LES DERNIERS ROIS DE JUDA, DEPUIS ÉZÉCHIAS JUSQU’À LA DESTRUCTION DU ROYAUME DE JUDA
Ch. 18 à 25. (2 Ch 29 à 36.) (Jé 3:8-10. Am 2:4-5. So 3:1-4.)
Ézéchias, roi de Juda
V. 1-8: cf. 2 Ch 29 à 31. Ps 119:1-3.
1 La troisième année d’Osée, fils d’Éla, roi d’Israël, Ézéchias, fils d’Achaz, roi de Juda, régna. 2 Il avait vingt-cinq ans lorsqu’il devint roi, et il régna vingt-neuf ans à Jérusalem. Sa mère s’appelait Abi, fille de Zacharie. 3 Il fit ce qui est droit aux yeux de l’Éternel, entièrement comme avait fait David, son père. 4 Il fit disparaître les hauts lieux, brisa les statues, abattit les idoles, et mit en pièces le serpent d’airain que Moïse avait fait, car les enfants d’Israël avaient jusqu’alors brûlé des parfums devant lui: on l’appelait Nehuschtan. 5 Il mit sa confiance en l’Éternel, le Dieu d’Israël; et parmi tous les rois de Juda qui vinrent après lui ou qui le précédèrent, il n’y en eut point de semblable à lui. 6 Il fut attaché à l’Éternel, il ne se détourna point de lui, et il observa les commandements que l’Éternel avait prescrits à Moïse. 7 Et l’Éternel fut avec Ézéchias, qui réussit dans toutes ses entreprises. Il se révolta contre le roi d’Assyrie, et ne lui fut plus assujetti. 8 Il battit les Philistins jusqu’à Gaza, et ravagea leur territoire depuis les tours des gardes jusqu’aux villes fortes.
V. 9-12: cf. 2 R 17:1-23.
9 La quatrième année du roi Ézéchias, qui était la septième année d’Osée, fils d’Éla, roi d’Israël, Salmanasar, roi d’Assyrie, monta contre Samarie et l’assiégea. 10 Il la prit au bout de trois ans, la sixième année d’Ézéchias, qui était la neuvième année d’Osée, roi d’Israël: alors Samarie fut prise. 11 Le roi d’Assyrie emmena Israël captif en Assyrie, et il les établit à Chalach, et sur le Chabor, fleuve de Gozan, et dans les villes des Mèdes, 12 parce qu’ils n’avaient point écouté la voix de l’Éternel, leur Dieu, et qu’ils avaient transgressé son alliance, parce qu’ils n’avaient ni écouté ni mis en pratique tout ce qu’avait ordonné Moïse, serviteur de l’Éternel.
Le royaume de Juda envahi par Sanchérib, roi d’Assyrie, et Jérusalem assiégée
V. 13-16: cf. 2 Ch 32:1-8. (És 7:17-25; 10:5-7, 28-32. Mi 1:8, etc.)
13 La quatorzième année du roi Ézéchias, Sanchérib, roi d’Assyrie, monta contre toutes les villes fortes de Juda, et s’en empara. 14 Ézéchias, roi de Juda, envoya dire au roi d’Assyrie à Lakis: J’ai commis une faute! Éloigne-toi de moi. Ce que tu m’imposeras, je le supporterai. Et le roi d’Assyrie imposa à Ézéchias, roi de Juda, trois cents talents d’argent et trente talents d’or. 15 Ézéchias donna tout l’argent qui se trouvait dans la maison de l’Éternel et dans les trésors de la maison du roi. 16 Ce fut alors qu’Ézéchias, roi de Juda, enleva, pour les livrer au roi d’Assyrie, les lames d’or dont il avait couvert les portes et les linteaux du temple de l’Éternel.
V. 17-37: cf. És 36. 2 Ch 32:9-19. Ps 22:8-12. Mt 27:43.
17 Le roi d’Assyrie envoya de Lakis à Jérusalem, vers le roi Ézéchias, Tharthan, Rab-Saris et Rabschaké avec une puissante armée. Ils montèrent, et ils arrivèrent à Jérusalem. Lorsqu’ils furent montés et arrivés, ils s’arrêtèrent à l’aqueduc de l’étang supérieur, sur le chemin du champ du foulon. 18 Ils appelèrent le roi; et Éliakim, fils de Hilkija, chef de la maison du roi, se rendit auprès d’eux, avec Schebna, le secrétaire, et Joach, fils d’Asaph, l’archiviste. 19 Rabschaké leur dit: Dites à Ézéchias: Ainsi parle le grand roi, le roi d’Assyrie: Quelle est cette confiance, sur laquelle tu t’appuies? 20 Tu as dit: Il faut pour la guerre de la prudence et de la force. Mais ce ne sont que des paroles en l’air. En qui donc as-tu placé ta confiance, pour t’être révolté contre moi? 21 Voici, tu l’as placée dans l’Égypte, tu as pris pour soutien ce roseau cassé, qui pénètre et perce la main de quiconque s’appuie dessus: tel est Pharaon, roi d’Égypte, pour tous ceux qui se confient en lui. 22 Peut-être me direz-vous: C’est en l’Éternel, notre Dieu, que nous nous confions. Mais n’est-ce pas lui dont Ézéchias a fait disparaître les hauts lieux et les autels, en disant à Juda et à Jérusalem: Vous vous prosternerez devant cet autel à Jérusalem? 23 Maintenant, fais une convention avec mon maître, le roi d’Assyrie, et je te donnerai deux mille chevaux, si tu peux fournir des cavaliers pour les monter. 24 Comment repousserais-tu un seul chef d’entre les moindres serviteurs de mon maître? Tu mets ta confiance dans l’Égypte pour les chars et pour les cavaliers. 25 D’ailleurs, est-ce sans la volonté de l’Éternel que je suis monté contre ce lieu, pour le détruire? L’Éternel m’a dit: Monte contre ce pays, et détruis-le. 26 Éliakim, fils de Hilkija, Schebna et Joach, dirent à Rabschaké: Parle à tes serviteurs en araméen, car nous le comprenons; et ne nous parle pas en langue judaïque, aux oreilles du peuple qui est sur la muraille. 27 Rabschaké leur répondit: Est-ce à ton maître et à toi que mon maître m’a envoyé dire ces paroles? N’est-ce pas à ces hommes assis sur la muraille pour manger leurs excréments et pour boire leur urine avec vous? 28 Alors Rabschaké, s’étant avancé, cria à haute voix en langue judaïque, et dit: Écoutez la parole du grand roi, du roi d’Assyrie! 29 Ainsi parle le roi: Qu’Ézéchias ne vous abuse point, car il ne pourra vous délivrer de ma main. 30 Qu’Ézéchias ne vous amène point à vous confier en l’Éternel, en disant: L’Éternel nous délivrera, et cette ville ne sera pas livrée entre les mains du roi d’Assyrie. 31 N’écoutez point Ézéchias; car ainsi parle le roi d’Assyrie: Faites la paix avec moi, rendez-vous à moi, et chacun de vous mangera de sa vigne et de son figuier, et chacun boira de l’eau de sa citerne, 32 jusqu’à ce que je vienne, et que je vous emmène dans un pays comme le vôtre, dans un pays de blé et de vin, un pays de pain et de vignes, un pays d’oliviers à huile et de miel, et vous vivrez et vous ne mourrez point. N’écoutez donc point Ézéchias; car il pourrait vous séduire en disant: L’Éternel nous délivrera. 33 Les dieux des nations ont-ils délivré chacun son pays de la main du roi d’Assyrie? 34 Où sont les dieux de Hamath et d’Arpad? Où sont les dieux de Sepharvaïm, d’Héna et d’Ivva? Ont-ils délivré Samarie de ma main? 35 Parmi tous les dieux de ces pays, quels sont ceux qui ont délivré leur pays de ma main, pour que l’Éternel délivre Jérusalem de ma main? 36 Le peuple se tut, et ne lui répondit pas un mot; car le roi avait donné cet ordre: Vous ne lui répondrez pas. 37 Et Éliakim, fils de Hilkija, chef de la maison du roi, Schebna, le secrétaire, et Joach, fils d’Asaph, l’archiviste, vinrent auprès d’Ézéchias, les vêtements déchirés, et lui rapportèrent les paroles de Rabschaké.
Hizkhiiya bigi malik fi Yahuuza
1 Wa fi l-sana al-taalta hana hukum Huuchaʼ wileed Iila malik mamlakat Israaʼiil, Hizkhiiya wileed Ahaaz bigi malik fi mamlakat Yahuuza. 2 Wa Hizkhiiya indah 25 sana wakit bigi malik wa hakam 29 sana fi Madiinat al-Khudus. Wa ammah usumha Abi bineeyit Zakariiya.
3 Wa Hizkhiiya sawwa al-adiil giddaam Allah misil jiddah Dawuud sawwaah. 4 Hu haddam al-bakaanaat al-aaliyiin wa rama al-hujaar al-khazzoohum le l-ibaada wa kassar al-iidaan al-khazzoohum le ibaadat Achiira. Wa kassar al-daabi hana l-nahaas al-Muusa sanaʼah achaan lahaddi l-wakit daak, Bani Israaʼiil gaaʼidiin yiharrugu bakhuur le l-daabi al-sammooh Nahuuchtaan. 5 Wa Hizkhiiya atwakkal ale Allah Ilaah Bani Israaʼiil. Wa min kulla muluuk mamlakat Yahuuza al-hakamo gablah aw al-hakamo baʼadah, ma fi malik mislah hu. 6 Wa hu mutamassik be Allah wa abadan ma tarraf minnah. Wa hu hafad al-wasaaya al-Allah amar beehum Muusa.
7 Wa Allah kaan maʼaayah wa Hizkhiiya gaaʼid yanjah fi kulla cheyy al-yisawwiih. Wa hu atmarrad didd malik balad Achuur wa aba ma yagood tihit hukmah. 8 Wa Hizkhiiya annasar fi l-Filistiyiin wa chaal arduhum lahaddi hillit Khazza, min hillaal dugaag al-ma ziyaada min beet tawiil hana muraakhaba lahaddi l-mudun al-gawiyiin.
Malik Achuur chaal al-Saamira
9 Wa l-sana al-raabʼe hana hukum Hizkhiiya, di hi al-sana al-saabʼe hana hukum Huuchaʼ wileed Iila malik mamlakat Israaʼiil. Wa fi l-sana di, Chalmanaasar malik balad Achuur ja le madiinat al-Saamira wa haasarha. 10 Wa baʼad muddit talaata sana, hu chaal al-madiina di. Wa da fi l-sana al-saadse hana hukum Hizkhiiya wa l-sana al-taasʼe hana hukum Huuchaʼ malik mamlakat Israaʼiil. 11 Wa malik Achuur wadda naas mamlakat Israaʼiil fi l-khurba fi balad Achuur. Wa hu sakkanaahum fi hillit Halah wa fi khachum bahar Haabur fi mantagat Guzaan wa fi hillaal al-Maadiyiin. 12 Wa da achaan naas mamlakat Israaʼiil ma simʼo kalaam Allah Ilaahhum wa ma karramo al-muʼaahada. Wa ma simʼo kalaamah wa la tabbago awaamirah al-antaahum leehum be waasitat abdah Muusa.
Sanhariib galaʼ manaatig Bani Yahuuza
13 Wa fi sanit 14 hana hukum Hizkhiiya, Sanhariib malik balad Achuur hajam al-mudun al-gawiyiin hana mamlakat Yahuuza wa galaʼaahum. 14 Wa Hizkhiiya malik mamlakat Yahuuza rassal le malik Achuur fi hillit Lakiich wa gaal leyah : «Ana muznib ! Hassaʼ da, kiss minni. Wa kulla cheyy al-tukhuttah foogi da nahmalah.» Wa khalaas, malik Achuur dawwar min Hizkhiiya malik Yahuuza 10 000 kiilo hana fudda wa 1 000 kiilo hana dahab. 15 Wa Hizkhiiya antaah kulla l-fudda al-gaaʼide fi beet Allah wa fi l-makhaazin hana gasir al-malik. 16 Wa fi l-wakit da bas, Hizkhiiya mallat al-dahab min al-biibaan wa iidaanhum hana beet Allah al-mumassahiin be dahab wa antaah le malik Achuur.
Sanhariib yihaddid Madiinat al-Khudus
17 Wa min hillit Lakiich, malik balad Achuur rassal waziirah hana l-difaaʼ wa kabiir al-masaaʼiil wa khaayid al-deech wa maʼaahum deech kabiir le l-malik Hizkhiiya fi Madiinat al-Khudus. Wa wakit wassalo fi Madiinat al-Khudus, gaʼado jamb majra al-birke al-aali fi l-derib al-maachi ale zereʼ al-khassaaliin. 18 Wa humman talabo achaan yihajju le l-malik. Wa laakin Aliyaakhim wileed Hilkhiiya masʼuul fi gasir al-malik marag min al-madiina le yilaagiihum wa macho maʼaayah Chabna al-kaatib wa Yuwaakh wileed Asaaf al-kaatib al-yizakkir al-malik.
19 Wa khaayid al-deech gaal leehum : «Guulu le Hizkhiiya al-kalaam da al-jaayi min al-malik al-kabiir hana balad Achuur : ‹Ween al-amaan al-inta mutawakkil aleyah ? 20 Inta tahsib al-kalaam al-faadi yanti raay wa gudra fi l-harib walla ? Wa hassaʼ da, ale yaatu inta atwakkalt le titmarrad diddi ? 21 Daahu inta atwakkalt ale balad Masir wa hi misil muʼaawana hana ageegaay al-mafjuukha al-tatʼan ayyi naadum al-yirrakkaz foogah. Wa Firʼoon malik Masir hu misil da le kulla l-naas al-yitwakkalo aleyah.›
22 «Wa tuguulu leyi : ‹Ale Allah Ilaahna bas atwakkalna.› Laakin da Hizkhiiya bas al-haddam al-bakaanaat al-aaliyiin wa l-madaabih hana ibaadat Allah ! Wa hu gaal le naas balad Yahuuza wa sukkaan Madiinat al-Khudus : ‹Amchu asjudu giddaam al-madbah al-hini fi Madiinat al-Khudus.›
23 «Wa hassaʼ da, taʼaal astafig maʼa siidi malik balad Achuur. Ana nantiik 2 000 kheel kan talga leehum rakkaabiin. 24 Wa kikkeef inta tagdar tinnasir fi masʼuul waahid sakhayyar min khaddaamiin siidi ? Inta titwakkal ale Masir le talga arabaat harib wa siyaad kheel walla ? 25 Wa hassaʼ be izin Allah, ana gammeet didd al-bakaan da le nidammirah. Aywa ! Allah bas gaal leyi : ‹Gumm didd al-balad di wa dammirha.›»
26 Wa khalaas, Aliyaakhim wileed Hilkhiiya wa Chabna wa Yuwaakh raddo le khaayid al-deech wa gaalo leyah : «Min fadlak, kallim leena aniina khaddaamiinak be l-araamiiye achaan aniina nafhamo al-lukhkha di. Laakin ma tikallim leena be l-ibraaniiye wa la tisammiʼ al-chaʼab al-gaaʼidiin fi raas al-durdur.» 27 Wa khaayid al-deech gaal leehum : «Hal kalaam siidi al-rassalaani da bukhussuku intu wa malikku bas walla ? La ! Al-kalaam da bukhuss kulla l-naas al-gaaʼidiin fi durdur al-madiina. Humman kula misilku yinjabru yaakulu huraarhum wa yacharbo boolhum.»
28 Wa baʼad da, khaayid al-deech gamma be tuulah wa aat be hiss aali be kalaam ibraani wa gaal : «Asmaʼo kalaam al-malik al-kabiir wa hu malik balad Achuur. 29 Daahu al-malik gaal : ‹Khalli Hizkhiiya ma yukhuchchuku achaan hu ma yagdar yinajjiiku minni. 30 Wa khalli Hizkhiiya ma yiwaddiiku lahaddi titwakkalo ale Allah wa yuguul leeku : “Akiid Allah yinajjiina wa l-madiina di kula ma tagaʼ fi iideen malik Achuur !”› 31 Ma tasmaʼo kalaam Hizkhiiya achaan daahu malik Achuur gaal : ‹Sawwu maʼaayi suluh wa sallumu nufuusku leyi. Wa khalaas, ayyi waahid minku yaakul min intaaj inabah wa tiinah wa yachrab min almi biirah. 32 Wa da lahaddi ana nigabbil wa niwaddiiku fi balad misil baladku. Wa l-balad di indaha gameh wa khamar jadiid wa maʼaach wa inab wa zaytuun le l-dihin wa asal wa be misil da, intu tiʼiichu wa ma tumuutu. Ma tasmaʼo kalaam Hizkhiiya al-gaaʼid yukhuchchuku wa yuguul : “Allah yinajjiina.” 33 Hal ilaahaat al-umam gidro najjo buldaanhum min iid malik Achuur walla ? 34 Ween ilaahaat Hamaat wa Arfad ? Wa ween ilaahaat Safarwaayim wa Hiinaʼ wa Awwa ? Hal humman gidro najjo madiinat al-Saamira min iidi walla ? 35 Wa min kulla ilaahaat al-buldaan dool, yaatu al-gidir najja baladah minni ? Wa be da, hal Allah yagdar yinajji Madiinat al-Khudus minni walla ?›»
36 Wa laakin al-chaʼab sakato ma raddo leyah be ayyi kilme achaan al-malik Hizkhiiya amaraahum wa gaal : «Ma turuddu leyah.» 37 Wa khalaas, Aliyaakhim wileed Hilkhiiya masʼuul fi gasir al-malik wa Chabna al-kaatib wa Yuwaakh wileed Asaaf al-kaatib al-yizakkir al-malik, kulluhum jo le Hizkhiiya wa khulgaanhum mucharratiin min al-hizin wa jaabo leyah kalaam khaayid al-deech.