Al-Yahuud al-ma aamano be l-Masiih
1 Nuguul leeku al-hagg be usum al-Masiih wa kalaami ma kidib. Wa galbi yachhad leyi maʼa l-Ruuh al-Khudduus kadar kalaami sahiih. 2 Ana haznaan bilheen wa galbi daayman boojaʼni. 3 Ana nitmanna Allah yalʼanni wa yafrugni ana zaati min al-Masiih, kan be da naas gabiilti yanjo achaan humman akhwaani. 4 Humman Bani Israaʼiil, al-chaʼab al-Allah azalaahum le yabgo iyaalah wa jahhaz leehum al-majd. Wa sawwa maʼaahum muʼaahadaat wa nazzal leehum al-Tawraat wa antaahum al-ibaada. Wa leehum humman, antaahum al-wuʼuud 5 wa l-juduud al-awwalaaniyiin. Wa l-Masiih zaatah mawluud insaan minhum wa hu al-Rabb foog kulla cheyy wa l-chukur waajib le Allah ila l-abad. Aamiin.
Chaʼab Allah al-azalaahum
6 Ma tukhuttu fi uguulku kadar waʼad Allah al-antaah le Bani Israaʼiil fachal. Achaan Bani Israaʼiil ma kulluhum chaʼab Allah. 7 Wa zamaan kula, Allah ma hasab kulla iyaal Ibraahiim zurriiytah, laakin gaal : <Min Ishaakh bas talga zurriiye al-binaaduuha be usmak.> 8 Wa min al-kalaam da, al-naas al-jo min sulub Ibraahiim ma yahsubuuhum kulluhum iyaal Allah. Illa l-naas al-wildoohum hasab waʼad Allah, humman dool bas yahsubuuhum zurriiytah. 9 Achaan Allah waaʼad Ibraahiim be l-kalaam al-buguul : <Fi l-sana al-jaaye fi nafs al-wakit, ana naji wa nalga martak Saara wildat leek wileed.>
10 Wa ziyaada min al-kalaam da, fakkuru fi Rifga kula. Hi bigat khalbaane wa iyaalha induhum abu waahid wa hu jiddina Ishaakh. 11 Laakin gubbaal al-tiimaan ma yaldoohum wa gubbaal humman ma yisawwu cheyy wa la zeen wa la fasil, Allah chaal niiye wa azal waahid minhum achaan niiyit Allah titimm be l-ikhtiyaar. 12 Hu yinaadi al-naas hasab niiytah wa ma hasab al-cheyy al-yisawwuuh. Wa khalaas gaal le Rifga : <Al-kabiir yakhdim le l-sakhayyar.> 13 Wa l-Kitaab zaatah buguul : <Ana habbeet Yaakhuub wa abeet Isuu.>
14 Wa fi l-kalaam da, nuguulu chunu ? Nuguulu Allah hu zaalim walla ? Abadan, ma ke ! 15 Achaan Allah gaal le Muusa : <Ana nihinn ayyi naadum al-nidoor nihinnah wa narham ayyi naadum al-nidoor narhamah.> 16 Wa be misil da kan Allah azal naadum, da ma achaan niiyit al-naadum wa ma achaan al-cheyy al-naadum sawwaah. Allah azalah achaan hu dawwar yarhamah bas.
17 Wa fi l-Kitaab, Allah buguul le Firʼoon : <Ana sawweetak naadum kabiir achaan chilt niiye le niwassif foogak gudurti wa yihajju be usmi fi kulla l-ard.> 18 Wa min al-kalaam da, naʼarfu kadar Allah yarham al-naadum al-yidoor yarhamah wa yigawwi raas al-naadum al-yidoor yigawwi raasah.
19 Wa tasʼalni tuguul : «Kan Allah yisawwi misil da, maala hu yuluum ayyi naadum ? Ween al-naadum al-yadhar niiyit Allah ?» 20 Laakin inta yaatu, ya insaan ? Fi fikrak tagdar tuluum Allah walla ? Kan usta sanaʼ chokhol waahid, hal al-chokhol al-sanaʼah da indah hagg yuguul : «Maala sanaʼtini misil da ?» 21 Al-haddaadi ma indah hagg foog al-tiine walla ? Min koom waahid hana tiine, hu yudugg maaʼuun le amal khaass wa maaʼuun taani le amal aadi. Wa fi l-masal da, al-haddaadi hu Allah wa l-mawaaʼiin humman al-naas. 22 Wa tuguul chunu kan Allah dawwar yibayyin khadabah wa gudurtah fi l-mawaaʼiin al-hu khadbaan fooghum al-jaahiziin le l-halaak wa laakin tawwal himilaahum be sabur ? 23 Wa Allah himilaahum tawwal achaan dawwar yibayyin kutur kheerah al-majiid le mawaaʼiin aakhariin al-hu yidoor yarhamhum wa jahhazaahum le yadkhulu fi majdah. 24 Wa dool aniina al-Allah naadaana, ma min ust al-Yahuud bas laakin min kulla l-umam.
25 Wa da yiwaafig maʼa l-kalaam al-gaalah fi kitaab al-nabi Huuchaʼ. Gaal : <Al-naas al-awwal ma chaʼabi, ninaadiihum chaʼabi wa l-chaʼab al-awwal ma habbeethum, nuguul leehum : «Ya l-mahbuubiin.»> 26 Wa gaal battaan : <Fi l-bakaan al-awwal Allah gaal foogah : «Intu ma chaʼabi», fi nafs al-bakaan hu yuguul leehum : «Intu iyaali ana Allah al-Hayy.»>
27 Wa laakin fi Bani Israaʼiil al-nabi Ichaʼya hajja be hiss aali wa gaal : <Kan Bani Israaʼiil bigo katiiriin misil ramla hana khachum al-bahar kula, chiyya minhum bas yanjo. 28 Achaan kharaar al-damaar marag wa Allah yitabbigah ajala fi kulla l-balad.> 29 Wa yabga misil Ichaʼya gaal yabga. Hu gaal : <Kan awwal Allah al-Gaadir ma khalla leena zurriiye, aniina niddammaro misil naas Saduum wa nahlako misil naas Amuura.>
Al-Yahuud ma chaalo derib al-iimaan
30 Fi kulla l-kalaam da, nuguulu chunu ? Al-naas al-ma Yahuud ma jaahado le yabgo saalihiin wa laakin bigo saalihiin. Wa bigo saalihiin be derib al-iimaan. 31 Wa Bani Israaʼiil taabaʼo churuut al-Tawraat wa jaahado beehum le yabgo saalihiin laakin fachalo. 32 Wa da maala ? Achaan ma taabaʼo derib al-iimaan. Wa fi fikirhum, humman yabgo saalihiin be sabab al-amal al-yisawwuuh. Wa khalaas, humman antaggo fi l-hajar al-yarmiihum. 33 Wa achaan da bas al-Kitaab buguul : <Asmaʼo, ana nukhutt hajar fi Sahyuun. Be sababah, al-naas yintaggo wa yagaʼo. Laakin ayyi naadum al-yiʼaamin beyah abadan ma yakhjal.>
اليَهُود الما آمنوا بالمسيح
1 نُقُولْ لَيْكُو الْحَقّ بِأُسُمْ الْمَسِيحْ وَ كَلَامِي مَا كِدِبْ. وَ قَلْبِي يَشْهَدْ لَيِّ مَعَ الرُّوحْ الْقُدُّوسْ كَدَرْ كَلَامِي صَحِيحْ. 2 أَنَا حَزْنَانْ بِلْحَيْن وَ قَلْبِي دَايْماً بَوْجَعْنِي. 3 أَنَا نِتْمَنَّى اللّٰهْ يَلْعَنِّي وَ يَفْرُقْنِي أَنَا ذَاتِي مِنْ الْمَسِيحْ، كَنْ بَيْدَا نَاسْ قَبِيلْتِي يَنْجَوْا أَشَانْ هُمَّنْ أَخْوَانِي. 4 هُمَّنْ بَنِي إِسْرَائِيلْ، الشَّعَبْ الْاللّٰهْ عَزَلَاهُمْ لِيَبْقَوْا عِيَالَهْ وَ جَهَّزْ لَيْهُمْ الْمَجْد. وَ سَوَّى مَعَاهُمْ مُعَاهَدَاتْ وَ نَزَّلْ لَيْهُمْ التَّوْرَاةْ وَ أَنْطَاهُمْ الْعِبَادَةْ. وَ لَيْهُمْ هُمَّنْ، أَنْطَاهُمْ الْوُعُودْ 5 وَ الْجُدُودْ الْأَوَّلَانِيِّينْ. وَ الْمَسِيحْ ذَاتَهْ مَوْلُودْ إِنْسَانْ مِنْهُمْ وَ هُو الرَّبّ فَوْق كُلَّ شَيّءْ وَ الشُّكُرْ وَاجِبْ لِلّٰهْ إِلَى الْأَبَدْ. آمِينْ.
شعب اللّه العزلاهم
6 مَا تُخُطُّوا فِي عُقُولْكُو كَدَرْ وَعَدْ اللّٰهْ الْأَنْطَاهْ لِبَنِي إِسْرَائِيلْ فَشَلْ. أَشَانْ بَنِي إِسْرَائِيلْ مَا كُلُّهُمْ شَعَبْ اللّٰهْ. 7 وَ زَمَانْ كُلَ، اللّٰهْ مَا حَسَبْ كُلَّ عِيَالْ إِبْرَاهِيمْ ذُرِّيّتَهْ، لَاكِنْ قَالْ: <مِنْ إِسْحَاقْ بَسْ تَلْقَى ذُرِّيَّةْ الْبِنَادُوهَا بِأُسْمَكْ.> 8 وَ مِنْ الْكَلَامْ دَا، النَّاسْ الْجَوْا مِنْ صُلُبْ إِبْرَاهِيمْ مَا يَحْسُبُوهُمْ كُلُّهُمْ عِيَالْ اللّٰهْ. إِلَّا النَّاسْ الْوِلْدَوْهُمْ حَسَبْ وَعَدْ اللّٰهْ، هُمَّنْ دَوْل بَسْ يَحْسُبُوهُمْ ذُرِّيّتَهْ. 9 أَشَانْ اللّٰهْ وَاعَدْ إِبْرَاهِيمْ بِالْكَلَامْ الْبُقُولْ: <فِي السَّنَةْ الْجَايَةْ فِي نَفْس الْوَكِتْ، أَنَا نَجِي وَ نَلْقَى مَرْتَكْ سَارَةْ وِلْدَتْ لَيْك وِلَيْد.>
10 وَ زِيَادَةْ مِنْ الْكَلَامْ دَا، فَكُّرُوا فِي رِفْقَةْ كُلَ. هِي بِقَتْ غَلْبَانَةْ وَ عِيَالْهَا عِنْدُهُمْ أَبُو وَاحِدْ وَ هُو جِدِّنَا إِسْحَاقْ. 11 لَاكِنْ قُبَّالْ التِّيمَانْ مَا يَلْدَوْهُمْ وَ قُبَّالْ هُمَّنْ مَا يِسَوُّوا شَيّءْ وَ لَا زَيْن وَ لَا فَسِلْ، اللّٰهْ شَالْ نِيَّةْ وَ عَزَلْ وَاحِدْ مِنْهُمْ أَشَانْ نِيَّةْ اللّٰهْ تِتِمّ بِالْإِخْتِيَارْ. 12 هُو يِنَادِي النَّاسْ حَسَبْ نِيّتَهْ وَ مَا حَسَبْ الشَّيّءْ الْيِسَوُّوهْ. وَ خَلَاصْ قَالْ لِرِفْقَةْ: <الْكَبِيرْ يَخْدِمْ لِلصَّغَيَّرْ.> 13 وَ الْكِتَابْ ذَاتَهْ بُقُولْ: <أَنَا حَبَّيْت يَعْقُوبْ وَ أَبَيْت عِيسُو.>
14 وَ فِي الْكَلَامْ دَا، نُقُولُوا شُنُو؟ نُقُولُوا اللّٰهْ هُو ظَالِمْ وَلَّا؟ أَبَداً، مَا كَيْ! 15 أَشَانْ اللّٰهْ قَالْ لِمُوسَى: <أَنَا نِحِنّ أَيِّ نَادُمْ النِّدَوْر نِحِنَّهْ وَ نَرْحَمْ أَيِّ نَادُمْ النِّدَوْر نَرْحَمَهْ.> 16 وَ بِمِثِلْ دَا كَنْ اللّٰهْ عَزَلْ نَادُمْ، دَا مَا أَشَانْ نِيَّةْ النَّادُمْ وَ مَا أَشَانْ الشَّيّءْ النَّادُمْ سَوَّاهْ. اللّٰهْ عَزَلَهْ أَشَانْ هُو دَوَّرْ يَرْحَمَهْ بَسْ.
17 وَ فِي الْكِتَابْ، اللّٰهْ بُقُولْ لِفِرْعَوْن: <أَنَا سَوَّيْتَكْ نَادُمْ كَبِيرْ أَشَانْ شِلْت نِيَّةْ لِنِوَصِّفْ فَوْقَكْ قُدُرْتِي وَ يِحَجُّوا بِأُسْمِي فِي كُلَّ الْأَرْض.> 18 وَ مِنْ الْكَلَامْ دَا، نَعَرْفُوا كَدَرْ اللّٰهْ يَرْحَمْ النَّادُمْ الْيِدَوْر يَرْحَمَهْ وَ يِقَوِّي رَاسْ النَّادُمْ الْيِدَوْر يِقَوِّي رَاسَهْ.
19 وَ تَسْأَلْنِي تُقُولْ: «كَنْ اللّٰهْ يِسَوِّي مِثِلْ دَا، مَالَا هُو يُلُومْ أَيِّ نَادُمْ؟ وَيْن النَّادُمْ الْيَدْحَرْ نِيَّةْ اللّٰهْ؟» 20 لَاكِنْ إِنْتَ يَاتُو، يَا إِنْسَانْ؟ فِي فِكْرَكْ تَقْدَرْ تُلُومْ اللّٰهْ وَلَّا؟ كَنْ أُسْطَى صَنَعْ شُغُلْ وَاحِدْ، هَلْ الشُّغُلْ الصَّنَعَهْ دَا عِنْدَهْ حَقّ يُقُولْ: «مَالَا صَنَعْتِنِي مِثِلْ دَا؟» 21 الْحَدَّادِي مَا عِنْدَهْ حَقّ فَوْق الطِّينَةْ وَلَّا؟ مِنْ كَوْم وَاحِدْ هَنَا طِينَةْ، هُو يُدُقّ مَاعُونْ لِعَمَلْ خَاصّ وَ مَاعُونْ تَانِي لِعَمَلْ عَادِي. وَ فِي الْمَثَلْ دَا، الْحَدَّادِي هُو اللّٰهْ وَ الْمَوَاعِينْ هُمَّنْ النَّاسْ. 22 وَ تُقُولْ شُنُو كَنْ اللّٰهْ دَوَّرْ يِبَيِّنْ غَضَبَهْ وَ قُدُرْتَهْ فِي الْمَوَاعِينْ الْهُو غَضْبَانْ فَوْقهُمْ الْجَاهِزِينْ لِلْهَلَاكْ وَ لَاكِنْ طَوَّلْ حِمِلَاهُمْ بِصَبُرْ؟ 23 وَ اللّٰهْ حِمِلَاهُمْ طَوَّلْ أَشَانْ دَوَّرْ يِبَيِّنْ كُتُرْ خَيْرَهْ الْمَجِيدْ لِمَوَاعِينْ آخَرِينْ الْهُو يِدَوْر يَرْحَمْهُمْ وَ جَهَّزَاهُمْ لِيَدْخُلُوا فِي مَجْدَهْ. 24 وَ دَوْل أَنِحْنَ الْاللّٰهْ نَادَانَا، مَا مِنْ أُسْط الْيَهُودْ بَسْ لَاكِنْ مِنْ كُلَّ الْأُمَمْ.
25 وَ دَا يِوَافِقْ مَعَ الْكَلَامْ الْقَالَهْ فِي كِتَابْ النَّبِي هُوشَعْ. قَالْ: <النَّاسْ الْأَوَّلْ مَا شَعَبِي، نِنَادِيهُمْ شَعَبِي وَ الشَّعَبْ الْأَوَّلْ مَا حَبَّيْتهُمْ، نُقُولْ لَيْهُمْ: «يَا الْمَحْبُوبِينْ.»> 26 وَ قَالْ بَتَّانْ: <فِي الْبَكَانْ الْأَوَّلْ اللّٰهْ قَالْ فَوْقَهْ: «إِنْتُو مَا شَعَبِي»، فِي نَفْس الْبَكَانْ هُو يُقُولْ لَيْهُمْ: «إِنْتُو عِيَالِي أَنَا اللّٰهْ الْحَيّ.»>
27 وَ لَاكِنْ فِي بَنِي إِسْرَائِيلْ النَّبِي إِشَعْيَا حَجَّى بِحِسّ عَالِي وَ قَالْ: <كَنْ بَنِي إِسْرَائِيلْ بِقَوْا كَتِيرِينْ مِثِلْ رَمْلَةْ هَنَا خَشُمْ الْبَحَرْ كُلَ، شِيَّةْ مِنْهُمْ بَسْ يَنْجَوْا. 28 أَشَانْ قَرَارْ الدَّمَارْ مَرَقْ وَ اللّٰهْ يِطَبِّقَهْ عَجَلَةْ فِي كُلَّ الْبَلَدْ.> 29 وَ يَبْقَى مِثِلْ إِشَعْيَا قَالْ يَبْقَى. هُو قَالْ: <كَنْ أَوَّلْ اللّٰهْ الْقَادِرْ مَا خَلَّى لَيْنَا ذُرِّيَّةْ، أَنِحْنَ نِدَّمَّرَوْا مِثِلْ نَاسْ سَدُومْ وَ نَهْلَكَوْا مِثِلْ نَاسْ عَمُورَةْ.>
اليَهُود ما شالوا درِب الإيمان
30 فِي كُلَّ الْكَلَامْ دَا، نُقُولُوا شُنُو؟ النَّاسْ الْمَا يَهُودْ مَا جَاهَدَوْا لِيَبْقَوْا صَالِحِينْ وَ لَاكِنْ بِقَوْا صَالِحِينْ. وَ بِقَوْا صَالِحِينْ بِدَرِبْ الْإِيمَانْ. 31 وَ بَنِي إِسْرَائِيلْ تَابَعَوْا شُرُوطْ التَّوْرَاةْ وَ جَاهَدَوْا بَيْهُمْ لِيَبْقَوْا صَالِحِينْ لَاكِنْ فَشَلَوْا. 32 وَ دَا مَالَا؟ أَشَانْ مَا تَابَعَوْا دَرِبْ الْإِيمَانْ. وَ فِي فِكِرْهُمْ، هُمَّنْ يَبْقَوْا صَالِحِينْ بِسَبَبْ الْعَمَلْ الْيِسَوُّوهْ. وَ خَلَاصْ، هُمَّنْ أَنْطَقَّوْا فِي الْحَجَرْ الْيَرْمِيهُمْ. 33 وَ أَشَانْ دَا بَسْ الْكِتَابْ بُقُولْ: <أَسْمَعَوْا، أَنَا نُخُطّ حَجَرْ فِي صَهْيُون. بِسَبَبَهْ، النَّاسْ يِنْطَقَّوْا وَ يَقَعَوْا. لَاكِنْ أَيِّ نَادُمْ الْيِآمِنْ بَيَّهْ أَبَداً مَا يَخْجَلْ.>