يِشِيفْ الظَّاهِرْ بَسْ وَ لَاكِنْ أَنَا اللّٰهْ نِشِيفْ الْفِي الْقَلِبْ.»
8 وَ بَعَدْ دَا، يَسَّى نَادَى أَبِنَدَابْ وَ جَابَهْ قِدَّامْ صَمُوِيلْ. وَ صَمُوِيلْ قَالْ: «هُو دَا كُلَ، اللّٰهْ مَا عَزَلَهْ.» 9 وَ يَسَّى جَابْ وِلَيْدَهْ شَمَّا قِدَّامْ صَمُوِيلْ وَ صَمُوِيلْ قَالْ: «هُو دَا كُلَ، اللّٰهْ مَا عَزَلَهْ.» 10 وَ يَسَّى جَابْ سَبْعَةْ مِنْ عِيَالَهْ قِدَّامْ صَمُوِيلْ. وَ صَمُوِيلْ قَالْ لِيَسَّى: «دَوْل اللّٰهْ مَا عَزَلَاهُمْ.» 11 وَ صَمُوِيلْ سَأَلَهْ لِيَسَّى وَ قَالْ: «دَوْل بَسْ عِيَالَكْ وَلَّا؟» وَ يَسَّى رَدَّ لَيَّهْ وَ قَالْ: «لَا. فَضَّلْ وَاحِدْ وَ لَاكِنْ صَغَيَّرْ. وَ قَاعِدْ يَسْرَحْ بِالْغَنَمْ.» وَ صَمُوِيلْ قَالْ: «رَسِّلْ لَيَّهْ يَجِي! أَنِحْنَ مَا نَاكُلُوا لَحَدِّي هُو يِوَصِّلْ.»
12 وَ يَسَّى رَسَّلْ لَيَّهْ وَ جَابَهْ. وَ هُو جَمِيلْ وَ لَوْنَهْ سَمَحْ وَ عُيُونَهْ كُلَ سَمْحِينْ. وَ اللّٰهْ قَالْ: «دَا بَسْ هُو. قُمّ أَمْسَحَهْ وَ دَرِّجَهْ!» 13 وَ خَلَاصْ، صَمُوِيلْ شَالْ دِهِنْ مِنْ قَرْنَهْ وَ مَسَحْ دَاوُدْ وَ دَرَّجَهْ قِدَّامْ أَخْوَانَهْ. وَ طَوَّالِي، رُوحْ اللّٰهْ نَزَلْ فِي دَاوُدْ وَ مِنْ الْيَوْم دَا، هُو قَاعِدْ فَوْقَهْ. وَ صَمُوِيلْ قَبَّلْ فِي حِلَّةْ الرَّامَةْ.
اللّه خلّاه لشَاوُول
14 وَ رُوحْ اللّٰهْ خَلَّى شَاوُولْ. وَ رُوحْ فَسْلَةْ جَاتْ مِنْ اللّٰهْ وَ قَاعِدَةْ تِعَذِّبَهْ. 15 وَ خَدَّامِينْ شَاوُولْ قَالَوْا لَيَّهْ: «دَاهُو فِي رُوحْ فَسْلَةْ هَنَا الْإِلٰـهَاتْ قَاعِدَةْ تِعَذِّبَكْ. 16 وَ هَسَّعْ دَا، خَلِّي إِنْتَ سِيدْنَا الْمَلِكْ تَنْطِي إِذِنْ لِخَدَّامِينَكْ وَ أَنِحْنَ نَمْشُوا نِفَتُّشُوا نَادُمْ الْيَعَرِفْ يَضْرُبْ جِقِنْدِيَّةْ. أَشَانْ كَنْ الرُّوحْ الْفَسْلَةْ هَنَا الْإِلٰـهَاتْ نَزَلَتْ فَوْقَكْ، هُو يَضْرُبْ الْجِقِنْدِيَّةْ. وَ دَا يَبْقَى لَيْك شِيَّةْ أَخَيْر.» 17 وَ شَاوُولْ قَالْ لِخَدَّامِينَهْ: «فَتُّشُوا لَيِّ رَاجِلْ الْيَعَرِفْ يَضْرُبْ الْجِقِنْدِيَّةْ وَ جِيبُوهْ لَيِّ.» 18 وَ وَاحِدْ مِنْ الْخَدَّامِينْ قَالْ لَيَّهْ: «دَاهُو أَنَا نَعَرِفْ وَاحِدْ مِنْ عِيَالْ يَسَّى الْمِنْ حِلَّةْ بَيْت لَحَمْ. هُو يَعَرِفْ ضَرِبِينْ الْجِقِنْدِيَّةْ وَ هُو رَاجِلْ فَارِسْ وَ مُحَارِبْ وَ يَعَرِفْ يِكَلِّمْ وَ هُو جَمِيلْ. وَ اللّٰهْ مَعَايَهْ.»
يَسَّى رسّل دَاوُد لشَاوُول
19 وَ خَلَاصْ، شَاوُولْ رَسَّلْ نَاسْ لِيَسَّى وَ قَالْ: «رَسِّلْ لَيِّ وِلَيْدَكْ دَاوُدْ الْقَاعِدْ يَسْرَحْ بِالْغَنَمْ.» 20 وَ يَسَّى شَالْ حُمَارْ وَ شَدَّ فَوْقَهْ خُبْزَةْ وَ قِرْبَةْ هَنَا خَمَرْ وَ سَخَلْ وَ أَنْطَاهْ لِدَاوُدْ وِلَيْدَهْ وَ رَسَّلَهْ لِشَاوُولْ. 21 وَ دَاوُدْ مَشَى لِشَاوُولْ وَ قَاعِدْ يَخْدِمْ لَيَّهْ. وَ شَاوُولْ حَبَّاهْ مَرَّةْ وَاحِدْ وَ سَوَّاهْ خَدَّامْ الْيِشِيلْ لَيَّهْ سِلَاحَهْ. 22 وَ بَتَّانْ شَاوُولْ رَسَّلْ لِيَسَّى وَ قَالْ: «خَلِّي دَاوُدْ يَقْعُدْ مَعَايِ أَشَانْ أَنَا رِضِيتْ بَيَّهْ مَرَّةْ وَاحِدْ.»
23 وَ وَكِتْ رُوحْ الْإِلٰـهَاتْ تَجِي فِي شَاوُولْ، دَاوُدْ يِشِيلْ الْجِقِنْدِيَّةْ وَ يَضْرُبْهَا. وَ فِي الْبَكَانْ دَا خَلَاصْ، شَاوُولْ حَالَهْ تَبْقَى لَيَّهْ أَخَيْر وَ يِرْتَاحْ وَ الرُّوحْ الْفَسْلَةْ كُلَ تِكِسّ مِنَّهْ.
Ala mbər Dabid mba karee to gə́ mbai
1 Njesigənea̰ ula Samel pana: See ndɔ gə́ ra ɓa i a kəw rɔi no̰ gə mba Sawul wa. Ma m’ubá m’yá̰ gə mba karee o̰ ɓee dɔ Israɛlje’g el ŋga. Ɔm ubu ku-gaji-da’g ləi aree rusu ndá aw: m’a kulai ɓee lə Isai, dəw gə́ Betlehem, mbata ma m’oo ŋgon kára gə́ mbuna ŋganeeje’g, yeḛ gə́ ma m’ndigi karee to mbai lé.
2 Samel pana: See m’a kaw to gə́ ban wa. Sawul a koo taree ndá a tɔlm.
Nɛ Njesigənea̰ ulá pana: I a kwa ma̰də maŋg jii’g kaw ne ndá a pana: I ree mba kinja nékinjaməs kar Njesigənea̰. 3 I a ɓar Isai loo-nékinjaməs’g lé ndá m’a kari gər né gə́ kəm kari ra tɔɓəi yeḛ gə́ m’a kulai lé i a kwa dəa gə ubu kam ya.
4 Samel ra to gə́ Njesigənea̰ ulá lé ndá yeḛ ɔd aw Betlehem. Ŋgatɔgje gə́ mee ɓee-boo’g neelé d’aḭ ree rəa’g gə ɓəl mee dee’g pana: See i ree gə meelɔm ya wa.
5 Yeḛ ila dee keneŋ pana: Bèe ya. Ma m’ree mba kinja nékinjaməs kar Njesigənea̰. Maji kar sí saŋgje rɔ sí ndá reeje awje səm na̰’d loo-kinja-né-məs’g lé.
Yeḛ ar Isai gə ŋganeeje gə́ diŋgam kara saŋg rɔ dee ləm, yeḛ ɓar dee loo-kinja-né-məs’g lé ləm tɔ. 6 Loo gə́ deḛ ree ɓa yeḛ oo Eliab ndá yeḛ pata mée’g pana: Tɔgərɔ, yeḛ gə́ Njesigənea̰ wa dəa gə ubu lé aar nea̰’g nee kən. 7 Nɛ Njesigənea̰ ula Samel pana: Maji kari oo rəa gə́ raga el ləm, əsé kagrea gə́ ŋgal el ləm tɔ mbata ma mbəree el. Mbata Njesigənea̰ lé oo né to gə́ dəw oo né bèe el. Dəw lé né gə́ oo gə kəmee ɓa yeḛ oo gə́ né, nɛ Njesigənea̰ lé mee dəw ɓa yeḛ oo ya.
8 Isai ɓar Abinadab aree dəs no̰ Samel’g ndá Samel pana: Njesigənea̰ mbər yeḛ gə́ nee el ya ɓəi tɔ. 9 Isai ar Sama dəs ndá Samel pana: Njesigənea̰ mbər yeḛ gə́ nee el ya ɓəi tɔ.
10 Isai ar ŋganeeje gə́ siri lé ree dəs no̰ Samel’g ndá Samel pana: Njesigənea̰ mbər yeḛ gə́ kára kara dan dee’g el.
11 Tɔɓəi Samel dəji Isai pana: See ŋganije ya lai nee ŋga wa.
Ndá yeḛ ilá keneŋ pana: Yeḛ gə́ ndɔḭ ɓa nai nɛ yeḛ aw ul badje.
Yen ŋga Samel ula Isai pana: Ula kula ɓaree mbata j’a si ta nésɔ’g el saar karee yeḛ a ree ɓa.
12 Isai ula kula ɓaree aree ree. Yeḛ lé kas pèl-pèl ləm, kəmee turu sia̰-sia̰ ləma, kura yaa̰ ləm tɔ. Njesigənea̰ ula Samel pana: Ḭta, wa dəa gə ubu mbata to yeḛ ya! 13 Samel un ubu gə́ ku-gaji-da’g lé ndá yeḛ wa ne dəa mbuna ŋgakea̰je’g tɔ. Ndil Njesigənea̰ dəb dɔ Dabid’g un kudee mee ndəa’g neelé saar gə́ kédé tɔ.
Samel ḭ tel aw Rama.
Dabid andə loo kula’g lə Sawul
14 Ndil Njesigənea̰ uba Sawul yá̰ ndá ndil gə́ yèr gə́ Njesigənea̰ ulá ɓa ree jɔgee. 15 Kuraje lə Sawul d’ulá pana: Aa oo, ndil gə́ yèr gə́ Ala ɓa ulá lé ɓa aw jɔgi. 16 Maji kar mbai lə sí pata! Kuraje ləi d’aar nɔḭ’g ndá d’a kaw saŋg dəw gə́ gər kim kṵdu-ko̰dè ɓó loo gə́ ndil gə́ yèr gə́ Ala ulá lé ree dɔi’g ndá yeḛ a kim né kari si ne lɔm ya.
17 Sawul ila kuraje ləa keneŋ pana: Maji kar sí iŋgaje dəw gə́ njekim né maji ya reeje səa amje.
18 Yeḛ gə́ kára mbuna kuraje’g un ta pa pana: Aa ooje, ma m’oo ŋgolə Isai, dəw gə́ Betlehem gə́ gər kim né maji. Yeḛ to dəw gə́ siŋga to kɔgərɔ-kɔgərɔ gə́ to bao-rɔ ləm, pata maji ləm, kura kəmee’g yaa̰ ləma, Njesigənea̰ nai səa ləm tɔ.
19 Sawul ula njékaḭkulaje rɔ Isai’g mba kar dee d’ulá pana: Ula gə ŋgoni Dabid gə́ to njekaw gə badje lé aree ree rɔm’g nee. 20 Isai wa mulayḛ̀je ndá yeḛ un muru ləm, gə ɓɔl-mán-nduú gə́ mḭ ləma, gə ŋgon bya̰ ləm tɔ, tɔ dee dəa’g ndá ula gə néje neelé ar ŋgonee Dabid aw ne ar Sawul. 21 Dabid ree rɔ Sawul’g tɔɓəi ree aar nea̰’g tɔ. Sawul lé ndigee yaa̰ ndá yeḛ ɔree gə́ njekodo nérɔje ləa ya. 22 Sawul ar dee d’ula Isai pana: M’ra ndòo rɔi’g mba kari ya̰ Dabid aree ra kula am mbata yeḛ taa kəm rəgm.
23 Togə́bè ɓa loo gə́ ndil gə́ yèr gə́ Njesigənea̰ ulá lé ree dəb dɔ Sawul’g ndá Dabid un kṵdu-ko̰dè im. Yen ɓa Sawul taa kəmə si ne lɔm, tɔɓəi ndil gə́ yèr lé sa rəa rəa’g aw tɔ.Dabid aw im kṵdu-ko̰dè mbɔr mbai Sawul’g (16.23)
