Josias, roi de Juda. Son zèle contre l’idolâtrie
V. 1-13: cf. 2 R 22:1-7. (Jé 1:1. So 1:1.) És 32:8.
1 Josias avait huit ans lorsqu’il devint roi, et il régna trente et un ans à Jérusalem. 2 Il fit ce qui est droit aux yeux de l’Éternel, et il marcha dans les voies de David, son père; il ne s’en détourna ni à droite ni à gauche. 3 La huitième année de son règne, comme il était encore jeune, il commença à rechercher le Dieu de David, son père; et la douzième année, il commença à purifier Juda et Jérusalem des hauts lieux, des idoles, des images taillées et des images en fonte. 4 On renversa devant lui les autels des Baals, et il abattit les statues consacrées au soleil qui étaient dessus; il brisa les idoles, les images taillées et les images en fonte, et les réduisit en poussière, et il répandit la poussière sur les sépulcres de ceux qui leur avaient sacrifié; 5 et il brûla les ossements des prêtres sur leurs autels. C’est ainsi qu’il purifia Juda et Jérusalem. 6 Dans les villes de Manassé, d’Éphraïm, de Siméon, et même de Nephthali, partout au milieu de leurs ruines, 7 il renversa les autels, il mit en pièces les idoles et les images taillées et les réduisit en poussière, et il abattit toutes les statues consacrées au soleil dans tout le pays d’Israël. Puis il retourna à Jérusalem. 8 La dix-huitième année de son règne, après qu’il eut purifié le pays et la maison, il envoya Schaphan, fils d’Atsalia, Maaséja, chef de la ville, et Joach, fils de Joachaz, l’archiviste, pour réparer la maison de l’Éternel, son Dieu. 9 Ils se rendirent auprès du souverain sacrificateur Hilkija, et on livra l’argent qui avait été apporté dans la maison de Dieu, et que les Lévites gardiens du seuil avaient recueilli de Manassé et d’Éphraïm et de tout le reste d’Israël, et de tout Juda et Benjamin et des habitants de Jérusalem. 10 On le remit entre les mains de ceux qui étaient chargés de faire exécuter l’ouvrage dans la maison de l’Éternel. Et ils l’employèrent pour ceux qui travaillaient aux réparations de la maison de l’Éternel, 11 pour les charpentiers et les maçons, pour les achats de pierres de taille et de bois destiné aux poutres et à la charpente des bâtiments qu’avaient détruits les rois de Juda. 12 Ces hommes agirent avec probité dans leur travail. Ils étaient placés sous l’inspection de Jachath et Abdias, Lévites d’entre les fils de Merari, et de Zacharie et Meschullam, d’entre les fils des Kehathites; tous ceux des Lévites qui étaient habiles musiciens surveillaient les manœuvres 13 et dirigeaient tous les ouvriers occupés aux divers travaux; il y avait encore d’autres Lévites secrétaires, commissaires et portiers.
Le livre de la loi trouvé dans le temple
V. 14-28: cf. 2 R 22:8-20.
14 Au moment où l’on sortit l’argent qui avait été apporté dans la maison de l’Éternel, le sacrificateur Hilkija trouva le livre de la loi de l’Éternel donnée par Moïse. 15 Alors Hilkija prit la parole et dit à Schaphan, le secrétaire: J’ai trouvé le livre de la loi dans la maison de l’Éternel. Et Hilkija donna le livre à Schaphan. 16 Schaphan apporta le livre au roi, et lui rendit aussi compte, en disant: Tes serviteurs ont fait tout ce qui leur a été commandé; 17 ils ont amassé l’argent qui se trouvait dans la maison de l’Éternel, et l’ont remis entre les mains des inspecteurs et des ouvriers. 18 Schaphan, le secrétaire, dit encore au roi: Le sacrificateur Hilkija m’a donné un livre. Et Schaphan le lut devant le roi. 19 Lorsque le roi entendit les paroles de la loi, il déchira ses vêtements. 20 Et le roi donna cet ordre à Hilkija, à Achikam, fils de Schaphan, à Abdon, fils de Michée, à Schaphan, le secrétaire, et à Asaja, serviteur du roi: 21 Allez, consultez l’Éternel pour moi et pour ce qui reste en Israël et en Juda, au sujet des paroles de ce livre qu’on a trouvé; car grande est la colère de l’Éternel qui s’est répandue sur nous, parce que nos pères n’ont point observé la parole de l’Éternel et n’ont point mis en pratique tout ce qui est écrit dans ce livre. 22 Hilkija et ceux qu’avait désignés le roi allèrent auprès de la prophétesse Hulda, femme de Schallum, fils de Thokehath, fils de Hasra, gardien des vêtements. Elle habitait à Jérusalem, dans l’autre quartier de la ville. Après qu’ils eurent exprimé ce qu’ils avaient à lui dire, 23 elle leur répondit: Ainsi parle l’Éternel, le Dieu d’Israël: Dites à l’homme qui vous a envoyés vers moi: 24 Ainsi parle l’Éternel: Voici, je vais faire venir des malheurs sur ce lieu et sur ses habitants, toutes les malédictions écrites dans le livre qu’on a lu devant le roi de Juda. 25 Parce qu’ils m’ont abandonné et qu’ils ont offert des parfums à d’autres dieux, afin de m’irriter par tous les ouvrages de leurs mains, ma colère s’est répandue sur ce lieu, et elle ne s’éteindra point. 26 Mais vous direz au roi de Juda qui vous a envoyés pour consulter l’Éternel: Ainsi parle l’Éternel, le Dieu d’Israël, au sujet des paroles que tu as entendues: 27 Parce que ton cœur a été touché, parce que tu t’es humilié devant Dieu en entendant ses paroles contre ce lieu et contre ses habitants, parce que tu t’es humilié devant moi, parce que tu as déchiré tes vêtements et que tu as pleuré devant moi, moi aussi, j’ai entendu, dit l’Éternel. 28 Voici, je te recueillerai auprès de tes pères, tu seras recueilli en paix dans ton sépulcre, et tes yeux ne verront pas tous les malheurs que je ferai venir sur ce lieu et sur ses habitants. Ils rapportèrent au roi cette réponse.
V. 29-33: cf. 2 R 23:1-20. 2 Ch 15:9-15.
29 Le roi fit assembler tous les anciens de Juda et de Jérusalem. 30 Puis il monta à la maison de l’Éternel avec tous les hommes de Juda et les habitants de Jérusalem, les sacrificateurs et les Lévites, et tout le peuple, depuis le plus grand jusqu’au plus petit. Il lut devant eux toutes les paroles du livre de l’alliance, qu’on avait trouvé dans la maison de l’Éternel. 31 Le roi se tenait sur son estrade, et il traita alliance devant l’Éternel, s’engageant à suivre l’Éternel, et à observer ses ordonnances, ses préceptes et ses lois, de tout son cœur et de toute son âme, afin de mettre en pratique les paroles de l’alliance écrites dans ce livre. 32 Et il fit entrer dans l’alliance tous ceux qui se trouvaient à Jérusalem et en Benjamin; et les habitants de Jérusalem agirent selon l’alliance de Dieu, du Dieu de leurs pères. 33 Josias fit disparaître toutes les abominations de tous les pays appartenant aux enfants d’Israël, et il obligea tous ceux qui se trouvaient en Israël à servir l’Éternel, leur Dieu. Pendant toute sa vie, ils ne se détournèrent point de l’Éternel, le Dieu de leurs pères.
Yuuchiiya bigi malik fi Yahuuza
1 Wa Yuuchiiya indah 8 sana wakit bigi malik wa hakam 31 sana fi Madiinat al-Khudus. 2 Wa hu sawwa al-adiil giddaam Allah. Hu taabaʼ al-derib al-adiil hana jiddah Dawuud wa ma baara minnah wa la ale l-zeene wa la ale l-isra.
3 Wa fi l-sana al-taamne hana hukmah wakit hu lissaaʼ sabi, bada yitaabiʼ Allah Rabb jiddah Dawuud. Wa fi l-sana 12 hana hukmah, gamma yitahhir balad Yahuuza wa Madiinat al-Khudus min al-bakaanaat al-aaliyiin hana l-ibaada wa min al-iidaan al-khazzoohum le ibaadat Achiira wa l-asnaam wa l-tamaasiil hana hadiid. 4 Wa fi giddaamah bas, haddamo al-madaabih hana ilaah Baʼal wa l-makhaabir al-yiharrugu fooghum al-bakhuur al-gaaʼidiin be foog al-madaabih. Wa gataʼ al-iidaan al-khazzoohum le ibaadat Achiira wa kassar al-asnaam wa l-tamaasiil hana hadiid wa rihikaahum dagiig wa chattat al-dagiig da fi l-khubuur hana l-naas al-gaddamo leehum dahaaya. 5 Wa hu harrag udaam rujaal al-diin hana l-asnaam fi raas madaabihhum le yinajjishum. Wa be misil da, hu tahhar balad Yahuuza wa Madiinat al-Khudus. 6 Wa baʼad da, hu macha fi l-munchaakh fi hillaal gabaayil Manassa wa Afraayim wa Chimʼuun wa lahaddi hillaal gabiilat Naftaali wa l-manaatig al-mujaawiriinhum. 7 Wa hu haddam al-madaabih wa gataʼ al-iidaan al-khazzoohum le ibaadat Achiira wa kassar al-sanam wa rihikaahum dagiig wa kassar kulla l-makhaabir al-fi kulla balad Israaʼiil. Wa baʼad da, gabbal Madiinat al-Khudus.
Raajil al-diin ligi kitaab al-Tawraat
8 Wa fi sanit 18 hana hukmah baʼad tahhar al-balad wa beet Allah, al-malik Yuuchiiya rassal talaata naas le yiʼaddulu beet Allah Ilaahah. Wa humman Chaafaan wileed Asalya wa Maʼasiiya haakim al-madiina wa Yuwaakh wileed Yuwaahaz al-kaatib al-yizakkir al-malik. 9 Wa humman macho le Hilkhiiya kabiir rujaal al-diin. Wa jaabo fi beet Allah al-fudda al-lammooha al-Laawiyiin hurraas madkhal beet Allah min naas gabaayil Manassa wa Afraayim wa min kulla naas mamlakat Israaʼiil al-faddalo wa min kulla naas gabaayil Yahuuza wa Banyaamiin wa kulla sukkaan Madiinat al-Khudus. 10 Wa l-fudda di, antooha le l-naas al-mukallafiin be khidmit adiiliin beet Allah. Wa kaffo beeha al-khaddaamiin al-yakhdumu fi beet Allah le yiʼaddulu wa yigawwu al-beet da. 11 Wa anto min al-fudda di le l-khachchaabiin wa l-bannaayiin achaan yachru beeha al-hujaar al-magtuuʼiin wa l-maraadiis al-yisabbutu beehum al-buyuut achaan awwal muluuk mamlakat Yahuuza khalloohum yilhaddamo. 12 Wa l-naas dool khadamo be amaan. Wa kallafo fooghum muraakhibiin min al-Laawiyiin wa humman Yahat wa Ubadya min zurriiyit Maraari wa Zakariiya wa Machullam min zurriiyit Gahaat. Wa l-Laawiyiin al-yaʼarfu daribiin aalaat al-musiikha 13 mukallafiin foog al-naggaaliin wa yiraakhubu fi kulla l-khaddaamiin al-yisawwu ayyi khidme. Wa waahidiin min al-Laawiyiin kuttaab wa waahidiin muraakhibiin wa waahidiin hurraas biibaan.
14 Wa wakit marago al-fudda al-jaabooha fi beet Allah, Hilkhiiya raajil al-diin ligi kitaab al-Tawraat al-Allah amaraahum be waasitat Muusa. 15 Wa Hilkhiiya gaal le Chaafaan al-kaatib : «Ana ligiit kitaab al-Tawraat fi beet Allah.» Wa Hilkhiiya anta al-kitaab da le Chaafaan.
16 Wa Chaafaan jaab al-kitaab da le l-malik wa hajja leyah wa gaal : «Masaaʼiilak sawwo kulla cheyy al-amaroohum beyah. 17 Humman sallamo al-fudda al-ligooha fi beet Allah le l-mukallafiin wa l-khaddaamiin.» 18 Wa Chaafaan al-kaatib gaal battaan le l-malik : «Wa Hilkhiiya raajil al-diin antaani kitaab waahid.» Wa hu gara al-kitaab da le l-malik.
Yuuchiiya macha le l-nabiiye Hulda
19 Wa wakit al-malik simiʼ kalaam al-Tawraat da, charrat khulgaanah min al-hizin. 20 Wa baʼad da, al-malik amar Hilkhiiya wa Akhigaam wileed Chaafaan wa Abduun wileed Miika wa Chaafaan al-kaatib wa Asaaya waahid min masaaʼiil al-malik wa gaal leehum : 21 «Amchu asʼalo Allah leyi ana wa le naas mamlakat Israaʼiil al-faddalo wa le naas mamlakat Yahuuza be sabab al-kalaam al-maktuub fi l-kitaab al-ligooh. Achaan khadab Allah chadiid bilheen diddina achaan juduudna ma karramo kalaam Allah wa ma tabbago al-kalaam al-maktuub fi l-kitaab da.»
22 Wa khalaas, Hilkhiiya wa murassaliin al-malik macho bakaan Hulda al-nabiiye marit al-haaris hana khulgaan rujaal al-diin al-usmah Challuum wileed Tugahaat wileed Hasra. Wa hi saakne fi l-haara al-jadiide hana Madiinat al-Khudus. Wa wakit humman wassalo, hajjo leeha be l-kalaam da.
23 Wa Hulda al-nabiiye gaalat leehum : «Daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal tamchu tuguulu le l-raajil al-rassalaaku leyi : 24 ‹Daahu Allah gaal : “Akiid ana nijiib masiibe fi Madiinat al-Khudus wa fi sukkaanha. Wa da yihaggig kulla kalaam al-laʼana al-maktuub fi l-kitaab al-garooh le malik mamlakat Yahuuza. 25 Wa da fi chaan chaʼabi abooni wa harrago bakhuur le ilaahaat aakhariin wa khaddabooni be kulla amalhum al-sawwooh. Wa khadabi yanzil fi l-madiina di wa ana ma niwaggifah.”›
26 «Wa hassaʼ da, amchu guulu al-kalaam da le malik mamlakat Yahuuza al-rassalaaku tasʼalo leyah Allah. Wa guulu leyah : ‹Daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal : “Inta simiʼt kalaam al-kitaab da 27 wa galbak khaaf wa inta almaskant giddaami ana al-Rabb wakit inta simiʼt al-kalaam al-ana gultah didd Madiinat al-Khudus wa sukkaanha. Wa inta maskant nafsak giddaami wa charratt khulgaanak min al-hizin wa bakeet giddaami. Wa ana kula simiʼtak. Wa da kalaam Allah. 28 Wa be sabab da, nikhalliik talhag abbahaatak be l-salaama wa yadfunuuk fi khaburak wa inta ma tichiif al-masiibe al-ana ninazzilha fi Madiinat al-Khudus wa sukkaanha.”›»
Wa khalaas, al-murassaliin macho wa kallamo al-kalaam da le l-malik.
Yuuchiiya yijaddid al-muʼaahada
29 Wa tawwaali, malik Yuuchiiya naada kulla chuyuukh balad Yahuuza wa chuyuukh Madiinat al-Khudus le yilimmu. 30 Wa baʼad da, al-malik macha beet Allah maʼa kulla naas balad Yahuuza wa sukkaan Madiinat al-Khudus wa rujaal al-diin wa l-Laawiyiin wa kulla l-chaʼab min al-kubaar lahaddi l-dugaag. Wa hu gara leehum kulla l-kalaam al-fi kitaab al-muʼaahada al-ligooh fi beet Allah. 31 Wa l-malik wagaf fi bakaanah wa jaddad al-muʼaahada maʼa Allah. Waajib ayyi waahid yitaabiʼ Allah wa yahfad wasiiyaatah wa taʼliimah wa churuutah be kulla galbah wa be kulla fikrah wa yitabbig kalaam al-muʼaahada al-maktuub fi l-kitaab da. 32 Wa l-malik sawwa al-muʼaahada di le kulla sukkaan Madiinat al-Khudus wa chaʼab Banyaamiin. Wa kulla sukkaan Madiinat al-Khudus tabbago al-muʼaahada al-sawwaaha Allah Rabb juduudhum.
33 Wa Yuuchiiya marag kulla l-muharramaat al-fi kulla balad Bani Israaʼiil wa amar kulla l-naas al-saakniin fi balad Israaʼiil yaʼabudu Allah Ilaahhum. Wa be misil da, humman ma tarrafo min derib Allah Rabb juduudhum fi kulla muddit hayaat Yuuchiiya.