Némḭdi gə́ njekɔm’g joo gə́ wɔji dɔ bàl badə gə bàl bya̰ lé
1 Mee ləb ko̰ɓee’g lə mbai Belsasar gə́ njekɔm’g munda lé ma Daniel, né ram gə́ mḭdi orè ne goo némḭdi gə́ m’oo kédé lé ya ɓəi. 2 Loo gə́ né ram gə́ mḭdi lé m’oo to gə́ m’isi Susə, ɓee-boo gə́ to mee dəb ɓeeko̰ gə́ Elam. Loo gə́ né si ram gə́ mḭdi lé ndá m’aar ta baa gə́ ria lə Ulai. 3 M’un kəm gə́ tar m’aa ne loo ndá aa oo, m’oo bàl badə gə́ uba gajeeje joo gə́ aar ta baa’g. Gajeje neelé ŋgal ya nɛ yee gə́ kára ŋgal unda maree, tɔɓəi yee neelé to yee gə́ uba gogo goo maree’g. 4 Ma m’oo bàl badə lé tuga loo gə gajeeje par gə́ dɔ-gó ləm, gə dɔgel ləma, gə dɔkɔl ləm tɔ. Da kára kara gə́ askəm kaar nea̰’g koma̰ səa godo ləm, daje gə́ yee wa dee kara dəw kára kara gə́ a taa dee kɔm dee tar godo ləm tɔ. Yeḛ ra né to gə́ mée ndigi ndá siŋgamoŋ ləa ḭ dɔ maree’d gə́ kédé-kédé.
5 To gə́ ma m’aa loo gərərə ndá, m’oo bàl bya̰ ḭ par gə́ dɔ-gó. Yee aiŋgwɔd wa loo wɔr-wɔr dɔ naŋg’d lai, lal kar gɔlee ɔrɔ rɔ naŋg. Bàl bya̰ neelé gajee gə́ boi kára ba uba mbur-mbur mbuna kəmeeje’g. 6 Yee aḭ njal teḛ rɔ bàl badə gə́ gajee to keneŋ gə́ m’ée kédé loo gə́ yee aar ta baa’g lé ndá yee aḭ wɔji dəa njoroŋ gə boo-oŋg gə́ ti mée paŋ-paŋ. 7 Ma m’ée loo gə́ yee aḭ njal teḛ rɔ bàl badə’g lé ndá mée ḭ səa pu dəa’g. Yee tuga bàl badə neelé təd gajeeje joo bɔr nɛ siŋga bàl badə gə́ kəm koma̰ ne səa lé godo. Yee ɔsee ilá naŋg tubá mbajila-mbajila ndá dəw kára kara gə́ njetaa dɔ bàl badə lé godo. 8 Bàl bya̰ lé siŋgá tel to yaa̰, nɛ loo gə́ siŋgá to yaa̰ ndá gajee gə́ ŋgal lé təd. Gajeje gə́ boi-boi sɔ d’uba toree’g aree wɔji dɔ kum naŋg gə́ sɔ.
9 Gaji da gə́ lam ba uba gel yee gə́ kára’g ndá yee uba ŋgal gə́ kédé-kédé par gə́ dɔkɔl ləm, par gə́ bər ləma, par gə́ ɓee gə́ maji ur dɔ mareeje’g lai ləm tɔ. 10 Gaji da neelé ḭ ŋgal saar teḛ rɔ boo-kuraje gə́ dara ndá yee ar ges boo-kuraje gə́ dara neelé gə kéréméje toso naŋg ləm, tuba dee naŋg mbajila-mbajila ləm tɔ . 11 Yee aw njal mba rɔ gə mbai dɔ boo-kuraje gə́ dara ləm, ɔgee dɔ nékinjaməs gə́ d’aw ra ta-ta gə́ kédé-kédé ləma, yee ila ndɔl dɔ loo ləa gə́ to gə kəmee doi lé ləm tɔ. 12 Boo-kuraje gə́ dara lé d’oso jia’g na̰’d gə nékinjaməs gə́ d’aw ra ta-ta gə́ kédé-kédé gə mbata lə kaiya. Gaji da lé ɔs kankəmta ila naŋg ləm, kula reaje lai teḛ mbi teḛ boo ləm tɔ.
13 M’oo ndu njemeenda kára gə́ pata. Ndá njemeenda gə́ raŋg dəji maree gə́ njepata kédé lé pana: See ndɔ gə́ ra ɓa némḭdi gə́ wɔji dɔ nékinjaməs gə́ d’aw ra ta-ta gə́ kédé-kédé ləm, gə kaiya gə́ ka̰ tuji loo pugudu ləm tɔ lé a kaw lée’g béréré ɓəi wa. See kəi gə́ to gə kəmee ləm, gə boo-kuraje gə́ dara ləm tɔ lé d’a tuba dee naŋg mbajila-mbajila saar kunda ŋgaŋgee ndɔ gə́ ra wa. 14 Yeḛ tel ilam’g pana: As kàrkemetag gə ndɔje tɔl-dɔg-loo-joo gə dəa tɔl-munda (2.300) ɓa gée gə́ gogo kəi gə́ to gə kəmee lé a tel kàr ŋgad-ŋgad gogo ɓəi.
Kɔr gel némḭdi gə́ njekɔm’g joo
15 Ma Daniel, loo gə́ né lé si ram gə́ mḭdi neelé ɓa ma m’saŋg loo mba gər ginee ɓəi ndá aa oo, m’oo né asəna gə diŋgam gə́ ree aar tar nɔm’g. 16 Ma m’oo ndu dəw gə́ ɓar dan baa’d gə́ Ulai lé, ndia ɓar wəl pana: Gabriel, maji kari ɔr gel némḭdi lé aree oo . 17 Togə́bè ɓa yeḛ ree pər gə́ loo gə́ m’aar keneŋ lé. Ree gə́ yeḛ ree pər lé ar ɓəl undam badə gaŋgm ndá m’oso naŋg bəbərə m’dəb kəm naŋg. Yeḛ ulam pana: Ma ŋgon-dəw lé maji kam m’tuga mbim maji, mbata némḭdi lé wɔji dɔ loo gə́ rudu ndɔje d’a gə kun ɗiao. 18 Loo gə́ yeḛ si wɔji səm ta ndá m’isi dḭdiri, siŋgasa wam am m’oo loo kɔr dɔm tar el. Yeḛ ɔrɔ rɔm am m’ḭ m’aar tar loo-kaarm’g. 19 Tɔɓəi yeḛ ulam pana: M’a tɔji kari gər né gə́ a gə teḛ rudu ndɔ oŋg’d lé mbata d’wɔji ndəa gə́ kàree gə́ a gə teḛ lé mba̰ ya. 20 Bàl badə gə́ ma m’ée gə́ gajeeje joo lé yee ɓa wɔji dɔ mbaije lə Medəje gə Persəje. 21 Bàl bya̰ lé wɔji dɔ mbai lə Grekje. Gajee gə́ boi gə́ uba mbuna kəmeeje’g lé yee ɓa wɔji dɔ mbai gə́ dɔtar. 22 Ta lə gajeeje gə́ sɔ gə́ d’uba taa tor gajeeje gə́ təd neelé yee ɓa wɔji dɔ ɓeeko̰je gə́ sɔ gə́ d’a kḭ mbuna ginkoji dəwje’g neelé nɛ siŋga dee a kasəna gə kea̰ el. 23 Loo gə́ rudu dum dɔ loo lə dee a kun ɗiao ləm, loo gə́ njékaiyaje d’a kar kaiya ra dee al dɔ loo sula ləm tɔ ndá mbai gə́ a to njekəmkədərə gə njegosoyèr a kḭ keneŋ. 24 Siŋgamoŋ ləa a kḭ dɔ maree’d gə́ kédé-kédé, nɛ gə goo siŋgamoŋ gə́ ḭ rəa’g el. Yeḛ a kar tujije gə́ dumkoo d’oso dɔ loo’g ləm, kula reaje lai a teḛ mbi teḛ boo ləma, yeḛ a tuji njésiŋgamoŋje gə koso-dəwje gə́ to gə kəmee ləm tɔ. 25 Gə goo nékiŋgaje ləa gə́ d’a to yaa̰ ləm, gə teḛkɔr lə gosɔyèrje ləa ləm tɔ lé yeḛ a beelé ne dɔ rəa’g ləm, yeḛ a tuji ne dəwje bula gə́ d’isi dan meelɔm’g ləma, tɔɓəi yeḛ a kḭ gə Mbaidɔmbaije kɔsee rəw ləm tɔ. Nɛ d’a tədee rém-rém lal kar ji dəw kára kara ɔrɔ rəa. 26 Némḭdi gə́ wɔji dɔ kàrkemetagje gə ndɔje gə́ m’oo lé to kankəmta ya. Ma lé maji kam m’ŋgəm ta némḭdi neelé məəm’g mbata to ta gə́ wɔji dɔ né gə́ ndəa nai əw ɓəi. 27 Ma Daniel, siŋgam godo am m’to rɔko̰ as ndɔ bula bəl. Ndá gée gə́ gogo ɓa m’ḭta m’ra kula lə mbai lé ɓəi. Némḭdi gə́ m’oo lé ar kaarm wam paḭ tɔɓəi dəw kára kara gər gelee el tɔ.
Ruʼyat Danyaal be l-kabich wa l-tees
1 Wa fi l-sana al-taalta hana hukum al-malik Balchaasar, ana Danyaal riʼiit battaan wa di l-ruʼya al-taaniye. 2 Wa fi l-ruʼya di, ana chift nafsi gaaʼid fi madiinat Chuucha al-gawiiye fi balad Ilaam wa ana waagif fi khachum bahar Ulaay.
3 Wa fi l-ruʼya, ana rafaʼt raasi wa daahu chift kabich waagif fi khachum al-bahar. Wa l-kabich da indah itneen guruun tuwaal. Wa l-guruun al-itneen dool, al-waahid bigi tawiil min al-aakhar laakin al-garin al-tawiil da, hu bas al-gamma wara. 4 Wa chift al-kabich darab be guruunah ale l-kharib wa l-munchaakh wa l-wati. Wa haywaan waahid kula ma gidir yagiif giddaamah wa waahid al-gidir yanja minnah kula ma fiih. Wa hu sawwa kulla cheyy al-galbah bidoorah wa gudurtah gaaʼide tiziid marra waahid.
5 Wa wakit ana gaaʼid nifakkir foogah, tawwaali chift tees jaari jaayi min al-kharib wa chagga kulla l-buldaan wa min chiddit surʼitah misil ma gaaʼid yilammis al-ard. Wa l-tees da indah garin kabiir ambeenaat uyuunah. 6 Wa l-tees jara le l-kabich al-indah guruun itneen al-ana chiftah waagif jamb al-bahar. Wa l-tees da jara aleyah be zaʼal chadiid. 7 Wa chift al-tees da hajam al-kabich be zaʼal wa darabah wa kassar guruunah al-itneen. Wa l-kabich ma gidir leyah wa l-tees da ramaah wa fajjakhah wa cheyy al-yagdar yinajji al-kabich minnah kula ma fiih.
8 Wa l-tees da bigi kabiir marra waahid wa laakin wakit ligi gudra be ziyaada, garnah al-kabiir da ankasar wa fi gaddah, gammo arbaʼa guruun kubaar muwajjihiin ale l-jiihaat al-arbaʼa. 9 Wa waahid min al-guruun dool gawwam garin waahid sakhayyar marra waahid. Wa kibir ziyaada ale l-wati wa l-sabaah wa ale l-balad al-jamiila. 10 Wa l-garin da zaad lahaddi lihig khuwwaat al-sama wa l-nujuum. Wa rama minhum waahidiin fi l-ard wa fajjakhaahum. 11 Wa ma khalla khaayidhum kula. Wa hu manaʼ al-dahiiye al-gaaʼidiin yigaddumuuha kulla yoom le Allah wa kassar al-beet al-mukhaddas lahaddi asaasah. 12 Wa fi chaan isyaan al-naas le Allah, sallamoohum le l-garin wa manaʼoohum al-dahiiye al-yigaddumuuha kulla yoom. Wa l-garin aba al-hagg wa najah fi kulla cheyy al-yisawwiih.
13 Wa ana Danyaal simiʼt malak waahid saʼal malak aakhar wa gaal : «Le mata yagoodu al-achya al-kallamoohum fi l-ruʼya di ? Wa mata yagiif gaddimiin al-dahiiye al-yigaddumuuha kulla yoom ? Wa le mata yagood al-isyaan al-yijiib al-kharaab wa yisallumu al-beet al-mukhaddas wa l-khuwwaat le yifajjukhuuhum tihit al-rijle ?»
14 Wa l-malak al-aakhar radda leyah wa gaal : «Al-cheyy da yagood lahaddi adad al-ayyaam al-yisaawi 2 300 dahiiye hana fajur wa achiiye. Wa baʼad da, al-beet al-mukhaddas kula yiʼadduluuh min jadiid.»
Jibriil fassar al-ruʼya le Danyaal
15 Wa wakit ana Danyaal gaaʼid nifakkir fi l-ruʼya wa nidoor nafham maʼanaatha, tawwaali chift cheyy waagif giddaami yichaabih naadum. 16 Wa simiʼt hiss insaan yinaadi min ale l-bahar Ulaay wa gaal le l-naadum al-waagif giddaami da : «Ya Jibriil, fassir al-ruʼya di le l-raajil da.»
17 Wa khalaas, Jibriil garrab le l-bakaan al-ana Danyaal gaaʼid foogah wa wakit ja leyi, ana khuft khoof chadiid wa wagaʼt be wijhi fi l-turaab. Wa laakin Jibriil gaal leyi : «Ya ibn Adam, aʼarif kadar al-ruʼya di hi tukhuss al-wakit al-akhiir.» 18 Wa wakit hu gaaʼid yihajji leyi, ana khimirt wa wagaʼt be wijhi. Wa laakin karabaani wa waggafaani be rijileeni.
19 Wa baʼad da, Jibriil gaal leyi : «Daahu niʼarrifak al-cheyy al-yukuun wakit khadab Allah yanzil wa da fi l-wakit al-muhaddad al-yaji fi l-akhiir. 20 Wa l-kabich al-inta chiftah al-indah guruun itneen, hu yimassil muluuk al-Maadiyiin wa l-Faarisiyiin. 21 Wa l-tees kamaan yimassil malik al-Yuunaaniyiin. Wa l-garin al-kabiir al-gamma ambeenaat uyuunah da yimassil malikhum al-awwal. 22 Wa l-garin da ankasar wa arbaʼa guruun aakhariin gammo fi gaddah wa dool yiwassufu arbaʼa mamaalik al-yamurgu min al-Yuunaaniyiin. Wa laakin ma yalgo gudra misil gudrat al-malik al-awwal. 23 Wa wakit hukum al-muluuk dool garrab yikammil wa l-aasiyiin zunuubhum faato al-huduud, yamrug fi usuthum malik waahid mustakbir wa kaddaab. 24 Wa khuwwatah tiziid laakin ma be gudurtah halaalah. Wa yisabbib kharaab ajiib wa yanjah fi kulla cheyy al-yisawwiih. Wa yaktul al-naas al-induhum gudra wa chaʼab Allah al-saalihiin kula. 25 Wa be najaadtah, yanjah wa be kidbah, yistakbar ziyaada wa yidammir naas katiiriin al-aaychiin fi l-salaama. Wa yugumm didd sultaan al-salaatiin. Wa yiddammar bala ma limsatah iid. 26 Wa kan le l-ruʼya al-inta chiftaha al-tukhuss adad al-dahiiye hana fajur wa achiiye di, hi sahiiha. Laakin al-ruʼya di sirr. Ma tikallim be l-ruʼya di achaan hi tukhuss wakit lissaaʼ jaayi baʼiid.»
27 Wa ana Danyaal diʼift wa miridt muddit ayyaam. Wa baʼadeen ligiit al-aafe wa gammeet nisawwi khidmit al-malik. Wa be da kula, ana hammeet ziyaada min al-ruʼya al-chiftaha wa ma fihimt maʼanaatha.
