Les païens
V. 1-16: cf. (Mt 7:1-5. Ro 14:10-12.) Ga 6:7, 8. (Ja 1:22-25. Lu 12:47, Lu 48. Ac 10:34, 35.) Ec 12:15, 16.
1 O homme, qui que tu sois, toi qui juges, tu es donc inexcusable; car, en jugeant les autres, tu te condamnes toi-même, puisque toi qui juges, tu fais les mêmes choses. 2 Nous savons, en effet, que le jugement de Dieu contre ceux qui commettent de telles choses est selon la vérité. 3 Et penses-tu, ô homme, qui juges ceux qui commettent de telles choses, et qui les fais, que tu échapperas au jugement de Dieu? 4 Ou méprises-tu les richesses de sa bonté, de sa patience et de sa longanimité, ne reconnaissant pas que la bonté de Dieu te pousse à la repentance? 5 Mais, par ton endurcissement et par ton cœur impénitent, tu t’amasses un trésor de colère pour le jour de la colère et de la manifestation du juste jugement de Dieu, 6 qui rendra à chacun selon ses œuvres; 7 réservant la vie éternelle à ceux qui, par la persévérance à bien faire, cherchent l’honneur, la gloire et l’immortalité; 8 mais l’irritation et la colère à ceux qui, par esprit de dispute, sont rebelles à la vérité et obéissent à l’injustice. 9 Tribulation et angoisse sur toute âme d’homme qui fait le mal, sur le Juif premièrement, puis sur le Grec! 10 Gloire, honneur et paix pour quiconque fait le bien, pour le Juif premièrement, puis pour le Grec! 11 Car devant Dieu il n’y a point d’acception de personnes. 12 Tous ceux qui ont péché sans la loi périront aussi sans la loi, et tous ceux qui ont péché avec la loi seront jugés par la loi. 13 Ce ne sont pas, en effet, ceux qui écoutent la loi qui sont justes devant Dieu, mais ce sont ceux qui la mettent en pratique qui seront justifiés. 14 Quand les païens, qui n’ont point la loi, font naturellement ce que prescrit la loi, ils sont, eux qui n’ont point la loi, une loi pour eux-mêmes; 15 ils montrent que l’œuvre de la loi est écrite dans leurs cœurs, leur conscience en rendant témoignage, et leurs pensées s’accusant ou se défendant tour à tour. 16 C’est ce qui paraîtra au jour où, selon mon Évangile, Dieu jugera par Jésus-Christ les actions secrètes des hommes.
Les Juifs
V. 17-24: cf. Jé 8:8, Jé 9. Ja 4:16, Ja 17. Ro 14:15.
17 Toi qui te donnes le nom de Juif, qui te reposes sur la loi, qui te glorifies de Dieu, 18 qui connais sa volonté, qui apprécies la différence des choses, étant instruit par la loi; 19 toi qui te flattes d’être le conducteur des aveugles, la lumière de ceux qui sont dans les ténèbres, 20 le docteur des insensés, le maître des ignorants, parce que tu as dans la loi la règle de la science et de la vérité; 21 toi donc, qui enseignes les autres, tu ne t’enseignes pas toi-même! Toi qui prêches de ne pas dérober, tu dérobes! 22 Toi qui dis de ne pas commettre d’adultère, tu commets l’adultère! Toi qui as en abomination les idoles, tu commets des sacrilèges! 23 Toi qui te fais une gloire de la loi, tu déshonores Dieu par la transgression de la loi! 24 Car le nom de Dieu est à cause de vous blasphémé parmi les païens, comme cela est écrit.
V. 25-29: cf. (Jé 4:4. Jn 1:48. Ro 4:11, 12.) (1 Co 7:19. Ga 5:6.)
25 La circoncision est utile, si tu mets en pratique la loi; mais si tu transgresses la loi, ta circoncision devient incirconcision. 26 Si donc l’incirconcis observe les ordonnances de la loi, son incirconcision ne sera-t-elle pas tenue pour circoncision? 27 L’incirconcis de nature, qui accomplit la loi, ne te condamnera-t-il pas, toi qui la transgresses, tout en ayant la lettre de la loi et la circoncision? 28 Le Juif, ce n’est pas celui qui en a les dehors; et la circoncision, ce n’est pas celle qui est visible dans la chair. 29 Mais le Juif, c’est celui qui l’est intérieurement; et la circoncision, c’est celle du cœur, selon l’esprit et non selon la lettre. La louange de ce Juif ne vient pas des hommes, mais de Dieu.
Allah yihaasib be l-hagg
1 Wa inta al-tuluum al-naas, kan inta tabga yaatu kula, ma indak kalaam. Fi l-cheyy al-tuluum foogah naadum aakhar, inta gaaʼid tuluum nafsak achaan inta al-tuluum akhuuk, gaaʼid tisawwi nafs al-cheyy mislah. 2 Laakin naʼarfu Allah yihaasib be l-hagg kulla l-naas al-yisawwu al-zunuub dool.
3 Asmaʼ, ya naadum al-tuluum al-naas wa tisawwi nafs al-cheyy misilhum, fi fikrak inta tanja min hisaab Allah walla ? 4 Tidoor tahgir kheer Allah al-aziim wa sabrah wa tuul ruuhah walla ? Ma taʼarif kadar hu gaaʼid yisawwi leek al-kheer achaan yidoor yiwaddiik le l-tooba walla ? 5 Laakin raasak gawi wa fi galbak ma tidoor tutuub. Wa be da, inta gaaʼid tiziid al-ikhaab al-yaji foogak fi yoom khadab Allah. Wa da l-yoom al-Allah yihaasib foogah al-naas be l-hagg.
6 Fi l-yoom da, Allah yijaazi ayyi naadum hasab amalah al-sawwaah. 7 Hu yanti al-haya al-abadiiye le l-naas al-yisawwu al-kheer wa yifattuchu daayman min Allah al-majd wa l-charaf wa l-haya al-ma indaha hadd. 8 Laakin al-naas al-aasiyiin al-yaabo al-hagg wa yitaabuʼu al-fasaala, zaʼal Allah wa khadabah yanzulu fooghum. 9 Allah yinazzil taʼab chadiid wa azaab fi ayyi insaan al-yisawwi al-fasaala, awwal ke fi l-Yahuud wa battaan fi l-ma Yahuud kula. 10 Wa Allah yanti majd wa charaf wa salaam le ayyi naadum al-gaaʼid yisawwi al-kheer, awwal ke le l-Yahuud wa battaan le l-ma Yahuud kula. 11 Achaan Allah yichiif kulla l-gabaayil sawa sawa.
12 Kulla l-naas al-ma induhum churuut al-Tawraat wa yaznubu, yahlako bala churuut al-Tawraat. Wa kulla l-naas al-induhum churuut al-Tawraat wa yaznubu, Allah yihaasibhum hasab churuut al-Tawraat. 13 Achaan al-naas al-saalihiin giddaam Allah, humman ma al-naas al-yaʼarfu churuut al-Tawraat, laakin humman al-naas al-yitabbugu churuut al-Tawraat. Humman bas al-naas al-Allah yajʼalhum saalihiin. 14 Al-naas al-ma Yahuud ma induhum churuut al-Tawraat. Wa laakin wakit humman be nufuushum yitabbuguuhum hatta kan ma induhum churuut al-Tawraat kula, humman bigo misil induhum churuut al-Tawraat fi nufuushum. 15 Wa be misil da, haalhum tiwassif kadar churuut al-Tawraat maktuubiin fi guluubhum. Wa guluubhum yachhado leehum wa afkaarhum marraat yathamoohum wa marraat yidaafuʼu leehum. 16 Wa hasab bichaarat al-Masiih al-niballikhha, da kulla ke yabga waadih fi l-yoom al-Allah yihaasib foogah al-naas be waasitat Isa al-Masiih. Wa hu yihaasib al-naas fi l-amal al-yisawwuuh be achiir.
Nifaakh al-Yahuud
17 Wa laakin asmaʼ, inta al-tuguul inta Yahuudi wa tukhutt galbak fi churuut al-Tawraat wa tistakbar achaan Allah hu Rabbak 18 wa tuguul taʼarif al-cheyy al-hu yidoorah wa tagdar timayyiz al-adiil min al-ma adiil achaan gareet churuut al-Tawraat. 19 Inta tahsib nafsak giid le l-amyaaniin wa nuur le l-naas al-gaaʼidiin fi l-dalaam 20 wa muʼallim le l-juhhaal wa ustaaz le l-atfaal achaan indak fi l-Tawraat al-maʼrafa al-kaamile wa l-hagg.
21 Inta da al-tiʼallim al-naas al-aakhariin, maala ma tiʼallim nafsak ? Fi taʼliimak tuguul : «Ma tasrig» wa laakin maala inta tasrig ? 22 Wa tuguul : «Ma tazna» wa laakin maala inta tazna ? Inta takrah al-asnaam marra waahid wa laakin maala tasrig khumaam min buyuuthum ? 23 Inta tilfachchar be churuut al-Tawraat wa laakin maala inta tikhaalif churuut al-Tawraat be l-cheyy al-inta gaaʼid tisawwiih ? Wa be misil da, inta titallif usum Allah. 24 Achaan da bas, al-Kitaab buguul : <Be sababku intu, al-umam yahguru usum Allah.>
25 Al-tahuura indaha leek faayde kan titaabiʼ churuut al-Tawraat. Laakin kan tikhaalif churuut al-Tawraat, khalaas inta al-mutahhar bigiit misil al-naadum al-ma mutahhar. 26 Wa kan naadum waahid ma mutahhar yaʼni ma Yahuudi wa gaaʼid yitaabiʼ churuut al-Tawraat, nuguul leek Allah yajʼal al-naadum da misil mutahhar. 27 Wa be misil da, al-naadum al-ma tahharooh fi jildah wa laakin yitaabiʼ al-churuut, hu yiwassif be haalah di kadar inta al-Yahuudi khaati. Achaan indak al-Kitaab wa l-tahuura wa laakin tikhaalif al-churuut.
28 Be l-sahiih, al-Yahuudi ma yabga Yahuudi be l-cheyy al-yinchaaf foogah. Wa l-tahuura al-sahiihe ma gatiʼiin al-jilid bas. 29 Laakin al-Yahuudi al-sahiih, hu Yahuudi fi galbah wa tahuurtah, hi tahuurat al-galib al-jaaye min Ruuh Allah. Wa tahuurtah ma tahuura al-maktuuba fi Kitaab al-Tawraat bas. Al-Yahuudi al-misil da, kan al-naas ma yachkuruuh kula, Allah yarda beyah.