الزواج و الطلاق
1 وَ وَكِتْ عِيسَى كَمَّلْ كَلَامَهْ دَا، هُو قَمَّ مِنْ دَارْ الْجَلِيلْ. وَ مَشَى فِي دَارْ الْيَهُودِيَّةْ وَ قَطَعْ بَحَرْ الْأُرْدُنْ. 2 وَ نَاسْ كَتِيرِينْ مَرَّةْ وَاحِدْ تَابَعَوْه. وَ فِي الْبَكَانْ دَا، هُو دَاوَى الْمَرْضَانِينْ الْمَعَاهُمْ.
3 وَ فَرِيزِيِّينْ وَاحِدِينْ جَوْا لِعِيسَى أَشَانْ يِجَرُّبُوهْ. وَ سَأَلَوْه وَ قَالَوْا: «حَلَالْ لِرَاجِلْ يِطَلِّقْ مَرْتَهْ بِأَيِّ سَبَبْ وَلَّا؟» 4 وَ هُو رَدَّ لَيْهُمْ وَ قَالْ: «مَا قَرَيْتُوا الْكِتَابْ؟ بُقُولْ: <فِي الْأَوَّلْ، اللّٰهْ خَلَقْ الْإِنْسَانْ. رَاجِلْ وَ مَرَةْ، هُو خَلَقَاهُمْ.> 5 وَ بُقُولْ: <بِسَبَبْ دَا، أَيِّ رَاجِلْ يِخَلِّي أَمَّهْ وَ أَبُوهْ وَ يِلِمّ مَعَ مَرْتَهْ وَ النَّاسَيْن يَبْقَوْا جِسِمْ وَاحِدْ.> 6 وَ بِمِثِلْ دَا، هُمَّنْ مَا نَاسَيْن بَتَّانْ أَشَانْ بِقَوْا جِسِمْ وَاحِدْ. اللّٰهْ بَسْ رَبَطَاهُمْ وَ مَا وَاجِبْ الْإِنْسَانْ يِفَرِّقْهُمْ.»
7 وَ سَأَلَوْه وَ قَالَوْا: «كَنْ مِثِلْ كَيْ، كِكَّيْف مُوسَى أَمَرَانَا وَ قَالْ رَاجِلْ وَاجِبْ يَنْطِي مَكْتُوبْ هَنَا طَلَاقْ لِمَرْتَهْ وَكِتْ يِطَلِّقْهَا؟» 8 وَ عِيسَى رَدَّ لَيْهُمْ وَ قَالْ: «مُوسَى أَنْطَاكُو إِذِنْ تِطَلُّقُوا عَوِينْكُو أَشَانْ رَاسْكُو قَوِي. وَ لَاكِنْ مَا مِثِلْ دَا فِي الْأَوَّلْ. 9 وَ نُقُولْ لَيْكُو أَيِّ نَادُمْ الْيِطَلِّقْ مَرْتَهْ مَا بِسَبَبْ الزِّنَى وَ يَاخُدْ مَرَةْ آخَرَةْ، هُو زَانِي.»
10 وَ تَلَامِيذَهْ قَالَوْا لَيَّهْ: «كَنْ حَالَةْ الرَّاجِلْ مَعَ مَرْتَهْ مِثِلْ دَا، أَخَيْر لِرَاجِلْ مَا يَاخُدْ!» 11 وَ عِيسَى رَدَّ لَيْهُمْ وَ قَالْ: «مَا كُلَّ النَّاسْ يَقْدَرَوْا يَقْبَلَوْا كَلَامْكُو دَا، إِلَّا النَّاسْ الْاللّٰهْ أَنْطَاهُمْ. 12 نَاسْ وَاحِدِينْ مَا يَاخُدُوا أَشَانْ مِنْ وِلْدَوْهُمْ هُمَّنْ مِثِلْ خَصِيِينْ. وَ نَاسْ وَاحِدِينْ مَا يَاخُدُوا أَشَانْ النَّاسْ خَصَوْهُمْ. وَ نَاسْ آخَرِينْ يَبْقَوْا مِثِلْ خَصِيِينْ أَشَانْ شَالَوْا نِيَّةْ يَخْدُمُوا لِمَمْلَكَةْ اللّٰهْ. خَلَاصْ، أَيِّ نَادُمْ الْيَقْدَرْ يَقْبَلْ الْكَلَامْ دَا، خَلِّي يَقْبَلَهْ.»
المسيح صلّى للعيال
13 وَ بَعَدَيْن نَاسْ وَاحِدِينْ قَدَّمَوْا عِيَالْهُمْ الدُّقَاقْ لِعِيسَى أَشَانْ يُخُطّ إِيدَيْنَهْ فَوْقهُمْ وَ يِصَلِّي لَيْهُمْ. وَ تَلَامِيذَهْ هَرَجَوْهُمْ. 14 وَ لَاكِنْ عِيسَى قَالْ: «خَلُّوا الْعِيَالْ يَجُوا لَيِّ وَ مَا تَدْحَرَوْهُمْ أَشَانْ مَمْلَكَةْ اللّٰهْ هَنَا النَّاسْ الْمِثِلْهُمْ.» 15 وَ بَعَدْ خَطَّ إِيدَيْنَهْ فَوْقهُمْ، هُو فَاتْ مِنْ الْبَكَانْ دَا.
الصبي سيد المال
16 وَ نَادُمْ وَاحِدْ جَاءْ لِعِيسَى سَأَلَهْ وَ قَالْ: «يَا سَيِّدْنَا، شُنُو الْعَمَلْ الْعَدِيلْ الْوَاجِبْ نِسَوِّيهْ أَشَانْ نَلْقَى الْحَيَاةْ الْأَبَدِيَّةْ؟» 17 وَ عِيسَى رَدَّ لَيَّهْ وَ قَالْ: «مَالَا تَسْأَلْنِي بِالْعَمَلْ الْعَدِيلْ؟ وَاحِدْ بَسْ عَدِيلْ وَ هُو اللّٰهْ. وَ لَاكِنْ كَنْ تِدَوْر تَدْخُلْ فِي الْحَيَاةْ الْأَبَدِيَّةْ، طَبِّقْ الْوَصَايَا.» 18 وَ الصَّبِي سَأَلَهْ وَ قَالْ: «وَيْن هُمَّنْ؟» وَ عِيسَى رَدَّ لَيَّهْ وَ قَالْ: «<مَا تَكْتُلْ دِمَّةْ وَ مَا تَزْنَى وَ مَا تَسْرِقْ وَ مَا تَشْهَدْ بِكِدِبْ. 19 وَ كَرِّمْ أَمَّكْ وَ أَبُوكْ> وَ <حِبّ أَخُوكْ مِثِلْ تِحِبّ نَفْسَكْ.>»
20 وَ الصَّبِي قَالْ: «مِنْ وَكِتْ أَنَا صَغَيَّرْ، نِتَابِعْ كُلَّ الْوَصَايَا دَوْل. وَ شُنُو قَصَّرْ لَيِّ؟» 21 وَ عِيسَى رَدَّ لَيَّهْ وَ قَالْ: «كَنْ تِدَوْر تَبْقَى نَادُمْ بَلَا عَيْب، أَمْشِي بِيعْ كُلَّ شَيّءْ الْعِنْدَكْ وَ أَنْطِي تَمَنَهْ لِلْمَسَاكِينْ وَ مِثِلْ دَا، تَلْقَاهْ قِدَّامَكْ. وَ خَلَاصْ تَعَالْ تَابِعْنِي.»
22 وَ وَكِتْ الصَّبِي سِمِعْ الْكَلَامْ دَا، هُو بِقِي حَزْنَانْ وَ فَاتْ أَشَانْ عِنْدَهْ مَالْ كَتِيرْ. 23 وَ عِيسَى قَالْ لِتَلَامِيذَهْ: «نُقُولْ لَيْكُو الْحَقّ، الدَّخُولْ فِي مَمْلَكَةْ اللّٰهْ قَاسِي لِلنَّادُمْ الْعِنْدَهْ مَالْ كَتِيرْ. 24 وَ بَتَّانْ نُقُولْ لَيْكُو، دَخُولْ الْجَمَلْ فِي قَدّ الْإِبْرَةْ هَيِّنْ مِنْ دَخُولْ سِيدْ الْمَالْ فِي مَمْلَكَةْ اللّٰهْ.»
25 وَ التَّلَامِيذ أَلْعَجَّبَوْا بِلْحَيْن مِنْ الْكَلَامْ دَا وَ سَأَلَوْه وَ قَالَوْا: «كَنْ مِثِلْ دَا، يَاتُو يَقْدَرْ يَنْجَى؟» 26 وَ عِيسَى شَافَاهُمْ عَدِيلْ وَ قَالْ لَيْهُمْ: «دَا قَاسِي مَرَّةْ وَاحِدْ لِلنَّاسْ وَ لَاكِنْ مَا فِي شَيّءْ قَاسِي لِلّٰهْ.»
27 وَ بُطْرُسْ قَالْ: «وَ أَنِحْنَ، خَلَّيْنَا كُلَّ شَيّءْ الْعِنْدِنَا أَشَانْ نِتَابُعُوكْ. وَ أَنِحْنَ نَلْقَوْا شُنُو؟» 28 عِيسَى رَدَّ لَيْهُمْ وَ قَالْ: «نُقُولْ لَيْكُو الْحَقّ، وَكِتْ أَنَا إِبْن الْإِنْسَانْ نَقْعُدْ فِي الْكُرْسِي الْعَظِيمْ فِي الزَّمَنْ الْفَوْقَهْ اللّٰهْ يِسَوِّي كُلَّ شَيّءْ جَدِيدْ، إِنْتُو التَّابَعْتُونِي تَقْعُدُوا فِي كَرَاسِي 12 وَ تَحْكُمُوا قَبَايِلْ بَنِي إِسْرَائِيلْ الْأَتْنَا عَشَرْ. 29 وَ أَيِّ نَادُمْ الْقَمَّ فِي شَانْ أُسْمِي وَ خَلَّى بَيْتَهْ أَوْ أَخْوَانَهْ أَوْ أَخْوَاتَهْ أَوْ أَبُوهْ أَوْ أَمَّهْ أَوْ عِيَالَهْ أَوْ زِرَاعْتَهْ، اللّٰهْ يَنْطِيهْ 100 مَرَّةْ زِيَادَةْ وَ يَنْطِيهْ الْحَيَاةْ الْأَبَدِيَّةْ. 30 وَ لَاكِنْ نَاسْ كَتِيرِينْ الْقَاعِدِينْ وَرَاءْ، يَبْقَوْا قِدَّامْ. وَ نَاسْ كَتِيرِينْ الْقَاعِدِينْ قِدَّامْ كَمَانْ يَبْقَوْا وَرَاءْ.»
Al-zawaaj wa l-talaag
1 Wa wakit Isa kammal kalaamah da, hu gamma min daar al-Jaliil. Wa macha fi daar al-Yahuudiiya wa gataʼ bahar al-Urdun. 2 Wa naas katiiriin marra waahid taabaʼooh. Wa fi l-bakaan da, hu daawa al-mardaaniin al-maʼaahum.
3 Wa Fariiziyiin waahidiin jo le Isa achaan yijarrubuuh. Wa saʼalooh wa gaalo : «Halaal le raajil yitallig martah be ayyi sabab walla ?» 4 Wa hu radda leehum wa gaal : «Ma gareetu al-Kitaab ? Buguul : <Fi l-awwal, Allah khalag al-insaan. Raajil wa mara, hu khalagaahum.> 5 Wa buguul : <Be sabab da, ayyi raajil yikhalli ammah wa abuuh wa yilimm maʼa martah wa l-naaseen yabgo jisim waahid.> 6 Wa be misil da, humman ma naaseen battaan achaan bigo jisim waahid. Allah bas rabataahum wa ma waajib al-insaan yifarrighum.»
7 Wa saʼalooh wa gaalo : «Kan misil ke, kikkeef Muusa amaraana wa gaal raajil waajib yanti maktuub hana talaag le martah wakit yitalligha ?» 8 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Muusa antaaku izin titallugu awiinku achaan raasku gawi. Wa laakin ma misil da fi l-awwal. 9 Wa nuguul leeku ayyi naadum al-yitallig martah ma be sabab al-zina wa yaakhud mara aakhara, hu zaani.»
10 Wa talaamiizah gaalo leyah : «Kan haalat al-raajil maʼa martah misil da, akheer le raajil ma yaakhud !» 11 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Ma kulla l-naas yagdaro yakhbalo kalaamku da, illa l-naas al-Allah antaahum. 12 Naas waahidiin ma yaakhudu achaan min wildoohum humman misil khasiyiin. Wa naas waahidiin ma yaakhudu achaan al-naas khasoohum. Wa naas aakhariin yabgo misil khasiyiin achaan chaalo niiye yakhdumu le mamlakat Allah. Khalaas, ayyi naadum al-yagdar yakhbal al-kalaam da, khalli yakhbalah.»
Al-Masiih salla le l-iyaal
13 Wa baʼadeen naas waahidiin gaddamo iyaalhum al-dugaag le Isa achaan yukhutt iideenah fooghum wa yisalli leehum. Wa talaamiizah harajoohum. 14 Wa laakin Isa gaal : «Khallu al-iyaal yaju leyi wa ma tadharoohum achaan mamlakat Allah hana l-naas al-misilhum.» 15 Wa baʼad khatta iideenah fooghum, hu faat min al-bakaan da.
Al-sabi siid al-maal
16 Wa naadum waahid ja le Isa saʼalah wa gaal : «Ya sayyidna, chunu al-amal al-adiil al-waajib nisawwiih achaan nalga al-haya al-abadiiye ?» 17 Wa Isa radda leyah wa gaal : «Maala tasʼalni be l-amal al-adiil ? Waahid bas adiil wa hu Allah. Wa laakin kan tidoor tadkhul fi l-haya al-abadiiye, tabbig al-wasaaya.» 18 Wa l-sabi saʼalah wa gaal : «Ween humman ?» Wa Isa radda leyah wa gaal : «<Ma taktul dimme wa ma tazna wa ma tasrig wa ma tachhad be kidib. 19 Wa karrim ammak wa abuuk> wa <hibb akhuuk misil tihibb nafsak.>»
20 Wa l-sabi gaal : «Min wakit ana sakhayyar, nitaabiʼ kulla l-wasaaya dool. Wa chunu gassar leyi ?» 21 Wa Isa radda leyah wa gaal : «Kan tidoor tabga naadum bala eeb, amchi biiʼ kulla cheyy al-indak wa anti tamanah le l-masaakiin wa misil da, talgaah giddaamak. Wa khalaas taʼaal taabiʼni.»
22 Wa wakit al-sabi simiʼ al-kalaam da, hu bigi haznaan wa faat achaan indah maal katiir. 23 Wa Isa gaal le talaamiizah : «Nuguul leeku al-hagg, al-dakhuul fi mamlakat Allah gaasi le l-naadum al-indah maal katiir. 24 Wa battaan nuguul leeku, dakhuul al-jamal fi gadd al-ibre hayyin min dakhuul siid al-maal fi mamlakat Allah.»
25 Wa l-talaamiiz alʼajjabo bilheen min al-kalaam da wa saʼalooh wa gaalo : «Kan misil da, yaatu yagdar yanja ?» 26 Wa Isa chaafaahum adiil wa gaal leehum : «Da gaasi marra waahid le l-naas wa laakin ma fi cheyy gaasi le Allah.»
27 Wa Butrus gaal : «Wa aniina, khalleena kulla cheyy al-indina achaan nitaabuʼuuk. Wa aniina nalgo chunu ?» 28 Isa radda leehum wa gaal : «Nuguul leeku al-hagg, wakit ana Ibn al-Insaan nagood fi l-kursi al-aziim fi l-zaman al-foogah Allah yisawwi kulla cheyy jadiid, intu al-taabaʼtuuni tagoodu fi karaasi 12 wa tahkumu gabaayil Bani Israaʼiil al-atnaachar. 29 Wa ayyi naadum al-gamma fi chaan usmi wa khalla beetah aw akhwaanah aw akhwaatah aw abuuh aw ammah aw iyaalah aw ziraaʼtah, Allah yantiih 100 marra ziyaada wa yantiih al-haya al-abadiiye. 30 Wa laakin naas katiiriin al-gaaʼidiin wara, yabgo giddaam. Wa naas katiiriin al-gaaʼidiin giddaam kamaan yabgo wara.»