Samson, juge en Israël
V. 1-7: cf. Lu 1:5-16. No 6:1-8. (Jé 1:5. Ga 1:15.)
1 Les enfants d’Israël firent encore ce qui déplaît à l’Éternel; et l’Éternel les livra entre les mains des Philistins, pendant quarante ans. 2 Il y avait un homme de Tsorea, de la famille des Danites, et qui s’appelait Manoach. Sa femme était stérile, et n’enfantait pas. 3 Un ange de l’Éternel apparut à la femme, et lui dit: Voici, tu es stérile, et tu n’as point d’enfants; tu deviendras enceinte, et tu enfanteras un fils. 4 Maintenant prends bien garde, ne bois ni vin ni liqueur forte, et ne mange rien d’impur. 5 Car tu vas devenir enceinte et tu enfanteras un fils. Le rasoir ne passera point sur sa tête, parce que cet enfant sera consacré à Dieu dès le ventre de sa mère; et ce sera lui qui commencera à délivrer Israël de la main des Philistins. 6 La femme alla dire à son mari; Un homme de Dieu est venu vers moi, et il avait l’aspect d’un ange de Dieu, un aspect redoutable. Je ne lui ai pas demandé d’où il était, et il ne m’a pas fait connaître son nom. 7 Mais il m’a dit: Tu vas devenir enceinte, et tu enfanteras un fils; et maintenant ne bois ni vin ni liqueur forte, et ne mange rien d’impur, parce que cet enfant sera consacré à Dieu dès le ventre de sa mère jusqu’au jour de sa mort.
V. 8-23: cf. Ja 1:5. Jg 6:17-24. Jé 33:3.
8 Manoach fit cette prière à l’Éternel: Ah! Seigneur, que l’homme de Dieu que tu as envoyé vienne encore vers nous, et qu’il nous enseigne ce que nous devons faire pour l’enfant qui naîtra! 9 Dieu exauça la prière de Manoach, et l’ange de Dieu vint encore vers la femme. Elle était assise dans un champ, et Manoach, son mari, n’était pas avec elle. 10 Elle courut promptement donner cette nouvelle à son mari, et lui dit: Voici, l’homme qui était venu l’autre jour vers moi m’est apparu. 11 Manoach se leva, suivit sa femme, alla vers l’homme, et lui dit: Est-ce toi qui as parlé à cette femme? Il répondit: C’est moi. 12 Manoach dit: Maintenant, si ta parole s’accomplit, que faudra-t-il observer à l’égard de l’enfant, et qu’y aura-t-il à faire? 13 L’ange de l’Éternel répondit à Manoach: La femme s’abstiendra de tout ce que je lui ai dit. 14 Elle ne goûtera d’aucun produit de la vigne, elle ne boira ni vin ni liqueur forte, et elle ne mangera rien d’impur; elle observera tout ce que je lui ai prescrit. 15 Manoach dit à l’ange de l’Éternel: Permets-nous de te retenir, et de t’apprêter un chevreau. 16 L’ange de l’Éternel répondit à Manoach: Quand tu me retiendrais, je ne mangerais pas de ton mets; mais si tu veux faire un holocauste, tu l’offriras à l’Éternel. Manoach ne savait point que ce fût un ange de l’Éternel. 17 Et Manoach dit à l’ange de l’Éternel: Quel est ton nom, afin que nous te rendions gloire, quand ta parole s’accomplira? 18 L’ange de l’Éternel lui répondit: Pourquoi demandes-tu mon nom? Il est merveilleux. 19 Manoach prit le chevreau et l’offrande, et fit un sacrifice à l’Éternel sur le rocher. Il s’opéra un prodige, pendant que Manoach et sa femme regardaient. 20 Comme la flamme montait de dessus l’autel vers le ciel, l’ange de l’Éternel monta dans la flamme de l’autel. A cette vue, Manoach et sa femme tombèrent la face contre terre. 21 L’ange de l’Éternel n’apparut plus à Manoach et à sa femme. Alors Manoach comprit que c’était l’ange de l’Éternel, 22 et il dit à sa femme: Nous allons mourir, car nous avons vu Dieu. 23 Sa femme lui répondit: Si l’Éternel eût voulu nous faire mourir, il n’aurait pas pris de nos mains l’holocauste et l’offrande, il ne nous aurait pas fait voir tout cela, et il ne nous aurait pas maintenant fait entendre pareilles choses.
Sa naissance
V. 24-25: cf. Hé 11:32-34.
24 La femme enfanta un fils, et lui donna le nom de Samson. L’enfant grandit, et l’Éternel le bénit. 25 Et l’Esprit de l’Éternel commença à l’agiter à Machané-Dan, entre Tsorea et Eschthaol.
Vuta hi Samson-nda
1 Israel-lâ a nde le sun nda ding nga Ma didina tam nga d’i lum djivi kat tuo d’a kua avoromu. Ni kayam ndata ba, Ma didina mi hazi abo suma Filistê-na gak bizad’a dok fid’i.
2 Sama ad’u andjafâ hi Dan-na mi nga Sora, a yum ala Manowa; amamba ti ni gendreged’a, ti nga d’i vut ti. 3 Malaikana hi Ma didinina mi nde tam mbei ir atcha ndata, mi dat ala: Gola! Nda’î gendreged’a, ndak nga d’i vut ti. Wani ndak mba d’i ve wirâ, ndak mba d’i vut gor mandjufâ. 4 Ki tchetchemba, ndak gol tak djiviya, ndak tche süm guguzlu d’oze süm ma ayî d’i, ndak te vama ndjendje d’uo mi, 5 kayam ndak nga d’i ve wirâ, ndak mba d’i vut gor mandjufâ, a mba tinim vel kam mbi. Kayam gor máma a mba tinim iram vam mAlona ei ni kuruk dei. Ni mam ba, mba mi tin ad’ud’a á sut Israel-lâ woi abo suma Filistê-na.
6 Atcha ndata ti de mi ndjuvut ala: Sana hAlonina mi mbeï gevenu, iramî d’igi ir malaikana hAlonina na; ni vama mandarâ. An djobom nga ala: Ang tcholï ni lara ge d’i, mi tagan nga simiyêm mbuo mi. 7 Mi dan ala: Gola! Ndak mba d’i ve wirâ, ndak mba d’i vut gor mandjufâ. Ki tchetchemba, ndak tche süm guguzlu d’oze süm ma ayî d’i, ndak te vama ndjendje d’uo mi. Kayam gor máma a mba tinim iram vam mAlona ei ni kuruk dei gak mat mama.
8 Manowa mi tchen Ma didina ala: Salad’a, ar sana hAlona ma ang sunumina mi mbeï gevemi kua, mi had’ami vama ami mba lum ki gor ma a mba vud’um máma.
9 Alona mi hum tchenda hi Manowa-d’a, malaikana hAlonina mi mbeï gen atcha ndata kua, ti nga kaka hur asinena kä. Wani ndjuvut Manowa mi nga gevet ti. 10 Ti ring atogo zak, ti de mi ndjuvut ala: Gola! Sama mba fata gevena, mi nde wa tam mbei iranu!
11 Manowa mi tchol mi i ad’u amamba, mi i gen sa máma, mi dum ala: Angî sama de zlad’a fata katcha d’a wandina zu?
Mi hulong dum ala: Ni anu!
12 Manowa mi dum ala: Djiviya! Fata zla manga ndaka, ni gad’a me ba, ami mba tit kat ke? Ami mba lami ni nana ki gor máma ge?
13 Malaikana hi Ma didinina mi hulong de mi Manowa ala: Ar atchad’a ti d’el tat yam ahlena pet suma an dat kazina. 14 Ti te vud’a guguzlud’a d’uo mi na, ti tche süm guguzlu d’oze süm ma ayî d’uo mi, ti te vama ndjendje d’uo mi. Ar ti ngom tat yam ahlena pet suma an hat vuna kazina.
15 Manowa mi de mi malaikana hi Ma didinina ala: Ang humumiya, ang ve tang kei, ami ngad’ang gor ahu b’ëna tu.
16 Malaikana hi Ma didinina mi hulong de mi Manowa ala: Le ang d’elen kä wan pî, an mba ni te te mangâ d’i. Wani le ang min he vama ngat buzu ma ngala mi Ma didina ni, ang he! Manowa mi we nga d’ala ni malaikana hi Ma didinina d’a d’i.
17 Ata yi máma Manowa mi de mi malaikana hi Ma didinina ala: Simiyêng ana ge? Kayambala fata zla d’a ang data ndaka, ami mba suburungû d’a.
18 Malaikana hi Ma didinina mi hulong dum ala: Ni kayam me ba, ang djobon yam simiyên nge? Simi máma ni simi ma atchapma.
19 Manowa mi ve gor ahu b’ëna ki he d’a hawad’a, mi hazi vama ngat buzu ma ngala mi Ma didina yam ahinad’a. Ata yima Manowa azi kamamba a nga goloma, malaikana nga mi lahle suma atchapma. 20 Ata yima akud’a sinat nga d’i trâ akulo yam yima ngal ahle suma ngat buzuna ti i irat akulo hur alonina, malaikana hi Ma didinina nga mi djak akulo aduk sin akud’a yam yima ngal ahle suma ngat buzuna. Ata yima Manowa azi kamamba a we hina na, a grif kä andaga. 21 Malaikana hi Ma didinina mi vit ir Manowa azi kamamba. Ata yi máma Manowa mi wala ni malaikana hi Ma didinina. 22 Manowa mi de mamamba ala: Gagazi, ei mba boi ni woyo, kayam ei wei Alona!
23 Amamba ti hulong dum ala: Ladjï Ma didina mi min á tchï woyo ni, nga mi ve vama ngat buzu ma ngala ki he d’a hawad’a aboi d’i, nga mi arei ei wei ahlena hina pet toze mi arei ei humî ahle suma atchapma hina d’uo mi.
24 Atchad’a hi Manowa-d’a ti vut gor mandjufâ, a yum ala Samson. Mi djengâ, Ma didina mi b’e vunam kamu. 25 Muzu’â hi Ma didinina mi nde le sunda ki sed’em avo Mahane-Dan, aduk Sora ki Estawol.