Jujé 7 - SBA2015 & ShuLatn

Kaiya ra Akan gə bo̰ nérea gə́ ɔs təa’g

1 Israɛlje d’al ta ta godndu gə́ wɔji dɔ néje gə́ kəm kar dee tuji dee pugudu-pugudu’g lé. Akan gə́ to ŋgolə Karmi, gə́ to ŋgolə Jabdi, gə́ to ŋgolə Jera, gə́ to gə́ ginkoji’g lə Juda lé odo néje gə́ kəm karee tuji dee pugudu-pugudu lé. Togə́bè ɓa ar oŋg lə Njesigənea̰ ḭ ne səa pu dɔ Israɛlje’g tɔ.

2 Juje ula diŋgamje ar dee d’ḭ Jeriko d’aw par gə́ Ai gə́ to mbɔr Bet-Aben gə́ to par gə́ loo gə́ bər lə Betel. Yeḛ ula dee pana: Aw tənje loo mee ɓee’g neelé ooje. Ndá diŋgamje neelé d’aw tən loo mee ɓee gə́ Ai lé ya tɔ. 3 Deḛ tel ree rɔ Juje’g d’ulá pana: To kəm kar njérɔje lai d’aw keneŋ el, lé diŋgamje gə́ d’as tɔl-dɔg loo-joo (2.000) əsé munda (3.000) ba ya kara d’a kaskəm dum dɔ njé gə́ Ai, maji kari jɔg njérɔje lai kari ba el, mbata njé gə́ Ai to gə́ lam ba boo bula el.

4 Togə́bè ɓa diŋgamje tɔl-dɔg loo-munda (3.000) jén bèe d’ɔd d’aw ya nɛ deḛ tel d’aḭ no̰ dəwje gə́ Ai’g. 5 Njé gə́ Ai tɔl dee as dəwje rɔ-munda-gir-dee-misa̰ jén bèe, deḛ tuba goo dee un kudee tarəwɓee’g saar teḛ Sebarim ndá deḛ tɔl dee loo-suru-ɗum gə́ naŋg’d lə dee. Dəwje neelé meḛ dee ila kas ar meḛ dee təd mán tɔ.

6 Juje wa kubu rəa’g hao̰ til ndá yeḛ rəm bəbərə oso dəb kəmee naŋg no̰ sa̰duk-manrɔ’g lə Njesigənea̰’g saar ar kàr andə, yeḛ ləm, gə ŋgatɔgje lə Israɛl ləm tɔ, tɔɓəi deḛ saa naŋg d’ɔm dɔ dee’g tɔ. 7 Juje pana: Ai-i Mbaidɔmbaije gə́ Njesigənea̰, see gelee ban ɓa i ar koso-dəwje neelé gaŋg baa gə́ Jurdɛ̰ gə mba kya̰ sí ji Amɔrje’g gə mba tuji sí ne bèe wa. Ǝi, lé jeḛ n’gər bèe ndá si sí gə́ kel tura-baa gə́ Jurdɛ̰ maji unda ree si lə sí gə́ nee ya! 8 Ǝi Mbaidɔmbaije, see ta ɗi ɓa m’a pa loo gə́ Israɛlje tel gir dee d’ila d’ar njéba̰je lə dee nee ɓəi wa. 9 Kana̰je gə deḛ lai gə́ d’isi mee ɓee’g neelé d’a koo taree ndá d’a ree kaḭ dɔ sí sub ləm, d’a kar ri sí udu bo̰ dɔ naŋg nee ləm tɔ. Ŋga see ɗi ɓa i a ra mba kar boo-riɓar ləi to ne ɓəi wa.

10 Njesigənea̰ ula Juje pana: Uba naŋg ḭta! See gelee ban ɓa i dəb kəmi naŋg saar-saar bèe wa. 11 Israɛlje ra kaiya, deḛ d’al ta ta ndukun’g ləm gə́ m’un m’ar dee lé ləm, deḛ d’odo néje gə́ kəm karee tuji dee pugudu-pugudu lé ləm, deḛ ɓogo néje lɔm dɔ dee ləma, deḛ d’iya néje neelé mee nékodoje’g lə dee ləm tɔ. 12 Gelee gə́ nee ɓa Israɛlje d’askəm kɔs ne njéba̰je lə dee rəw el gə mbəa, d’a tel gir dee kila kar njéba̰je lə dee mbata ndɔl wa dɔ dee, ɓó lé seḭ tujije né gə́ kəm tuji pugudu-pugudu mbuna sí’g el ndá m’a nai sə sí gogo el ŋga. 13 Ḭta ndá ɔr koso-dəwje neelé unda dee gə kəmee. I a pana: Maji kar sí saŋgje rɔ sí gə mba ndɔ gə́ bèlè mbata lə Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje pa bèe pana: Né gə́ kəm tuji pugudu-pugudu to mbuna sí-seḭ Israɛlje’g, seḭ a kasjekəm kɔsje njéba̰je lə sí rəw el saar mba kar sí ɔrje né gə́ kəm tuji pugudu-pugudu neelé mbuna sí’g ɓa. 14 Seḭ a reeje gə ndɔ gə goo ginkojije lə sí lə sí, ndá ginkoji gə́ Njesigənea̰ a tɔji sí lé a ree gə goo gel-bɔje ləa-ləa ləm, tɔɓəi gel-bɔje gə́ Njesigənea̰ a tɔji sí lé d’a ree gə goo ginkoji dəwje kára kára ləm tɔ. 15 Yeḛ gə́ d’a teḛ dəa’d gə́ dəw gə́ un né gə́ kəm karee tuji pugudu-pugudu lé d’a rée, yeḛ ləm, gə néje lai gə́ to kea̰-yeḛ ləm tɔ mbata kuba gə́ yeḛ uba ta manrɔ lə Njesigənea̰ ya̰ ra ne né gə́ to kḛji kəm ra el mbuna Israɛlje’g lé.

16 Juje ḭta gə ndɔ rad, tɔɓəi yeḛ ar Israɛlje ree gə goo ginkojije lə dee lə dee ndá deḛ teḛ dɔ ginkoji Judaje’g. 17 Yeḛ ar gel-bɔje lə Juda rəm pər ndá deḛ teḛ dɔ gel-bɔje’g lə Jera. Yeḛ ar gel-bɔje lə Jera rəm pər gə goo kəije lə dee ndá deḛ teḛ dɔ Jabdi’g. 18 Yeḛ ar gel-bɔje lə Jabdi ree gə dəwje ləa kára kára ndá deḛ teḛ dɔ Akan’d gə́ to ŋgolə Karmi, gə́ to ŋgolə Jabdi, gə́ to ŋgolə Jera, gə́ to ginkoji lə Juda tɔ. 19 Juje ula Akan pana: Ŋgonəm, ula rɔnduba dɔ Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje’g ləm, ila riɓar dəa’g ləm tɔ. Tɔɓəi ulam né gə́ i ra ɓó iya səm dəa el.

20 Akan ila Juje keneŋ pana: Tɔgərɔ ya, ma m’ra kaiya m’ɔs ne ta lə Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje rəw ndá aa oo, néram gə́ m’ra ɓa nee: 21 Mee nébanrɔje’g lé ma m’oo kubu gə́ boi yul gə́ bḭ maji gə́ d’ḭ ne ɓee gə́ Sineyar ləm, gə larnda tɔl-joo (200) ləma, gə rɔm-larlɔr gə́ kwɔi ləa as ges nékwɔji kwɔi-lə-né ləm tɔ, m’ar kəm əḭ dɔ dee’g ndá m’odo dee, ma m’dubu dee naŋg dan mee kəi-kubu’g ləm tɔɓəi m’ar larnda to gel dee’g bər tɔ.

22 Juje ula dəwje ar deḛ d’aḭ d’aw mee kəi-kubu’g lé, ndá aa ooje, d’iŋga néje gə́ Aka̰ iya dee mee kəi-kubu’g ləa ləm, d’iŋga larnda gel dee’g ləm tɔ. 23 Deḛ d’odo dee mee kəi-kubu’g neelé d’aw ne rɔ Juje’g ləm, gə rɔ Israɛlje’g lai ləm tɔ ndá d’ɔm dee no̰ Njesigənea̰’g. 24 Juje gə Israɛlje lai səa na̰’d d’wa Akan, ŋgolə Jera ləm, d’odo larnda gə kubu gə́ boi yul, gə rɔm-larlɔr ləm, d’wa ŋgalə Akan gə́ diŋgam gə njé gə́ dené, gə maŋgje ləa, gə mulayḛ̀je-je ləa, gə badje ləa ləma, d’odo kəi-kubu ləa gə néje lai gə́ to kea̰ ləm tɔ, ndá d’aw sə dee mee wəl-loo gə́ ria lə Akɔr. 25 Juje pana: See gelee ban ɓa i ar ta meeko̰ oso dɔ sí’g bèe wa. Njesigənea̰ a kar ta meeko̰ oso dɔi’g ɓogənè.

Ndá Israɛlje lai tilá gə kɔri-ər. Deḛ tila dee gə kɔri-ər ləm, roo dee ləm tɔ. 26 Tɔɓəi deḛ daa kɔri-ərje dɔ na̰’d sururu dɔ Aka̰’g d’aree to un kudee mee ndəa gən saar teḛ ɓogənè tɔ.

Bèe ɓa Njesigənea̰ ar goo oŋg ləa gə́ nuŋga kəd-kəd lé yɔr ne. Gelee gə́ nee ɓa deḛ d’unda ne ri loo neelé lə wəl-loo lə Akɔr saar teḛ ne mee ndəa gən tɔ.

Akaan jaab al-khadab le l-chaʼab

1 Wa Bani Israaʼiil iso Allah fi l-khumaam al-hu harramah leehum. Akaan wileed Karmi wileed Zabdi wileed Zaarah min gabiilat Yahuuza chaal min al-khumaam al-haraam wa khalaas, Allah khidib le Bani Israaʼiil.

2 Wa min Ariiha, Yachuuʼ rassal jawaasiis le hillit Aay al-gariibe le hillit Beet Awan sabaah le hillit Beet Iil. Wa gaal : «Amchu akkudu al-balad.» Wa l-jawaasiis dool macho akkado hillit Aay. 3 Wa wakit gabbalo, gaalo le Yachuuʼ : «Khalli al-chaʼab kulluhum ma yamchu. Khalli naas misil 2 000 aw 3 000 bas yamchu yahjumu hillit Aay achaan sukkaanha chiyya wa fi chaan da, ma titaʼʼib al-chaʼab kulluhum ke.»

4 Wa khalaas, hawaale 3 000 rujaal macho hajamo al-hille. Wa laakin ma gidro yichiiluuha wa arrado giddaam sukkaan hillit Aay. 5 Wa rujaal hillit Aay taradoohum min madkhal al-hille lahaddi Chabaariim wa katalo hawaale 36 raajil fi l-dilleeye. Wa khalaas, al-chaʼab khaafo wa galibhum angataʼ.

6 Wa fi l-bakaan da, Yachuuʼ wa chuyuukh Bani Israaʼiil charrato khulgaanhum min al-hizin wa sabbo turaab fi ruuseehum. Wa wagaʼo be wujuuhhum fi l-turaab wa sajado giddaam sanduug Allah lahaddi l-achiiye. 7 Wa Yachuuʼ gaal : «Ya Allah Rabbi, maala inta jibt al-chaʼab lahaddi gataʼo bahar al-Urdun ? Wa da achaan tisallimna le l-Amuuriyiin wa yidammuruuna walla ? Wa hassaʼ da, aniina nidimna. Maala ma sakanna sabaah le bahar al-Urdun ? 8 Ya Rabb, saamihni. Hassaʼ ana nuguul chunu baʼad Bani Israaʼiil arrado min udwaanhum ? 9 Wakit al-Kanʼaaniyiin wa kulla sukkaan al-balad yasmaʼo, humman kula yugummu diddina wa yuguchchu usumna min al-ard. Wa be da, chunu yabga le charaf usmak al-aziim ?»

10 Wa Allah gaal le Yachuuʼ : «Gumm ! Maala wagaʼt be wijhak fi l-turaab ? 11 Bani Israaʼiil aznabo ! Aywa, humman nagado muʼaahadati al-ana amartuhum beeha wa chaalo min al-khumaam al-haraam, sirgooh wa labbadooh fi khumaamhum. 12 Wa fi chaan da, Bani Israaʼiil ma yagdaro yiwaajuhu udwaanhum. Humman yiʼarrudu min giddaamhum achaan humman zaathum bigo misil al-khumaam al-haraam. Wa be da, ana ma nukuun maʼaaku, ya Bani Israaʼiil, kan ma dammartu kulla l-khumaam al-haraam al-gaaʼid fi usutku. 13 Gumm amchi khassis al-chaʼab wa guul leehum : ‹Khassusu nufuusku le ambaakir achaan daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal : “Fi khumaam haraam gaaʼid fi usutku, ya Bani Israaʼiil. Wa intu ma tagdaro tiwaajuhu udwaanku kan ma maragtu al-khumaam al-haraam da min usutku. 14 Wa ambaakir fajur, taʼaalu hasab gabaayilku. Wa l-gabiila al-yaʼazilha Allah taji hasab khuchuum buyuutha. Wa khachum al-beet al-yaʼazilah Allah yaji hasab aayilaatah. Wa l-aayila al-yaʼazilha Allah taji hasab rujaalha. 15 Wa l-raajil al-yaʼazilah Allah be sabab hu chaal khumaam haraam, al-raajil da yiharruguuh fi l-naar hu wa kulla cheyy al-indah achaan hu nagad muʼaahadat Allah wa sawwa fiʼil cheen fi Bani Israaʼiil.”›»

16 Wa khalaas, Yachuuʼ gamma be fajur badri wa gaddam Bani Israaʼiil hasab gabaayilhum wa khalaas, gabiilat Yahuuza azalooha. 17 Wa gaddam gabiilat Yahuuza hasab khuchuum buyuutha wa khachum beet Zaarah azalooh. Wa gaddam khachum beet Zaarah hasab aayilaatah wa aayilat Zabdi azalooha. 18 Wa wakit gaddam rujaal aayiltah, azalooh le Akaan wileed Karmi wileed Zabdi wileed Zaarah al-min gabiilat Yahuuza.

19 Wa Yachuuʼ gaal le Akaan : «Ya wileedi, Allah aleek ! Majjid Allah Ilaah Bani Israaʼiil wa achkurah. Kallimni ! Inta sawweet chunu ? Ma tilabbid leyi cheyy.» 20 Wa Akaan radda le Yachuuʼ wa gaal : «Be sahiih, ana sawweet zanib didd Allah Ilaah Bani Israaʼiil. Wa daahu al-cheyy al-ana sawweetah. 21 Ana chift fi l-khaniime al-ligiinaaha fi l-harib, khalag jamiil min Chinʼaar wa 200 hajar fudda wa hafiide hana dahab wazinha 72 jineeh. Wa l-khumaam da ajabaani wa ana chiltah wa daahu madfuun fi l-turaab fi lubb kheemti wa l-fudda tihtah.»

22 Wa Yachuuʼ rassal naas fi kheemtah wa daahu ligo al-khumaam al-madfuun fi lubb kheemtah wa l-fudda tihtah. 23 Humman marago al-khumaam min al-kheema wa waddooh le Yachuuʼ wa le kulla Bani Israaʼiil. Wa khattooh giddaam Allah.

24 Wa khalaas, Yachuuʼ wa kulla Bani Israaʼiil chaalo Akaan wileed Zaarah wa l-fudda wa l-khalag wa l-hafiide hana l-dahab wa awlaadah wa banaatah wa toorah wa humaarah wa khanamah wa kheemtah wa kulla cheyy al-indah wa waddoohum fi waadi Akuur. 25 Wa Yachuuʼ gaal : «Maala jibt leena masiibe misil di ? Allah yijiib foogak inta masiibe al-yoom !» Wa khalaas, kulla Bani Israaʼiil gammo rajamooh. Wa rajamo aayiltah wa harragoohum. 26 Wa humman sawwo fooghum koom kabiir hana hujaar al-gaaʼid lahaddi l-yoom. Wa khalaas, Allah ma khidib aleehum battaan. Wa fi chaan da, sammo al-bakaan da waadi Akuur (maʼanaatah waadi al-masiibe) lahaddi l-yoom.