يَهُويَقِم حرّق الكتاب
1 وَ فِي السَّنَةْ الرَّابْعَةْ هَنَا حُكُمْ يَهُويَقِمْ وِلَيْد يُوشِيَّا مَلِكْ يَهُوذَا، دَاهُو كَلَامْ اللّٰهْ الْقَالَهْ لِإِرْمِيَا: 2 «شِيلْ لَيْك كِتَابْ مَلْفُوفْ وَ أَكْتِبْ فَوْقَهْ كُلَّ الْكَلَامْ الْأَنَا قُلْتَهْ لَيْك فِي بَنِي إِسْرَائِيلْ وَ بَنِي يَهُوذَا وَ كُلَّ الْأُمَمْ. وَ دَا مِنْ أَوَّلْ يَوْم الْأَنَا حَجَّيْت لَيْك فِي وَكِتْ حُكُمْ يُوشِيَّا لَحَدِّي الْيَوْم. 3 أَكُونْ بَنِي يَهُوذَا يَفْهَمَوْا الْفَسَالَةْ الْأَنَا قَرَّرْتَهَا ضِدُّهُمْ وَ بَيْدَا، أَيِّ وَاحِدْ يِقَبِّلْ مِنْ دَرْبَهْ الْفَسِلْ. وَ خَلَاصْ، أَنَا كَمَانْ نَغْفِرْ لَيْهُمْ خَطَاهُمْ وَ ذَنِبْهُمْ.»
4 وَ إِرْمِيَا نَادَى بَرُوكْ وِلَيْد نَرِيَّا. وَ إِرْمِيَا يِكَلِّمْ وَ بَرُوكْ يَكْتِبْ فِي الْكِتَابْ الْمَلْفُوفْ كُلَّ كَلَامْ اللّٰهْ الْقَالَهْ لِإِرْمِيَا. 5 وَ بَعَدْ دَا، إِرْمِيَا قَالْ لِبَرُوكْ: «دَاهُونِي أَنَا مَا نَقْدَرْ نَمْشِي بَيْت اللّٰهْ. 6 وَ لَاكِنْ إِنْتَ أَمْشِي وَ أَقْرِي الْكِتَابْ الْمَلْفُوفْ الْإِنْتَ كَتَبْتَهْ حَسَبْ كَلَامِي الْقَالَهْ لَيِّ اللّٰهْ. وَ أَمْشِي أَقْرِيهْ فِي يَوْم هَنَا صِيَامْ لِكُلَّ الشَّعَبْ فِي بَيْت اللّٰهْ وَ قِدَّامْ كُلَّ شَعَبْ يَهُوذَا الْيَجُوا مِنْ مُدُنْهُمْ. 7 وَ بَيْدَا، أَكُونْ يَشْحَدَوْا اللّٰهْ وَ يُتُوبُوا وَ أَيِّ وَاحِدْ يِقَبِّلْ مِنْ دَرْبَهْ الْفَسِلْ أَشَانْ غَضَبْ اللّٰهْ وَ زَعَلَهْ الْقَرَّرَهْ ضِدّ الْأُمَّةْ دِي شَدِيدْ.»
8 وَ خَلَاصْ، بَرُوكْ طَبَّقْ كُلَّ الْكَلَامْ الْأَمَرَهْ بَيَّهْ النَّبِي إِرْمِيَا. هُو مَشَى بَيْت اللّٰهْ لِيَقْرِي الْكِتَابْ الْمَلْفُوفْ الْفَوْقَهْ كَلَامْ اللّٰهْ. 9 وَ فِي الشَّهَرْ التَّاسِعْ فِي السَّنَةْ الْخَامْسَةْ هَنَا حُكُمْ يَهُويَقِمْ وِلَيْد يُوشِيَّا مَلِكْ يَهُوذَا، قَرَّرَوْا صِيَامْ لِلّٰهْ. وَ كُلَّ شَعَبْ مَدِينَةْ الْقُدُسْ وَ كُلَّ النَّاسْ الْجَوْا مِنْ حِلَّالْ بَلَدْ يَهُوذَا لَمَّوْا سَوَا فِي مَدِينَةْ الْقُدُسْ. 10 وَ خَلَاصْ، بَرُوكْ قَمَّ وَ قَرَى فِي بَيْت اللّٰهْ قِدَّامْ كُلَّ الشَّعَبْ كَلَامْ إِرْمِيَا الْمَكْتُوبْ فِي الْكِتَابْ الْمَلْفُوفْ. وَ دَا وَكِتْ وَاقِفْ فِي غُرْفَةْ قَمَرْيَا وِلَيْد شَافَانْ الْكَاتِبْ وَ الْغُرْفَةْ دِي فِي الْفَضَايْ الْفَوْق فِي خَشُمْ الْبَابْ الْجَدِيدْ هَنَا بَيْت اللّٰهْ.
11 وَ مِيكَا وِلَيْد قَمَرْيَا وِلَيْد شَافَانْ سِمِعْ كُلَّ كَلَامْ اللّٰهْ الْمَكْتُوبْ فِي الْكِتَابْ دَا. 12 وَ خَلَاصْ، قَمَّ مَشَى لِقَصِرْ الْمَلِكْ فِي غُرْفَةْ الْكَاتِبْ الْيِلِمُّوا فَوْقهَا كُلَّ الْكُبَارَاتْ وَ هُمَّنْ أَلِشَمَعْ الْكَاتِبْ وَ دَلَايَا وِلَيْد شَمَعْيَا وَ أَلْنَاتَانْ وِلَيْد عَكْبُورْ وَ قَمَرْيَا وِلَيْد شَافَانْ وَ صِدْقِيَّا وِلَيْد حَنَنْيَا وَ كُلَّ الْكُبَارَاتْ الْآخَرِينْ. 13 وَ مِيكَا حَجَّى لَيْهُمْ بِكُلَّ الْكَلَامْ السِّمْعَهْ وَكِتْ بَرُوكْ قَاعِدْ يَقْرِي الْكِتَابْ لِلشَّعَبْ.
14 وَ خَلَاصْ، الْكُبَارَاتْ رَسَّلَوْا مُرْسَالْ لِبَرُوكْ. وَ الْمُرْسَالْ دَا، أُسْمَهْ يَهُودِي وِلَيْد نَتَنْيَا وِلَيْد شَلَمْيَا وِلَيْد كُوشِي. وَ قَالْ لِبَرُوكْ: «شِيلْ كِتَابَكْ الْمَلْفُوفْ الْإِنْتَ قَرَيْتَهْ لِكُلَّ الشَّعَبْ وَ تَعَالْ بَيَّهْ.» وَ بَرُوكْ شَالْ كِتَابَهْ وَ جَاءْ قِدَّامْهُمْ. 15 وَ هُمَّنْ قَالَوْا لَيَّهْ: «مِنْ فَضْلَكْ، أَقْعُدْ تِحِتْ وَ أَقْرِيهْ لَيْنَا.» وَ خَلَاصْ، بَرُوكْ قَرَاهْ لَيْهُمْ. 16 وَ وَكِتْ هُمَّنْ سِمْعَوْا كُلَّ الْكَلَامْ دَا، هُمَّنْ خَافَوْا خَوْف شَدِيدْ وَ أَشَّاوَفَوْا أَمْبَيْنَاتْهُمْ. وَ قَالَوْا لِبَرُوكْ: «خَلِّي نِوَدُّوا كُلَّ الْكَلَامْ دَا قِدَّامْ الْمَلِكْ.» 17 وَ هُمَّنْ سَأَلَوْا بَرُوكْ وَ قَالَوْا: «مِنْ فَضْلَكْ، قُولْ لَيْنَا كِكَّيْف إِنْتَ قِدِرْت كَتَبْت كُلَّ الْكَلَامْ دَا. وَلَّا إِرْمِيَا بَسْ حَجَّاهْ لَيْك؟» 18 وَ بَرُوكْ رَدَّ لَيْهُمْ وَ قَالْ: «أَيْوَى، هُو بَسْ حَجَّى لَيِّ كُلَّ الْكَلَامْ دَا وَ أَنَا كَتَبْتَهْ فِي الْكِتَابْ دَا بِدَوَايْ.» 19 وَ الْكُبَارَاتْ قَالَوْا لِبَرُوكْ: «أَمْشُوا أَلَّبَّدَوْا إِنْتَ وَ إِرْمِيَا. خَلِّي نَادُمْ مَا يَعَرِفْ بَكَانْكُو.»
20 وَ بَعَدْ دَا، هُمَّنْ خَلَّوْا الْكِتَابْ الْمَلْفُوفْ فِي بَيْت أَلِشَمَعْ الْكَاتِبْ وَ مَشَوْا بَكَانْ الْمَلِكْ وَ حَجَّوْا لَيَّهْ بِكُلَّ الْكَلَامْ. 21 وَ الْمَلِكْ رَسَّلْ يَهُودِي لِيِجِيبْ الْكِتَابْ. وَ يَهُودِي مَشَى شَالْ الْكِتَابْ مِنْ غُرْفَةْ أَلِشَمَعْ الْكَاتِبْ وَ جَاءْ قَرَاهْ لِلْمَلِكْ وَ لِكُلَّ الْكُبَارَاتْ الْقَاعِدِينْ جَنْبَهْ. 22 وَ فِي الْوَكِتْ دَا، الْمَلِكْ قَاعِدْ فِي بَيْتَهْ هَنَا الشِّتَاءْ. وَ دَا فِي الشَّهَرْ التَّاسِعْ فِي وَكْت الْبَرْدَايْ وَ عِنْدَهْ دَفَّايْ مُقَبِّضَةْ قِدَّامَهْ. 23 وَ كَنْ يَهُودِي قَرَى تَلَاتَةْ أَوْ أَرْبَعَةْ رَوْق، الْمَلِكْ يَقْطَعْ الْكَتِبْ دَا بِمُوسْ وَ يَزْقُلَهْ فِي نَارْ الدَّفَّايْ. وَ مِثِلْ دَا بَسْ، هُو حَرَّقْ كُلَّ الْكِتَابْ الْمَلْفُوفْ. 24 وَ الْمَلِكْ وَ كُلَّ كُبَارَاتَهْ سِمْعَوْا الْكَلَامْ دَا وَ لَاكِنْ مَا خَافَوْا وَ لَا شَرَّطَوْا خُلْقَانْهُمْ لِيِوَصُّفُوا تَوْبِتْهُمْ. 25 وَ حَتَّى كَنْ أَلْنَاتَانْ وَ دَلَايَا وَ قَمَرْيَا شَحَدَوْا الْمَلِكْ مَا يَحْرِقْ الْكِتَابْ دَا كُلَ، هُو أَبَى مَا يَسْمَعْهُمْ. 26 وَ الْمَلِكْ أَمَرْ يَرْحَمِيلْ مِنْ ذُرِّيَّةْ الْمَمْلَكَةْ وَ سَرَايَا وِلَيْد عَزْرِيِيلْ وَ شَلَمْيَا وِلَيْد عَبْدِيلْ لِيَكُرْبُوا بَرُوكْ الْكَاتِبْ وَ إِرْمِيَا النَّبِي. وَ لَاكِنْ اللّٰهْ لَبَّدَاهُمْ.
اللّه يعاقِب يَهُويَقِم
27 وَ بَعَدْ الْمَلِكْ حَرَقْ الْكِتَابْ الْكَتَبَهْ بَرُوكْ حَسَبْ كَلَامْ إِرْمِيَا، اللّٰهْ حَجَّى لِإِرْمِيَا وَ قَالْ: 28 «أَسْمَعْ! شِيلْ كِتَابْ مَلْفُوفْ آخَرْ وَ أَكْتِبْ فَوْقَهْ كُلَّ الْكَلَامْ الْمَكْتُوبْ فِي الْكِتَابْ الْأَوَّلْ الْحَرَّقَهْ يَهُويَقِمْ مَلِكْ يَهُوذَا. 29 وَ لِيَهُويَقِمْ مَلِكْ يَهُوذَا قُولْ: ‹دَاهُو اللّٰهْ قَالْ: إِنْتَ بَسْ حَرَّقْت الْكِتَابْ دَا وَ قُلْت: ”مَالَا، يَا إِرْمِيَا، إِنْتَ كَتَبْت الْكَلَامْ الْبُقُولْ كَدَرْ أَكِيدْ مَلِكْ بَابِلْ يَجِي وَ يَخْرِبْ الْبَلَدْ دِي وَ يِكَمِّلْ كُلَّ نَاسْهَا وَ بَهَايِمْهَا“؟›
30 «وَ فِي شَانْ دَا، دَاهُو كَلَامِي أَنَا اللّٰهْ الْبُخُصّ يَهُويَقِمْ مَلِكْ يَهُوذَا. أَنَا قُلْت: ‹مَا فِي وَاحِدْ مِنْ ذُرِّيّتَهْ يَقْعُدْ فِي كُرْسِي الْمُلُكْ هَنَا دَاوُدْ. وَ وَكِتْ يُمُوتْ، يَزْقُلُوا جَنَازْتَهْ بَرَّا وَ تَقْعُدْ فِي الْحَمُو طُولْ النَّهَارْ وَ فِي الْبَرِدْ طُولْ اللَّيْل. 31 وَ أَنَا نِعَاقِبْهُمْ فِي خَطَاهُمْ، هُو وَ ذُرِّيّتَهْ وَ كُبَارَاتَهْ. وَ نِجِيبْ فَوْقهُمْ هُمَّنْ وَ فِي سُكَّانْ مَدِينَةْ الْقُدُسْ وَ فِي نَاسْ يَهُوذَا كُلَّ الْفَسَالَةْ الْأَنَا قَرَّرْتَهَا ضِدُّهُمْ، حَتَّى كَنْ هُمَّنْ مَا صَدَّقَوْا بَيْهَا كُلَ.›»
32 وَ خَلَاصْ، إِرْمِيَا شَالْ كِتَابْ مَلْفُوفْ آخَرْ وَ أَنْطَاهْ لِبَرُوكْ وِلَيْد نَرِيَّا الْكَاتِبْ. وَ بَرُوكْ كَتَبْ فَوْقَهْ كُلَّ الْكَلَامْ الْقَالَهْ لَيَّهْ إِرْمِيَا. وَ دَا كُلَّ الْكَلَامْ الْمَكْتُوبْ فِي الْكِتَابْ الْحَرَّقَهْ يَهُويَقِمْ مَلِكْ يَهُوذَا. وَ زَادْ بَتَّانْ بِكَلَامْ آخَرْ كَتِيرْ مُشَابِهْ.
Yahuuyakhim harrag al-kitaab
1 Wa fi l-sana al-raabʼe hana hukum Yahuuyakhim wileed Yuuchiiya malik Yahuuza, daahu kalaam Allah al-gaalah le Irmiya : 2 «Chiil leek kitaab malfuuf wa aktib foogah kulla l-kalaam al-ana gultah leek fi Bani Israaʼiil wa Bani Yahuuza wa kulla l-umam. Wa da min awwal yoom al-ana hajjeet leek fi wakit hukum Yuuchiiya lahaddi l-yoom. 3 Akuun Bani Yahuuza yafhamo al-fasaala al-ana kharrartaha didduhum wa be da, ayyi waahid yigabbil min derbah al-fasil. Wa khalaas, ana kamaan nakhfir leehum khataahum wa zanibhum.»
4 Wa Irmiya naada Baruuk wileed Nariiya. Wa Irmiya yikallim wa Baruuk yaktib fi l-kitaab al-malfuuf kulla kalaam Allah al-gaalah le Irmiya. 5 Wa baʼad da, Irmiya gaal le Baruuk : «Daahuuni ana ma nagdar namchi beet Allah. 6 Wa laakin inta amchi wa agri al-kitaab al-malfuuf al-inta katabtah hasab kalaami al-gaalah leyi Allah. Wa amchi agriih fi yoom hana siyaam le kulla l-chaʼab fi beet Allah wa giddaam kulla chaʼab Yahuuza al-yaju min mudunhum. 7 Wa be da, akuun yachhado Allah wa yutuubu wa ayyi waahid yigabbil min derbah al-fasil achaan khadab Allah wa zaʼalah al-kharrarah didd al-umma di chadiid.»
8 Wa khalaas, Baruuk tabbag kulla l-kalaam al-amarah beyah al-nabi Irmiya. Hu macha beet Allah le yagri al-kitaab al-malfuuf al-foogah kalaam Allah. 9 Wa fi l-chahar al-taasiʼ fi l-sana al-khaamse hana hukum Yahuuyakhim wileed Yuuchiiya malik Yahuuza, kharraro siyaam le Allah. Wa kulla chaʼab Madiinat al-Khudus wa kulla l-naas al-jo min hillaal balad Yahuuza lammo sawa fi Madiinat al-Khudus. 10 Wa khalaas, Baruuk gamma wa gara fi beet Allah giddaam kulla l-chaʼab kalaam Irmiya al-maktuub fi l-kitaab al-malfuuf. Wa da wakit waagif fi khurfit Gamarya wileed Chaafaan al-kaatib wa l-khurfa di fi l-fadaay al-foog fi khachum al-baab al-jadiid hana beet Allah.
11 Wa Miika wileed Gamarya wileed Chaafaan simiʼ kulla kalaam Allah al-maktuub fi l-kitaab da. 12 Wa khalaas, gamma macha le gasir al-malik fi khurfit al-kaatib al-yilimmu foogha kulla l-kubaaraat wa humman Alichamaʼ al-kaatib wa Dalaaya wileed Chamaʼya wa Alnaataan wileed Akbuur wa Gamarya wileed Chaafaan wa Sidkhiiya wileed Hananya wa kulla l-kubaaraat al-aakhariin. 13 Wa Miika hajja leehum be kulla l-kalaam al-simʼah wakit Baruuk gaaʼid yagri al-kitaab le l-chaʼab.
14 Wa khalaas, al-kubaaraat rassalo mursaal le Baruuk. Wa l-mursaal da, usmah Yahuudi wileed Natanya wileed Chalamya wileed Kuuchi. Wa gaal le Baruuk : «Chiil kitaabak al-malfuuf al-inta gareetah le kulla l-chaʼab wa taʼaal beyah.» Wa Baruuk chaal kitaabah wa ja giddaamhum. 15 Wa humman gaalo leyah : «Min fadlak, agood tihit wa agriih leena.» Wa khalaas, Baruuk garaah leehum. 16 Wa wakit humman simʼo kulla l-kalaam da, humman khaafo khoof chadiid wa achchaawafo ambeenaathum. Wa gaalo le Baruuk : «Khalli niwaddu kulla l-kalaam da giddaam al-malik.» 17 Wa humman saʼalo Baruuk wa gaalo : «Min fadlak, guul leena kikkeef inta gidirt katabt kulla l-kalaam da. Walla Irmiya bas hajjaah leek ?» 18 Wa Baruuk radda leehum wa gaal : «Aywa, hu bas hajja leyi kulla l-kalaam da wa ana katabtah fi l-kitaab da be dawaay.» 19 Wa l-kubaaraat gaalo le Baruuk : «Amchu allabbado inta wa Irmiya. Khalli naadum ma yaʼarif bakaanku.»
20 Wa baʼad da, humman khallo al-kitaab al-malfuuf fi beet Alichamaʼ al-kaatib wa macho bakaan al-malik wa hajjo leyah be kulla l-kalaam. 21 Wa l-malik rassal Yahuudi le yijiib al-kitaab. Wa Yahuudi macha chaal al-kitaab min khurfit Alichamaʼ al-kaatib wa ja garaah le l-malik wa le kulla l-kubaaraat al-gaaʼidiin jambah. 22 Wa fi l-wakit da, al-malik gaaʼid fi beetah hana l-chite. Wa da fi l-chahar al-taasiʼ fi wakt al-bardaay wa indah daffaay mugabbide giddaamah. 23 Wa kan Yahuudi gara talaata aw arbaʼa roog, al-malik yagtaʼ al-katib da be muus wa yazgulah fi naar al-daffaay. Wa misil da bas, hu harrag kulla l-kitaab al-malfuuf. 24 Wa l-malik wa kulla kubaaraatah simʼo al-kalaam da wa laakin ma khaafo wa la charrato khulgaanhum le yiwassufu toobithum. 25 Wa hatta kan Alnaataan wa Dalaaya wa Gamarya chahado al-malik ma yahrig al-kitaab da kula, hu aba ma yasmaʼhum. 26 Wa l-malik amar Yarhamiil min zurriiyit al-mamlaka wa Saraaya wileed Azriyiil wa Chalamya wileed Abdiil le yakurbu Baruuk al-kaatib wa Irmiya al-nabi. Wa laakin Allah labbadaahum.
Allah yiʼaakhib Yahuuyakhim
27 Wa baʼad al-malik harag al-kitaab al-katabah Baruuk hasab kalaam Irmiya, Allah hajja le Irmiya wa gaal : 28 «Asmaʼ ! Chiil kitaab malfuuf aakhar wa aktib foogah kulla l-kalaam al-maktuub fi l-kitaab al-awwal al-harragah Yahuuyakhim malik Yahuuza. 29 Wa le Yahuuyakhim malik Yahuuza guul : ‹Daahu Allah gaal : Inta bas harragt al-kitaab da wa gult : “Maala, ya Irmiya, inta katabt al-kalaam al-buguul kadar akiid malik Baabil yaji wa yakhrib al-balad di wa yikammil kulla naasha wa bahaayimha” ?›
30 «Wa fi chaan da, daahu kalaami ana Allah al-bukhuss Yahuuyakhim malik Yahuuza. Ana gult : ‹Ma fi waahid min zurriiytah yagood fi kursi al-muluk hana Dawuud. Wa wakit yumuut, yazgulu janaaztah barra wa tagood fi l-hamu tuul al-nahaar wa fi l-barid tuul al-leel. 31 Wa ana niʼaakhibhum fi khataahum, hu wa zurriiytah wa kubaaraatah. Wa nijiib fooghum humman wa fi sukkaan Madiinat al-Khudus wa fi naas Yahuuza kulla l-fasaala al-ana kharrartaha didduhum, hatta kan humman ma saddago beeha kula.›»
32 Wa khalaas, Irmiya chaal kitaab malfuuf aakhar wa antaah le Baruuk wileed Nariiya al-kaatib. Wa Baruuk katab foogah kulla l-kalaam al-gaalah leyah Irmiya. Wa da kulla l-kalaam al-maktuub fi l-kitaab al-harragah Yahuuyakhim malik Yahuuza. Wa zaad battaan be kalaam aakhar katiir muchaabih.
