Ba̰ji ɔr rɔ Naaman’g
1 Naaman gə́ to ɓé-njérɔje lə mbai gə́ Siri lé taa kəm mbai ləa rəgm ləm, mbai ləa kara ila riɓar gə́ boo dəa’g ləm tɔ mbata mbɔl dəa yeḛ ɓa Njesigənea̰ ar Aramje d’un ne baŋga ya. Dəw neelé to gə́ bao-rɔ ya nɛ ba̰ji ɓa gaŋgee . 2 Ndɔ kára bèe kudu-njérɔje gə́ Siri teḛ d’aw wai ndá, d’wa ŋgon gə́ dené kára mee ɓee gə́ Israɛl gə́ ɓər, ŋgon dené neelé to ŋgonjelookisi lə dené lə Naaman. 3 Yeḛ ula ɓéeje gə́ dené lé pana: Ǝi, ɓó lé ɓémje aw rɔ njetegginta gə́ si Samari ndá njetegginta neelé a kɔr ba̰ji rəa’g ya.
4 Naaman aw ɔr goo taree ar mbai ləa pana: Ŋgon gə́ dené gə́ ḭ ɓee gə́ Israɛl lé pa bèe-bèe.
5 Yen ŋga mbai gə́ Siri lé pana: Maji. Aw gə rɔi ya Samari ndá ma nja m’a kula gə maktub kar mbai gə́ Israɛl lé.
Yeḛ ɔd aw gə larnda as nékwɔji kwɔi-lə-né tɔl-munda (300) ləm, gə larlɔr as nékwɔji kwɔi-lə-né rɔ-misa̰ ləma, gə kubu ra naḭ as gel dɔg ləm tɔ jia’g. 6 Yeḛ aw gə maktub lé ar mbai gə́ Israɛl lé. Mee maktub’g neelé mbai lé pata keneŋ pana: Loo gə́ maktub neelé a koso jii’g ndá aa oo, ma m’ula kura ləm Naaman rɔi’g gə mba kari ɔr ba̰ji rəa’g ya. 7 Loo gə́ mbai gə́ Israɛl lé tura maktub neelé ndá yeḛ til kubuje gə́ rəa’g hao̰-hao̰ pa ne pana: See ma m’to Ala ɓa m’a kar dəw wəi ləm, karee tel si kəmba ləm tɔ ɓa yeḛ ula ne dəw neelé rɔm’g mba kam m’ɔr ba̰ji rəa’g wa. Ooje maji to gə́ yeḛ saŋg loo mba ra səm ta gə́ ra ya.
8 Loo gə́ Elije gə́ to dəw lə Ala oo to gə́ mbai gə́ Israɛl til kubuje rəa’g hao̰-hao̰ ndá yeḛ ula kula rɔ mbai’g lé dəjee pana: See gə mba ɗi ɓa i til kubuje rɔi’g wa. Yá̰ aree ree rɔm’g ndá yeḛ a koo to gə́ njetegginta kára si ɓee’g lə Israɛlje ya.
9 Naaman aw gə kundaje ləa gə pusu-rɔje ləa aw aar ne takəi’g lə Elije. 10 Ndá Elije ula ŋgon njekula rəa’g aree ulá pana: Aw ula rɔi mán baa gə́ Jurdɛ̰ gɔl siri ndá ba̰ji a kɔr rɔi’g kar rɔi àr ŋgad-ŋgad.
11 Mee Naaman ḭ səa pu aree ɔd par-par aw ndá pana: Ma m’ə̰ji m’pana: Yeḛ a gə ree gə rəa ya rɔm’g kaar tar ɓar ri Ala ləa gə́ Njesigənea̰ ndá a kila jia loo gə́ ba̰ji tilam keneŋ lé gə mba kɔr ne ba̰ji lé rɔm’g wa... 12 Man baaje gə́ Damas gə́ ri dee lə Abana gə Parpar lé see maji d’unda manje lai gə́ Israɛl el wa. See m’askəm kula rɔm keneŋ kar rɔm àr ŋgad-ŋgad el wa.
Bèe ɓa yeḛ tel giree ɔd par-par gə oŋg aw. 13 Nɛ kuraje ləa d’aw pər gə́ rəa’g d’ulá pana: Bɔm, ɓó lé njetegginta ulai gə mba kari ra né gə́ kədərə ya kara see i a ra el wa. Ŋga ɓəd ɓəi ɓa see loo gə́ yeḛ ulai pana: Aw ula rɔi mán ar rɔi àr ŋgad-ŋgad lé ɓəi wa.
14 Yen ŋga Naaman risi ur dan baa gə́ Jurdɛ̰’g ula rəa keneŋ gɔl siri to gə́ dəw lə Ala ulá ne lé ndá rəa tel àr ŋgad-ŋgad asəna gə rɔ ŋgonkas bèe. 15 Léegəneeya yeḛ ɔs tel gə dəwje gə́ gée’g lai aw ne rɔ dəw lə Ala’g lé aw aar ne nea̰’g ulá pana: Aa oo, ɓasinè ma m’gər to gə́ dɔ naŋg nee lai lé Ala gə́ raŋg godo nɛ mee ɓee’g lə Israɛlje ya kára ba. Ma m’ra ndòo rɔi’g mba kari taa gə́ nénoji ji kura’g ləi ya.
16 Elije tel ilá keneŋ pana: Njesigənea̰ gə́ ma m’to kura ləa lé to Njesikəmba ya. M’a taa né kára kara jii’g el.
Naaman ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ mba karee taa né lé nɛ yeḛ mbad saar ya. 17 Bèe ɓa Naaman tel pana: To gə́ i mbad lé ndá maji kar dee d’ar kura ləi nduji naŋg gə́ nee as kodo mulayḛ̀je-je joo. Mbata kura ləi lé a kinja nékinjanéməsje gə́ ka̰ roo əsé nékinjanéməsje kar magəje bèe el ŋga nɛ a kar Njesigənea̰ ya kára ba. 18 Nɛ maji kar Njesigənea̰ ar mée ti mbidi dɔ kura’g ləa mbata né gə́ kára ba nee: Loo gə́ mbai ləm a kaw kəi lə magə gə́ ria lə Rimo̰ gə mba kunda barmba keneŋ ɓa yeḛ nduna rəa jim’g am m’unda barmba səa na̰’d mee kəi magə-Rimo̰’g lé maji kar Njesigənea̰ ar mée ti mbidi dɔ kura’g ləa loo gə́ yeḛ a kunda barmba mee kəi magə-Rimo̰’g lé tɔ. 19 Elije ulá pana: Aw gə meekulɔm.
Loo gə́ Naaman ɔd aw gə kuree ɗegəse ndá...
Bo̰ néra Gehaji ɔs təa’g
20 Gehaji gə́ to kura lə Elije gə́ dəw lə Ala pa mée’g pana: Aa oo, ɓémje ya̰ Naaman, dəw gə́ Siri gə́ ree gə néje gə mba karee lé gə́ kya̰ ya. Njesigənea̰ to Njesikəmba! M’a kaḭ kaw gée’g taa né gə́ ba̰ un jén jia’g. 21 Bèe ɓa Gehaji aiŋgwɔd goo Naaman’g ya tɔ. Naaman ée loo kaiŋgwɔd gée’g ndá yeḛ ḭ mee pusu’g ləa risi ur naŋg aw tila kəmee iŋgá dəjee pana: See i ree kari ba ya wa.
22 Gehaji ilá keneŋ pana: M’ree kari ba ya. Ɓémje ɓa ulam mba kam m’ulai m’pana: Aa oo, basaje joo mbuna koso njéteggintaje’g d’ḭ dɔ mbal gə́ Eprayim ree rɔm’g ɓasinè-ɓasinè ya ɓəi, ma m’ra ndòo rɔi’g gə mba kari arm larnda as nékwɔji kwɔi-lə-né rɔ-munda gə kubu ra naḭ gel joo gə mba karm m’ar dee ya.
23 Naaman pana: Maji kari taa larnda as nékwɔji kwɔi-lə-né rɔ-misa̰ ɓa.
Nɛ yeḛ ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ ndá yeḛ ɔm larnda as nékwɔji kwɔi-lə-né rɔ-misa̰ mee ɓɔlje joo tɔ ta dee ləm, yeḛ wa dɔ gɔl kubuje gel joo ləm tɔ ar basaje ləa joo d’odo d’aw ne gə Gehaji lé. 24 Loo gə́ deḛ teḛ dɔdərloo’g ndá Gehaji taa néje neelé ji dee’g iya kəi ləa ndá yeḛ ya̰ basaje neelé ar dee tel d’aw tɔ.
25 Tɔɓəi yeḛ tel aw aar no̰ ɓéeje’g. Elije dəjee pana: Gehaji see i ḭ ra wa.
Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Kura ləi aw loo gə́ raŋg’d el.
26 Elije ulá pana: Loo gə́ dəw neelé ḭ mee pusu’g ləa gə tɔgee ur naŋg aw gə́ rɔi’g lé see ma m’oo el wa. See ɓasinè to kàr taa larnda, gə kubuje, gə koiyoje, gə kag-nduúje, gə badje, gə maŋgje, gə kuraje gə́ diŋgam gə njé gə́ dené ŋga wa. 27 Bèe ɓa ba̰ji lə Naaman a tilai ləm, gə ŋgakaije ləm tɔ saar gə no̰.
Loo gə́ Gehaji ḭ rɔ Elije’g unda loo teḛ ndá ba̰ji lé ndá rəa’g hododo tɔ.
Naʼamaan macha yidoor al-aafe
1 Wa fiyah khaayid deech hana malik balad Araam al-usmah Naʼamaan. Wa hu naadum muhimm le siidah al-malik wa hu radyaan beyah achaan beyah hu bas Allah anta al-nasur le balad Araam. Wa hu raajil faaris marra waahid wa laakin mujaddim . 2 Wa naas balad Araam macho nahabo mamlakat Israaʼiil wa chaalo kasiibe wa fi l-kasiibe di, karabo leehum bineeye. Wa l-bineeye di jaabooha khaddaama le marit Naʼamaan.
3 Wa yoom waahid, al-bineeye gaalat le sittaha : «Kan siidi yagdar yamchi le l-nabi al-gaaʼid fi madiinat al-Saamira, hu yachfiih min al-jidaam da.» 4 Wa Naʼamaan ja hajja be l-kalaam da le siidah al-malik wa gaal : «Al-bineeye al-min mamlakat Israaʼiil hajjat kalaam misil da misil da.» 5 Wa malik Araam gaal leyah : «Gumm amchi ! Wa ana nirassil maʼaak jawaab le malik mamlakat Israaʼiil.»
Wa Naʼamaan gamma macha wa chaal maʼaayah 340 kiilo hana fudda wa 70 kiilo hana dahab wa 10 khulgaan hana khiyaar. 6 Wa wakit wassal fi madiinat al-Saamira, gaddam al-jawaab da le malik mamlakat Israaʼiil. Wa fi l-jawaab da maktuub : «Hassaʼ nirassil leek al-jawaab da maʼa abdi Naʼamaan achaan tachfiih min al-jidaam da.»
7 Wa baʼad gara al-jawaab da, malik mamlakat Israaʼiil charrat khulgaanah min al-hizin wa gaal : «Ana Allah walla ? Naktul wa nahayi al-naas walla ? Kikkeef malik balad Araam yirassil leyi naadum wa yuguul nachfiih min al-jidaam da ? Be da, chiifu wa aʼarfu kadar hu yidoor yisawwi maʼaayi muchkila bas !»
8 Wa wakit Alyasaʼ nabi Allah simiʼ kadar malik mamlakat Israaʼiil charrat khulgaanah da, rassal leyah wa gaal : «Maala inta charratt khulgaanak ? Khalli al-raajil da yaji leyi wa be da, hu yaʼarif kadar fi nabi fi mamlakat Israaʼiil.»
9 Wa khalaas, Naʼamaan ja be kheelah wa arabatah wa wagaf fi madkhal beet Alyasaʼ. 10 Wa Alyasaʼ rassal khaddaamah achaan yuguul leyah : «Amchi albarrad sabʼa marraat fi bahar al-Urdun. Wa talga al-aafe wa jismak yabga taahir.» 11 Wa Naʼamaan gamma macha zaʼlaan wa gaal : «Fi fikri, nahsib al-nabi zaatah yaji yagiif giddaami wa yasʼal be usum Allah Ilaahah wa yukhutt iidah fi l-bakaan al-mardaan wa yachfiini min al-jidaam. 12 Hal buhuur hana madiinat Dimachkh misil bahar Abaana wa bahar Farfar, humman dool ma akheer min almi hana mamlakat Israaʼiil walla ? Hal ma nilbarrad fi lubbuhum wa nabga taahir walla ?» Wa gamma mugabbil zaʼlaan.
13 Wa laakin khaddaamiinah garrabo wa hajjo leyah wa gaalo : «Ya abuuna ! Kan al-nabi talab minnak cheyy gaasi kula, ma tisawwiih walla ? Wa maala taaba kan hu yuguul leek tamchi tilbarrad wa tabga taahir ?»
14 Wa khalaas, Naʼamaan nazal fi bahar al-Urdun wa albarrad sabʼa marra hasab kalaam nabi Allah. Wa jismah bigi misil jisim al-wileed al-sakhayyar wa hu bigi taahir. 15 Wa tawwaali, hu wa naasah gabbalo bakaan nabi Allah.
Wa wakit wassalo hinaak, Naʼamaan gaal : «Hassaʼ da, ana naʼarif kadar fi kulla l-ard, ma fi Ilaah illa fi balad Israaʼiil. Min fadlak, akhbal minni ana abdak al-hadiiye al-nigaddimha leek.» 16 Wa Alyasaʼ radda leyah wa gaal : «Nahlif be Allah al-Hayy al-ana gaaʼid naʼabudah, ana ma nakhbal al-hadiiye di.» Wa Naʼamaan asarah achaan yichiilha wa laakin hu aba. 17 Wa Naʼamaan gaal leyah : «Kan inta abeet ma tichiil minni al-hadiiye di, hassaʼ da khalliini nichidd bikhaal itneen be turaab hana baladak achaan ana abdak ma nidoor battaan nigaddim wa la dahiiye muharraga wa la dahiiye aakhara le ilaahaat aakhariin bala Allah. 18 Wa laakin ana natlub min Allah yakhfir leyi ana abdak fi cheyy waahid. Wakit siidi al-malik yadkhul fi beet al-ibaada hana ilaahah Rimmuun le yasjud giddaam ilaahah Rimmuun, hu yintaki fi iidi. Wa waajib ana kula nasjud. Wa be da, khalli Allah yakhfir leyi ana abdak fi l-cheyy da.» 19 Wa Alyasaʼ gaal leyah : «Amchi be l-salaama.» Wa hu gamma macha baʼiid minnah.
20 Wa Gihaazi khaddaam Alyasaʼ nabi Allah gaal fi nafsah : «Siidi aba ma yichiil al-hadiiye al-gaddamaaha leyah Naʼamaan al-min balad Araam. Wa laakin nahlif be Allah al-Hayy kadar najri waraayah wa akiid nalga minnah cheyy.»
21 Wa khalaas, Gihaazi jara wara Naʼamaan. Wa wakit Naʼamaan chaafah jaari waraayah, dalla ajala min arabatah wa macha laaga wa saʼalah wa gaal : «Maalak, ma aafe walla ?» 22 Wa hu radda leyah wa gaal : «Aafe ! Siidi bas rassalaani leek wa gaal : ‹Fiyah subyaan tineen min majmuuʼat al-anbiya jo leyi hassaʼ min jibaal Afraayim. Wa hu yatlub minnak tanti leehum 35 kiilo hana fudda wa khulgaan itneen hana khiyaar.›» 23 Wa Naʼamaan gaal leyah : «Min fadlak, chiil 70 kiilo hana fudda !» Wa hu asarah le Gihaazi wa sabba leyah 70 kiilo hana fudda fi itneen makhaali wa l-khulgaan hana l-khiyaar kula. Wa antaahum le itneen min khaddaamiinah wa humman chaaloohum wa macho giddaam Gihaazi.
24 Wa wakit wassalo fi l-jabal jamb madkhal al-hille, Gihaazi chaal al-khumaam min iideehum wa khattaah fi beetah wa gaal le l-khaddaamiin dool khalli yigabbulu. Wa khalaas humman faato. 25 Wa Gihaazi macha bakaan siidah. Wa Alyasaʼ saʼalah wa gaal leyah : «Inta jaayi min ween, Gihaazi ?» Wa hu radda wa gaal : «Abdak ma macha ayyi bakaan.» 26 Wa laakin Alyasaʼ gaal leyah : «Inta ma taʼarif kadar kan ana ma maʼaak kula, galbi yichiifak ? Wakit al-raajil da dalla be ajala min arabatah wa ja laagaak ana chiftak. Hal da l-wakit al-waajib inta tichiil gurus walla khulgaan walla zaytuun walla inab walla bagar walla khanam walla abiid walla khadiim ? 27 Wa be sabab da, jidaam Naʼamaan yakurbak inta wa zurriiytak ila l-abad.»
Wa khalaas, Gihaazi marag min bakaan Alyasaʼ wa jildah abyad karr misil al-gutun min jidaam.
