Miracles d’Élisée. L’huile de la veuve
V. 1-7: cf. 1 R 17:8-16. Mc 6:34-44. Ps 68:6. Ph 4:19.1 Une femme d’entre les femmes des fils des prophètes cria à Élisée, en disant: Ton serviteur mon mari est mort, et tu sais que ton serviteur craignait l’Éternel; or le créancier est venu pour prendre mes deux enfants et en faire ses esclaves. 2 Élisée lui dit: Que puis-je faire pour toi? Dis-moi, qu’as-tu à la maison? Elle répondit: Ta servante n’a rien du tout à la maison qu’un vase d’huile. 3 Et il dit: Va demander au-dehors des vases chez tous tes voisins, des vases vides, et n’en demande pas un petit nombre. 4 Quand tu seras rentrée, tu fermeras la porte sur toi et sur tes enfants; tu verseras dans tous ces vases, et tu mettras de côté ceux qui seront pleins. 5 Alors elle le quitta. Elle ferma la porte sur elle et sur ses enfants; ils lui présentaient les vases, et elle versait. 6 Lorsque les vases furent pleins, elle dit à son fils: Présente-moi encore un vase. Mais il lui répondit: Il n’y a plus de vase. Et l’huile s’arrêta. 7 Elle alla le rapporter à l’homme de Dieu, et il dit: Va vendre l’huile, et paie ta dette; et tu vivras, toi et tes fils, de ce qui restera.
Le fils de la Sunamite
V. 8-37: cf. (Hé 13:2. Mt 10:40-42.) (1 R 17:17-24. Hé 11:35.) (Ps 84:7; 116:11-12.)8 Un jour Élisée passait par Sunem. Il y avait là une femme de distinction, qui le pressa d’accepter à manger. Et toutes les fois qu’il passait, il se rendait chez elle pour manger. 9 Elle dit à son mari: Voici, je sais que cet homme qui passe toujours chez nous est un saint homme de Dieu. 10 Faisons une petite chambre haute avec des murs, et mettons-y pour lui un lit, une table, un siège et un chandelier, afin qu’il s’y retire quand il viendra chez nous. 11 Élisée, étant revenu à Sunem, se retira dans la chambre haute et y coucha. 12 Il dit à Guéhazi, son serviteur: Appelle cette Sunamite. Guéhazi l’appela, et elle se présenta devant lui. 13 Et Élisée dit à Guéhazi: Dis-lui: Voici, tu nous as montré tout cet empressement; que peut-on faire pour toi? Faut-il parler pour toi au roi ou au chef de l’armée? Elle répondit: J’habite au milieu de mon peuple. 14 Et il dit: Que faire pour elle? Guéhazi répondit: Mais, elle n’a point de fils, et son mari est vieux. 15 Et il dit: Appelle-la. Guéhazi l’appela, et elle se présenta à la porte. 16 Élisée lui dit: A cette même époque, l’année prochaine, tu embrasseras un fils. Et elle dit: Non! Mon seigneur, homme de Dieu, ne trompe pas ta servante! 17 Cette femme devint enceinte, et elle enfanta un fils à la même époque, l’année suivante, comme Élisée lui avait dit. 18 L’enfant grandit. Et un jour qu’il était allé trouver son père vers les moissonneurs, 19 il dit à son père: Ma tête! Ma tête! Le père dit à son serviteur: Porte-le à sa mère. 20 Le serviteur l’emporta et l’amena à sa mère. Et l’enfant resta sur les genoux de sa mère jusqu’à midi, puis il mourut. 21 Elle monta, le coucha sur le lit de l’homme de Dieu, ferma la porte sur lui, et sortit. 22 Elle appela son mari, et dit: Envoie-moi, je te prie, un des serviteurs et une des ânesses; je veux aller en hâte vers l’homme de Dieu, et je reviendrai. 23 Et il dit: Pourquoi veux-tu aller aujourd’hui vers lui? Ce n’est ni nouvelle lune ni sabbat. Elle répondit: Tout va bien. 24 Puis elle fit seller l’ânesse, et dit à son serviteur: Mène et pars; ne m’arrête pas en route sans que je te le dise. 25 Elle partit donc et se rendit vers l’homme de Dieu sur la montagne du Carmel. L’homme de Dieu, l’ayant aperçue de loin, dit à Guéhazi, son serviteur: Voici cette Sunamite! 26 Maintenant, cours donc à sa rencontre, et dis-lui: Te portes-tu bien? Ton mari et ton enfant se portent-ils bien? Elle répondit: Bien. 27 Et dès qu’elle fut arrivée auprès de l’homme de Dieu sur la montagne, elle embrassa ses pieds. Guéhazi s’approcha pour la repousser. Mais l’homme de Dieu dit: Laisse-la, car son âme est dans l’amertume, et l’Éternel me l’a caché et ne me l’a point fait connaître. 28 Alors elle dit: Ai-je demandé un fils à mon seigneur? N’ai-je pas dit: Ne me trompe pas? 29 Et Élisée dit à Guéhazi: Ceins tes reins, prends mon bâton dans ta main, et pars. Si tu rencontres quelqu’un, ne le salue pas; et si quelqu’un te salue, ne lui réponds pas. Tu mettras mon bâton sur le visage de l’enfant. 30 La mère de l’enfant dit: L’Éternel est vivant et ton âme est vivante! Je ne te quitterai point. Et il se leva et la suivit. 31 Guéhazi les avait devancés, et il avait mis le bâton sur le visage de l’enfant; mais il n’y eut ni voix ni signe d’attention. Il s’en retourna à la rencontre d’Élisée, et lui rapporta la chose, en disant: L’enfant ne s’est pas réveillé. 32 Lorsque Élisée arriva dans la maison, voici, l’enfant était mort, couché sur son lit. 33 Élisée entra et ferma la porte sur eux deux, et il pria l’Éternel. 34 Il monta, et se coucha sur l’enfant; il mit sa bouche sur sa bouche, ses yeux sur ses yeux, ses mains sur ses mains, et il s’étendit sur lui. Et la chair de l’enfant se réchauffa. 35 Élisée s’éloigna, alla çà et là par la maison, puis remonta et s’étendit sur l’enfant. Et l’enfant éternua sept fois, et il ouvrit les yeux. 36 Élisée appela Guéhazi, et dit: Appelle cette Sunamite. Guéhazi l’appela, et elle vint vers Élisée, qui dit: Prends ton fils! 37 Elle alla se jeter à ses pieds, et se prosterna contre terre. Et elle prit son fils, et sortit.
La mort dans le pot
V. 38-41: cf. 2 R 2:19-22. Ex 15:23-25. Ps 119:91.38 Élisée revint à Guilgal, et il y avait une famine dans le pays. Comme les fils des prophètes étaient assis devant lui, il dit à son serviteur: Mets le grand pot, et fais cuire un potage pour les fils des prophètes. 39 L’un d’eux sortit dans les champs pour cueillir des herbes; il trouva de la vigne sauvage et il y cueillit des coloquintes sauvages, plein son vêtement. Quand il rentra, il les coupa en morceaux dans le pot où était le potage, car on ne les connaissait pas. 40 On servit à manger à ces hommes; mais dès qu’ils eurent mangé du potage, ils s’écrièrent: La mort est dans le pot, homme de Dieu! Et ils ne purent manger. 41 Élisée dit: Prenez de la farine. Il en jeta dans le pot, et dit: Sers à ces gens, et qu’ils mangent. Et il n’y avait plus rien de mauvais dans le pot.
Les vingt pains d’orge
V. 42-44: cf. Pr 3:9-10. Mt 14:14-21Mt 6:11.42 Un homme arriva de Baal-Schalischa. Il apporta du pain des prémices à l’homme de Dieu, vingt pains d’orge, et des épis nouveaux dans son sac. Élisée dit: Donne à ces gens, et qu’ils mangent. 43 Son serviteur répondit: Comment pourrais-je en donner à cent personnes? Mais Élisée dit: Donne à ces gens, et qu’ils mangent; car ainsi parle l’Éternel: On mangera, et on en aura de reste. 44 Il mit alors les pains devant eux; et ils mangèrent et en eurent de reste, selon la parole de l’Éternel.
Alyasaʼ fazaʼ al-armala
1 Wa fi mara armala al-raajilha awwal hu min majmuuʼat al-anbiya. Hi jaat chahadat Alyasaʼ wa gaalat leyah : «Abdak raajli maat wa inta taʼarfah kadar abdak khaayif min Allah. Wa daahu siid deen waahid ja wa gaal yichiil iyaali al-itneen wa yisawwiihum abiid.» 2 Wa Alyasaʼ gaal leeha : «Tidoori nisawwi leeki chunu ? Ooriini indiki chunu fi l-beet ?» Wa hi raddat leyah wa gaalat : «Khaadmak indaha illa gazzaaza hint dihin.» 3 Wa hu gaal leeha : «Amchi asʼale min jiiraanki mawaaʼiin yaabsiin wa katiiriin, ma chiyya. 4 Wa wakit tijiibiihum, adkhuli fi beetki wa siddi al-baab foogki wa foog iyaalki. Wa subbi al-dihin fi kulla l-mawaaʼiin dool wa ayyi maaʼuun kan malaan khalaas, khuttiih taraf.»
5 Wa khalaas, hi gammat machat wa saddat al-baab foogha wa foog iyaalha. Wa humman gaaʼidiin yantuuha al-mawaaʼiin wa hi tamlaahum. 6 Wa wakit al-mawaaʼiin anmalo khalaas, gaalat le wileedha : «Antiini maaʼuun aakhar battaan.» Wa hu gaal leeha : «Ma fi maaʼuun aakhar.» Wa tawwaali, al-dihin wagaf ma gaaʼid yusubb.
7 Wa khalaas, al-mara gammat machat bakaan nabi Allah wa khabbaratah be l-cheyy al-kaan. Wa hu gaal leeha : «Amchi biiʼi al-dihin da wa kaffi beyah deenki. Wa l-faddal kamaan, iichu beyah inti wa iyaalki.»
Alyasaʼ wa l-mara al-khaniiye
8 Yoom waahid, Alyasaʼ ja faayit be hillit Chuunam. Wa fi l-hille di, fiyah mara khaniiye talabat minnah achaan yaji yaakul fi beetha. Wa min al-yoom da, ayyi wakit kan Alyasaʼ faayit, yakhchaaha achaan yaakul fi bakaanha. 9 Wa l-mara di gaalat le raajilha : «Al-raajil al-daayman gaaʼid yaji leena da, ana naʼarfah hu nabi mukhassas le Allah. 10 Hassaʼ da, khalli nabnu leyah kuuzi sakhayyar fi l-gasir foog. Wa nukhuttu fi lubbah sariir wa tarabeeza wa gaʼʼaada wa faanuus achaan kan yoom ja leena, yargud fi l-kuuzi da.»
11 Wa yoom waahid, Alyasaʼ ja fi bakaanhum wa anjamma fi l-kuuzi al-fi l-gasir da wa ragad. 12 Wa gaal le khaddaamah Gihaazi : «Naadi leyi al-Chuunamiiye di.» Wa Gihaazi naadaaha wa hi jaat wa wagafat giddaamah. 13 Wa Alyasaʼ gaal le khaddaamah : «Guul leeha : ‹Inti tiʼibti katiir fi chaanna. Tidoori nisawwu leeki chunu ? Tidoori nihajju le l-malik wa le khaayid al-deech fi chaanki walla ?›» Wa hi raddat wa gaalat : «La ! Ana aayche be l-salaama fi usut ahali.»
14 Wa Alyasaʼ gaal le khaddaamah : «Kan ke da, nisawwi leeha chunu ?» Wa khaddaamah Gihaazi radda leyah wa gaal : «Hi ma indaha iyaal wa raajilha kula chaayib.» 15 Wa Alyasaʼ gaal leyah : «Naadiiha battaan !» Wa hu naadaaha. Wa hi jaat wa wagafat fi khachum al-baab. 16 Wa Alyasaʼ gaal leeha : «Fi nafs al-wakit fi l-sana al-jaaye, takurbi wileed fi hudunki.» Wa laakin al-mara gaalat : «La ! Ya siidi nabi Allah, ma takdib le khaadmak.»
17 Wa khalaas, fi nafs al-wakit hana l-sana al-aakhara, al-mara di bigat khalbaane. Wa hi wildat wileed hasab al-kalaam al-Alyasaʼ gaalah leeha.
Wileed al-mara al-khaniiye maat
18 Wa l-wileed kibir. Wa yoom waahid, al-wileed macha wara abuuh al-gaaʼid yakhdim maʼa l-naas al-yagtaʼo al-khalla fi l-zereʼ. 19 Wa khalaas, al-wileed gamma yabki le abuuh wa gaal : «Raasi ! Raasi boojaʼni !» Wa abuuh gaal le khaddaamah : «Chiilah wa waddiih le ammah.»
20 Wa l-khaddaam chaalah wa waddaah le ammah. Wa l-wileed ragad fi rijileen ammah lahaddi l-gaayle wa baʼad da, maat. 21 Wa fi l-bakaan da, ammah talaʼat beyah fi l-kuuzi hana nabi Allah wa raggadatah fi l-sariir wa saddat foogah al-baab wa maragat.
22 Wa hi naadat raajilha wa gaalat leyah : «Min fadlak, rassil leyi waahid min al-khaddaamiin wa humaara min al-hamiir achaan namchi ajala bakaan nabi Allah wa nigabbil.» 23 Wa raajilha saʼalha wa gaal : «Maala tidoori tamchi leyah al-yoom ? Al-yoom wa la iid hana awwal yoom fi kulli chahar wa la yoom al-sabt.» Wa hi gaalat leyah : «Aafe bas.» 24 Wa hi chaddat al-humaara wa gaalat le khaddaamha : «Waddiini ajala ! Ma tagiif fi l-derib kan ana ma gult leek cheyy.»
25 Wa hi machat wara nabi Allah fi jabal al-Karmal. Wa wakit nabi Allah chaafha min baʼiid gaal le khaddaamah Gihaazi : «Di hi al-mara al-min hillit Chuunam. 26 Hassaʼ da, gumm ajri laagiiha wa asʼalha guul leeha : ‹Keef haalki ? Raajilki aafe walla ? Wa wileedki kula aafe walla ?›» Wa hi gaalat : «Aafe !» 27 Wa wakit wassalat fi raas al-jabal bakaan nabi Allah kamaan, karabat rijileenah. Wa Gihaazi garrab leeha achaan yitarrifha wa laakin nabi Allah gaal leyah : «Khalliiha ! Hi haznaane wa Allah labbadah minni ma khabbaraani beyah.»
28 Wa khalaas, hi gaalat leyah : «Hal ana saʼalt sakhiir min siidi ? Gabul da kula, ana ma gult leek ma takdib leyi walla ?» 29 Wa Alyasaʼ gaal le Gihaazi : «Gumm arbut sulbak wa chiil asaati di fi iidak wa amchi ! Wa kan lammeet maʼa naadum fi l-derib, ma tisallimah wa kan naadum sallamaak kula, ma turudd leyah. Wa khutt asaati di fi wijh al-wileed.» 30 Wa amm al-wileed gaalat : «Nahlif be Allah al-Hayy wa be hayaatak inta kadar ana ma namchi balaak inta min al-bakaan da.» Wa khalaas, Alyasaʼ gamma macha maʼaaha.
31 Wa Gihaazi gaddam leehum wa khatta al-asa fi wijih al-wileed. Wa laakin ma fi haraka wa la alaama hint haya. Wa hu gabbal bakaan al-nabi wa khabbarah wa gaal leyah : «Al-wileed ma gamma.»
32 Wa wakit Alyasaʼ wassal fi l-beet, ligi al-wileed mayyit wa raagid fi sariirah. 33 Wa Alyasaʼ dakhal wa sadda al-baab foogah maʼa l-wileed wa chahad Allah. 34 Wa hu rikib fi l-sariir wa anbatah min foog le l-wileed wa lamma khachmah maʼa khachum al-wileed wa uyuunah maʼa uyuun al-wileed wa iideenah maʼa iideen al-wileed. Wa hu almattat min foog leyah lahaddi jisim al-wileed himi. 35 Wa Alyasaʼ dalla min al-sariir wa raayikh jaay wa jaay fi lubb al-kuuzi wa baʼadeen, gabbal almattat battaan min foog le l-wileed. Wa khalaas, al-wileed attach sabʼa marra wa fatah uyuunah.
36 Wa Alyasaʼ naadaah le Gihaazi wa gaal leyah : «Naadi al-mara di.» Wa hu naadaaha. Wa hi jaat le Alyasaʼ wa hu gaal leeha : «Chiili wileedki.» 37 Wa hi jaat wa wagaʼat fi rijileenah wa sajadat. Wa baʼad da, chaalat wileedha wa machat.
Al-churba al-ma tincharib
38 Wa Alyasaʼ gabbal hillit Gilgaal. Wa fi l-wakit da, juuʼ chadiid gaaʼid fi l-balad. Wa naas majmuuʼat al-anbiya lammo wa gaaʼidiin giddaamah. Wa Alyasaʼ gaal le khaddaamah : «Jahhiz al-burma al-kabiire di wa sawwi churba le l-anbiya.»
39 Wa waahid min al-anbiya macha al-kadaade achaan yifattich khadaar. Wa hu ligi fagguus al-kadaade wa mala khalagah be fawaakihah. Wa wakit gabbal, gattaʼaahum wa sabbaahum fi l-burma al-jahhazooha. Wa ma fi naadum minhum yaʼarif al-nabaat da hu chunu. 40 Wa anto al-akil le l-naas le yaakuluuh. Wa laakin wakit humman daakhooh, gammo yikooruku wa buguulu : «Al-moot gaaʼid fi lubb al-burma, ya nabi Allah !» Wa humman ma gidro yaakuluuh. 41 Wa nabi Allah gaal : «Jiibu leyi dagiig.» Wa hu sabba al-dagiig da fi l-burma wa gaal : «Antuuhum yaakuluuh.» Achaan al-churba battaan ma fasle.
Alyasaʼ anta akil le miya naas
42 Wa yoom waahid, naadum ja min Baʼal Chaliicha. Jaab le nabi Allah khubza min al-intaaj al-awwal wa da 20 khubza min dagiig al-gameh al-abyad wa gameh jadiid kula fi mukhlaatah. Wa Alyasaʼ gaal le khaddaamah : «Antiihum le l-naas yaakulu.» 43 Wa khaddaamah gaal leyah : «Kikkeef tidoor nigassimah le 100 naadum ?» Wa Alyasaʼ gaal leyah : «Antiihum le l-naas yaakulu achaan daahu Allah gaal : ‹Ayyi waahid yaakul wa yifaddilah.›»
44 Wa khalaas, al-khaddaam gassam al-akil da le l-naas. Wa kulluhum akalo lahaddi faddalooh kula. Wa da bigi hasab kalaam Allah.