Hikmat al-malik Suleymaan
1 Amsaal Suleymaan ibn Dawuud.
Al-wileed al-hakiim yifarrih abuuh wa ammah
wa l-wileed al-matmuus kamaan yaktulhum be hammah.
2 Al-maal al-haraam ma yifiidak
wa laakin adaaltak tinajjiik min al-moot.
3 Allah ma yijiib le l-saalihiin al-juuʼ
wa ma yanti le l-aasiyiin al-cheyy al-garmaaniin leyah.
4 Tabbigiin al-iideen bijiib al-fagur
wa laakin al-iid al-khaddaama tijiib al-khuna.
5 Al-yilimm aklah fi wakt al-gatiʼ,
aagil ziyaada
wa l-yunuum fi l-darat,
yiwassif fasaadah.
6 Al-baraka tanzil fi raas al-saalihiin
wa be sabab al-lisaan,
al-unuf yanzil fi l-aasiyiin.
7 Zikir al-saalih baraka
wa laakin usum al-aasi afin.
8 Al-galb al-hakiim yakhbal al-wasiiye
wa laakin lisaan al-munaafikh yijiib al-wadaar.
9 Al-yamchi adiil yiʼiich be amaan
wa laakin al-ma yamchi adiil yinʼarif.
10 Al-een al-takhmiz tijiib al-barjaal
wa lisaan al-munaafikh yijiib al-wadaar.
11 Lisaan al-saalih yijiib al-haya
wa lisaan al-aasi yilabbid unufah.
12 Al-karaahiiye tisabbib al-huraaj
wa laakin al-mahabba tisaamih al-khata.
13 Al-hikma tinlagi fi khachum al-faahim
wa l-ma indah fihim, al-soot yifahhimah.
14 Al-hakiimiin yakhzunu al-ilim
wa laakin kalaam al-munaafikhiin yigarrib al-halaak.
15 Al-maal al-katiir
yahmi siidah misil madiina gawiiye
wa l-fagur
yisabbib halaak al-masaakiin.
16 Be maal ujurtah,
al-saalih yijiib al-haya
wa be maksabah halaalah,
al-aasi yisawwi al-zanib.
17 Al-yahfad al-wasiiye chaayil derib al-haya
wa l-yaaba al-nasiihe yiwaddir nafsah.
18 Al-yilabbid karaahiiytah kaddaab
wa l-yagtaʼ al-naas matmuus.
19 Katarat al-kalaam tarmi fi l-khata
wa laakin al-yahfad lisaanah aagil.
20 Lisaan al-saalih misil al-fudda al-saafiye
wa laakin galb al-aasi ma indah faayde.
21 Kalaam al-saalihiin yanfaʼ naas katiiriin
wa laakin min gillit al-fihim yumuutu al-munaafikhiin.
22 Al-khuna yaji be barakat Allah.
Wa balaaha, kan tatʼab kula, ma talga cheyy.
23 Sawwiyiin al-fasaala halu le l-matmuus
wa fattichiin al-hikma halu le l-faahim.
24 Al-aasi yalga al-cheyy al-yakhaaf minnah
wa laakin al-saalih yalga al-yitmannaah.
25 Wakit al-riih al-chadiide taji,
le l-aasi tichiilah
wa laakin al-saalih saabit daayman.
26 Al-kaslaan yudurrah le l-yikhaddimah
misil al-dukhkhaan fi l-uyuun aw al-suusa fi l-sunuun.
27 Al-khoof min Allah yiziid al-umur
wa laakin al-aasiyiin, siniinhum yigassuru.
28 Acham al-saalihiin yijiib al-farha
wa laakin muna al-aasiyiin ma yilhaggag.
29 Derib Allah yahmi al-tamaamiin
wa laakin yahlik al-fasliin.
30 Al-saalihiin ma yibarjulu abadan
wa laakin al-aasiyiin ma yaskunu fi l-ard.
31 Kalaam al-saalih yijiib al-hikma
wa lisaan al-kaddaab yingatiʼ.
32 Kalaam al-saalih yaʼajib
wa kalaam al-aasi kulla kidib.
حكمة الملك سُلَيْمَان
1 أَمْثَالْ سُلَيْمَانْ إِبْن دَاوُدْ.
الْوِلَيْد الْحَكِيمْ يِفَرِّحْ أَبُوهْ وَ أَمَّهْ
وَ الْوِلَيْد الْمَطْمُوسْ كَمَانْ يَكْتُلْهُمْ بِهَمَّهْ.
2 الْمَالْ الْحَرَامْ مَا يِفِيدَكْ
وَ لَاكِنْ عَدَالْتَكْ تِنَجِّيكْ مِنْ الْمَوْت.
3 اللّٰهْ مَا يِجِيبْ لِلصَّالِحِينْ الْجُوعْ
وَ مَا يَنْطِي لِلْعَاصِيِينْ الشَّيّءْ الْقَرْمَانِينْ لَيَّهْ.
4 طَبِّقِينْ الْإِيدَيْن بِجِيبْ الْفَقُرْ
وَ لَاكِنْ الْإِيدْ الْخَدَّامَةْ تِجِيبْ الْغُنَى.
5 الْيِلِمّ أَكْلَهْ فِي وَكْت الْقَطِعْ،
عَاقِلْ زِيَادَةْ
وَ الْيُنُومْ فِي الدَّرَتْ،
يِوَصِّفْ فَسَادَهْ.
6 الْبَرَكَةْ تَنْزِلْ فِي رَاسْ الصَّالِحِينْ
وَ بِسَبَبْ اللِّسَانْ،
الْعُنُفْ يَنْزِلْ فِي الْعَاصِيِينْ.
7 ذِكِرْ الصَّالِحْ بَرَكَةْ
وَ لَاكِنْ أُسُمْ الْعَاصِي عَفِنْ.
8 الْقَلْب الْحَكِيمْ يَقْبَلْ الْوَصِيَّةْ
وَ لَاكِنْ لِسَانْ الْمُنَافِقْ يِجِيبْ الْوَدَارْ.
9 الْيَمْشِي عَدِيلْ يِعِيشْ بِأَمَانْ
وَ لَاكِنْ الْمَا يَمْشِي عَدِيلْ يِنْعَرِفْ.
10 الْعَيْن التَّغْمِزْ تِجِيبْ الْبَرْجَالْ
وَ لِسَانْ الْمُنَافِقْ يِجِيبْ الْوَدَارْ.
11 لِسَانْ الصَّالِحْ يِجِيبْ الْحَيَاةْ
وَ لِسَانْ الْعَاصِي يِلَبِّدْ عُنُفَهْ.
12 الْكَرَاهِيَّةْ تِسَبِّبْ الْهُرَاجْ
وَ لَاكِنْ الْمَحَبَّةْ تِسَامِحْ الْخَطَا.
13 الْحِكْمَةْ تِنْلَقِي فِي خَشُمْ الْفَاهِمْ
وَ الْمَا عِنْدَهْ فِهِمْ، السَّوْط يِفَهِّمَهْ.
14 الْحَكِيمِينْ يَخْزُنُوا الْعِلِمْ
وَ لَاكِنْ كَلَامْ الْمُنَافِقِينْ يِقَرِّبْ الْهَلَاكْ.
15 الْمَالْ الْكَتِيرْ
يَحْمِي سِيدَهْ مِثِلْ مَدِينَةْ قَوِيَّةْ
وَ الْفَقُرْ
يِسَبِّبْ هَلَاكْ الْمَسَاكِينْ.
16 بِمَالْ أُجُرْتَهْ،
الصَّالِحْ يِجِيبْ الْحَيَاةْ
وَ بِمَكْسَبَهْ حَلَالَهْ،
الْعَاصِي يِسَوِّي الذَّنِبْ.
17 الْيَحْفَضْ الْوَصِيَّةْ شَايِلْ دَرِبْ الْحَيَاةْ
وَ الْيَابَى النَّصِيحَةْ يِوَدِّرْ نَفْسَهْ.
18 الْيِلَبِّدْ كَرَاهِيّتَهْ كَدَّابْ
وَ الْيَقْطَعْ النَّاسْ مَطْمُوسْ.
19 كَتَرَةْ الْكَلَامْ تَرْمِي فِي الْخَطَا
وَ لَاكِنْ الْيَحْفَضْ لِسَانَهْ عَاقِلْ.
20 لِسَانْ الصَّالِحْ مِثِلْ الْفُضَّةْ الصَّافِيَةْ
وَ لَاكِنْ قَلْب الْعَاصِي مَا عِنْدَهْ فَايْدَةْ.
21 كَلَامْ الصَّالِحِينْ يَنْفَعْ نَاسْ كَتِيرِينْ
وَ لَاكِنْ مِنْ قِلَّةْ الْفِهِمْ يُمُوتُوا الْمُنَافِقِينْ.
22 الْغُنَى يَجِي بِبَرَكَةْ اللّٰهْ.
وَ بَلَاهَا، كَنْ تَتْعَبْ كُلَ، مَا تَلْقَى شَيّءْ.
23 سَوِّيِّنْ الْفَسَالَةْ حَلُو لِلْمَطْمُوسْ
وَ فَتِّشِينْ الْحِكْمَةْ حَلُو لِلْفَاهِمْ.
24 الْعَاصِي يَلْقَى الشَّيّءْ الْيَخَافْ مِنَّهْ
وَ لَاكِنْ الصَّالِحْ يَلْقَى الْيِتْمَنَّاهْ.
25 وَكِتْ الرِّيحْ الشَّدِيدَةْ تَجِي،
لِلْعَاصِي تِشِيلَهْ
وَ لَاكِنْ الصَّالِحْ ثَابِتْ دَايْماً.
26 الْكَسْلَانْ يُضُرَّهْ لِلْيِخَدِّمَهْ
مِثِلْ الدُّخَّانْ فِي الْعُيُونْ أَوْ السُّوسَةْ فِي السُّنُونْ.
27 الْخَوْف مِنْ اللّٰهْ يِزِيدْ الْعُمُرْ
وَ لَاكِنْ الْعَاصِيِينْ، سِنِينْهُمْ يِقَصُّرُوا.
28 عَشَمْ الصَّالِحِينْ يِجِيبْ الْفَرْحَةْ
وَ لَاكِنْ مُنَى الْعَاصِيِينْ مَا يِلْحَقَّقْ.
29 دَرِبْ اللّٰهْ يَحْمِي التَّمَامِينْ
وَ لَاكِنْ يَهْلِكْ الْفَسْلِينْ.
30 الصَّالِحِينْ مَا يِبَرْجُلُوا أَبَداً
وَ لَاكِنْ الْعَاصِيِينْ مَا يَسْكُنُوا فِي الْأَرْض.
31 كَلَامْ الصَّالِحْ يِجِيبْ الْحِكْمَةْ
وَ لِسَانْ الْكَدَّابْ يِنْقَطِعْ.
32 كَلَامْ الصَّالِحْ يَعَجِبْ
وَ كَلَامْ الْعَاصِي كُلَّ كِدِبْ.