Njékul dəwje gə́ gə goo rəbee el
1 Njesigənea̰ pana: Meeko̰ a koso dɔ njékul dəwje gə́ tuji nékulje gə́ d’aar loo-ko̰-mu’g lə neḛ ləm, gə́ sané dee kad-kad ləm tɔ. 2 Gelee gə́ nee ɓa Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje pa ne ta togə́bè dɔ njékul koso-dəwje gə́ d’ul dəwje lə neḛ pana: Seḭ saneje badje ləm kad-kad ləm, seḭ tuba deeje ləma, seḭ ooje goo dee el ləm tɔ. Aa ooje, m’a kar bo̰ néra majelje lə sí ɔs ta sí’g. Njesigənea̰ ɓa pa bèe.
3 M’a mbo̰ ges badje ləm dɔ na̰’d mee ɓeeje lai gə́ m’unda dee m’ɔm dee keneŋ lé ndá m’a tel ree sə dee loo-ko̰-mu’g lə dee gogo. Deḛ d’a koji na̰ bula digi-digi. 4 M’a kunda njékulbadje dɔ dee’g kar dee d’ul dee. Deḛ d’a ɓəl el ŋga ləm, d’a ndəb pəd-pəd el ŋga ləma, yeḛ gə́ kára kara a kigi el ləm tɔ. Njesigənea̰ ɓa pa bèe.
5 Njesigənea̰ pana: Aa ooje, mee ndɔje gə́ a gə ree lé
M’a kar barkəm Dabid
Gə́ to njera né gə dɔ najee uba sigi,
Yeḛ a ko̰ɓee gə́ mbai ləm,
Yeḛ a teḛkɔr ləm,
Yeḛ a gaŋg rəwta gə dɔ najee ləma,
A ra né gə goo rəbee mee ɓee’g ləm tɔ .
6 Mee ndɔje’g ləa lé Judaje d’a kaji ləm,
Israɛlje d’a si lɔm loo-si dee’g ləm tɔ,
Aa ooje, ria gə́ d’a ɓaree ne ɓa nee:
Njesigənea̰ to njegin meekarabasur lə sí.
7 Gelee gə́ nee ɓa Njesigənea̰ pa ne pana: Ndɔje gə́ d’a gə ree lé dəw a pana: Njesigənea̰ to njesikəmba, yeḛ gə́ ar Israɛlje d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ lé a pa bèe el. 8 Nɛ d’a pana: Njesigənea̰ to Njesikəmba, yeḛ gə́ ar ŋgaka gel-bɔje lə Israɛl d’ḭ mee ɓee gə́ dɔgel ləm, gə ɓeeje lai gə́ neḛ n’tuba dee n’ɔm dee keneŋ kédé ləm, gə n’tel sə dee n’ree sə dee mee ɓee’g lə dee ləm tɔ. Ndá d’isi mee ɓee’g lə dee ya.
Ta gə́ wɔji dɔ njéteggintaje gə́ ŋgɔm
9 Ta gə́ wɔji dɔ njéteggintaje.
Dɔ ɓəŋgərəm gə́ kəi ndiri njigi-njigi
Ar siŋgarɔmje lai d’unda bala,
Ma m’to asəna gə dəw
Gə́ mán-nduú gə́ mḭ tɔlee
Tɔsee naŋg bèe
Gə mbata lə Njesigənea̰ ləm,
Gə Mbata taje ləa gə́ to gə kəmee ləm tɔ.
10 Mbata mɔdkaiya ɓa
Taa loo mee ɓee’g pəl-pəl,
Kəm ɓee to ndòo
Gə mbata lə ndɔl gə́ wa dəa,
Loo-ko̰-muje lə nékulje
Gə́ ndag-loo’g lé tudu kurum-kurum.
Deḛ d’aiŋgwɔd mba ra né gə́ majel ləm,
Siŋga dee to mbata néra gə́ yèr ya ba ləm tɔ.
11 Njéteggintaje gə njékinjanéməsje
Tel to dəwje gə́ mina̰.
Mee kəi’g lə neḛ ya kara
N’iŋga meeyèr lə dee keneŋ,
Njesigənea̰ ɓa pa bèe.
12 Gelee gə́ nee ɓa
Rəw-kaw dee a kaḭgəm ləm,
A ndul ndiŋ-ndiŋ ləm tɔ.
D’a tɔs dee tila dee,
Mbata n’a kar némeeko̰ teḛ dɔ dee’g
Mee ləb gə́ n’a kar bo̰ néra dee
Ɔs ta dee’g keneŋ lé.
Njesigənea̰ ɓa pa bèe.
Néra njéteggintaje gə́ Jerusalem majel unda ka̰ njé gə́ Samari
13 Mbuna njéteggintaje gə́ Samari lé
Neḛ n’oo néje gə́ to kḛji
Gə́ al dɔ loo sula.
Deḛ tegginta gə ri magə-Baal ləm,
Deḛ d’ar koso-dəwje lə neḛ
Gə́ Israɛl ndəm ləm tɔ.
14 Nɛ mbuna njéteggintaje gə́ Jerusalem lé
Neḛ n’oo néje gə́ to kḛji
Gə́ to ɓəl kədm-kədm.
Deḛ to njémɔdkaiyaje ləm,
Deḛ njaa gə taŋgɔm ɓa ta dee’g ləm tɔ.
Deḛ d’ula diŋgam meḛ njéra némajelje’g
Gə mba kar dəw kára kara
Uba goo meeyèr ləa ya̰ el.
Neḛ n’oo deḛ lai asəna gə ɓee gə́ Sɔdɔm ləm,
Neḛ n’oo njé gə́ Jerusalem kara
Asəna gə ɓee gə́ Gɔmɔr ləm tɔ .
15 Gelee gə́ nee ɓa
Njesigənea̰ gə́ njeboo-néje pa ne ta togə́bè
Dɔ njéteggintaje’g pana:
Aa ooje, n’a kar dee d’usɔ kam kag-táaje ləm,
N’a kar dee d’ai mán gə́ kuma̰-yoo to keneŋ ləm tɔ.
Mbata njéteggintaje gə́ Jerusalem lé
D’ar kɔs ta lə Ala rəw
Taa loo mee ɓee’g pəl-pəl.
Njéteggintaje gə́ ŋgɔm
16 Njesigənea̰ gə́ njeboo-néje pa togə́bè pana:
Tugaje mbi sí dɔ taje’g lə njéteggintaje
Gə́ d’aw teg d’ar sí lé el.
Deḛ ndɔr sí dɔ néje gə́ kari ba ləm,
D’ɔr goo némḭdije
Gə́ d’ḭ ne meḛ dee-deḛ’g ya d’ar sí ləm tɔ
Ɓó to ta gə́ ḭ ta Njesigənea̰’g el.
17 Deḛ d’ula njékḛji neḛ bəḭ-bəḭje pana:
Njesigənea̰ pana: Seḭ a kiŋgaje meelɔm,
Tɔɓəi deḛ d’ula
Njé njaa gə goo takə̰ji gə́ meḛ dee’gje pana:
Némajel kára kara a teḛ dɔ sí’g el.
18 Ŋga see na̰ ɓa si keneŋ
Oo takə̰ji lə Njesigənea̰
Mba koo gə kəmee ləm,
Mba tuga mbia koo ne ta ləa ləm tɔ wa.
See na̰ ɓa ur mbia gèŋ dɔ ta’g ləa ləm,
Oo ne ta ləa ləm tɔ wa.
(Tapa Jeremi)
19 Aa ooje, lel-boo lə Njesigənea̰
Gə́ to oŋg-boo ləa nduba rəa ləm,
Ndi bura-boo aw gə́ nee ləm tɔ
Ndá jura dɔ njémeeyèrje’g.
20 Oŋg lə Njesigənea̰ a kwəi bèm el saar
Karee tɔl ne ta néje
Gə́ yeḛ wɔji mée’g gə mba ra lé.
Ndɔje gə́ gogo ɓa seḭ a gərje ɓəi.
(Tapa Njesigənea̰)
21 Neḛ n’ula njéteggintaje neelé el
Nɛ deḛ d’aḭ d’aw,
Neḛ m’pata n’ar dee el
Nɛ deḛ tegginta.
22 Ɓó lé deḛ d’isi keneŋ
D’oo takə̰ji lə neḛ ndá
D’a kar taje lə neḛ
Oso mbi koso-dəwje’g lə neḛ ləm,
D’a kar dee d’ɔs badm tel
Dɔ rəw-kawje’g lə dee gə́ majel ləma,
Gə dɔ néra meeyèrje’g lə dee ləm tɔ.
Njesigənea̰ un loo mee dara’g gə dɔ naŋg nee lad
23 Njesigənea̰ pana:
See neḛ n’to Ala
Gə́ n’oo loo rɔ neḛ’g dəb ba wa.
Ŋga see neḛ n’to Ala
Gə́ n’oo loo gə́ əw to el wa.
24 Njesigənea̰ pana:
See dəw a kiya rəa njo̰loo’g
Lal kar neḛ n’ée wa.
See neḛ ya ɓa n’un loo mee dara’g
Gə dɔ naŋg nee lad el wa.
Njesigənea̰ ɓa pa bèe.
See kandə kó gə kandə mu d’asəna wa
25 Neḛ n’oo ta gə́ njéteggintaje pa teg ne ginta gə taŋgɔm gə ri neḛ pana: Ma m’ni, ma m’ni. 26 See ndɔ gə́ ra ɓa njéteggintaje neelé d’a kunda ŋgaŋ tegginta gə́ ŋgɔm ləm, tegginta gə ta sukəmloo gə́ meḛ dee’g ləm tɔ wa. 27 Deḛ d’ə̰ji mba kar mee koso-dəwje lə neḛ wəi sel dɔ ri neḛ’g gə nije’g lə dee gə́ nana kara ndaji taree ar maree to gə́ bɔ deeje-je d’ar meḛ dee wəi ne dɔ ri neḛ’g mbata magə-Baal lé tɔ. 28 Njetegginta gə́ ni ndá maji karee ndaji ta ni neelé ləm, ɓó lé yeḛ oo ta lə neḛ ndá maji karee pa gə goo rəbee ləm tɔ.
See gelee ban ɓa oreeje kandə kó
Gə kandə mu na̰’d wa.
Njesigənea̰ ɓa pa bèe.
29 Njesigənea̰ pana:
See ta lə neḛ to asəna gə pər
Esé mo̰ gə́ tɔ ne kɔr mbal bèe el wa.
30 Gelee gə́ nee ɓa aa ooje, Njesigənea̰ pa ne pana: Njéteggintaje gə́ lɔm dɔ ta lə neḛ d’ar mar deeje d’oo el lé neḛ n’aw sə dee gə ta. 31 Njesigənea̰ pana: Aa ooje, njéteggintaje gə́ d’un ta lə dee-deḛ ya telee gə́ ta lə neḛ lé n’aw sə dee gə ta. 32 Njesigənea̰ pana: Aa ooje, njéteggin ni-ŋgɔmje gə́ d’ɔr gée d’ar koso-dəwje lə neḛ ndəm ne gə goo taŋgɔmje gə́ lel ta dee’g lé neḛ n’aw sə dee gə ta, Njesigənea̰ ɓa pa bèe. Neḛ n’ula dee el ləm, n’un ndu neḛ n’ar dee el ləma, maji dee gə́ tḛ́ bèe ya kara to mba koso-dəwje el ləm tɔ.
See ta lə Njesigənea̰ to nékodo gə́ wɔi wa
33 Ɓó lé koso-dəwje nee əsé njetegginta kára əsé njekinjanéməs kára ree dəjii pana: See ɗi ɓa gə́ ndərta gə́ Njesigənea̰ pa wa. Ndá i a kilá’g pana: Ndərta gə́ Njesigənea̰ pa lé ɓa nee: Njesigənea̰ pana: N’a gə mbad sí ya. 34 Njetegginta əsé njekinjanéməs əsé dəw kára mbuna koso-dəwje gə́ pana: Ndərta lə Njesigənea̰ to nékodo gə́ wɔi lé ndá n’a kar bo̰ néra debee neelé ɔs təa’g gə ta njémeekəije’g ləa. 35 Seḭ lé nana kara a dəji maree əsé ŋgokea̰ pana: See ta ɗi ɓa Njesigənea̰ ilai keneŋ wa. See yeḛ pa ban wa. 36 Nɛ a paje pana: Ndərta lə Njesigənea̰ to nékodo gə́ wɔi lé a paje bèe el ŋga mbata nana kara ta gə́ teḛ təa’g ya a to nékodo gə́ wɔi mbata ləa-ləa. Seḭ lé seḭ turuje taje lə Ala gə́ njesikəmba, Njesigənea̰ gə́ njeboo-néje, Ala lə sí lé ilaje gel. 37 Ta gə́ kəm dəji njetegginta ɓa nee: See ta ɗi ɓa Njesigənea̰ ilai keneŋ wa. See ta ɗi ɓa Njesigənea̰ pa wa. 38 Nɛ ɓó lé seḭ pajena: Ndərta lə Njesigənea̰ to nékodo gə́ wɔi ya ɓəi ndá aa ooje, ta gə́ Njesigənea̰ pa ɓa to nee: To gə́ seḭ paje pana: Ndərta lə Njesigənea̰ to nékodo gə́ wɔi nɛ neḛ n’ulá rɔ sí’g mba kula sí ne pana: Seḭ a paje pana: Ndərta lə Njesigənea̰ to nékodo gə́ wɔi lé a paje bèe el ndá 39 Gelee gə́ nee ɓa, aa ooje, n’a kar mee neḛ wəi dɔ sí’g ləm, n’a mbad sí-seḭ gə ɓee-boo gə́ n’ar sí gə n’ar bɔ síje-je ləma, n’a kɔm sí əw no̰ neḛ’g ləm tɔ. 40 N’a kɔm rɔkul gə́ to gə no̰ dɔ sí’g ləm, n’a kar kəm sɔḭ gə́ meḛ dəwje a kwəi dɔ’g el ya saar wa kəm sí gə no̰ ləm tɔ.
Suma pol suma tchona kamul ma suta
1 Ma didina mi dala: Ni zla d’a hohoud’a yam suma pol suma tcho suma a nga pol tumiyô mana a nga b’lagazi woi a nga ndjoyôzi woina. 2 Kayam ndata, an Ma didina Alona hi Israel-lîna, nga ni de mi suma a nga pol sum manina ala: Agi ndjoyôgi tumiyô mana woyo, agi arazi á vit teyo, agi tinigi nga humagi kazi d’i. Gola! An nga ni mba á ngobogi yam sun nda asa’at ta agi lata! An Ma didina ni de na!
3 An mba ni togï tumiyô mana ad’uzi d’a ara kur ambas sa lara ge d’a an digizi woi kuad’a, an mba ni togozi kur kangâ mazina; a mba vut ablaud’a, a mba zul ndjondjoî mi. 4 An mba ni tin suma pol suma dingâ kazi á poloziya. Tumiyô mana a mba le mandar roze a mba zlak kuo mi, tu mba mi ba woi adigazi d’uo mi. An Ma didina ni de na.
5 Ma didina mi dala:
An mba ni tchol ki sama d’ingêrâ ad’u andjafâ hi David-na.
Mba mi tamula, mba mi i avogovogo,
mba mi ka sariya d’a d’ingêra,
mba mi le sun nda irata kur ambasa mi.
6 Kur atchogoi mamba mba mi sut suma Juda-na.
Israel-lâ a mba kak ki halasa,
a mba yum ala: Ma didina ni d’ingêr meid’a.
7 Ma didina mi dala: Kayam ndata, burâ nga mi mba, sa mba mi gun tam ala: An gun tan ki Ma didin ma bei matna ma buzugï Israel-lâ woi kur ambas sa Ezipte-d’ina d’uo d’a. 8 Wani mba mi gun tam ala: An gun tan ki Ma didin ma bei matna ma mi hulong mi yoï andjafâ hi Israel-lâ woi kur ambas sa abo ma norîd’a kur ambas sa lara ge pet ta mam ndjoyôzi woi kuad’a tala a kak kur ambas mazid’a na.
Suma djok vun suma a ndak kuo na
9 Wana ni zla d’a Jeremi mi dat yam suma djok vunid’a:
Hurun b’lak kurun krovo,
asogon pet nga mi zlaga.
An mbut ni d’igi sama mi gurut ki sümina na,
d’igi sama mi hle titigir abo süm guguzlud’ina na
yam Ma didina,
yam zla mam mba yed’eta mi.
10 Suma le mizeuna a oî kur ambasa.
Kayam ndata, ambasa ti nga kur yor tad’a,
hat ma abagei hur fulîna mi so woi mi.
Kayam suma a nga b’at tazi á le tchod’a,
a ve tazi ad’enga ná le sun nda ata yat tuo d’a hol.
11 Ma didina mi dala:
Suma djok vuna ki suma ngat buzuna tazid’a a ni suma b’laka.
An fe sun mazi d’a asa’at ta azi lat kur gong mandid’a.
12 Kayam ndata, lovot mazid’a mba d’i kazi azlard’eid’a,
a mba tchuk kur nduvunda.
An mba zud’uziya, a mba puk kä,
kayam an mba ni mbazi ndaka kazi
kur biza d’a an mba ni mba á ngobozid’a.
Suma djok vun suma Jerusalem-ma a kal sum mazi suma Samari-na ki tchod’a
13 Ma didina mi dala:
An we sun nda ndjendjed’a aduk suma djok vun suma Samari-na,
kayam a nga djok vun Bäl leyo,
a vit man suma Israel-lâ woyo.
14 Wani an we sun nda ndjendje d’a kala
nga aduk suma djok vun suma Jerusalem-ma.
A nga le mizeuna,
a nga tit ni kur zla d’a kad’a,
a nga had’enga mi suma asa’atna,
a nga ar lovota mi sa tu
á hulongî woi kur sun mam mba asa’ata d’i.
Azi pet a mbut iran ni d’igi suma Sodom-ma na,
suma a nga kaka avo Jerusalem-ma
a mbut iran ni d’igi suma Gomor-râ na mi.
15 Ni kayam ndata ba,
Ma didin ma ad’engêm kal petna
mi de zlad’a yam suma djok vuna ala:
Gola! An mba ni hazi te ma aglarâ,
an mba ni hazi mbiyo ma tchi matna.
Ni yam suma djok vun suma Jerusalem-ma ba,
tchod’a ti b’rau woi kur ambas sa wana.
Suma djok vun suma ka zlad’a
16 Ma didin ma ad’engêm kal petna mi dala:
Ar agi humugi zla d’a suma djok vun ndazina a nga djogogizid’a d’i.
Azi dagi ni zla d’a hawa yaka,
azi dagi ni vama nde tam mbei irazi
kur djib’er mazid’ina,
nga ni zla d’a ndeï avunan an-nda d’i.
17 A nga de mi suma a golon isâ bei mandarâ ba ala:
Ma didina mi dala: Agi mba kagagi ki halasa,
a nga de mi suma a nga tit kur djib’er mazi
d’a yam mba ad’eng nga kuruzi krovod’ina ala:
Ndak tu pî mba d’i fei d’i!
18 Wani ni nge adigazi ba,
mi kak ata yima an nga ni de d’alîna ge?
Ni nge ba, mi we d’oze mi hum zla
d’a an Ma didina ni data ge?
Ni nge ba, mi tin humam mi hum zla manda
mi wat ad’ut djivid’a ge?
19 Jeremi mi dala: Gola! Babar ma ngolâ nga mi djïya.
Nayî ma bibiliuna hi Ma didinina,
mi nga mi sir yam suma asa’atna.
20 Ma didina mba mi i avogovok kayî mama
gak mi ndak vun ahle suma mam ngazi kuruma pet.
Kur bur ma dabid’a agi mba wazi ad’uzi tetet.
21 Ma didina mi dala:
An sun nga suma djok vun ndazina d’i,
wani azi nga ringâ;
an dazi nga zla tu d’i,
wani azi nga djok vuna mi suma.
22 Ladjï azi kak ata yi man ma de d’alâ ni,
azi ndak á de zla man nda an data mi sum mana,
azi ndak á hulongôzï woi kur tit mazi d’a tchod’a
ki sun mazi d’a asa’at ta azi lata mi.
Ma didina mi nga ata yina pet
23 Ma didina mi dala:
An nAlo ma gona,
an nAlo ma sä deina mi d’uo zu?
24 Ma didina mi de kua ala:
Na ni sama mi ndak á ngei tam ata yima bei an wuma nga zu?
An ni oî nga hur akulod’a,
an ni oî nga yam andagad’a mi d’uo zu?
Ar agi ndjagagi asuna ki ir awuna d’i
25 Ma didina mi dala: An hum zla d’a suma djok vun ndazina a nga djogota. A nga djok vun ma ka zlad’a ala: Adïd’a dan na, adïd’a dan na. 26 Suma djok vun ndazina a mba kak ki djib’er ra djok vun ma ka zlad’a ki djok vun ma mbut ir ma kuruzi krovona hina gak mindja ge? 27 Azi hal á maran simiyên ndei ir sum mana kadï mazi d’a de d’a azi nga vat ad’ut mi tazid’a d’igi abuyozi ngolo a maran simiyên ndei yam Bäl na mi. 28 Ma didina mi dala: Ma djok vun ma adïd’a duma, ar mi ve nad’u adï mamba hol! Wani ma mi nga ki zla mandina, ar mi dat tei ata lovod’od’u!
Ar agi ndjagagi asuna ki ir awuna d’i!
29 Zla manda ni d’igi akud’a na,
ti ni d’igi marto d’a ad’eng nga
ti to ahinad’a woid’a na mi d’uo zu?
An Ma didina ni de na!
30 Ma didina mi dala: Kayam ndata, an nga ni ngop suma djok vun suma a nga kul zla manda aduk tazina. 31 An nga ni ngop suma djok vun suma a nga de zlad’a ki vunazi ala an de na na. 32 An nga ni ngop suma djok vun suma a nga djok vun adï d’a ka zlad’a mi suma suma a nga vit sum mana woi ki zla mazi d’a kad’a ki lop ir mazid’ina. Wani an sunuzi nga d’i, ni hazi nga vun ndi, azi ndak á le vama djivi yam sum mana tu d’i. An Ma didina ni de na!
Zlad’a hi Ma didinid’a taneka zu?
33 Ma didina mi de mi Jeremi ala: Le sum ndazina d’oze ma djok vuna d’oze ma ngat buzuna, a djobong ala: Zla d’a aneka hi Ma didinid’a ni me ge ni, ang dazi ala: Zla d’a anek ndata ni agi tagid’a! Ma didina mi dala: An tchugugi woyo! 34 Le ma djok vuna d’oze ma ngat buzuna d’oze sama lara ma nga mi dala: Wana ni zla d’a aneka hi Ma didinid’a ni, an mba ni mba, ni ngobom ki sum mama pet. 35 Agi nge nge pî mba mi de mi ndrama d’oze mi wiyema ala: Ma didina mi hulong humba na na ge? Ma didina mi de na na ge? 36 Wani agi mba yagi zla d’a aneka hi Ma didinid’a ala: Wana ni zla d’a aneka hi Ma didinid’a d’uo d’a. Zla d’a aneka hi Ma didinid’a mba d’i arî zlad’a hi nge nge pî ki yamu, kayam agi b’lagagi zlad’a hAlo ma bei matna Ma didin ma ad’engêm kal petna, Alo meinid’a woyo. 37 Ang de mi ma djok vun máma ala: Ma didina mi hulong humba nana ge? Ma didina mi de nana ge? 38 Wani le agi dagi kua ala: Wana ni zla d’a aneka hi Ma didinid’a, bugol la an d’elegi ala: Agi dagi hina d’uo d’angû d’a ni, gagazi, an nga ni dagiya: 39 An mba ni maragi woi ki iran fafat, an mba ni tchugugi woi dei avoron zlapa kazì ma ngol ma an hagizi mi agi kabuyogi ngolona, 40 an mba ni tinigi ngul la bei dabid’a atagiya, an mba ni mbud’ugi zulona, ni zulo ma bei sa mi mar kam ba na.
