الحكمة تِنادي
1 أَسْمَعَوْا، الْحِكْمَةْ تِنَادِي
وَ الْفِهِمْ يَرْفَعْ حِسَّهْ.
2 الْحِكْمَةْ وَاقْفَةْ فِي مَشْبَكْ الدُّرُوبْ
وَ فِي الْبَكَانَاتْ الْعَالِيِينْ جَنْب الطُّرُقْ.
3 وَ هِي تِنَادِي فِي بَابْ الْمَدِينَةْ
وَ تِنَادِي فِي دَخُولْ الْحِلَّةْ وَ تُقُولْ:
4 «يَا نَاسْ، لَيْكُو إِنْتُو أَنَا نِنَادِي
وَ لِبَنِي آدَم نِوَجِّهْ كَلَامِي.
5 يَا الْجُهَّالْ،
سَوُّوا لَيْكُو عَقُلْ.
وَ يَا الْمَطَامِيسْ،
أَفْهَمَوْا عَدِيلْ فِي قُلُوبْكُو.
6 أَسْمَعَوْا أَشَانْ نُقُولْ كَلَامْ مُهِمّ
وَ خَشْمِي يُقُولْ كَلَامْ عَدِيلْ.
7 أَشَانْ الْحَقّ دَايْماً قَاعِدْ فِي خَشْمِي
وَ الشَّرّ حَرَامْ لِلِسَانِي.
8 وَ كُلَّ كَلَامْ خَشْمِي صَحِيحْ
وَ لَا عِنْدَهْ كِدِبْ
وَ لَا عِنْدَهْ غَشّ.
9 وَ كَلَامِي سَمَحْ لِلنَّاسْ الْعِنْدُهُمْ فِهِمْ
وَ عَدِيلْ لِلنَّاسْ الْعِنْدُهُمْ مَعْرَفَةْ.
10 شِيلْ وَصِيّتِي،
هِي أَخَيْر مِنْ الْفُضَّةْ
وَ أَكْرُبْ الْعِلِمْ،
هُو أَخَيْر مِنْ الدَّهَبْ الصَّافِي.
11 أَشَانْ الْحِكْمَةْ
هِي زِيَادَةْ مِنْ الْمَرَجَانْ
وَ أَيِّ شَيّءْ التِّحِبَّهْ
مَا يِقَادِرْهَا.»
الحكمة و نتيجِتها
12 «أَنَا الْحِكْمَةْ نَسْكُنْ مَعَ الْعَقُلْ
وَ بَيْدَا، نَلْقَى الْعِلِمْ وَ الرَّايْ.
13 الْيَخَافْ مِنْ اللّٰهْ،
يَكْرَهْ الْفَسَالَةْ.
وَ أَنَا كُلَ نَكْرَهْ
الْكُلُوفِيَّةْ وَ الْإِسْتِكْبَارْ
وَ دَرِبْ الْفَسَالَةْ وَ الْخَشُمْ الْكَدَّابْ.
14 الْوَصِيَّةْ وَ الْعَقُلْ هِنَيّ أَنَا.
وَ الْعِلِمْ وَ الْفَحَالِيَّةْ كُلَ لَيِّ أَنَا.
15 وَ بَيِّ أَنَا، الْمُلُوكْ يَمُلْكُوا
وَ الْقُضْيَاءْ يَامُرُوا بِالْعَدَالَةْ.
16 وَ بَيِّ أَنَا، الشُّيُوخْ يَحْكُمُوا
وَ الْحُكَّامْ وَ كُلَّ الْقُضْيَاءْ
يِشَارُعُوا بِالْعَدَالَةْ.
17 أَنَا نِحِبّ الْيِحِبُّونِي
وَ الْيِفَتُّشُونِي، يَلْقَوْنِي.
18 وَ نَنْطِيهُمْ مَالْ وَ شَرَفْ
وَ غُنَى دَايِمْ وَ مُكَافَاةْ.
19 وَ نَتِيجْتِي أَخَيْر
مِنْ الدَّهَبْ الصَّافِي
وَ إِنْتَاجِي أَخَيْر
مِنْ الْفُضَّةْ الْمَعْزُولَةْ.
20 أَنَا نُرُوغْ فِي دَرِبْ الصَّالِحِينْ
وَ نَمْشِي عَدِيلْ فِي طَرِيقْ الْعَادِلِينْ.
21 وَ نَنْطِي مَالْ وَرَثَةْ لِلْيِحِبُّونِي
وَ نَمْلَا مَخَازِنْهُمْ.»
بالحكمة تمّت الخليقة
22 «أَنَا الْحِكْمَةْ، اللّٰهْ خَلَقَانِي أَوَّلْ،
مِثِلْ وَلْد الْبِكِرْ فِي كُلَّ خَلِيقْتَهْ.
23 وَ أَنَا مَخْلُوقَةْ مِنْ زَمَانْ
وَ مِنْ الْبِدَايَةْ
وَ مِنْ قَبُلْ الْأَرْض.
24 وَ أَنَا مَخْلُوقَةْ
قَبُلْ الْبَحَرْ الْمُحِيطْ
وَ قَبُلْ عُيُونْ أَلْمِي الْجَارِي.
25 وَ أَنَا مَخْلُوقَةْ
قَبُلْ الْحُجَارْ
وَ قَبُلْ الْجِبَالْ مَا يُخُطُّهُمْ.
26 وَ أَنَا مَوْجُودَةْ
قَبُلْ مَا يِسَوِّي الْأَرْض وَ الْكَدَادَةْ
وَ قَبُلْ خَلِيقَةْ تُرَابْ الدُّنْيَا.
27 وَ أَنَا مَوْجُودَةْ
وَكِتْ بَنَى السَّمَاوَاتْ
وَ خَطَّ حُدُودْ بَيْنهُمْ وَ بَيْن الْبَحَرْ الْمُحِيطْ
28 وَ وَكِتْ خَطَّ السَّحَابْ فَوْق
وَ قَوَّى مَجَارِي الْأَلْمِي تِحِتْ فِي لُبّ الْأَرْض.
29 وَ أَنَا مَوْجُودَةْ
وَكِتْ خَطَّ حُدُودْ لِلْبَحَرْ
أَشَانْ الْأَلْمِي مَا يِخَالِفْ أَمْرَهْ.
وَ وَكِتْ خَطَّ أَسَاسْ الْأَرْض،
30 أَنَا الْحِكْمَةْ كُنْت مَعَايَهْ بَنَّايَةْ.
وَ هُو فِرِحْ بَيِّ فِي كُلَّ يَوْم
وَ أَنَا مَبْسُوطَةْ قِدَّامَهْ فِي كُلَّ وَكِتْ.
31 وَ أَنَا مَبْسُوطَةْ بِأَرْضَهْ الْعَامْرَةْ
وَ فِرِحْت بِبَنِي آدَم.»
مبْروك لليقْبل الحكمة
32 «وَ هَسَّعْ، أَسْمَعَوْا يَا عِيَالِي.
مَبْرُوكْ لِلْيِشِيلُوا دَرْبِي.
33 أَسْمَعَوْا وَصِيّتِي وَ أَبْقَوْا حَكِيمِينْ
وَ أَبَداً مَا تِخَلُّوهَا.
34 مَبْرُوكْ لِلنَّادُمْ الْيَسْمَعْنِي
وَ يَقِيفْ كُلَّ يَوْم فِي بَابِي
وَ يَحْفَضْ مَدَخَلْ بَيْتِي.
35 أَشَانْ الْيَلْقَانِي، يَلْقَى الْحَيَاةْ
وَ يَلْقَى رِضَى مِنْ اللّٰهْ.
36 وَ لَاكِنْ الْيَعَصَانِي، يَجْرَحْ نَفْسَهْ
وَ الْيَكْرَهْنِي، يِحِبّ الْمَوْت.»
Al-hikma tinaadi
1 Asmaʼo, al-hikma tinaadi
wa l-fihim yarfaʼ hissah.
2 Al-hikma waagfe fi machbak al-duruub
wa fi l-bakaanaat al-aaliyiin jamb al-turug.
3 Wa hi tinaadi fi baab al-madiina
wa tinaadi fi dakhuul al-hille wa tuguul :
4 «Ya naas, leeku intu ana ninaadi
wa le Bani Adam niwajjih kalaami.
5 Ya l-juhhaal,
sawwu leeku agul.
Wa ya l-mataamiis,
afhamo adiil fi guluubku.
6 Asmaʼo achaan nuguul kalaam muhimm
wa khachmi yuguul kalaam adiil.
7 Achaan al-hagg daayman gaaʼid fi khachmi
wa l-charr haraam le lisaani.
8 Wa kulla kalaam khachmi sahiih
wa la indah kidib
wa la indah khachch.
9 Wa kalaami sameh le l-naas al-induhum fihim
wa adiil le l-naas al-induhum maʼrafa.
10 Chiil wasiiyti,
hi akheer min al-fudda
wa akrub al-ilim,
hu akheer min al-dahab al-saafi.
11 Achaan al-hikma
hi ziyaada min al-marajaan
wa ayyi cheyy al-tihibbah
ma yigaadirha.»
Al-hikma wa natiijitha
12 «Ana al-hikma naskun maʼa l-agul
wa be da, nalga al-ilim wa l-raay.
13 Al-yakhaaf min Allah,
yakrah al-fasaala.
Wa ana kula nakrah
al-kuluufiiye wa l-istikbaar
wa derib al-fasaala wa l-khachum al-kaddaab.
14 Al-wasiiye wa l-agul hineeyi ana.
Wa l-ilim wa l-fahaaliiye kula leyi ana.
15 Wa beyi ana, al-muluuk yamulku
wa l-gudiya yaamuru be l-adaala.
16 Wa beyi ana, al-chuyuukh yahkumu
wa l-hukkaam wa kulla l-gudiya
yichaaruʼu be l-adaala.
17 Ana nihibb al-yihibbuuni
wa l-yifattuchuuni, yalgooni.
18 Wa nantiihum maal wa charaf
wa khuna daayim wa mukaafa.
19 Wa natiijti akheer
min al-dahab al-saafi
wa intaaji akheer
min al-fudda al-maʼzuula.
20 Ana nuruukh fi derib al-saalihiin
wa namchi adiil fi tariig al-aadiliin.
21 Wa nanti maal warasa le l-yihibbuuni
wa namla makhaazinhum.»
Be l-hikma tammat al-khaliige
22 «Ana al-hikma, Allah khalagaani awwal,
misil wald al-bikir fi kulla khaliigtah.
23 Wa ana makhluuga min zamaan
wa min al-bidaaya
wa min gabul al-ard.
24 Wa ana makhluuga
gabul al-bahar al-muhiit
wa gabul uyuun almi al-jaari.
25 Wa ana makhluuga
gabul al-hujaar
wa gabul al-jibaal ma yukhuttuhum.
26 Wa ana mawjuuda
gabul ma yisawwi al-ard wa l-kadaade
wa gabul khaliigit turaab al-dunya.
27 Wa ana mawjuuda
wakit bana al-samaawaat
wa khatta huduud beenhum wa been al-bahar al-muhiit
28 wa wakit khatta al-sahaab foog
wa gawwa majaari al-almi tihit fi lubb al-ard.
29 Wa ana mawjuuda
wakit khatta huduud le l-bahar
achaan al-almi ma yikhaalif amrah.
Wa wakit khatta asaas al-ard,
30 ana al-hikma kunt maʼaayah bannaaya.
Wa hu firih beyi fi kulla yoom
wa ana mabsuuta giddaamah fi kulla wakit.
31 Wa ana mabsuuta be ardah al-aamre
wa firiht be Bani Adam.»
Mabruuk le l-yakhbal al-hikma
32 «Wa hassaʼ, asmaʼo ya iyaali.
Mabruuk le l-yichiilu derbi.
33 Asmaʼo wasiiyti wa abgo hakiimiin
wa abadan ma tikhalluuha.
34 Mabruuk le l-naadum al-yasmaʼni
wa yagiif kulla yoom fi baabi
wa yahfad madkhal beeti.
35 Achaan al-yalgaani, yalga al-haya
wa yalga rida min Allah.
36 Wa laakin al-yaʼasaani, yajrah nafsah
wa l-yakrahni, yihibb al-moot.»
