Amno̰ ra nérɔkul gə Tamar gə́ to ŋgokea̰ gə́ dené lé
1 Goo néje’g neelé ndá aa oo, né gə́ teḛ ɓa nee: Absalɔm gə́ to ŋgolə Dabid lé ŋgokea̰ gə́ dené gə́ ma̰də yaa̰ si keneŋ ria lə Tamar, ndá mal Tamar lé ra Amno̰ gə́ ŋgolə Dabid gə́ kea̰je ɓəd lé ŋgwɔd-ŋgwɔd ya. 2 Amno̰ lé mée tila ŋgaḭla-ŋgaḭla saar aree oso ne gə rɔko̰ mbata ŋgokea̰ gə́ dené gə́ Tamar lé, mbata yeḛ lé taa ŋgaw el ɓəi ndá to kədərə gə Amno̰ mba karee iŋga loo gə́ tḛ́ bèe kara mba ra ne səa né.
3 Kuramar Amno̰ kára si keneŋ, ria lə Jonadab, ŋgolə Simea gə́ to ŋgoko̰ Dabidje. Jonadab lé to dəw gə́ goso ləa to yaa̰. 4 Yeḛ dəji Amno̰ pana: See gelee ban ɓa i gə́ to ŋgolə mbai ya əŋ togə́bè gə ndɔ-ndɔ wa. See i ndigi kulam gelee el wa.
Amno̰ tel ilá keneŋ pana: Mal Tamar, kɔnan Absalɔm gə́ to ŋgokɔm lé ram ŋgwɔd-ŋgwɔd.
5 Jonadab ulá pana: Maji kari to dɔ tira’g ləi ndoo rɔko̰. Loo gə́ bɔbije a ree mba kooi ndá i a kulá pana: M’ra ndòo rɔi’g mba kari ar Tamar, kɔnanəm ɓa ree mba kam nésɔ, maji karee ra nésɔ lé kəm’g nee ya am ɓa m’a taa jia’g ɓəi.
6 Amno̰ lé to naŋg ndoo rɔko̰. Mbai lé ree mba kée ndá Amno̰ ula mbai lé pana: M’ra ndòo rɔi’g mba kari ar Tamar, kɔnanəm lé ree ila mbə joo kəm’g nee ya am m’taa jia’g m’usɔ.
7 Dabid ula kula ar Tamar ree dan-mee kəi’g ləa ndá pana: Ḭ aw kəi lə Amno̰, ŋgokɔḭ gə́ diŋgam aw ra nésɔ aree.
8 Tamar aw kəi lə Amno̰, ŋgokea̰ gə́ diŋgam lé nɛ Amno̰ to naŋg. Yeḛ un nduji gə́ ka̰ loḭ lé mbula ndá ila mbə lé nea̰’g aree ər, 9 tɔɓəi yeḛ un mbə gə əb bura aw unda nea̰’g. Nɛ Amno̰ mbad sɔ. Yeḛ pana: Arje dəwje lai teḛ raga ɓa. Ndá dəwje lai d’unda loo mee kəi’g ləa teḛ ya tɔ. 10 Yen ŋga Amno̰ ula Tamar pana: Ree gə nésɔ lé mee kəi-tom’g ɓa m’a taa jii’g sɔ ɓəi.
Tamar odo mbəje gə́ yeḛ ila lé ndá aw ne ar Amno̰, ŋgokea̰ gə́ diŋgam lé dan-mee kəi-tée’g. 11 Loo gə́ yeḛ aw ne gə mba karee sɔ ndá yeḛ ubá wá pana: Gə́ ree to səm, kɔnanəm.
12 Yeḛ ilá keneŋ pana: Wah, ŋgokɔm, togə́bè el, maji kari ra səm nérɔkul gə́ togə́bè el mbata né gə́ togə́bè lé dəw ra mbuna Israɛlje’g el, to né gə́ kəm ra el. 13 See m’a kaw ra ɓa gə rɔkul gə́ a kwa dɔm lé wa. I kara a to gə́ ram-dəw mbuna ram-dəwje gə́ Israɛl’g tɔ. Ɓasinè m’ra ndòo rɔi’g mba kari pa taree ar mbai ndá yeḛ a kam m’to kaḭ ɓó a kɔsi rəw el.
14 Nɛ yeḛ ndigi koo ta ləa el, yeḛ ubá wá gə siŋgamoŋ ya ila rɔkul dəa’g to ne səa. 15 Yen ŋga Amno̰ tel ə̰jee bəḭ-bəḭ to gə́ lə né gə́ yeḛ ndigi kédé el bèe səm. Ndá yeḛ ulá pana: Ḭta, aw loo ləi!
16 Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Tuba gə́ i tubam lé to majel gə́ boo gə́ i ila dɔ majel gə́ i ra səm kédé’g lé ya.
17 Nɛ yeḛ ndigi koo ta ləa el ndá yeḛ ɓar ŋgon gə́ njera né karee ulá pana: Ar dee d’ar ŋgoma̰də neelé teḛ raga. Ndá yeḛ udu tarəw gée’g tɔ.
18 Tamar lé ula kubu gə́ boi yul gə́ ndaŋg mèr rəa’g, mbata yee ɓa to kubu gə́ ŋgama̰dje gə́ to ŋgalə mbaije d’ula rɔ dee’g loo gə́ deḛ taa ŋgaw el ɓəi lé. Kura lə Amno̰ lé tɔbee ilá raga ndá udu tarəwkəi gée’g .
19 Tamar saa bu ɔm dəa’g ləm, yeḛ til kubu ləa gə́ boi yul gə́ ndaŋg mèr gə́ rəa’g lé hao̰-hao̰ ləm tɔ, ndá yeḛ odo jia ɔm dəa’g tur kii pénéné-pénéné aw ne. 20 Absalɔm, ŋgokea̰ gə́ diŋgam lé dəjee pana: See Amno̰, ŋgokɔḭ gə́ diŋgam lé to səi wa. Ɓasinè, kɔnanəm, əw rɔi no̰, yeḛ to ŋgokɔḭ gə́ diŋgam ya, ar né neelé ar məəi oḭ ne yaa̰ el.
Ndá Tamar si gə kəmndoo mee kəi’g lə Absalɔm, ŋgokea̰ gə́ diŋgam lé. 21 Loo gə́ mbai Dabid oo ta néje neelé lai ndá mée ea̰ yaa̰. 22 Absalɔm pata gə́ maji əsé ta gə́ majel gə Amno̰ el, nɛ yeḛ wá gə mée mbata nérɔkul gə́ yeḛ ra gə kɔnanee Tamar lé.
Absalɔm ar dee tɔl Amno̰ ɓa aḭ ɓəi
23 Ləb joo goo’g ndá loo gə́ njékḭja bḭ badje d’aw ra kula lə Absalɔm mee ɓee gə́ Baal-Hasor mbɔr Eprayim’g dəb ndá Absalɔm ɓar ŋgalə mbaije lai loo-nésɔ’g. 24 Absalɔm aw rɔ mbai’g ulá pana: Aa oo, njékḭja bḭ badje d’isi ra kula lə kura ləi, maji kar mbai gə kuraje ləa ree kəi lə kura ləi.
25 Mbai lé ula Absalɔm pana: Wah, ŋgonəm, jeḛ j’a kaw lai el nà j’a kwɔi dɔi’g yaa̰.
Absalɔm ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ nɛ mbai lé ndigi kaw el ndá yeḛ tɔr ndia dəa’g ɓa. 26 Absalɔm pana: Lé bèe kara m’ra ndòo rɔi’g mba kari ya̰ loo ar ŋgokɔm, Amno̰ ree sə sí ya.
Mbai lé tel ilá keneŋ pana: See gelee ban ɓa yeḛ a kaw kəi ləi wa.
27 Gə goo kɔs gə́ Absalɔm ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ lé ndá mbai ya̰ loo ar Amno̰ gə ŋgakea̰je lai d’aw səa ya.
28 Absalɔm un ndia ar kuraje ləa pana: Ooje maji, loo gə́ kido tɔl Amno̰ ar rəa lelee aree aw al rəa mbata kido ɓa m’a kula si pana: Tɔlje Amno̰! Ndá tɔleeje ya ɓó ɓəlje el, see to ma ɓa gə́ njekun ndum kar sí el wa. Aarje njaŋg ɓó gə waje diŋgam meḛ sí’g to!
29 Kuraje lə Absalɔm ra gə Amno̰ to gə́ Absalɔm un ne ndia ar dee lé ya tɔ. Léegəneeya ŋgalə mbaije lai d’ḭ ndá nana kara uba kunda-mulayḛ̀je ləa-ləa ɓa aḭ aw.
30 Loo gə́ deḛ nai rəw’g ɓəi lé ndá taree oso mbi Dabid’g to gə́ Absalɔm tɔl ŋgalə mbaije lai ar dəw kára kara nai el. 31 Mbai lé uba naŋg ḭta til kubuje ləa hao̰-hao̰ ndá tel to dɔ naŋg’d ba, ar kuraje ləa lai gə́ d’isi keneŋ kara til kubuje lə dee hao̰-hao̰ tɔ. 32 Jonadab, ŋgolə Simea gə́ to ŋgoko̰ Dabid lé un ta pa pana: Maji kar mbai ləm ə̰ji to gə́ Absalɔm lé tɔl basaje lai gə́ to ŋgalə mbai lé bèe el mbata Amno̰ ya gə karee ba ɓa wəi, tɔgərɔ yee ɓa to né gə́ Absalɔm wɔji mée’g njaŋg un kudee mee ndəa gə́ Amno̰ ra ne nérɔkul gə kɔnanee Tamar lé ya. 33 Maji kar mee mbai ea̰ yaa̰ aree ə̰ji to gə́ ŋgalə mbai d’wəi lai lé bèe el mbata Amno̰ ya gə karee ba ɓa wəi. 34 Absalɔm lé aḭ.
Yen ŋga basa gə́ njeŋgəmloo un kəmee gə́ tar aa ne loo. Ndá aa oo, koso-dəwje bula yaa̰ d’aw ree gə rəw gə́ gée’g par gə́ kàr mbal’g. 35 Jonadab ula mbai pana: Aa oo, ŋgalə mbai lé d’aw ree ya! Néje nee teḛ to gə́ kura ləi pa lé ya.
36 Loo gə́ yeḛ pata ila naŋg ndá aa oo, ŋgalə mbai lé ree. Deḛ d’ɔr ndu dee gə́ tar wəl no̰ ne, mbai gə kuraje ləa lai kara no̰ d’ar mán-no̰ wa dee mbəgə-mbəgə tɔ.
37 Absalɔm aḭ ndá aḭ aw ɓee lə Talmai, ŋgolə Amiud, mbai gə́ Gesur. Dabid no̰ ŋgonee gə ndɔje kára-kára lai ya. 38 Absalɔm lé si Gesur loo gə́ yeḛ aḭ aw keneŋ lé ləbee munda. 39 Mbai Dabid lé əw rəa korə Absalɔm mbata mée tel to lɔm dɔ kwəi’g lə Amno̰ lé ŋga.
Amnuun wa Taamaar
1 Wa baʼad da, daahu al-cheyy al-kaan. Abchaluum wileed Dawuud indah akhut waahide jamiile usumha Taamaar. Wa Amnuun wileed Dawuud al-aakhar habbaaha le Taamaar. 2 Wa l-chahwa karabat Amnuun lahaddi mirid wa dawwar yargud maʼa akhtah Taamaar al-hi lissaaʼ ma chaafat raajil. Wa hu ma ligi fursa wa da bigi leyah gaasi bilheen. 3 Wa Amnuun indah rafiig waahid usmah Yunadaab wileed Chimʼa akhu Dawuud. Wa Yunadaab da, hu najiid.
4 Wa yoom waahid, Yunadaab saʼalah le Amnuun wa gaal leyah : «Ya wileed al-malik, maalak ayyi ma sabaah inta kaslaan ? Ma tiʼooriini al-sabab walla ?» Wa Amnuun gaal leyah : «Nihibb Taamaar akhut Abchaluum akhuuyi.» 5 Wa Yunadaab gaal leyah : «Argud fi sariir wa sawwi nafsak mardaan. Wa wakit abuuk yaji leek fi beetak le yichiifak, guul leyah : ‹Min fadlak, anti izin le akhti Taamaar taji tantiini akil. Wa l-akil da, khalli tisawwi giddaami nichiifah be eeni. Wa hi zaatha tijiibah leyi wa ana naakulah.›»
6 Wa khalaas, Amnuun ragad wa sawwa nafsah mardaan. Wa wakit al-malik abuuh ja le yichiifah, hu gaal leyah : «Min fadlak, anti izin le akhti Taamaar taji tisawwi leyi itneen kaʼak fi giddaami. Wa hi zaatha tantiini wa ana naakulah.» 7 Wa Dawuud rassal le Taamaar fi beetha wa gaal : «Min fadulki, amchi bakaan akhuuki Amnuun wa sawwi leyah akil.»
8 Wa Taamaar machat beet akhuuha Amnuun wa ligatah raagid. Wa khalaas, hi chaalat dagiig wa ajjanatah wa sawwatah kaʼak fi giddaamah. 9 Wa baʼad da, chaalat al-kaʼak da min al-tahwa wa gaddamatah leyah achaan yaakul. Laakin hu aba ma yaakul wa gaal : «Amurgu kulla l-naas al-gaaʼidiin maʼaayi.» Wa khalaas, kulla l-naas marago. 10 Wa Amnuun gaal le Taamaar : «Waddi al-kaʼak da fi l-khurfa wa antiini naakulah.»
Wa khalaas, Taamaar chaalat al-kaʼak al-sawwatah wa waddatah le akhuuha Amnuun fi l-khurfa. 11 Wa wakit hi gaddamatah leyah le yaakul, hu karabha wa gaal leeha : «Taʼaali arugdi maʼaayi, ya akhti.» 12 Wa Taamaar gaalat leyah : «La, ya akhuuyi, ma titallifni achaan cheyy misil da ma bisawwuuh fi Israaʼiil. Ma tisawwi al-fasaala di ! 13 Fakkir foogi, ana namchi ween be eebi da ? Wa fakkir fi nafsak, inta tabga misil matmuus fi Israaʼiil. Hassaʼ da, nachhadak hajji le abuuna al-malik. Hu ma yaaba, yantiini leek.»
14 Wa laakin Amnuun aba ma yasmaʼ kalaamha. Hu gidir foogha wa ragad maʼaaha wa tallafha. 15 Wa baʼad da, Amnuun gamma kirihha ziyaada min al-hubb al-awwal indah leeha. Wa gaal leeha : «Yalla ! Gummi amchi.» 16 Wa hi gaalat leyah : «Taridiinak leyi da, masiibe kabiire ziyaada min al-cheyy al-inta sawweetah.» Laakin hu aba ma yasmaʼ kalaamha. 17 Wa naada khaddaamah wa gaal leyah : «Hi di, atrudha min hini wa agfil al-baab.» 18 Wa khalaas, khaddaam Amnuun taradaaha wa gafal al-baab.
Wa Taamaar laabse khalag khaali wa da lubaas hana banaat al-muluuk al-lissaaʼhin ma chaafan raajil. 19 Wa charratat khalagha min al-hizin wa sabbat rumaad fi raasha wa khattat iideenha fi raasha wa maache wa tabki. 20 Wa akhuuha Abchaluum gaal leeha : «Hal akhuuki Amnuun tallafki ? Hassaʼ da, ya akhti askuti, da akhuuki. Ma tifakkiri battaan fi l-cheyy da.» Wa Taamaar gaʼadat fi beet akhuuha Abchaluum misil mara baayre.
21 Wa wakit al-malik Dawuud simiʼ be l-cheyy al-kaan da, hu ziʼil zaʼal chadiid. Wa laakin ma sawwa leyah cheyy achaan Amnuun da, hu wileedah al-bikir wa hu yiriidah ziyaada. 22 Wa kan le Abchaluum kamaan, ma gaaʼid yihajji le Amnuun wa la be kheer wa la be charr. Hu kirihah achaan Amnuun tallaf akhtah Taamaar.
Abchaluum katal Amnuun wa arrad
23 Wa baʼad santeen, Abchaluum wa l-naas al-yagtaʼo suuf khanamah gaaʼidiin fi hillit Baʼal Haasuur gariib le hillit Afraayim. Wa hu azam kulla akhwaanah awlaad al-malik. 24 Abchaluum ja bakaan abuuh wa gaal leyah : «Ya l-malik, daahu al-naas al-yagtaʼo suuf al-khanam gaaʼidiin bakaan ana abdak. Min fadlak, khalli al-malik wa kulla masaaʼiilah yahdaro fi l-hafla.» 25 Wa l-malik gaal leyah : «La, ya wileedi, aniina ma namchu kullina achaan da yabga leek tagiil.» Wa laakin Abchaluum asarah le abuuh yamchi. Wa abuuh aba ma yamchi wa baarakah.
26 Wa Abchaluum gaal : «Kan ke da, min fadlak khalli akhuuyi Amnuun yamchi maʼaana.» Wa l-malik gaal leyah : «Maala tidoor hu yamchi maʼaak ?» 27 Wa battaan hu asarah le abuuh. Wa khalaas, al-malik khalla Amnuun wa kulla awlaadah al-aakhariin macho maʼa Abchaluum. Wa khalaas, hu sawwa aazuuma kabiire misil aazuumit al-malik.
28 Wa Abchaluum antaah amur le khaddaamiinah wa gaal : «Fakkuru adiil fi Amnuun. Wakit chiftuuh sikir wa ana gult leeku adurbuuh, gummu aktuluuh. Ma takhaafo achaan ana bas anteetku al-amur da. Chiddu heelku wa abgo fahaliin !»
29 Wa khalaas, al-khaddaamiin katalo Amnuun be amur min Abchaluum. Wa tawwaali, awlaad al-malik al-aakhariin gammo jaro, ayyi waahid rikib fi bakhalah wa arrad. 30 Wa wakit humman lissaaʼhum fi l-derib bas, khabbarooh le Dawuud wa gaalo leyah : «Abchaluum katal kulla awlaad al-malik ! Waahid minhum kula ma faddal.» 31 Wa tawwaali, al-malik gamma charrat khalagah wa wagaʼ fi l-turaab min al-hizin. Wa kulla masaaʼiilah waagfiin jambah, khulgaanhum mucharratiin min al-hizin.
32 Wa Yunadaab wileed Chimʼa akhu Dawuud chaal al-kalaam wa gaal : «Khalli siidi al-malik ma yifakkir kadar katalo kulla awlaadah. Amnuun wiheedah bas maat. Achaan Abchaluum chaal al-niiye di min al-yoom al-Amnuun tallaf akhtah Taamaar. 33 Wa hassaʼ da, khalli siidi al-malik ma yifakkir kadar kulla awlaadah maato. La, Amnuun wiheedah bas maat.»
34 Wa Abchaluum kula arrad. Wa wakit al-haras hana gasir al-malik rafaʼ raasah, chaaf naas katiiriin jaayiin be waraayah ale l-hajar. 35 Wa Yunadaab gaal le l-malik : «Dool awlaad al-malik bas jaayiin. Wa kulla l-cheyy da kaan misil ana abdak gultah leek.»
36 Wa min Yunadaab kammal kalaamah ke bas, awlaad al-malik wassalo. Wa gammo yabku wa l-malik wa kulla masaaʼiilah al-maʼaayah bako baki chadiid.
37 Wakit Abchaluum arrad, hu macha bakaan Talmaay wileed Amihuud malik hillit Gachuur. Wa fi kulla l-wakit da, Dawuud gaaʼid fi hizin hana wileedah Amnuun. 38 Wa Abchaluum al-arrad wa macha hillit Gachuur da, gaʼad talaata sana hinaak. 39 Wa l-malik Dawuud khalla minnah mutaaradat Abchaluum achaan sabbarooh fi moot wileedah Amnuun.
