1 Loo gə́ Rasel oo to gə́ yeḛ as koji ŋgon gə Jakob el ndá yeḛ ra kəmkəḭ dɔ ŋgokea̰ gə́ dené’g ndá yeḛ ula Jakob pana: Am ŋganje nà m’a kwəi!
2 Mee Jakob ḭ səa pu dɔ Rasel’g aree pa pana: See ɓasinè ma nja ŋga m’taa tor Ala gə́ njekɔgi koji ŋgon wa.
3 Rasel pana: Aa oo Bila, ŋgonjelookisi ləm gə́ dené aar nee. Maji kari ɔm səa na̰’d mba karee oji ŋgon no̰ kəjim’g gə mba kar mbɔl dəa-yeḛ ndá ma kara m’iŋga ne ŋganje tɔ.
4 Yeḛ aree taa Bila, ŋgonjelookisi ləa gə́ dené ləa ndá Jakob ɔm səa na̰’d tɔ. 5 Bila əskèm oji ŋgon gə́ diŋgam ar Jakob. 6 Rasel pana: Ala oo ndum ɔr ne ta dɔm’g ya ndá yeḛ am ŋgon gə́ diŋgam. Gelee gə́ nee ɓa yeḛ unda ne ria lə LkD.
7 Bila, ŋgonjelookisi lə Rasel lé taa kèm gə́ raŋg ya ɓəi ndá oji ŋgon gə́ diŋgam gə́ njekɔm’g joo ar Jakob. 8 Rasel pana: Ma m’oma̰ gə ŋgokɔm gə́ dené lé kɔgərɔ gə goso kəmkàr lə Ala ndá ma m’dumee ne ya. Ndá yeḛ unda ri ŋgonee neelé lə Neptali.
9 Loo gə́ Lea oo to gə́ yeḛ əw rəa koji ŋgon ndá yeḛ ɔr ŋgonjelookisi ləa gə́ ria lə Jilpa lé ar Jakob təa gə́ dené ləa. 10 Jilpa, ŋgonjelookisi lə Lea lé oji ŋgon gə́ diŋgam gə Jakob. 11 Lea pana: Rɔlel gə́ maji dum! Ndá yeḛ unda ri ŋgon neelé lə Gad.
12 Jilpa, ŋgonjelookisi lə Lea lé tel oji ŋgon gə́ diŋgam gə́ njekɔm’g joo gə Jakob. 13 Ndá Lea pana: Rɔm lelm boi! Mbata ŋganje gə́ dené d’a ɓarm njerɔlel! Ndá yeḛ unda ri ŋgon neelé lə Aser.
14 Rubḛ teḛ raga mee naḭ kinja kó’g ndá yeḛ iŋga kandə né gə́ ɓaree ma̰dragɔr mee ndɔ’g. Yeḛ tel ree ne ar kea̰je gə́ Lea tɔ. Yen ŋga Rasel kwɔi Lea pana: Ma m’ra ndòo rɔi’g, kɔgərɔ kari, am ma̰dragɔrje lə ŋgoni lé bəl səi.
15 Yeḛ tel ilá keneŋ pana: See ŋgabm gə́ i təa lé i oo gə́ né gə́ lam ba kəmi’g ɓa i a taa ma̰dragɔrje lə ŋgonəm tɔɓəi wa. Ndá Rasel pana: Maji! Yeḛ a to səi loondul’g nee ya mbata lə ma̰dragɔrje lə ŋgoni tɔ.
16 Kàrkemetag, loo gə́ Jakob ḭ loo-ndɔ’g ndá Lea teḛ aw tila kəmee ulá pana: I a ree rɔm’g ɓogənè mbata ma m’ndogi gə ma̰dragɔrje lə ŋgonəm ya. Ndá yeḛ to səa loondul’g neelé tɔ.
17 Ala oo ndu Lea aree taa kèm oji ne ŋgon gə́ diŋgam gə́ njekɔm’g mi gə Jakob. 18 Lea pana: Ala am nédɔjim mbata m’ar Jakob ŋgonjelookisi ləm gə́ dené. Ndá yeḛ unda ria lə Isakar.
19 Lea tel taa kèm ya tɔɓəi ndá oji ŋgon gə́ diŋgam gə́ njekɔm’g misa̰ gə Jakob. 20 Lea pana: Ala am nénoji gə́ maji. Ɓasinè lé ŋgabm a si səm ŋga mbata m’oji səa ŋganje gə́ diŋgam misa̰. Ndá yeḛ unda ria lə Jabulo̰.
21 Gée gə́ gogo yeḛ oji ŋgon gə́ dené ndá yeḛ unda ria lə Dina.
22 Ala ar mée olé dɔ Rasel’g. Yeḛ oo ta ləa ndá yeḛ aree to ko̰ ŋganje ŋga. 23 Yeḛ taa kèm oji ŋgon gə́ diŋgam ndá yeḛ pana: Ala ɔr rɔkul dɔm’g. 24 Yeḛ unda ria lə Jisəb ndiŋga ne ria pana: Maji kar Njesigənea̰ am ŋgon gə́ diŋgam kára dɔ maree’g ya ɓəi!
Ta gə́ Jakob gə Laba̰ d’ɔm na̰’d dɔ’g lé
25 Loo gə́ Rasel oji Jisəb mba̰ ndá Jakob ula Laba̰ pana: Maji kari ya̰’m am m’aw kəi ləm, dɔ naŋg ɓee’g ləm. 26 Am denéje ləm gə ŋganəmje tɔ, deḛ gə́ ma m’ra səi kula gə mbata lə dee lé ndá m’a kḭ kaw ŋga. Mbata kula gə́ ma m’ra m’ari lé i gər gao.
27 Laba̰ ulá pana: Maji kari ila kəm toro’g! Ma m’oo gao to gə́ Njesigənea̰ tɔr ndia dɔm’g mbata ləi-i ya. 28 Wɔji səm né gə́ m’a kuga ne dɔ jii ndá m’a kogai ya.
29 Jakob ulá pana: I gər kula gə́ ma m’ra m’ari lé gao ləm, bula lə nékulje ləi gə́ d’aar rɔm’g nee gə́ oso dɔ maree’g lé kara i gər gao ləm tɔ. 30 Mbata loo gə́ ma m’ree el ɓəi lé néje ləi to lam ba nɛ loo gə́ m’ree mba̰ ndá nékulje ləi d’ḭ dɔ maree gə́ kédé-kédé ya. Njesigənea̰ tɔr ndia dɔi’g looje lai gə́ m’aw keneŋ lé. Ɓasinè see ndɔ gə́ ra ɓa m’a ra kula mbata lə njémeekəije ləm gə dɔrɔm ɓəi wa.
31 Laba̰ pana: See ɗi ɓa m’a kari wa.
Jakob ilá keneŋ pana: I a kam né kára kara el. Ɓó lé i ndigi səm dɔ ta gə́ m’a gə kulai’g nee ndá m’a kul nékulje ləi ɓəi ləm, m’a ŋgəm dee kari ɓəi ləm tɔ. 32 Ɓogənè m’a kaw mbuna koso-nékulje’g ləi lai ndá m’a kɔr kəm ŋgon badə gə́ rara gə́ rəa ila ɓal əsé ndaŋg rɔg-rɔg ləm, gə ŋgon badə gə́ rara gə́ ndul ləm tɔ kunda dee ɓəd. Mbuna bya̰je’g kara m’a kɔr kəm ŋgon bya̰ gə́ rara gə ria ndaŋg rɔg-rɔg əsé gə́ tila ɓal tɔ. Dejee neelé ɓa d’a to nékoga-dɔ-jimje ya. 33 Bèlè lé né gə́ m’a gə ra gə goo rəbee lé ɓa a kɔr goo ta ləm njai nɔḭ’g, loo gə́ i a ree mba koo nékoga-dɔ-jim lé ya. Bèe ɓa da-kulje lai gə́ rɔ dee tila ɓal əsé ndaŋg rɔg-rɔg mbuna bya̰je’g el ləm, əsé ndul mbuna badje’g el ləm tɔ ndá d’a to nékulje gə́ ma ɓa m’ɓogo dee gə́ ɓogo ya.
34 Laba̰ pana: Maji ya! Maji karee to to gə́ i pa lé tɔ.
35 Ndəa neelé ya Laba̰ wa bàl bya̰je lai gə́ rɔ dee tḭja yao-yao gə ndaŋg rɔg-rɔg ləm, gə ko̰ bya̰je lai gə́ rɔ dee tila ɓal gə ndaŋg rɔg-rɔg ləm, gə deḛ lai gə́ ndá ləma, gə ko̰ badje lai gə́ ndul mbuna mar deeje’g ləm tɔ ɔr dee gə kəmee ɓəd. Dejee neelé yeḛ ɔm dee ji ŋganeeje gə́ diŋgam’g. 36 Tɔɓəi yeḛ ar dee d’aw d’ar kurloo gə́ mbuna dee-deḛ gə Jakob’g lé to asəna gə kḭ kaw rəbə ndɔ munda bèe.
Jakob lé ul ges koso-nékulje lə Laba̰ gə́ nai ya ɓəi. 37 Jakob un barkəm kag gə́ ɓaree pəplier gə́ təb ləm, gə kag gə́ ɓaree ama̰dier ləma, gə kag gə́ ɓaree platan ləm tɔ, yeḛ ɔr kəm ŋgwɔi dee ar ndá lə barkəmeeje gə́ ndaŋg lé to raga kari ba. 38 Tɔɓəi yeḛ ɔm barkəm kagje gə́ yeḛ ndaŋg dee lé dan godəje’g ləm, gə dan godə-bwa-kai-manje’g lə nékulje ləm tɔ no̰ badje gə́ ree mba kai mán lé gə mba kar dee tal na̰ keneŋ. 39 Bèe ɓa badje lé tal na̰ mbɔr barkəm kagje’g neelé ndá d’oji ŋganje gə́ rɔ dee tḭja yao-yao əsé tila ɓal əsé ndaŋg rɔg-rɔg tɔ. 40 Jakob kai ŋgan badje lə Laba̰ ndá yeḛ ɔm njé gə́ rɔ dee tḭja yao-yao, gə dee gə́ rɔ dee ndul ləm tɔ lé na̰’d.
Togə́bè ɓa yeḛ ɔr kəm nékulje gə́ to kea̰-yeḛ-je lé ɓəd ɓó ɔm dee na̰’d gə ka̰ Laba̰-je lé el ŋga. 41 Loo gə́ rara gə́ badje gə́ siŋga dee to lé tal mar deeje ndá Jakob ɔm barkəm kagje neelé dan godəje’g no̰ badje’g ɓó gə mba kar dee tal na̰ mbɔr barkəm kagje’g neelé dəb tɔ. 42 Nɛ loo gə́ badje gə́ d’əŋ ndá yeḛ ɔm barkəm kagje keneŋ el. Bèe ɓa dee gə́ d’əŋ lé to ka̰ Laba̰-je nɛ dee gə́ siŋga dee to lé to ka̰ Jakobje tɔ.
Jakob aḭ Laba̰ gə́ kaḭ
43 Dəw neelé nébaoje ləa ḭ dɔ maree’g gə́ kédé-kédé. Ŋgan nékulje ləa bula ləm, ŋganjélookisije ləa gə́ dené gə njé gə́ diŋgam bula ləma, jambalje gə mulayḛ̀je-je ləa kara bula ləm tɔ.
1 Ata yima Rachel ti wala ndat ti vut nga gor mi Jakob puo na, ti nde le yungôra ata wiyeta, ti de mi Jakob ala: Ang han grona! Le hina d’uo ni, an mba ni mid’a!
2 Jakob hurum zal ata Rachel ngola, mi dat ala: An mbut nAlona ba, ni d’elek bei vuta zu?
3 Ti hulong dum ala: Ang gol wei manda Bilha wana: Ang vad’u; ti vut gorâ, an ni gum adiganu, kayam an fe gorâ atad’u.
4 Ti hum wei mata Bilha atchad’a; Jakob mi bur ki sed’ed’u. 5 Ti ve wirâ, ti vud’um gor mandjufâ. 6 Rachel ti dala: Alona mi lan djivid’a, mi hum zla manda, mi han gor mandjufâ. Ni kayam ndata ba, ti yum ala Dan.
7 Bilha weid’a hi Rachel-la ti ve wirâ kua, ti vut gor ma mbàna mi Jakob. 8 Rachel ti dala: An deng tan ata Alona, an ndjiget ki wiyenda, an kus wa. Ti yum ala Neftali.
9 Ata yima Lea ti wala ndat ti ka bei vuta na, ti ve wei mata Zilpa, ti hat mi ndjuvut Jakob atchad’a. 10 Zilpa weid’a hi Lea-d’a, ti vut gor mandjufâ mi Jakob. 11 Lea ti dala: Ni djiviya me na ge? Ti yum ala Gad.
12 Bugola, Zilpa weid’a hi Lea-d’a, ti vut gor ma mbàna mi Jakob kua. 13 Lea ti dala: An le furîd’a, kayam gro aropma a mba de kan ala: D’a furîd’a. Ti yum ala Aser.
14 Kur bur ma ze gemena, Ruben mi i abagei kur asinena, mi feï vud’agu ma a yum ala mandragorâ na, mi mbam masum Lea. Rachel ti de mi Lea ala: An nga ni tchenegu, ndak hanï ni mandragorâ hi goro’îna nde.
15 Lea ti hulong dat ala: Ndak hle ndjuvun abon wani ndagak nga d’uo tua ba, ndak hal á hle mandragorâ hi goronina kua d’ei zu?
Rachel ti dat ala: Djiviya! Jakob mi bur ini ki sed’ek yam mandragorâ hi goro’îna d’ang.
16 Wani fladege d’a Jakob mi tcholï hur asinena á mba avod’a, Lea ti nde woi á d’ugulomu, ti dum ala: Ang bur ini avo hatanu, kayam an wurak kang ki mandragorâ hi goronina. Jakob mi bur ki sed’et andjege ndata.
17 Alona mi hum tchenda hi Lea-d’a, ti ve wirâ, ti vut gor ma vahlâ mi Jakob. 18 Ti dala: Alona mi han wa wurak manda, kayam an he wei manda mi ndjuvunu. Ti yum ala Isakar.
19 Lea ti ve wirâ kua, ti vut gor ma karagayana mi Jakob. 20 Ti dala: Alona mi han he d’a hawa d’a djivid’a, ihî wani, ndjuvun mba mi lan ad’unu, kayam an vud’um grona karagaya. Ti yum ala Zabulon. 21 Bugola, ti vut gor atchad’a, ti yat ala Dina.
22 Bugola, Alona mi djib’er yam Rachel, mi humud’u, mi malat lovota á vuta. 23 Ti ve wirâ, ti vut gor mandjufâ, ti dala: Alona mi pad’an ndei kur zulo mana. 24 Ti yum ala Josef, ti dala: Ar Ma didina Alona mi han gor mandjufâ kua.
Jakob mi mbut ma ndjondjoîna
25 Bugol la Rachel ti vut Josef vuta, Jakob mi de mi Laban ala: Ang aran an i avo hatan yam andaga manda. 26 Ang han amiyôn suma an lang sunda kazina ki grona, an iya; ang tang we sun nda an langzid’a.
27 Laban mi dum ala: Ang humun djiviya; Ma didina mi dan ala mam b’e vunam kan ni kayam angû. 28 Ang ngan wurak manga, an mba ni wuragangziya.
29 Jakob mi hulong dum ala: Ang tang we ni nana ba, an lang sunda ngola, an polong d’uwar mangâ ge. 30 An fang ahligiyengî hina yegre go, a zul ki tchetchemba ni kayam anu; Ma didina mi b’e vunam kangî kayam an mi. Ki tchetchemba, ni mindja ba, an mba ni le sunda yam aziyan nge?
31 Laban mi dum ala: An hangî me ge?
Jakob mi hulong dum ala: Ang han va d’i. Le ang min zla d’a an dangzid’a ni, an mba ni polong tumiyô mangâ kua. 32 An mba ni kal ini aduk ahok mangâ, an mba ni var tumiyô suma tazi d’udjod’a ndundub’u’â ki suma tazi tchetchefâ ki gro tumiyô suma wurana; aduk b’ogeina, suma tazi d’udjod’a ndundub’u’â ki suma tazi d’udjod’a tchetchefâ. Ndazina ni wurak manda. 33 Ndjivin nda ang mba mba á gol wurak mandid’a, ang mba wala an ni sama d’ingêrâ; ahok b’ogei suma tazi nga ndundub’uk kuo na, suma tazi nga tchetchef fuo na d’oze tumiyô suma tazi nga wurad’a d’uo na, le a nga aduk mandjiyo ni, ndata ni kula.
34 Laban mi dum ala: Djiviya! Ang le d’igi ang de na. 35 Kur bur máma tamba Laban mi var ahok mbekmbere suma tazi d’udjod’a kikringâ ki suma tazi tchetchefâ, ahok b’ogei suma aropma pet suma tazi ndundub’u’â ki suma tazi tchetchefâ, suma tazi b’ub’ulu’â ki gro tumiyô suma wurageina, mam hazi mi groma. 36 Mi wal ki Jakob adigazi ndak á tita burâ hindi. Jakob nga mi pol d’uwarâ hi Laban ma arâ.
37 Jakob mi yo abo agu ma arina hi peplena, amandena ki platana, mi ndalazi hapa b’ub’uluk. 38 Mi tchuk abo agu ma mi ndalama kä avok aho’â ata yima azi mba á tche mbinina, a nga vik wureina mi. 39 Azi nga ful tazi avok abo agu mi ndalam máma, azi nde vut gro suma tazi d’udjod’a kikringâ ki suma tazi ndundub’u’â ki suma tazi tchetchefâ.
40 Kid’a Jakob mi ka tumiyô mama irazi vazid’a, mi yo gro aho’â pet suma tazi d’udjod’a kikringâ ki suma tazi wurad’a suma a nga kur kangâna hi Laban-nina, mi mbut sama d’uwarâ heîna, mi tinizi irazi vaziya, mi zlabazi nga ki suma hi Laban-na d’i. 41 Ata yima lara ma ahok suma gangrangâ a ful tazina, Jakob mi tchuk abo agu máma kä avorozi ata yima azi nga tche mbina kuana; hina azi ful tazi avok abo agu máma. 42 Ata yima suma agengâ a nga ful tazina, mam nga mi tchuk abo agu máma kä avorozi d’i. Kayam ndata, ahok suma agengâ ni suma hi Laban-na, suma gangrangâ ni suma hi Jakob-ma mi.
43 Ni hina ba, Jakob mi mbut sama ndjondjoîna, mi nga kaho’â ablaud’a, yuguneina, azungeîna, djambala ki korona mi.
