اللّه يحاسِب حسب العمل
1 وَ اللّٰهْ حَجَّى لَيِّ وَ قَالْ: 2 «مَالَا تِحَجُّوا بِالْمَثَلْ دَا الْبُخُصّ بَلَدْ إِسْرَائِيلْ: ‹كَنْ الْأَبَّهَاتْ أَكَلَوْا الْعِنَبْ الْأَخْضَرْ، سُنُونْ عِيَالْهُمْ يَخْدَرَوْا›؟ 3 أَنَا نَحْلِفْ بِأُسْمِي الْحَيّ، أَكِيدْ إِنْتُو مَا تَضُرْبُوا الْمَثَلْ دَا بَتَّانْ فِي إِسْرَائِيلْ. وَ دَا كَلَامْ اللّٰهْ الرَّبّ. 4 أَيْوَى، حَيَاةْ الْإِنْسَانْ هِنْتِي أَنَا. وَ مِثِلْ دَا، حَيَاةْ الْأَبُو وَ حَيَاةْ الْوِلَيْد، هُمَّنْ الْإِتْنَيْن كُلَ هِنَيّ أَنَا. وَ الْيِسَوِّي ذَنِبْ، هُو بَسْ الْيُمُوتْ.
5 «أَكُونْ فِيَّهْ رَاجِلْ صَالِحْ الْيِسَوِّي الْحَقّ وَ الْعَدَالَةْ. 6 هُو مَا يَرْفَعْ عُيُونَهْ عَلَيْ أَصْنَامْ بَنِي إِسْرَائِيلْ وَ لَا يَاكُلْ مِنْ ضَحَايَاهُمْ فِي رُوسَيْ الْجِبَالْ. وَ هُو مَا يِنَجِّسْ مَرِةْ جَارَهْ وَ لَا يِقَرِّبْ لِلْمَرَةْ فِي وَكِتْ حَيْضهَا. 7 وَ مَا يِضَايِقْ نَادُمْ وَ لَاكِنْ يِقَبِّلْ الضَّمَانَةْ الْكَرَبْهَا فِي دَيْن لِسِيدْهَا وَ مَا يَسْرِقْ. وَ يِقَسِّمْ أَكْلَهْ مَعَ الْجِيعَانْ وَ يَنْطِي خَلَقْ لِلْعَرْيَانْ. 8 وَ هُو مَا يَنْطِي دَيْن بِرِبَا وَ لَا يِشِيلْ فَايْدَةْ. وَ يِبَعِّدْ مِنْ الظُّلُمْ وَ يِشَارِعْ بِالْحَقّ بَيْن النَّاسْ. 9 هُو يِتَابِعْ شُرُوطِي وَ يَحْفَضْ قَوَانِينِي وَ يِسَوِّي الْحَقّ. هُو دَا رَاجِلْ صَالِحْ وَ أَكِيدْ يَحْيَى. وَ دَا كَلَامْ اللّٰهْ الرَّبّ.
10 «وَ أَكُونْ الرَّاجِلْ الصَّالِحْ دَا يِجِيبْ وِلَيْد سَرَّاقْ الْيِدَفِّقْ الدَّمّ وَ يِسَوِّي أَيِّ شَيّءْ فَسِلْ مِثِلْ دَا. 11 أَبُوهْ مَا سَوَّى عَمَلْ مِثِلْ دَا وَ لَاكِنْ الْوِلَيْد يَاكُلْ مِنْ ضَحَايَا الْأَصْنَامْ فِي رُوسَيْ الْجِبَالْ وَ يِنَجِّسْ مَرِةْ جَارَهْ. 12 هُو يِضَايِقْ الْمِسْكِينْ وَ الضَّعِيفْ وَ يَسْرِقْ وَ مَا يِقَبِّلْ الضَّمَانَةْ الْكَرَبْهَا فِي دَيْن لِسِيدْهَا. وَ يَرْفَعْ عُيُونَهْ لِلْأَصْنَامْ وَ يِسَوِّي الْمُحَرَّمَاتْ. 13 وَ يَنْطِي دَيْن بِرِبَا وَ يِشِيلْ فَايْدَةْ. هَلْ هُو دَا يَحْيَى وَلَّا؟ لَا! هُو سَوَّى كُلَّ الْمُحَرَّمَاتْ دَوْل. أَكِيدْ يُمُوتْ وَ هُو بَسْ مَسْؤُولْ مِنْ مَوْتَهْ.
14 «وَ أَكُونْ الْوِلَيْد دَا يَكْبُرْ وَ يِجِيبْ وِلَيْد وَ الْوِلَيْد دَا يِشِيفْ كُلَّ الذُّنُوبْ الْأَبُوهْ سَوَّاهُمْ. هُو يِشِيفْهُمْ وَ لَاكِنْ مَا يِسَوِّي مِثِلْهُمْ. 15 هُو مَا يَرْفَعْ عُيُونَهْ عَلَيْ أَصْنَامْ بَنِي إِسْرَائِيلْ وَ لَا يَاكُلْ مِنْ ضَحَايَاهُمْ فِي رُوسَيْ الْجِبَالْ. وَ هُو مَا يِنَجِّسْ مَرِةْ جَارَهْ 16 وَ مَا يِضَايِقْ نَادُمْ وَ يِقَبِّلْ الضَّمَانَةْ الْكَرَبْهَا فِي دَيْن لِسِيدْهَا وَ مَا يَسْرِقْ. وَ يِقَسِّمْ أَكْلَهْ مَعَ الْجِيعَانْ وَ يَنْطِي خَلَقْ لِلْعَرْيَانْ. 17 وَ هُو يِبَعِّدْ مِنْ الظُّلُمْ وَ مَا يَنْطِي دَيْن بِرِبَا وَ مَا يِشِيلْ فَايْدَةْ. هُو يَحْفَضْ قَوَانِينِي وَ يِتَابِعْ شُرُوطِي. وَ أَكِيدْ هُو دَا يَحْيَى، مَا يُمُوتْ بِسَبَبْ الْخَطَا الْأَبُوهْ سَوَّاهْ. 18 وَ لَاكِنْ أَبُوهْ سَوَّى ظُلُمْ وَ سَرَقْ أَخُوهْ وَ مَا سَوَّى عَدِيلْ فِي أُسُطْ شَعَبَهْ وَ دَاهُو يُمُوتْ بِسَبَبْ خَطَايَا هُو ذَاتَهْ.
19 «وَ إِنْتُو تُقُولُوا: ‹مَالَا الْوِلَيْد مَا يِلْحَمَّلْ خَطَا أَبُوهْ؟› دَا فِي شَانْ الْوِلَيْد دَا سَوَّى الْحَقّ وَ الْعَدَالَةْ وَ حَفَضْ قَوَانِينِي وَ طَبَّقَاهُمْ. وَ أَكِيدْ هُو دَا يَحْيَى. 20 وَ الْإِنْسَانْ الْيَذْنِبْ، هُو بَسْ الْيُمُوتْ. الْوِلَيْد مَا يِلْحَمَّلْ خَطَا أَبُوهْ وَ الْأَبُو مَا يِلْحَمَّلْ خَطَا وِلَيْدَهْ. وَ الْعَادِلْ يَلْقَى نَتِيجَةْ عَدَالْتَهْ وَ الْعَاصِي يَلْقَى نَتِيجَةْ عِصْيَانَهْ.
اللّه يقْبل التَوْبة
21 «وَ كَنْ الْعَاصِي يُتُوبْ مِنْ كُلَّ ذُنُوبَهْ السَّوَّاهُمْ وَ يَحْفَضْ كُلَّ شُرُوطِي وَ يِسَوِّي الْحَقّ وَ الْعَدَالَةْ، أَكِيدْ هُو دَا يَحْيَى مَا يُمُوتْ. 22 وَ أَنَا مَا نِذَّكَّرْ كُلَّ عِصْيَانَهْ السَّوَّاهْ. وَ بِسَبَبْ عَدَالْتَهْ السَّوَّاهَا، هُو يَحْيَى. 23 هَلْ نَفْرَحْ بِمَوْت الْعَاصِي وَلَّا؟ وَ كَنْ يِقَبِّلْ مِنْ دَرْبَهْ الْفَسِلْ دَا، مَا يَحْيَى وَلَّا؟ وَ دَا كَلَامْ اللّٰهْ الرَّبّ. 24 وَ لَاكِنْ كَنْ الصَّالِحْ يِخَلِّي عَدَالْتَهْ وَ يِسَوِّي الظُّلُمْ وَ يِسَوِّي كُلَّ الْمُحَرَّمَاتْ السَّوَّاهُمْ الْعَاصِي، هَلْ يَحْيَى وَلَّا؟ وَ كُلَّ الْعَدَالَةْ السَّوَّاهَا أَوَّلْ، مَا يِذَّكَّرَوْهَا بَتَّانْ. هُو يُمُوتْ بِسَبَبْ الْخِيَانَةْ وَ الذُّنُوبْ السَّوَّاهُمْ.
25 «وَ لَاكِنْ إِنْتُو تُقُولُوا: ‹الشَّيّءْ الرَّبّ قَاعِدْ يِسَوِّي دَا مَا عَدِيلْ!› أَسْمَعَوْا، يَا بَنِي إِسْرَائِيلْ. هَلْ الشَّيّءْ الْأَنَا قَاعِدْ نِسَوِّي دَا مَا عَدِيلْ وَلَّا؟ الشَّيّءْ الْإِنْتُو قَاعِدِينْ تِسَوُّوهْ دَا بَسْ مَا عَدِيلْ. 26 كَنْ الصَّالِحْ يِخَلِّي عَدَالْتَهْ وَ يِسَوِّي الظُّلُمْ، هُو يُمُوتْ. بِسَبَبْ الظُّلُمْ السَّوَّاهْ بَسْ، هُو يُمُوتْ. 27 وَ لَاكِنْ كَنْ الْعَاصِي يِخَلِّي عِصْيَانَهْ الْقَاعِدْ يِسَوِّيهْ وَ يِسَوِّي الْحَقّ وَ الْعَدَالَةْ، هُو دَا يِنَجِّي نَفْسَهْ وَ يَحْيَى. 28 وَ كَنْ هُو عِرِفْ وَ تَابْ مِنْ الْعِصْيَانْ السَّوَّاهْ، أَكِيدْ هُو يَحْيَى وَ مَا يُمُوتْ. 29 وَ لَاكِنْ إِنْتُو بَنِي إِسْرَائِيلْ تُقُولُوا: ‹الشَّيّءْ الرَّبّ قَاعِدْ يِسَوِّي دَا مَا عَدِيلْ.› يَا بَنِي إِسْرَائِيلْ! هَلْ الشَّيّءْ الْأَنَا قَاعِدْ نِسَوِّي دَا، مَا عَدِيلْ وَلَّا؟ الشَّيّءْ الْإِنْتُو قَاعِدِينْ تِسَوُّوهْ دَا بَسْ مَا عَدِيلْ.
30 «وَ فِي شَانْ دَا، أَنَا نِحَاكِمْ أَيِّ وَاحِدْ مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلْ حَسَبْ دَرْبَهْ الشَّالَهْ. قَبُّلُوا! تُوبُوا مِنْ كُلَّ عِصْيَانْكُو وَ أَيِّ شَيّءْ الْيِلِزُّكُو فِي الْخَطَا. وَ دَا كَلَامْ اللّٰهْ الرَّبّ. 31 خَلُّوا مِنْكُو عِصْيَانْكُو وَ غَيَّرَوْا قَلِبْكُو بِقَلِبْ جَدِيدْ وَ غَيَّرَوْا رُوحْكُو بِرُوحْ جَدِيدَةْ. مَالَا تُمُوتُوا، يَا بَنِي إِسْرَائِيلْ؟ 32 أَنَا مَا نَفْرَحْ بِمَوْت هَنَا أَيِّ نَادُمْ. تُوبُوا وَ بَيْدَا، تَحْيَوْا!» وَ دَا كَلَامْ اللّٰهْ الرَّبّ.
Allah yihaasib hasab al-amal
1 Wa Allah hajja leyi wa gaal : 2 «Maala tihajju be l-masal da al-bukhuss balad Israaʼiil : ‹Kan al-abbahaat akalo al-inab al-akhdar, sunuun iyaalhum yakhdaro› ? 3 Ana nahlif be usmi al-Hayy, akiid intu ma tadurbu al-masal da battaan fi Israaʼiil. Wa da kalaam Allah al-Rabb. 4 Aywa, hayaat al-insaan hinti ana. Wa misil da, hayaat al-abu wa hayaat al-wileed, humman al-itneen kula hineeyi ana. Wa l-yisawwi zanib, hu bas al-yumuut.
5 «Akuun fiyah raajil saalih al-yisawwi al-hagg wa l-adaala. 6 Hu ma yarfaʼ uyuunah ale asnaam Bani Israaʼiil wa la yaakul min dahaayaahum fi ruuse al-jibaal. Wa hu ma yinajjis marit jaarah wa la yigarrib le l-mara fi wakit heedha. 7 Wa ma yidaayig naadum wa laakin yigabbil al-damaana al-karabha fi deen le siidha wa ma yasrig. Wa yigassim aklah maʼa l-jiiʼaan wa yanti khalag le l-aryaan. 8 Wa hu ma yanti deen be riba wa la yichiil faayde. Wa yibaʼʼid min al-zulum wa yichaariʼ be l-hagg been al-naas. 9 Hu yitaabiʼ churuuti wa yahfad gawaaniini wa yisawwi al-hagg. Hu da raajil saalih wa akiid yahya. Wa da kalaam Allah al-Rabb.
10 «Wa akuun al-raajil al-saalih da yijiib wileed sarraag al-yidaffig al-damm wa yisawwi ayyi cheyy fasil misil da. 11 Abuuh ma sawwa amal misil da wa laakin al-wileed yaakul min dahaaya al-asnaam fi ruuse al-jibaal wa yinajjis marit jaarah. 12 Hu yidaayig al-miskiin wa l-daʼiif wa yasrig wa ma yigabbil al-damaana al-karabha fi deen le siidha. Wa yarfaʼ uyuunah le l-asnaam wa yisawwi al-muharramaat. 13 Wa yanti deen be riba wa yichiil faayde. Hal hu da yahya walla ? La ! Hu sawwa kulla l-muharramaat dool. Akiid yumuut wa hu bas masʼuul min mootah.
14 «Wa akuun al-wileed da yakbur wa yijiib wileed wa l-wileed da yichiif kulla l-zunuub al-abuuh sawwaahum. Hu yichiifhum wa laakin ma yisawwi misilhum. 15 Hu ma yarfaʼ uyuunah ale asnaam Bani Israaʼiil wa la yaakul min dahaayaahum fi ruuse al-jibaal. Wa hu ma yinajjis marit jaarah 16 wa ma yidaayig naadum wa yigabbil al-damaana al-karabha fi deen le siidha wa ma yasrig. Wa yigassim aklah maʼa l-jiiʼaan wa yanti khalag le l-aryaan. 17 Wa hu yibaʼʼid min al-zulum wa ma yanti deen be riba wa ma yichiil faayde. Hu yahfad gawaaniini wa yitaabiʼ churuuti. Wa akiid hu da yahya, ma yumuut be sabab al-khata al-abuuh sawwaah. 18 Wa laakin abuuh sawwa zulum wa sarag akhuuh wa ma sawwa adiil fi usut chaʼabah wa daahu yumuut be sabab khataaya hu zaatah.
19 «Wa intu tuguulu : ‹Maala al-wileed ma yilhammal khata abuuh ?› Da fi chaan al-wileed da sawwa al-hagg wa l-adaala wa hafad gawaaniini wa tabbagaahum. Wa akiid hu da yahya. 20 Wa l-insaan al-yaznib, hu bas al-yumuut. Al-wileed ma yilhammal khata abuuh wa l-abu ma yilhammal khata wileedah. Wa l-aadil yalga natiijat adaaltah wa l-aasi yalga natiijat isyaanah.
Allah yakhbal al-tooba
21 «Wa kan al-aasi yutuub min kulla zunuubah al-sawwaahum wa yahfad kulla churuuti wa yisawwi al-hagg wa l-adaala, akiid hu da yahya ma yumuut. 22 Wa ana ma nizzakkar kulla isyaanah al-sawwaah. Wa be sabab adaaltah al-sawwaaha, hu yahya. 23 Hal nafrah be moot al-aasi walla ? Wa kan yigabbil min derbah al-fasil da, ma yahya walla ? Wa da kalaam Allah al-Rabb. 24 Wa laakin kan al-saalih yikhalli adaaltah wa yisawwi al-zulum wa yisawwi kulla l-muharramaat al-sawwaahum al-aasi, hal yahya walla ? Wa kulla l-adaala al-sawwaaha awwal, ma yizzakkarooha battaan. Hu yumuut be sabab al-khiyaana wa l-zunuub al-sawwaahum.
25 «Wa laakin intu tuguulu : ‹Al-cheyy al-Rabb gaaʼid yisawwi da ma adiil !› Asmaʼo, ya Bani Israaʼiil. Hal al-cheyy al-ana gaaʼid nisawwi da ma adiil walla ? Al-cheyy al-intu gaaʼidiin tisawwuuh da bas ma adiil. 26 Kan al-saalih yikhalli adaaltah wa yisawwi al-zulum, hu yumuut. Be sabab al-zulum al-sawwaah bas, hu yumuut. 27 Wa laakin kan al-aasi yikhalli isyaanah al-gaaʼid yisawwiih wa yisawwi al-hagg wa l-adaala, hu da yinajji nafsah wa yahya. 28 Wa kan hu irif wa taab min al-isyaan al-sawwaah, akiid hu yahya wa ma yumuut. 29 Wa laakin intu Bani Israaʼiil tuguulu : ‹Al-cheyy al-Rabb gaaʼid yisawwi da ma adiil.› Ya Bani Israaʼiil ! Hal al-cheyy al-ana gaaʼid nisawwi da, ma adiil walla ? Al-cheyy al-intu gaaʼidiin tisawwuuh da bas ma adiil.
30 «Wa fi chaan da, ana nihaakim ayyi waahid min Bani Israaʼiil hasab derbah al-chaalah. Gabbulu ! Tuubu min kulla isyaanku wa ayyi cheyy al-yilizzuku fi l-khata. Wa da kalaam Allah al-Rabb. 31 Khallu minku isyaanku wa khayyuru galibku be galib jadiid wa khayyuru ruuhku be ruuh jadiide. Maala tumuutu, ya Bani Israaʼiil ? 32 Ana ma nafrah be moot hana ayyi naadum. Tuubu wa be da, tahyo !» Wa da kalaam Allah al-Rabb.