Tum gə́ deḛ tum gin naḭ Pag
1 Njesigənea̰ ula Moyis gə Aaro̰ ta mee ɓee gə́ Ejiptə pana : 2 Naḭ gə́ neelé a to naḭ lə sí gə́ dɔtar, a to naḭ lə sí gə́ dɔtar gə́ mee ləb’g. 3 Maji kar sí ulaje koso-dəwje gə́ Israɛl pajena: ndɔ gə́ njekɔm’g dɔg gə́ mee naḭ’g neelé d’a kwa ŋgon badə kára kwɔji ne dɔ njémeekəije lə dee lə dee. 4 Ɓó lé njémeekəije lə dəw lé bula d’as dɔ ŋgon badə kára el ndá d’a kɔm na̰’d gə njéboatakəije lə dee gə́ mbɔr dee’g pər lé gə goo bula lə dəwje, seḭ a tura deeje kwɔjije ne dɔ ŋgon badə neelé gə goo né gə́ nana kara askəm sɔ lé ya. 5 Ŋgon badə gə́ seḭ a kwáje lé a to bàlee gə́ ra ləb kára ba gə́ rəa mina̰ el, seḭ a kwaje ŋgon badə əsé ŋgon bya̰ tɔ. 6 D’a ŋgəm saar ndɔ dɔg-giree-sɔ gə́ mee naḭ gə́ neelé tɔɓəi loo gə́ kàr a gə kandə ndá koso-dəwje gə́ Israɛl lai d’a kḭjá gə məs. 7 D’a kun məsee rad kag tarəwkəije gə́ joo’g ləm, gə dəa gə́ tar’g ləm tɔ, mee kəije kára-kára lai gə́ d’a gə sɔ né keneŋ lé. 8 Mee til’g neelé ya, d’a sɔ dakasee gə́ nuŋga dɔ pər’g lé, d’a sɔ na̰’d gə muru gə́ əm-tiné godo keneŋ ləm, gə kamnaḭje gə́ adə ləm tɔ. 9 D’a tibi dɔ pər’g gə́ tibi ba sɔ el ləm, d’a ndiri gə mán karee ər lam ba gə mba sɔ el ləm tɔ, nɛ d’a nuŋga dɔ pər’g gə dəa, gə gɔleeje, gə dəaje gə́ mée’g bura ya karee no̰ so̰-so̰ tɔ. 10 Saar kar loo àr dɔ’g lé d’a kya̰ né kára kara keneŋ el tɔ, ɓó lé gesee nai teḛ bèlè gə ndɔ ndá d’a roo pər ya. 11 Loo gə́ d’a gə sɔ ndá d’a kwa ɓər dee gə ndar njim-njim ləm, négɔl a to gɔl dee’g ləma, kag-tɔs lə dee kara a to ji dee’g ləm tɔ, d’a sɔ dɔ ŋgɔd’g ya. Yee neelé to Pag lə Njesigənea̰.
12 Mee til’g neelé n’a njaa mee ɓee gə́ Ejiptə ndá n’a kila tuji dɔ ŋgandərje lai gə́ mee ɓee gə́ Ejiptə’g, un kudee dɔ ŋgandər dəwje’g saar teḛ ne dɔ ŋgandər daje’g ləm, n’a gaŋgta dɔ magəje’g lai gə́ to Ejiptə lé ləm tɔ. Neḛ n’to Njesigənea̰. 13 Məs lé ɓa a to nétɔji dɔ kəije gə́ seḭ síje keneŋ, n’a koo məs neelé ndá n’a dəs dɔ sí’g tar tɔɓəi loo gə́ n’a kila tuji dɔ ɓee gə́ Ejiptə’g ndá tuji-boo neelé a tuji sí el. 14 Seḭ a karje meḛ sí olé dɔ ndɔ’g neelé ndá seḭ a raje ne naḭ gə́ wɔji dɔ Njesigənea̰. Seḭ a raje kaareeje to asəna gə godndu gə́ a to saar-saar gə no̰ mbata lə ŋgaka síje ya .
Naḭ gə́ wɔji dɔ muru gə́ lal əm-tiné
15 As ndɔ siri lé, seḭ a ko̰je muru gə́ əm-tiné godo keneŋ. Un kudee mee ndəa gə́ dɔtar lé əm-ti muru a godo mee kəije’g lə sí, mbata nana ɓa gə́ o̰ muru gə́ ti lé mee ndəa gə́ dɔtar saar teḛ ndəa gə́ siri lé ndá d’a kɔree mbuna Israɛlje’g gə́ gogo ya. 16 Ndɔ gə́ dɔtar lé a to ndɔ mbo̰ dɔ na̰ lə sí gə́ to gə kəmee ləm tɔ. Mee ndəaje’g neelé seḭ a raje kula kára kara keneŋ el, nɛ seḭ a raje nésɔ lə sí lə sí ɓa. 17 Seḭ a raje naḭ gə́ wɔji dɔ muru gə́ əm-tiné godo keneŋ mbata mee ndəa’g neelé nja ɓa ma m’ar koso-dəwje lə sí d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ d’aw, seḭ a tɔsje kəm sí dɔ ndɔ gə́ neelé asəna gə godndu gə́ a to saar-saar gə no̰ mbata lə ŋgaka síje. 18 Naḭ gə́ dɔtar lé, mee ndəa gə́ dɔg-giree-sɔ, loo gə́ kàr andə ndá seḭ a ko̰je muru gə́ əm-tiné godo keneŋ saar teḛ ne ndɔ rɔ-joo-giree-kára mee naḭ’g neelé. 19 As ndɔ siri lé əm-ti muru a godo mee kəije’g lə sí, mbata nana ɓa gə́ o̰ muru gə́ ti lé lé to dəw-dɔ-ɓee əsé to kojiɓee kara d’a kɔree mbuna koso-dəwje gə́ Israɛl’g gə́ gogo ya. 20 Seḭ a ko̰je muru gə́ ti pai godo, loo-si síje lai lé seḭ a ko̰je muru gə́ əm-tiné godo keneŋ ɓa.
Kwa dɔ gɔl muru mbata naḭ Pag

21 Moyis ɓar ŋgatɔgje gə́ Israɛl lai ula dee pana: Awje, aw waje nékulje mbata lə njémeekəije lə sí ndá ŋgan badje gə́ wɔji dɔ Pag lé inja deeje gə́ məs. 22 Gée gə́ gogo, seḭ a kunje barkəm gərgənd, ndá seḭ a kulaje dan məs gə́ to mee bai’g lé ndá məs gə́ to mee bai’g lé seḭ a radje kag tarəwkəi gə́ tar ləm, gə kaar kag tarəwkəije gə́ joo’g ləm tɔ. Dəw kára kara mbuna sí’g a kunda loo mee kəi’g ləa teḛ raga el saar kar loo àr D’aw rad məs kag tarew-kəi’g (12.22) 23 Loo gə́ Njesigənea̰ a gə kaw mba tuji Ejiptə lé yeḛ a koo məs gə́ to kag tarəwkəi’g gə́ tar ləm, gə kag tarəwkəije gə́ joo’g ləm tɔ ndá Njesigənea̰ a dəs tarəw kəi’g lé tar ɓó yeḛ a kya̰ loo kar njetuji-néje andə mee kəije’g lə sí gə mba tuji sí el . 24 Seḭ a raje togə́bè kaareeje to godndu gə́ a to saar gə no̰ mbata lə sí-seḭ ləm, gə mbata lə ŋgan síje ləm tɔ. 25 Loo gə́ seḭ a ka̰dje mee ɓee gə́ Njesigənea̰ a gə kar sí gə goo ndukun ləa lé ndá néra gə́ to gə kəmee neelé seḭ a raje togə́bè ya. 26 Bèe ɓa loo gə́ ŋgan síje d’a dəji sí pana: See né gə́ seḭ raje lé gelee to ɗi wa. 27 Ndá seḭ a kila deeje keneŋ pajena: Yee neelé to gə́ nékinjaməs Pag mba kula ne rɔnduba dɔ Njesigənea̰’g mbata yeḛ dəs dɔ kəije’g lə Israɛlje mee ɓee gə́ Ejiptə, loo gə́ yeḛ tuji ɓee nee lé ndá ya̰ kəije lə síjeḛ gə́ majee. Dəwje d’unda barmba d’ula dɔ dee naŋg tɔ. 28 Togə́bè Israɛlje d’aw ra to gə́ Njesigənea̰ un ne ndia ar Moyis gə Aaro̰ lé, dee ra bèe ya.
Nékɔb gə́ rudu: kwəi lə ŋgandər njé gə́ Ejiptə
29 Dan loo bab ndá Njesigənea̰ tɔl ŋgandərje lai-lai mee ɓee gə́ Ejiptə, un kudee dɔ ŋgondər Parao̰’g, yeḛ gə́ si dɔ kalimbai’g saar teḛ ne dɔ ŋgondər ɓər gə́ si mee kəi daŋgai’g, saar teḛ ne dɔ ŋgandər daje’g tɔ . 30 Parao̰ ḭta mee til’g neelé yeḛ gə kuraje ləa lai ləm, gə njé gə́ Ejiptə lai ləm tɔ, ndu kii ɓar gə loo birim-birim mee ɓee gə́ Ejiptə mbata kəi kára kara gə́ lal yoo lé godo. 31 Mee til’g neelé ya, Parao̰ ɓar Moyis gə Aaro̰ ula dee pana: Ḭje ta, undaje loo mbuna dəwje’g ləm teḛje, seḭ ləm, gə Israɛlje ləm tɔ. Awje, aw poleje Njesigənea̰ to gə́ seḭ paje lé ya. 32 Twaje badje lə sí ləm, gə maŋgje lə sí ləm tɔ, to gə́ seḭ paje lé ya, awje ne, nɛ tɔrje ndu sí dɔm’g. 33 Njé gə́ Ejiptə d’ɔs kudu dəwje lé ɓɔḭ-ɓɔḭ ləm, d’ɔs rɔ dee ɓad tuba dee ne mee ɓee’g lé ləm tɔ mbata dee pana: N’a gə kwəije lai. 34 Koso-dəwje lé d’odo nduji gə́ deḛ loḭ gə́ d’ɔm néti keneŋ nɛ ti el ɓəi. Néloḭ-binaje lə dee kara deḛ tɔ gə kubu d’odo dɔ bag dee tɔ. 35 Israɛlje lé ra né gə́ Moyis ula dee kédé lé, bèe ɓa deḛ kwɔi njé gə́ Ejiptə néndamje gə́ ra gə larnda əsé gə larlɔr ləm, gə kubuje ləm tɔ . 36 Njesigənea̰ ra né ar dəwje neelé taa kəm njé gə́ Ejiptə rəgm ndá deḛ d’ar dee néje gə́ deḛ kwɔi dee lé ya. Bèe ɓa deḛ taa ne nébaoje lə njé gə́ Ejiptə ya.
37 Israɛlje d’ḭ Ramsɛs d’aw Sukot, bula lə diŋgamje gə́ to goŋ-rɔje lé aḭ tɔl-dɔg-loo-tɔl-misa̰ (600.000) lal turaje ŋganje. 38 Dəw-bulaje gə́ bula digi-digi gə́ gin dee ɓəd-ɓəd d’aw sə dee na̰’d, koso-nékulje lə dee, badje gə maŋgje lé bula yaa̰ tɔ. 39 Nduji gə́ deḛ loḭ Ejiptə gə́ d’ɔm əm-tiné keneŋ nɛ ti el ɓəi lé deḛ d’ila gə́ mbə, mbata deḛ tuba deḛ Ejiptə gə́ tuba ya d’ar dee d’ḭ kalaŋ ndá d’iŋga loo kwa dɔ gɔl nésɔ k’aw rəbə lə dee el.
40 Israɛlje ra ləb dee tɔl sɔ dəa rɔ-munda (430) mee ɓee gə́ Ejiptə . 41 Mee ndəa gə́ rudu ləb dee gə́ tɔl sɔ dəa rɔ-munda (430) lé un ɗiao mba̰ ndá mee ndəa gən ya koso-dəwje lə Njesigənea̰ d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ tɔ. 42 Mee tilee’g neelé to ndɔ kula rɔnduba dɔ Njesigənea̰’g mbata yeḛ nja ɓa ar dee d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ, mee tilee’g neelé to ndɔ kula rɔnduba dɔ Njesigənea̰’g lə Israɛlje lai ləm, gə ka̰ ŋgaka deeje ləm tɔ.
Godndu gə́ wɔji dɔ ra naḭ Pag
43 Njesigənea̰ ula Moyis gə Aaro̰ pana: Aa ooje, godndu gə́ wɔji dɔ ra naḭ Pag ɓa to nee: Dəw-dɔ-ɓee gə́ rara kara a sɔ née el. 44 Ɓər gə́ ndogee gə lar lé d’a kinja tamɔdee ɓa a sɔ née ɓəi. 45 Dəw-dɔ-ɓee əsé kura gə́ ra kula lar lé kara a sɔ née el. 46 Seḭ a sɔje né neelé mee kəi’g ya ɓó seḭ a kunje dakasee teḛje ne raga el ləm, seḭ a tədje siŋga da kára kara pai el ləm tɔ . 47 Koso-dəwje gə́ Israɛl lai lé d’a ra naḭ Pag. 48 Ɓó lé dəw-dɔ-ɓee gə́ si mbuna sí’g ndigi ra naḭ Pag kula ne rɔnduba dɔ Njesigənea̰’g ndá diŋgam gə́ rara kara gə́ si mee kəi’g ləa lé d’a kinja tamɔdee ɓa yeḛ a rəm gə́ keneŋ gə mba ra ləm, yeḛ a tel to ne njea ləm tɔ nɛ dəw gə́ rara gə́ lal kinja tamɔdee lé ndá a sɔ née el. 49 Godndu gə́ kára neelé ya a kwɔji dɔ kojiɓee ləm, gə dɔ dəw-dɔ-ɓee gə́ si mbuna sí’g ləm tɔ.
50 Israɛlje lai ra to gə́ Njesigənea̰ un ne ndia ar Moyis gə Aaro̰ lé, deḛ ra togə́bè ya. 51 Mee ndəa’g neelé ya Njesigənea̰ ar Israɛlje d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ gə goo njérɔje lə dee lə dee.
Gawaaniin iid al-Fisha
1 Wa Allah gaal le Muusa wa Haaruun fi Masir : 2 «Min hassaʼ, al-chahar da yabga leeku chahar bidaayit al-sana wa awwal chahar fi chuhuur al-sana. 3 Amchu guulu le kulla mujtamaʼ Bani Israaʼiil kadar fi yoom 10 hana l-chahar da, ayyi naadum yichiil hamal waahid le aayiltah walla le beetah. 4 Wa kan naas al-beet chiyya ma yagdaro yaakulu kulla l-hamal da, khalli yilimmu maʼa jiiraanhum al-gariibiin wa yigassumuuh ale adadhum. Wa ayyi naadum yaʼazil hamal al-yitimm le naasah. 5 Wa waajib taʼazulu hamal aw sakhal wald sana al-ma indah ayyi eeb.
6 «Wa tikhalluuh yagood lahaddi yoom 14 hana l-chahar. Wa kulla mujtamaʼ Bani Israaʼiil yadbaho humlaanhum be makhrib. 7 Wa khalli yichiilu min al-damm da wa yamsahooh fi l-iidaan al-itneen hana l-baab wa uudah al-foogaani hana l-beet al-yaakulu foogah al-hamal. 8 Wa yutuchchu al-laham da wa be l-leel, yaakuluuh be khubza bala tawwaara wa be khadaar murr. 9 Wa ma taakulu al-laham da neyy walla murakkab laakin tuchchuuh kaamil fi naar be raasah wa rijileenah wa butuunah. 10 Wa kadar le fajur da, ma tikhallu minnah cheyy. Wa kan cheyy faddal kamaan, harruguuh.
11 «Wa daahu kikkeef taakulu al-akil da. Aakuluuh sulubku marbuut wa be niʼleeku fi rijleeku wa akurbu isayku fi iideeku wa aakuluuh ajala. Wa da iid al-Fisha le Allah. 12 Wa fi l-leele di, ana nuchugg balad Masir wa naktul ayyi wald bikir hana l-naas wa hana l-bahaayim. Wa be misil da, niʼaakhib ilaahaat balad Masir achaan ana Allah. 13 Wa l-damm da yabga leeku alaama al-tahmiiku fi l-buyuut al-intu saakniin fooghum. Wa kan ana chift al-damm da, nibaari buyuutku wa l-waba hana l-moot ma yalhagku wakit niʼaakhib al-Masriyiin.
14 «Wa l-yoom da, yabga leeku yoom al-tizzakkaro foogah. Wa tiʼayyudu daayman al-iid da le Allah wa da yabga leeku chart daayim min zurriiye le zurriiye.»
Akil al-Khubza bala Tawwaara
15 Wa battaan Allah gaal : «Fi muddit sabʼa yoom, aakulu khubza bala tawwaara. Min al-yoom al-awwal, ma tikhallu fi buyuutku al-tawwaara. Wa min al-yoom al-awwal lahaddi l-yoom al-saabiʼ, kan naadum akal khubza al-indaha tawwaara, waajib yafsuluuh min Bani Israaʼiil. 16 Wa fi l-yoom al-awwal wa l-yoom al-saabiʼ, tilimmu malamma khaassa le taʼabuduuni. Wa fi l-ayyaam dool, ma takhdumu illa tisawwu akil le nufuusku bas. 17 Wa tiʼayyudu iid al-Khubza bala Tawwaara achaan fi l-yoom da bas, ana maragtuku min Masir hasab majmuuʼaatku. Wa l-iid da yabga leeku chart daayim min zurriiye le zurriiye. 18 Wa min yoom 14 hana l-chahar al-awwal lahaddi yoom 21, taakulu khubza bala tawwaara be makhrib. 19 Fi muddit al-sabʼa yoom dool, tawwaara ma tagood fi buyuutku. Wa ayyi naadum al-akal khubza al-indaha tawwaara da, waajib yafsuluuh min mujtamaʼ Bani Israaʼiil, kan ajnabi walla kan min Bani Israaʼiil kula. 20 Ma taakulu abadan khubza al-indaha tawwaara fi l-ayyaam dool. Wa fi ayyi bakaan al-saakniin foogah, taakulu illa khubza bala tawwaara.»
Iid al-Fisha
21 Wa baʼad da, Muusa naada kulla chuyuukh Bani Israaʼiil wa gaal leehum : «Ayyi waahid yichiil hamal le aayiltah wa yadbahah le iid al-Fisha. 22 Wa chiilu rubta hana warchaal zuufa wa dissuuha fi damm al-hamal al-sabbeetuuh fi maaʼuun. Wa amsaho beyah al-iidaan al-itneen hana l-baab wa uudah al-foogaani. Wa naadum waahid kula minku ma yamrug min beetah lahaddi l-fajur. 23 Wakit Allah yuchugg balad Masir le yadrub al-Masriyiin, kan hu yichiif al-damm al-masahtuuh fi l-iidaan al-itneen hana l-baab wa uudah al-foogaani, hu yibaari buyuutku wa yadhar waba al-moot ma yadkhul fi buyuutku wa yadrubku.
24 «Wa l-cheyy da yabga leeku wa le zurriiyitku chart daayim. 25 Wa wakit tadkhulu fi l-balad al-Allah gaal yantiiku da, titabbugu al-gaanuun da. 26 Akuun iyaalku yasʼalooku wa yuguulu : ‹Al-iid da maʼanaatah chunu ?› 27 Intu guulu leehum : ‹Nadbaho dahiiyat iid al-Fisha le Allah achaan Allah baara buyuutna aniina Bani Israaʼiil fi Masir. Wakit hu darab al-Masriyiin, hu baara buyuutna wa najjaana.›»
Wa fi l-bakaan da, kulla chaʼab Bani Israaʼiil dangaro wa sajado. 28 Wa Bani Israaʼiil macho wa sawwo kulla cheyy misil Allah amar beyah Muusa wa Haaruun.
Waba moot awlaad al-bikir
29 Wa khalaas fi ust al-leel, Allah katal kulla awlaad al-bikir al-fi Masir min wald al-bikir hana Firʼoon al-gaaʼid fi kursi al-muluk lahaddi awlaad al-bikir hana l-masaajiin wa awlaad al-bikir hana l-bahaayim. 30 Wa fi l-leele di, al-malik wa kulla khaddaamiinah wa kulla l-Masriyiin gammo min al-noom wa bako baki chadiid achaan beet al-ma indah moot ke ma fiih. 31 Wa l-malik naada Muusa wa Haaruun fi ust al-leel wa gaal leehum : «Yalla gummu ! Amurgu min baladi, intu wa chaʼab Bani Israaʼiil. Amchu aʼabudu Allah misil intu talabtuuh minni. 32 Wa chiilu khanamku wa bagarku misil gultuuh. Amchu wa asʼalo Ilaahku yibaarikni ana kula !»
33 Wa l-Masriyiin yahsubu humman kulluhum yumuutu. Khalaas, gammo yaʼasuru Bani Israaʼiil achaan yamurgu ajala min baladhum.
Al-khuruuj min Masir
34 Wa chaʼab Bani Israaʼiil chaalo ajiin al-khubza al-lissaaʼ ma indah tawwaara wa khattooh fi taasaat wa rabatooh fi khulgaanhum wa khattooh fi kataafeehum. 35 Wa Bani Israaʼiil saʼalo al-Masriyiin achya hana fudda wa dahab wa khulgaan misil Muusa gaalah. 36 Wa Allah sawwa Bani Israaʼiil ligo rida al-Masriyiin. Wa antoohum kulla cheyy al-saʼaloohum wa be misil da, Bani Israaʼiil kasabo maal al-Masriyiin.
37 Wa baʼad da, Bani Israaʼiil gammo min madiinat Raʼamsiis wa macho ale Sukkuut. Wa adadhum 600 000 rujaal maachiin be rijleehum wa da bala adad al-awiinhum wa l-iyaalhum. 38 Wa chaalo bagar wa khanam katiiriin marra waahid. Wa macho maʼaahum naas katiiriin min gabaayil aakhariin. 39 Wa Bani Israaʼiil sallalo khubza bala tawwaara be l-ajiin al-chaalooh min Masir al-lissaaʼ ma indah tawwaara. Wa da achaan al-Masriyiin taradoohum min Masir wa ma ligo wakit achaan yijahhuzu le nufuushum zaad.
40 Wa Bani Israaʼiil aacho muddit 430 sana fi Masir. 41 Wa baʼad 430 sana fi l-yoom al-muhaddad, kulla chaʼab Allah marago min balad Masir hasab majmuuʼaathum. 42 Wa fi l-leele di, Allah raakhab tuul al-leel fi chaan chaʼabah le yamrughum min Masir. Wa fi chaan da, waajib Bani Israaʼiil yisaahuru le Allah fi l-leele di min zurriiye le zurriiye.
Allah zaad gawaaniin hana iid al-Fisha
43 Wa Allah gaal le Muusa wa Haaruun : «Daahu gawaaniin hana iid al-Fisha. Ayyi naadum al-ma min Bani Israaʼiil ma yaakul maʼaaku akil al-iid. 44 Wa l-abid al-chareetuuh ma yaakul maʼaaku illa kan tahhartuuh. 45 Wa ayyi deef walla ajnabi al-yakhdim leeku be gurus ma yaakul maʼaaku. 46 Wa l-hamal da aakuluuh daakhal fi lubb al-beet wa ma tamurgu lahamah barra min al-beet. Wa ma taksuru waahid min udaamah. 47 Wa kulla mujtamaʼ Bani Israaʼiil yiʼayyid al-iid da. 48 Wa kan naadum ajnabi gaaʼid maʼaaku wa yidoor yiʼayyid al-iid le Allah, waajib titahhuruuh. Wa hu yitahhir kulla l-dukuur al-gaaʼidiin fi beetah. Wa misil da, yagdar yiʼayyid al-iid misil waahid min Bani Israaʼiil. Laakin ayyi raajil al-ma mutahhar ma yaakul akil al-iid da. 49 Wa da nafs al-gaanuun le naadum al-min Bani Israaʼiil wa le l-ajnabi al-saakin maʼaaku.»
50 Wa kulla Bani Israaʼiil sawwo kulla cheyy misil Allah amar beyah Muusa wa Haaruun. 51 Wa fi l-yoom da bas, Allah marag Bani Israaʼiil min Masir hasab majmuuʼaathum.