Némeeko̰je gə́ teḛ dɔ njémeekəije’g lə Elimelek lé
1 Mee ləbeeje gə́ mbaije gə́ ɓar dee njégaŋ-rəwtaje ɓa d’o̰ ɓee gə́ Israɛl lé ɓoo-boo oso bib mee ɓee’g tɔ. Diŋgam kára bèe ḭ mee ɓee gə́ Betlehem dɔ naŋg’d lə Juda aw gə dené ləa gə ŋganeeje gə́ diŋgam joo mba kaw kisi ne ɓee gə́ Moab. 2 Ri diŋgam neelé lə Elimelek, ri dené ləa lə Naomi, ŋganeeje gə́ diŋgam gə́ joo lé ri dee lə Malo̰ gə Kiljo̰. Deḛ lé to gə́ ginkoji’g lə Eprata gə́ d’isi Betlehem, dɔ naŋg gə́ Juda. Loo gə́ deḛ ree ɓee gə́ Moab ndá ra ɓee keneŋ tɔ. 3 Tɔɓəi loo gə́ Elimelek gə́ to ŋgaw Naomije lé wəi ndá Naomi lé nai gə ŋganeeje gə́ diŋgam gə́ joo lé ya ba tɔ. 4 Ŋganeeje neelé taa denéje gə́ ginkoji gə́ lə Moab, yeḛ gə́ kára ria lə Ɔrpa, yeḛ gə́ raŋg ria lə Rudu tɔ, ndá deḛ d’isi sə dee na̰’d mee ɓee’g neelé as ləb dee dɔg. 5 Tɔɓəi Malo̰ deḛ gə Kiljo̰ lé kara d’wəi joo bɔr tɔ ndá Naomi lé nai gə karee ba ɓəgə lal ŋganeeje gə́ diŋgam gə́ joo lé ləm, gə lal ŋgabeeje ləm tɔ.
Rudu aw gə Naomi Betlehem
6 Togə́bè Naomi gə məmeeje-je lé d’ḭ gə mba kya̰ ɓee gə́ Moab lé mbata loo gə́ yeḛ si Moab ɓəi lé yeḛ oo to gə́ Njesigənea̰ ila kəmee dɔ dəwje’g ləa ar dee ne nésɔ tɔ. 7 Yeḛ ḭ loo-siée’g neelé ndá məmeeje-je gə́ joo lé d’un səa rəw na̰’d gə mba tel kaw səa ɓee gə́ Juda tɔ.
8 Yen ŋga Naomi ula məmeeje-je gə́ joo neelé pana: Ŋganəmje, telje awje, nana kara tel aw mee kəi lə kea̰je ya. Maji kar Njesigənea̰ ra sə sí meemaji to gə́ seḭje kara raje ne gə deḛ gə́ d’wəi lé ləm, raje ne səm ma bèe ya ləm tɔ. 9 Maji kar Njesigənea̰ ar sí-seḭ joo bɔr ya síje kəi ŋgawje’g lə sí gə meelɔm ya.
Tɔɓəi yeḛ wa dee karee’g sud ya. Nɛ deḛ d’oso gə no̰ biriŋ gə ndu dee gə́ boi wəl tɔ, 10 ndá d’ulá pana: Wah! J’a kawje səi na̰’d rɔ dəwje’g ləi ya.
11 Nɛ Naomi tel ula dee ya tɔɓəi pana: Ŋganəmje gə́ dené, maji kar sí telje awje ya. See seḭ a kawje səm gə mba ɗi tɔɓəi wa. See ŋganje gə́ diŋgam nai məəm’gən mba tel to gə́ ŋgaw síje lé nja ɓəi wa. 12 Kɔgərɔ ya ŋganəmje, telje, awje ya! Ma lé m’ɓuga mba̰ ndá m’askəm taa ŋgaw gə́ raŋg el ŋga. Lé m’unda məəm yel ya m’pa m’pana: mee til gə́ neelé ɓó lé m’iŋga ŋgaw keneŋ ndá ma k’oji ne ŋganje gə́ diŋgam gogo ɓəi kara 13 see seḭ a ŋginaje saar mba kar dee tɔg ya wa. See yee ɓa seḭ a mbad taaje ne ŋgaw gə́ raŋg gə mbəa wa. Wah! ŋganəmje, meeko̰ ləm-ma lé ur dɔ ka̰ sí-seḭ’g ya, mbata ji Njesigənea̰ lé wɔi dɔm’g ndiŋ-ndiŋ ya.
14 Yen ŋga deḛ d’ɔr ndu dee gə́ tar wəl gə no̰ ya tɔɓəi. Ndá Ɔrpa lé wa məmeeje gə́ Rudu lé karee’g sud ɓa yeḛ tel ɓəi, nɛ Rudu lé reḛ́ gée’g rḛ́-rḛ́ ya. 15 Naomi ula Rudu lé pana: Aa oo, ma̰də mari lé tel aw gə́ rɔ dəwje’g ləa gə rɔ magəje’g ləa mba̰ ya, maji kari-i kara tel aw to gə́ yeḛ bèe tɔ.
16 Rudu tel ilá keneŋ pana: Maji kari ɔsm ɓɔḭ-ɓɔḭ gə mba kam m’ya̰-i el ləm, gə mba kam m’tel m’isi əw səi gə goo ŋgalee el ləm tɔ. Looje lai gə́ i a kaw keneŋ lé m’a kaw səi na̰’d ləm, loo gə́ i a si keneŋ kara m’a si səi keneŋ na̰’d ya ləm tɔ, dəwje ləi ya d’a to dəwje ləm-ma ləm, Ala ləi kara a to Ala ləm-ma ya ləm tɔ, 17 loo gə́ i a gə kwəi keneŋ ndá ma kara m’a kwəi keneŋ kar dee dubum ya tɔ. Ɓó lé ndum igim ɓa ar né gə́ raŋg ree ar sí n’tḭje na̰ ɓó to yoo el ndá maji kar Njesigənea̰ ra səm nédɔkudu ya.
18 Naomi lé loo gə́ oo to gə́ Rudu lé ar dɔ tapea’g njaŋg ya mba kaw səa ndá yeḛ əw rəa kɔsee gə́ kédé-kédé ŋga.
19 Yen ŋga deḛ joo bɔr njaa na̰’d saar teḛ ne Betlehem. Loo gə́ deḛ d’andə mee ɓee gə́ Betlehem ndá dəw-mee-ɓeeje lai lé meḛ dee aw taḭ-taḭ gə mba dee ar denéje dəjee pana: See to i Naomi ya wa. 20 Nɛ yeḛ tel ula dee’g pana: Ɓarmje Naomi el, ɓarmje Mara ɓa: tel ta koji sí pana Némeekad, mbata Bao-siŋgamoŋ lé ar məəm adə mbag-mbag ya. 21 Loo gə́ m’ḭ ɓée nee gə mba kaw lé m’aw gə rɔlel ləm néje taa rɔm pəl-pəl ləm tɔ, nɛ Njesigənea̰ am tel gə jim kari ba jəb-jəb ya. See a ɓarmje Naomi mbata ɗi tɔɓəi wa. Mbata Njesigənea̰ tel giree ila am ləm, Bao-siŋgamoŋ tujim pugudu-pugudu ya ləm tɔ.
22 Togə́bè ɓa Naomi deḛ gə Rudu gə́ to məmeeje gə́ to gə́ ginkoji’d gə́ Moab lé d’ḭ ne dɔ naŋg’d gə́ Moab tel ree ne. Deḛ teḛ Betlehem mee naḭ gə́ d’un kudu kinja kó gə́ ɓaree ɔrj lé.
Al-taʼab ja le Naʼiima wa aayilitha
1 Fi wakit al-hukkaam gubbaal Bani Israaʼiil ma induhum malik, juuʼ chadiid ja fi balad Yahuuza wa fi chaan da, raajil waahid min hillit Beet Laham macha le balad Muwaab le yaskun hinaak. Wa l-raajil da macha maʼa martah wa awlaadah al-itneen. 2 Wa hu usmah Aliimalik wa martah usumha Naʼiima wa awlaadah asaameehum Mahluun wa Kilyuun. Wa humman min khachum beet Afraata min hillit Beet Laham fi turaab Yahuuza. Wa humman macho le balad Muwaab wa sakano hinaak.
3 Wa Aliimalik maat wa martah Naʼiima gaʼadat wiheedha maʼa awlaadha al-itneen. 4 Wa awlaadha al-itneen akhado awiin min al-Muwaabiyiin, al-waahide usumha Urfa wa l-aakhara usumha Raʼuus. Wa humman sakano gariib achara sana min jayyithum min Beet Laham. 5 Wa baʼad da, Mahluun wa Kilyuun maato wa khalaas ammuhum fagadat raajilha wa iyaalha.
Raʼuus wa Naʼiima machan Beet Laham
6 Wa wakit Naʼiima gaaʼide fi balad Muwaab, simʼat kadar Allah raham chaʼabah wa antaahum intaaj sameh min ziraaʼithum. Wa khalaas, gammat jahhazat hi wa awiin awlaadha al-itneen le yamurgan min al-balad di. 7 Wa gamman min al-bakaan al-hinna sakanan foogah wa chaalan derib hana turaab Yahuuza.
8 Wa wakit maachaat fi l-derib, Naʼiima gaalat le awiin awlaadha : «Hassaʼ da, khalli ayyi waahide minkan tigabbil le beet ammaha. Wa khalli Allah yisawwi leekan al-kheer misil intan sawweetannah le l-maato wa leyi ana. 9 Wa khalli Allah yantiikan le ayyi waahide beet baarid bakaan raajilha !» Wa hi habbat kulli waahide minhin. Wa khalaas hinna bakan chadiid 10 wa gaalan le Naʼiima : «La, aniina namchu maʼaaki bakaan ahalki.»
11 Laakin Naʼiima gaalat : «Gabbilan, ya banaati ! Maala tidooran tamchan maʼaayi ? Hal nalda awlaad al-battaan yabgo leekan rujaal walla ? 12 Gabbilan amchan, ya banaati, achaan ana bigiit ajuuz wa battaan ma naakhud raajil. Wa kan nuguul indi acham naakhud raajil fi l-leele di wa nalda awlaad kula 13 hal tagdaran tarjanhum lahaddi yakburu ? Taaban ma taakhudan rujaal aakhariin walla ? La, ya banaati ! Al-murr al-foogi ana da chadiid min hanaakan intan. Wa Allah bas nazzal al-taʼab foogi.» 14 Wa min simʼan al-kalaam da, gamman battaan bakan. Wa baʼad da, Urfa habbat nasiibitha wa faatat. Laakin Raʼuus anrabatat maʼaaha.
15 Wa khalaas, Naʼiima gaalat le Raʼuus : «Chiifi, hamaatki gabbalat le ahalha wa le ilaahaatha. Inti kula gabbili maʼaaha.» 16 Wa Raʼuus raddat le nasiibitha wa gaalat :
«Ma tajburiini le nikhalliiki
wa nigabbil minki !
Fi ayyi bakaan al-tamchi,
namchi maʼaaki
wa fi ayyi bakaan al-taskuni,
naskun maʼaaki.
Ahalki yabgo ahali
wa Ilaahki yabga Ilaahi.
17 Al-bakaan al-tumuuti,
ana kula numuut wa yadfunuuni.
Kan cheyy aakhar bala l-moot bas faragaani minki da,
khalli Allah yiʼaakhibni ikhaab chadiid !»
18 Wakit Naʼiima chaafat kadar Raʼuus indaha niiye le tamchi maʼaaha, sakatat khallatha battaan ma jabaratha le tigabbil. 19 Wa khalaas, machan tineenithin lahaddi Beet Laham. Wa wakit wassalan hinaak, kulla awiin al-hille ajjaban fooghin wa assaaʼalan ambeenaathin wa gaalan : «Di Naʼiima walla ?» 20 Wa Naʼiima raddat leehin wa gaalat : «Battaan ma tinaadanni Naʼiima laakin naadanni Murra achaan Allah al-Gaadir marrar leyi hayaati. 21 Ana macheet min hini malaane wa Allah gabbalaani yaabse. Battaan maala tinaadanni Naʼiima achaan Allah al-Gaadir taʼʼabaani wa nazzal foogi al-hizin.»
22 Wa be misil da, Naʼiima wa marit waladha Raʼuus al-Muwaabiiye gabbalan min balad Muwaab. Wa wassalan fi Beet Laham fi bidaayit gatiʼ al-gameh al-abyad.
