وصايا اللّه و عادات الناس
1 وَ وَاحِدِينْ مِنْ الْعُلَمَاءْ وَ الْفَرِيزِيِّينْ جَوْا لِعِيسَى مِنْ مَدِينَةْ الْقُدُسْ وَ سَأَلَوْه وَ قَالَوْا: 2 «مَالَا تَلَامِيذَكْ مَا يِتَابُعُوا عَادَاتْ الْجُدُودْ؟ وَ مَالَا هُمَّنْ مَا يِغَسُّلُوا إِيدَيْهُمْ لِيَبْقَوْا طَاهِرِينْ قُبَّالْ مَا يَاكُلُوا؟»
3 وَ عِيسَى رَدَّ لَيْهُمْ وَ قَالْ: «وَ إِنْتُو، مَالَا تَابَوْا وَصَايَا اللّٰهْ لِتِتَابُعُوا عَادَاتْكُو؟ 4 اللّٰهْ أَمَرَانَا وَ قَالْ: <كَرِّمْ أَمَّكْ وَ أَبُوكْ> وَ <أَيِّ نَادُمْ الْيُقُولْ كَلَامْ فَسِلْ لِأَمَّهْ أَوْ لِأَبُوهْ، وَاجِبْ يَكْتُلُوهْ.> 5 وَ لَاكِنْ إِنْتُو تُقُولُوا، كَنْ نَادُمْ حَجَّى لِأَمَّهْ أَوْ لِأَبُوهْ وَ قَالْ: ‹كُلِّ شَيّءْ الْأَنَا نِدَوْر نِسَاعِدْكُو بَيَّهْ بِقِي هَدِيَّةْ لِلّٰهْ›، 6 خَلَاصْ بَيْدَا، إِنْتُو تُقُولُوا النَّادُمْ دَا مَا وَاجِبْ يِسَاعِدْ أَمَّهْ أَوْ أَبُوهْ. وَ بِمِثِلْ دَا، بَطَّلْتُوا وَصَايَا اللّٰهْ أَشَانْ تِتَابُعُوا عَادَاتْكُو. 7 إِنْتُو مُنَافِقِينْ! كَلَامْ اللّٰهْ الْقَالَهْ فَوْقكُو النَّبِي إِشَعْيَا، صَحِيحْ! هُو قَالْ:
8 <الشَّعَبْ دَوْل يِمَجُّدُونِي بِخُشُومْهُمْ
وَ لَاكِنْ قُلُوبْهُمْ بَعِيدْ مِنِّي.
9 سُجُودْهُمْ لَيِّ بَاطِلْ
وَ كُلَّ تَعْلِيمْهُمْ دَا وَصَايَا النَّاسْ بَسْ.>»
الشيّء الينجِّس النادم
10 وَ عِيسَى نَادَى النَّاسْ وَ قَالْ لَيْهُمْ: «أَسْمَعَوْا كَلَامِي وَ أَفْهَمَوْه! 11 الشَّيّءْ الْيِنَجِّسْ النَّادُمْ، هُو مَا الشَّيّءْ الْيَدْخُلْ فِي خَشْمَهْ لَاكِنْ الشَّيّءْ الْيَمْرُقْ مِنْ خَشْمَهْ. دَا بَسْ يِنَجِّسَهْ.»
12 وَ تَلَامِيذَهْ جَوْا لَيَّهْ وَ قَالَوْا: «مَا تَعَرِفْ الْفَرِيزِيِّينْ زِعِلَوْا مِنْ الْكَلَامْ دَا وَلَّا؟» 13 وَ رَدَّ لَيْهُمْ وَ قَالْ: «أَيِّ خَضَارْ الْأَبُويِ اللّٰهْ مَا تَيْرَبَهْ يِنْمَلِطْ. 14 خَلُّوهُمْ! هُمَّنْ عَمْيَانِينْ وَ يُقُودُوا عَمْيَانِينْ. كَنْ نَادُمْ عَمْيَانْ يُقُودْ عَمْيَانْ آخَرْ، كُلُّهُمْ يَقَعَوْا فِي نُقْرَةْ.»
15 وَ بُطْرُسْ قَالْ لَيَّهْ: «فَسِّرْ لَيْنَا الْمَثَلْ الْأَوَّلْ دَا.» 16 وَ عِيسَى رَدَّ لَيَّهْ وَ قَالْ: «إِنْتُو كُلَ مَا عِرِفْتُوهْ وَلَّا؟ 17 مَا فِهِمْتُوا كَدَرْ الْأَكِلْ الْيَدْخُلْ فِي الْخَشُمْ، يَمْشِي فِي الْبَطُنْ وَ بَعَدَيْن يَمْرُقْ مِنْ الْجِلِدْ. 18 وَ لَاكِنْ الْكَلَامْ الْيَمْرُقْ مِنْ خَشُمْ النَّادُمْ دَا جَايِ مِنْ قَلْبَهْ وَ بِالْكَلَامْ دَا بَسْ، يِنَجِّسْ نَفْسَهْ. 19 أَشَانْ مِنْ دَاخَلْ قَلِبْ الْإِنْسَانْ يَمْرُقْ الْفِكِرْ الشَّيْن وَ الْكَتِلْ وَ الزِّنَى وَ الْفَسَالَةْ وَ السِّرْقَةْ وَ الشَّهَادَةْ بِالْكِدِبْ وَ كَلَامْ الْكُفُرْ. 20 وَ دَوْل بَسْ الْيِنَجُّسُوهْ الْإِنْسَانْ وَ لَاكِنْ كَنْ نَادُمْ مَا غَسَّلْ إِيدَيْنَهْ وَ أَكَلْ، دَا أَبَداً مَا يِنَجِّسَهْ.»
إيمان المرة الكنْعانيّة
21 وَ عِيسَى قَمَّ مِنْ الْبَكَانْ دَا وَ مَشَى فِي بَلَدْ صُورْ وَ صَيْدَا فِي لُبْنَانْ. 22 وَ مَرَةْ وَاحِدَةْ كَنْعَانِيَّةْ جَاتْ وَ صَرَخَتْ لَيَّهْ وَ قَالَتْ: «يَا سَيِّدْنَا، إِبْن دَاوُدْ، أَرْحَمْنِي! بِنْتِي قَاعِدَةْ فِي عَذَابْ شَدِيدْ أَشَانْ هِي شَوْطَنَتْ». 23 وَ عِيسَى مَا قَالْ لَيْهَا شَيّءْ وَ تَلَامِيذَهْ جَوْا لَيَّهْ وَ شَحَدَوْه وَ قَالَوْا: «أَسْمَعْ كَلَامْهَا وَ رُدّ لَيْهَا أَشَانْ هِي جَايَةْ وَرَانَا وَ تِسَوِّي لَيْنَا حَرَكَةْ كَتِيرَةْ.»
24 وَ عِيسَى قَالْ لَيْهَا: «اللّٰهْ رَسَّلَانِي لِبَنِي إِسْرَائِيلْ بَسْ وَ هُمَّنْ غَنَمْ اللّٰهْ الْمُوَدِّرِينْ.» 25 وَ لَاكِنْ الْمَرَةْ قَرَّبَتْ لَيَّهْ وَ سَجَدَتْ وَ قَالَتْ: «سَيِّدْنَا، أَفْزَعْنِي!» 26 وَ رَدَّ لَيْهَا بِمَثَلْ وَ قَالْ: «أَكِلْ الْعِيَالْ، كَنْ نَنْطُوهْ لِلْكُلابْ، دَا مَا سَمَحْ.» 27 وَ هِي قَالَتْ: «كَلَامَكْ دَا صَحِيحْ، سَيِّدْنَا. وَ لَاكِنْ الْكُلابْ كَمَانْ يَاكُلُوا الْيِدَفِّقْ مِنْ مَاعُونْ سِيَادْهُمْ!» 28 وَ عِيسَى رَدَّ لَيْهَا وَ قَالْ: «يَا الْمَرَةْ، إِيمَانْكِ شَدِيدْ مَرَّةْ وَاحِدْ! خَلِّي يَبْقَى لَيْكِ مِثِلْ دَوَّرْتِيهْ!» وَ بِنَيِّتْهَا لِقَتْ الْعَافَيْ مِنْ الْوَكِتْ دَا.
المسيح أنْطى أكِل لـ 4 000 ناس
29 وَ مِنْ الْبَكَانْ دَا، عِيسَى مَشَى فِي خَشُمْ بَحَرْ الْجَلِيلْ وَ طَلَعْ فِي حَجَرْ وَ قَعَدْ تِحِتْ. 30 وَ نَاسْ كَتِيرِينْ مَرَّةْ وَاحِدْ جَوْا لَيَّهْ وَ جَابَوْا مَعَاهُمْ الْعُرُجْ وَ الْمُكَرْسَحِينْ وَ الْعَمْيَانِينْ وَ الْبُكُمْ وَ آخَرِينْ كَتِيرِينْ وَ خَطَّوْهُمْ قِدَّامْ عِيسَى وَ هُو شَفَاهُمْ. 31 وَ النَّاسْ أَلْعَجَّبَوْا بِلْحَيْن وَكِتْ شَافَوْا النَّاسْ الْبُكُمْ يِحَجُّوا وَ الْمُكَرْسَحِينْ لِقَوْا الْعَافَيْ وَ الْعُرُجْ يُرُوغُوا وَ الْعَمْيَانِينْ يِشِيفُوا. وَ شَكَرَوْا اللّٰهْ رَبّ إِسْرَائِيلْ.
32 وَ لَاكِنْ عِيسَى نَادَى تَلَامِيذَهْ وَ قَالْ: «عِنْدِي مَحَنَّةْ لِلنَّاسْ دَوْل أَشَانْ هُمَّنْ قَاعِدِينْ مَعَايِ تَلَاتَةْ يَوْم وَ مَا عِنْدُهُمْ شَيّءْ يَاكُلُوهْ. وَ مَا نِدَوْر نِخَلِّيهُمْ يُفُوتُوا جِيعَانِينْ أَشَانْ قُدْرِتْهُمْ تِكَمِّلْ فِي الدَّرِبْ.» 33 وَ التَّلَامِيذ قَالَوْا لَيَّهْ: «النَّاسْ كَتِيرِينْ بِلْحَيْن. وَيْن نَلْقَوْا أَكِلْ فِي الْخَلَاءْ دَا لِيَشْبَعَوْا؟» 34 وَ عِيسَى سَأَلَاهُمْ وَ قَالْ: «عِنْدُكُو كَمْ خُبْزَةْ؟» وَ رَدَّوْا لَيَّهْ وَ قَالَوْا: «سَبْعَةْ. وَ عِنْدِنَا حُوتْ دُقَاقْ شِيَّةْ.»
35 وَ عِيسَى أَمَرَاهُمْ لِلنَّاسْ أَشَانْ يَقْعُدُوا تِحِتْ. 36 وَ شَالْ السَّبْعَةْ خُبْزَةْ وَ الْحُوتْ وَ شَكَرْ اللّٰهْ وَ كَسَّرَاهُمْ وَ أَنْطَاهُمْ لِلتَّلَامِيذ وَ هُمَّنْ قَسَّمَوْه لِلنَّاسْ. 37 وَ كُلَّ النَّاسْ أَكَلَوْا لَحَدِّي شِبْعَوْا. وَ التَّلَامِيذ لَمَّوْا الْأَكِلْ الْفَضَّلْ وَ مَلَوْا بَيَّهْ سَبْعَةْ قُفَّةْ. 38 وَ عَدَدْ النَّاسْ الْأَكَلَوْا تَمَّ 4 000 رَاجِلْ. وَ دَا، بَلَا الْعَوِينْ وَ الْعِيَالْ. 39 وَ بَعَدْ دَا، عِيسَى أَمَرْ النَّاسْ يِقَبُّلُوا بُيُوتْهُمْ. وَ خَلَاصْ هُو رِكِبْ فِي الْمَرْكَبَةْ وَ مَشَى لِتُرَابْ مَقْدَانْ.
Wasaaya Allah wa aadaat al-naas
1 Wa waahidiin min al-ulama wa l-Fariiziyiin jo le Isa min Madiinat al-Khudus wa saʼalooh wa gaalo : 2 «Maala talaamiizak ma yitaabuʼu aadaat al-juduud ? Wa maala humman ma yikhassulu iideehum le yabgo taahiriin gubbaal ma yaakulu ?»
3 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Wa intu, maala taabo wasaaya Allah le titaabuʼu aadaatku ? 4 Allah amaraana wa gaal : <Karrim ammak wa abuuk> wa <Ayyi naadum al-yuguul kalaam fasil le ammah aw le abuuh, waajib yaktuluuh.> 5 Wa laakin intu tuguulu, kan naadum hajja le ammah aw le abuuh wa gaal : ‹Kulli cheyy al-ana nidoor nisaaʼidku beyah bigi hadiiye le Allah›, 6 khalaas be da, intu tuguulu al-naadum da ma waajib yisaaʼid ammah aw abuuh. Wa be misil da, battaltu wasaaya Allah achaan titaabuʼu aadaatku. 7 Intu munaafikhiin ! Kalaam Allah al-gaalah foogku al-nabi Ichaʼya, sahiih ! Hu gaal :
8 <Al-chaʼab dool yimajjuduuni be khuchuumhum
wa laakin guluubhum baʼiid minni.
9 Sujuudhum leyi baatil
wa kulla taʼliimhum da wasaaya al-naas bas.>»
Al-cheyy al-yinajjis al-naadum
10 Wa Isa naada al-naas wa gaal leehum : «Asmaʼo kalaami wa afhamooh ! 11 Al-cheyy al-yinajjis al-naadum, hu ma al-cheyy al-yadkhul fi khachmah laakin al-cheyy al-yamrug min khachmah. Da bas yinajjisah.»
12 Wa talaamiizah jo leyah wa gaalo : «Ma taʼarif al-Fariiziyiin ziʼilo min al-kalaam da walla ?» 13 Wa radda leehum wa gaal : «Ayyi khadaar al-abuuyi Allah ma teerabah yinmalit. 14 Khalluuhum ! Humman amyaaniin wa yuguudu amyaaniin. Kan naadum amyaan yuguud amyaan aakhar, kulluhum yagaʼo fi nugra.»
15 Wa Butrus gaal leyah : «Fassir leena al-masal al-awwal da.» 16 Wa Isa radda leyah wa gaal : «Intu kula ma iriftuuh walla ? 17 Ma fihimtu kadar al-akil al-yadkhul fi l-khachum, yamchi fi l-batun wa baʼadeen yamrug min al-jilid. 18 Wa laakin al-kalaam al-yamrug min khachum al-naadum da jaayi min galbah wa be l-kalaam da bas, yinajjis nafsah. 19 Achaan min daakhal galib al-insaan yamrug al-fikir al-cheen wa l-katil wa l-zina wa l-fasaala wa l-sirge wa l-chahaada be l-kidib wa kalaam al-kufur. 20 Wa dool bas al-yinajjusuuh al-insaan wa laakin kan naadum ma khassal iideenah wa akal, da abadan ma yinajjisah.»
Iimaan al-mara al-Kanʼaaniiye
21 Wa Isa gamma min al-bakaan da wa macha fi balad Suur wa Seeda fi Lubnaan. 22 Wa mara waahide Kanʼaaniiye jaat wa sarakhat leyah wa gaalat : «Ya sayyidna, Ibn Dawuud, arhamni ! Bitti gaaʼide fi azaab chadiid achaan hi chootanat». 23 Wa Isa ma gaal leeha cheyy wa talaamiizah jo leyah wa chahadooh wa gaalo : «Asmaʼ kalaamha wa rudd leeha achaan hi jaaye waraana wa tisawwi leena haraka katiire.»
24 Wa Isa gaal leeha : «Allah rassalaani le Bani Israaʼiil bas wa humman khanam Allah al-muwaddiriin.» 25 Wa laakin al-mara garrabat leyah wa sajadat wa gaalat : «Sayyidna, afzaʼni !» 26 Wa radda leeha be masal wa gaal : «Akil al-iyaal, kan nantuuh le l-kulaab, da ma sameh.» 27 Wa hi gaalat : «Kalaamak da sahiih, sayyidna. Wa laakin al-kulaab kamaan yaakulu al-yidaffig min maaʼuun siyaadhum !» 28 Wa Isa radda leeha wa gaal : «Ya l-mara, iimaanki chadiid marra waahid ! Khalli yabga leeki misil dawwartiih !» Wa bineeyitha ligat al-aafe min al-wakit da.
Al-Masiih anta akil le 4 000 naas
29 Wa min al-bakaan da, Isa macha fi khachum bahar al-Jaliil wa talaʼ fi hajar wa gaʼad tihit. 30 Wa naas katiiriin marra waahid jo leyah wa jaabo maʼaahum al-uruj wa l-mukarsahiin wa l-amyaaniin wa l-bukum wa aakhariin katiiriin wa khattoohum giddaam Isa wa hu chafaahum. 31 Wa l-naas alʼajjabo bilheen wakit chaafo al-naas al-bukum yihajju wa l-mukarsahiin ligo al-aafe wa l-uruj yuruukhu wa l-amyaaniin yichiifu. Wa chakaro Allah Rabb Israaʼiil.
32 Wa laakin Isa naada talaamiizah wa gaal : «Indi mahanna le l-naas dool achaan humman gaaʼidiin maʼaayi talaata yoom wa ma induhum cheyy yaakuluuh. Wa ma nidoor nikhalliihum yufuutu jiiʼaaniin achaan gudrithum tikammil fi l-derib.» 33 Wa l-talaamiiz gaalo leyah : «Al-naas katiiriin bilheen. Ween nalgo akil fi l-khala da le yachbaʼo ?» 34 Wa Isa saʼalaahum wa gaal : «Induku kam khubza ?» Wa raddo leyah wa gaalo : «Sabʼa. Wa indina huut dugaag chiyya.»
35 Wa Isa amaraahum le l-naas achaan yagoodu tihit. 36 Wa chaal al-sabʼa khubza wa l-huut wa chakar Allah wa kassaraahum wa antaahum le l-talaamiiz wa humman gassamooh le l-naas. 37 Wa kulla l-naas akalo lahaddi chibʼo. Wa l-talaamiiz lammo al-akil al-faddal wa malo beyah sabʼa guffa. 38 Wa adad al-naas al-akalo tamma 4 000 raajil. Wa da, bala l-awiin wa l-iyaal. 39 Wa baʼad da, Isa amar al-naas yigabbulu buyuuthum. Wa khalaas hu rikib fi l-markaba wa macha le turaab Magdaan.
