إرْمِيا زقلوه في النُقْرة
1 وَ يَوْم وَاحِدْ، كُبَارَاتْ وَاحِدِينْ سِمْعَوْا الْكَلَامْ الْقَاعِدْ يُقُولَهْ إِرْمِيَا لِكُلَّ الشَّعَبْ وَ هُمَّنْ شَفَطْيَا وِلَيْد مَتَّانْ وَ قَدَالْيَا وِلَيْد فَشْحُورْ وَ يَهُوكَلْ وِلَيْد شَلَمْيَا وَ فَشْحُورْ وِلَيْد مَلْكِيَّا. إِرْمِيَا قَالْ لِلشَّعَبْ: 2 «دَاهُو اللّٰهْ قَالْ: ‹النَّادُمْ الْيَقْعُدْ فِي الْمَدِينَةْ دِي يُمُوتْ بِالْحَرِبْ وَ بِالْجُوعْ وَ بِالْوَبَاءْ. وَ لَاكِنْ الْيَمْرُقْ مِنْهَا وَ يِسَلِّمْ نَفْسَهْ لِعَسْكَرْ بَابِلْ، هُو دَا يِعِيشْ وَ يَبْقَى فَرْحَانْ أَشَانْ هُو لِقِي الْحَيَاةْ.› 3 وَ دَاهُو اللّٰهْ قَالْ بَتَّانْ: ‹أَكِيدْ الْمَدِينَةْ دِي تَقَعْ فِي إِيدْ عَسْكَرْ مَلِكْ بَابِلْ وَ هُمَّنْ يِشِيلُوهَا.›»
4 وَ الْكُبَارَاتْ دَوْل قَالَوْا لِلْمَلِكْ: «النَّادُمْ دَا، وَاجِبْ يُمُوتْ! أَشَانْ هُو بَسْ قَاعِدْ يِخَوِّفْ الْعَسْكَرْ الْفَضَّلَوْا فِي الْمَدِينَةْ وَ كُلَّ الشَّعَبْ بِكَلَامَهْ دَا. هُو مَا يِدَوْر الْخَيْر لِلشَّعَبْ دَا وَ لَاكِنْ يِدَوْر لَيْهُمْ الْفَسَالَةْ.» 5 وَ الْمَلِكْ صِدْقِيَّا رَدَّ وَ قَالْ: «دَاهُو فِي إِيدْكُو وَ سَوُّوا فَوْقَهْ التِّدَوْرُوهْ. أَنَا الْمَلِكْ كُلَ مَا نَقْدَرْ نَدْحَرْكُو مِنْ شَيّءْ.»
6 وَ خَلَاصْ، هُمَّنْ شَالَوْا إِرْمِيَا وَ زَقَلَوْه فِي نُقْرَةْ الْيَخْزُنُوا فَوْقهَا أَلْمِي. وَ النُّقْرَةْ دِي هِنْت مَلْكِيَّا مِنْ ذُرِّيَّةْ الْمَمْلَكَةْ وَ قَاعِدَةْ فِي فَضَايَةْ الْحُرَّاسْ. وَ هُمَّنْ نَزَّلَوْه لِإِرْمِيَا فِي لُبَّهَا بِحُبَالْ. وَ النُّقْرَةْ دِي مَا عِنْدَهَا أَلْمِي إِلَّا الطِّينَةْ بَسْ وَ إِرْمِيَا دَخَلْ فِي لُبّ الطِّينَةْ دِي.
7 وَ فِيَّهْ رَاجِلْ وَاحِدْ حَبَشِي أُسْمَهْ عَبْدالْمَلِكْ وَ هُو مَسْؤُولْ كَبِيرْ فِي قَصِرْ الْمَلِكْ. وَ سِمِعْ كَدَرْ إِرْمِيَا زَقَلَوْه فِي النُّقْرَةْ. وَ فِي الْوَكِتْ دَاكْ، الْمَلِكْ قَاعِدْ فِي بَابْ الْمَدِينَةْ الْأُسْمَهْ بَنْيَامِينْ. 8 وَ عَبْدالْمَلِكْ مَرَقْ مِنْ الْقَصِرْ وَ قَالْ لِلْمَلِكْ: 9 «يَا سِيدِي الْمَلِكْ! النَّاسْ دَوْل سَوَّوْا الْفَسِلْ لِلنَّبِي إِرْمِيَا وَكِتْ زَقَلَوْه فِي النُّقْرَةْ. وَ فِي النُّقْرَةْ دِي أَكُونْ هُو يُمُوتْ بِالْجُوعْ أَشَانْ هَسَّعْ فِي الْمَدِينَةْ دِي كُلَ، مَا فِي خُبْزَةْ.» 10 وَ الْمَلِكْ أَنْطَى أَمُرْ لِعَبْدالْمَلِكْ الْحَبَشِي وَ قَالْ: «شِيلْ مِنْ هِنِي 30 رَاجِلْ وَ أَمْشِي أَمْرُقْ النَّبِي إِرْمِيَا مِنْ النُّقْرَةْ دِي، قُبَّالْ مَا يُمُوتْ.»
11 وَ عَبْدالْمَلِكْ شَالْ الرُّجَالْ دَوْل وَ مَشَى لِقَصِرْ الْمَلِكْ فِي غُرْفَةْ تِحِتْ الْمَخَزَنْ وَ مَرَقْ خُلْقَانْ قَدِيمِينْ وَ مُشَرَّطِينْ. وَ نَزَّلَاهُمْ لِإِرْمِيَا فِي النُّقْرَةْ بِحُبَالْ. 12 وَ عَبْدالْمَلِكْ قَالْ لِإِرْمِيَا: «مِنْ فَضْلَكْ، شِيلْ الْخُلْقَانْ الْقَدِيمِينْ دَوْل وَ خُطُّهُمْ فِي أُبُطَّيْك أَمْبَيْنَكْ وَ بَيْن الْحُبَالْ.» وَ إِرْمِيَا سَوَّى مِثِلْ عَبْدالْمَلِكْ قَالَهْ لَيَّهْ. 13 وَ هُمَّنْ جَبَدَوْا إِرْمِيَا بِالْحُبَالْ وَ مَرَقَوْه مِنْ النُّقْرَةْ. وَ بَيْدَا، إِرْمِيَا قَعَدْ فِي فَضَايَةْ الْحُرَّاسْ.
صِدْقِيَّا قابل إرْمِيا لآخِر مرّة
14 وَ بَعَدْ دَا، الْمَلِكْ صِدْقِيَّا رَسَّلْ جَابَهْ لِلنَّبِي إِرْمِيَا وَ خَطَّاهْ جَنْبَهْ فِي الْمَدَخَلْ التَّالِتْ فِي بَيْت اللّٰهْ. وَ الْمَلِكْ قَالْ لِإِرْمِيَا: «أَنَا نَسْأَلَكْ شَيّءْ وَاحِدْ وَ مَا تِلَبِّدْ لَيِّ شَيّءْ!» 15 وَ إِرْمِيَا قَالْ لَيَّهْ: «كَنْ قُلْت لَيْك الصَّحِيحْ، إِنْتَ تَكْتُلْنِي وَ كَنْ أَنْطَيْتَكْ وَصِيَّةْ كُلَ، مَا تِشِيلْهَا!» 16 وَ لَاكِنْ الْمَلِكْ صِدْقِيَّا حَلَفْ بِعَشِيرْ لِإِرْمِيَا وَ قَالْ: «أَنَا نَحْلِفْ بِأُسُمْ اللّٰهْ الْحَيّ الْخَلَقَانَا، مَا نَكْتُلَكْ وَ لَا نِسَلِّمَكْ لِلْيِدَوْرُوا مَوْتَكْ.»
17 وَ خَلَاصْ، إِرْمِيَا قَالْ لِلْمَلِكْ صِدْقِيَّا: «دَاهُو اللّٰهْ الْإِلٰـهْ الْقَادِرْ إِلٰـهْ بَنِي إِسْرَائِيلْ قَالْ: ‹كَنْ إِنْتَ مَرَقْت لِقُيَّادْ مَلِكْ بَابِلْ وَ سَلَّمْت نَفْسَكْ لَيْهُمْ، تِنَجِّي حَيَاتَكْ وَ الْمَدِينَةْ دِي كُلَ مَا يِحَرُّقُوهَا. وَ إِنْتَ وَ عَايِلْتَكْ تِعِيشُوا بِسَلَامْ. 18 وَ لَاكِنْ كَنْ إِنْتَ مَا مَرَقْت لِقُيَّادْ مَلِكْ بَابِلْ وَ سَلَّمْت نَفْسَكْ لَيْهُمْ، خَلَاصْ الْمَدِينَةْ دِي، الْبَابِلِيِّينْ يِشِيلُوهَا وَ يِحَرُّقُوهَا وَ إِنْتَ كُلَ مَا تَنْجَى مِنْهُمْ.›»
19 وَ مَلِكْ صِدْقِيَّا قَالْ لِإِرْمِيَا: «أَنَا خَايِفْ مِنْ الْيَهُودْ الْأَنْضَمَّوْا مَعَ الْبَابِلِيِّينْ. نَخَافْ يِسَلُّمُونِي لَيْهُمْ وَ هُمَّنْ يِعَذُّبُونِي.» 20 وَ إِرْمِيَا رَدَّ لَيَّهْ وَ قَالْ: «الْبَابِلِيِّينْ مَا يِسَلُّمُوكْ لَيْهُمْ. يَا الْمَلِكْ! أَسْمَعْ كُلَّ كَلَامْ اللّٰهْ الْقَاعِدْ نُقُولَهْ لَيْك! وَ بَيْدَا، إِنْتَ تُكُونْ بِخَيْر وَ حَيَاتَكْ كُلَ تَنْجَى. 21 وَ لَاكِنْ كَنْ أَبَيْت مَا تِسَلِّمْ نَفْسَكْ لِلْبَابِلِيِّينْ، دَاهُو الشَّيّءْ الْاللّٰهْ وَصَّفَانِي لَيَّهْ.
22 «كُلَّ الْعَوِينْ الْفَضَّلَنْ فِي قَصِرْ مَلِكْ يَهُوذَا يِوَدُّوهِنْ لِقُيَّادْ مَلِكْ بَابِلْ. وَ هِنَّ يِغَنَّنْ فَوْقَكْ وَ يُقُولَنْ:
‹مُسْتَشَارِينَكْ الْآمَنْتُهُمْ خَانَوْك
لَحَدِّي هَزَمَوْك
وَ وَكِتْ رِجِلَيْنَكْ دَخَلَوْا فِي الطِّينَةْ،
خَلَّوْك.›
23 «وَ كُلَّ عَوِينَكْ وَ عِيَالَكْ يَكُرْبُوهُمْ وَ يِوَدُّوهُمْ لِلْبَابِلِيِّينْ. وَ إِنْتَ ذَاتَكْ مَا تَنْجَى مِنْ مَلِكْ بَابِلْ. هُو يَكُرْبَكْ وَ يِحَرِّقْ الْمَدِينَةْ دِي.»
24 وَ صِدْقِيَّا قَالْ لِإِرْمِيَا: «كَنْ إِنْتَ مَا تِدَوْر تُمُوتْ دَا، خَلِّي نَادُمْ مَا يَسْمَعْ الْكَلَامْ الْقُلْنَا مَعَاكْ. 25 وَ كَنْ مَسَائِيلِي سِمْعَوْا كَدَرْ أَنَا نَادَيْتَكْ، أَكُونْ يَجُوا وَ يُقُولُوا لَيْك: ‹كَلِّمْنَا بِالْكَلَامْ الْقُلْتَهْ لِلْمَلِكْ وَ الْكَلَامْ الْمَلِكْ قَالَهْ لَيْك. مَا تِلَبِّدْ لَيْنَا شَيّءْ وَ بَيْدَا، أَنِحْنَ مَا نَكْتُلُوكْ.› 26 خَلَاصْ، إِنْتَ قُولْ لَيْهُمْ: ‹أَنَا شَحَدْت الْمَلِكْ بَسْ أَشَانْ مَا يِقَبِّلْنِي بَتَّانْ لِبَيْت يُونَتَانْ أَشَانْ أَنَا نَخَافْ نُمُوتْ هِنَاكْ.›»
27 وَ بَعَدْ دَا، كُلَّ مَسَائِيلْ صِدْقِيَّا جَوْا لِإِرْمِيَا وَ سَأَلَوْه وَ هُو رَدَّ لَيْهُمْ سَوَا سَوَا مِثِلْ الْمَلِكْ أَمَرَهْ بَيَّهْ. وَ خَلَاصْ، هُمَّنْ سَكَتَوْا وَ قَبَّلَوْا أَشَانْ الْعَشِيرْ دَا مَا لِقَوْه. 28 وَ إِرْمِيَا قَعَدْ فِي فَضَايَةْ الْحُرَّاسْ لَحَدِّي يَوْم شَالَوْا مَدِينَةْ الْقُدُسْ.
وَ بَعَدْ دَا، مَدِينَةْ الْقُدُسْ وَقَعَتْ.
Irmiya zagalooh fi l-nugra
1 Wa yoom waahid, kubaaraat waahidiin simʼo al-kalaam al-gaaʼid yuguulah Irmiya le kulla l-chaʼab wa humman Chafatya wileed Mattaan wa Gadaalya wileed Fachhuur wa Yahuukal wileed Chalamya wa Fachhuur wileed Malkiiya. Irmiya gaal le l-chaʼab : 2 «Daahu Allah gaal : ‹Al-naadum al-yagood fi l-madiina di yumuut be l-harib wa be l-juuʼ wa be l-waba. Wa laakin al-yamrug minha wa yisallim nafsah le askar Baabil, hu da yiʼiich wa yabga farhaan achaan hu ligi al-haya.› 3 Wa daahu Allah gaal battaan : ‹Akiid al-madiina di tagaʼ fi iid askar malik Baabil wa humman yichiiluuha.›»
4 Wa l-kubaaraat dool gaalo le l-malik : «Al-naadum da, waajib yumuut ! Achaan hu bas gaaʼid yikhawwif al-askar al-faddalo fi l-madiina wa kulla l-chaʼab be kalaamah da. Hu ma yidoor al-kheer le l-chaʼab da wa laakin yidoor leehum al-fasaala.» 5 Wa l-malik Sidkhiiya radda wa gaal : «Daahu fi iidku wa sawwu foogah al-tidooruuh. Ana al-malik kula ma nagdar nadharku min cheyy.»
6 Wa khalaas, humman chaalo Irmiya wa zagalooh fi nugra al-yakhzunu foogha almi. Wa l-nugra di hint Malkiiya min zurriiyit al-mamlaka wa gaaʼide fi fadaayit al-hurraas. Wa humman nazzalooh le Irmiya fi lubbaha be hubaal. Wa l-nugra di ma indaha almi illa l-tiine bas wa Irmiya dakhal fi lubb al-tiine di.
7 Wa fiyah raajil waahid Habachi usmah Abdalmalik wa hu masʼuul kabiir fi gasir al-malik. Wa simiʼ kadar Irmiya zagalooh fi l-nugra. Wa fi l-wakit daak, al-malik gaaʼid fi baab al-madiina al-usmah Banyaamiin. 8 Wa Abdalmalik marag min al-gasir wa gaal le l-malik : 9 «Ya siidi al-malik ! Al-naas dool sawwo al-fasil le l-nabi Irmiya wakit zagalooh fi l-nugra. Wa fi l-nugra di akuun hu yumuut be l-juuʼ achaan hassaʼ fi l-madiina di kula, ma fi khubza.» 10 Wa l-malik anta amur le Abdalmalik al-Habachi wa gaal : «Chiil min hini 30 raajil wa amchi amrug al-nabi Irmiya min al-nugra di, gubbaal ma yumuut.»
11 Wa Abdalmalik chaal al-rujaal dool wa macha le gasir al-malik fi khurfa tihit al-makhazan wa marag khulgaan gadiimiin wa mucharratiin. Wa nazzalaahum le Irmiya fi l-nugra be hubaal. 12 Wa Abdalmalik gaal le Irmiya : «Min fadlak, chiil al-khulgaan al-gadiimiin dool wa khuttuhum fi ubutteek ambeenak wa been al-hubaal.» Wa Irmiya sawwa misil Abdalmalik gaalah leyah. 13 Wa humman jabado Irmiya be l-hubaal wa maragooh min al-nugra. Wa be da, Irmiya gaʼad fi fadaayit al-hurraas.
Sidkhiiya gaabal Irmiya le aakhir marra
14 Wa baʼad da, al-malik Sidkhiiya rassal jaabah le l-nabi Irmiya wa khattaah jambah fi l-madkhal al-taalit fi beet Allah. Wa l-malik gaal le Irmiya : «Ana nasʼalak cheyy waahid wa ma tilabbid leyi cheyy !» 15 Wa Irmiya gaal leyah : «Kan gult leek al-sahiih, inta taktulni wa kan anteetak wasiiye kula, ma tichiilha !» 16 Wa laakin al-malik Sidkhiiya halaf be achiir le Irmiya wa gaal : «Ana nahlif be usum Allah al-Hayy al-khalagaana, ma naktulak wa la nisallimak le l-yidooru mootak.»
17 Wa khalaas, Irmiya gaal le l-malik Sidkhiiya : «Daahu Allah al-Ilaah al-Gaadir Ilaah Bani Israaʼiil gaal : ‹Kan inta maragt le khuyyaad malik Baabil wa sallamt nafsak leehum, tinajji hayaatak wa l-madiina di kula ma yiharruguuha. Wa inta wa aayiltak tiʼiichu be salaam. 18 Wa laakin kan inta ma maragt le khuyyaad malik Baabil wa sallamt nafsak leehum, khalaas al-madiina di, al-Baabiliyiin yichiiluuha wa yiharruguuha wa inta kula ma tanja minhum.›»
19 Wa malik Sidkhiiya gaal le Irmiya : «Ana khaayif min al-Yahuud al-andammo maʼa l-Baabiliyiin. Nakhaaf yisallumuuni leehum wa humman yiʼazzubuuni.» 20 Wa Irmiya radda leyah wa gaal : «Al-Baabiliyiin ma yisallumuuk leehum. Ya l-malik ! Asmaʼ kulla kalaam Allah al-gaaʼid nuguulah leek ! Wa be da, inta tukuun be kheer wa hayaatak kula tanja. 21 Wa laakin kan abeet ma tisallim nafsak le l-Baabiliyiin, daahu al-cheyy al-Allah wassafaani leyah.
22 «Kulla l-awiin al-faddalan fi gasir malik Yahuuza yiwadduuhin le khuyyaad malik Baabil. Wa hinna yikhannan foogak wa yuguulan :
‹Mustachaariinak al-aamantuhum khaanook
lahaddi hazamook
wa wakit rijileenak dakhalo fi l-tiine,
khallook.›
23 «Wa kulla awiinak wa iyaalak yakurbuuhum wa yiwadduuhum le l-Baabiliyiin. Wa inta zaatak ma tanja min malik Baabil. Hu yakurbak wa yiharrig al-madiina di.»
24 Wa Sidkhiiya gaal le Irmiya : «Kan inta ma tidoor tumuut da, khalli naadum ma yasmaʼ al-kalaam al-gulna maʼaak. 25 Wa kan masaaʼiili simʼo kadar ana naadeetak, akuun yaju wa yuguulu leek : ‹Kallimna be l-kalaam al-gultah le l-malik wa l-kalaam al-malik gaalah leek. Ma tilabbid leena cheyy wa be da, aniina ma naktuluuk.› 26 Khalaas, inta guul leehum : ‹Ana chahadt al-malik bas achaan ma yigabbilni battaan le beet Yuunataan achaan ana nakhaaf numuut hinaak.›»
27 Wa baʼad da, kulla masaaʼiil Sidkhiiya jo le Irmiya wa saʼalooh wa hu radda leehum sawa sawa misil al-malik amarah beyah. Wa khalaas, humman sakato wa gabbalo achaan al-achiir da ma ligooh. 28 Wa Irmiya gaʼad fi fadaayit al-hurraas lahaddi yoom chaalo Madiinat al-Khudus.
Wa baʼad da, Madiinat al-Khudus wagaʼat.