Ndilmeenda ɓa to siŋga sí ya
1 Bèe ndá deḛ gə́ d’ɔm na̰’d gə Jeju Kristi lé ta kára kara wa dɔ dee ɓasinè el. 2 Tɔgərɔ ya, godndu ka̰ Ndil gə́ ka̰ kisi kəmba gin Jeju Kristi lé ɔr ta godndu gə́ ka̰ kaiya gə́ ka̰ yoo lé dɔm’g. 3 Né gə́ dum godndu lé mbata darɔ dəw ɓa as ra torndia el lé Ala nja ra ar ta wa ne dɔ kaiya lə darɔ loo gə́ yeḛ ula ne Ŋgonee gə́ gəd-gəd gə́ to tana gə darɔ síjeḛ njékaiyaje mba kɔr ne ta kaiya meḛ dəwje’g ləm, 4 mba kar meekarabasur gə́ godndu wɔji lé j’a ra née karee maji ɔr njoroŋ mbata jeḛ lé jeḛ njaa gə goo né gə́ Ndil ɓa wɔji ɓó jeḛ njaa gə goo né gə́ darɔ ɓa wɔji el. 5 Tɔgərɔ ya, deḛ gə́ njaa gə goo né gə́ darɔ wɔji lé d’ula rɔ dee keneŋ mbiriri ya nɛ deḛ gə́ njaa gə goo né gə́ Ndil wɔji lé d’ula rɔ dee keneŋ mbiriri nja tɔ. 6 Takə̰ji gə́ ḭ darɔ’g lé yel kó yoo, nɛ takə̰ji gə́ ka̰ Ndil lé yel kó kəmə lé ləm, gə kó meelɔm ləm tɔ. 7 Yeḛ gə́ wa goo rəa dɔ darɔ’g ndá yeḛ wa ba̰ gə Ala, mbata darɔ lé oso kul dɔ godndu Ala’g lé el mbata asəna̰’d aree el. 8 Bèe ɓa deḛ gə́ d’wa goo rɔ dee dɔ darɔ’g ndá loo taa kəm Ala asəna̰’d ar dee el ŋga.
9 Nɛ seḭ lé ɓó lé Ndil Ala to meḛ sí’g tɔgərɔ ndá seḭ waje goo rɔ sí dɔ Ndil’g ɓó dɔ ka̰ darɔ’g ɓa el. Ɓó lé nana ɓa nai gə Ndil Kristi el ndá njea neelé to ka̰ Kristi el tɔ. 10 Ɓó lé Kristi to meḛ sí’g ndá darɔ sí yḛ̀ a kwəi gə mba kaiya ya, nɛ ndil sí ɓa si gə kəmə lé gə mba meekarabasur lé tɔ. 11 Ɓó lé Ndil yeḛ gə́ njeteḛ gə Jeju Kristi dan njé gə́ d’wəi’g lé to meḛ sí’g ndá yeḛ gə́ njeteḛ gə Jeju Kristi dan njé gə́ d’wəi’g lé a kaji darɔ sí gə́ njekunda naŋg lé gə goo Ndilee gə́ ra ɓee meḛ sí’g ya .
12 Togə́bè ɓa, ŋgakɔmje, jeḛ lé ɓaŋg né lə sí to ji darɔ’g mba kar sí ndolè ne gée el. 13 Tɔgərɔ ya, ɓó lé seḭ sije kəmba gə mba darɔ ndá seḭ a kwəije ne. Nɛ ɓó lé seḭ ndolèje goo Ndil, tɔlje ne néra lə darɔ ndá seḭ a sije ne gə kəmə lé ya. 14 Dəwje lai gə́ Ndil Ala ɔr no̰ dee ndá deḛ to ŋgan-Alaje ya. 15 Seḭ taaje ndil ka̰ ɓər gə mba si ne dan ɓəl’g el, nɛ seḭ taaje Ndil gə́ ka̰ ŋgon-ɓaa, yee ɓa jeḛ j’ila ne ndu sí naŋg wəl m’pana: Aba! Bai ! 16 Ndil ɓa oso gin ndil sí’g pana: Jeḛ n’to ŋgan-Alaje ya. 17 Ɓó lé jeḛ n’to ŋganeeje ndá jeḛ n’to njékiŋga nédɔji síje lé. Ɓó lé jeḛ j’ula rɔ sí ndubu gə Kristi na̰’d gə mba kiŋga səa rɔnduba na̰’d ndá j’a to njékiŋga nédɔjije lə Ala na̰’d gə Kristi tɔ .
Rɔnduba gə́ a gə ree lé
18 Ma lé m’la̰ji məəm’g m’pana: Némeeko̰ gə́ ra sí ɓasinè lé to né gə́ ŋgwɔi ba bèe, nɛ rɔ sí gə́ j’a gə nduba gə́ raga ndɔ gə́ gogo lé a tur dɔ loo pubug. 19 Yee ɓa nékundaje lə Ala lai ŋgina ndɔ kila rɔ lə ŋgan-Alaje lé kərm. 20 Mbata nékundaje lə Ala lai-lai lé d’ɔm gin néje gə́ gə mḭdé ba gə́ kɔm. Yeḛ gə́ ɔs dee ɔm dee keneŋ lé nja ɓa to ta ləa ɓó deḛ ɓa ra gə dɔrɔ dee el . 21 Deḛ d’unda meḛ dee yel ŋgina ne ndɔ gə́ d’a kɔr dɔ dee kúla ji ɓər gə́ kó dee tɔ ne ká-ká lé mba nduba ne rɔ dee raŋg-raŋg gə ŋgan-Alaje na̰’d. 22 Jeḛ n’gər gao, nékundaje lə Ala lé saar ɓasinè deḛ tuma̰ rɔ dee ŋgururu-ŋgururu asəna gə dené gə́ ndóo tée bèe. 23 Deḛ neelé ɓa gə kar dee el, nɛ jeḛ gə́ j’isi gə Ndil gə́ tɔl meḛ sí bujuru lé kara jeḛ m’tuma̰ ŋgururu-ŋgururu sə dee na̰’d, ŋgina ne ndɔ gə́ Ala a kuga dɔ darɔ sí tel sí ne gə́ ŋgan ɓaaje ləa . 24 Mbata meekundayel lé ɓa jeḛ j’aji ne. Né gə́ dəw oo gə kəmee ɓa unda mée yel gə́ dɔ’g ɓəi ndá to meekundayel gə́ gəd el. Né gə́ dəw oo gə kəmee lé see a kunda mée yel dɔ’g ra wa. 25 Nɛ ɓó lé jeḛ j’unda meḛ sí yel gə́ dɔ né gə́ jeḛ j’oo el ɓəi ndá j’ila ne meḛ sí po̰-po̰ ŋgina ne ya.
Importance de la prière
26 Togə́bè ɓa Ndilmeenda ɓa ree la sə sí loo rəm’g lə sí ya mbata loo ra tamaji’g lə sí lé jeḛ n’gər né gə́ kəm kwɔiyee el. Nɛ Ndil nja ɓa ra rəwta lə sí gə ta gə́ dum pa ar sí. 27 Yeḛ gə́ njenaa meekuru lə dəwje lé gər takə̰ji lə Ndil ya mbata yeḛ ra rəwta lə deḛ gə́ to gə kəmee lé gə goo rəw gə́ Ala nja wɔji.
28 Gelee gə́ nee ɓa, jeḛ n’gər gao, dəwje gə́ d’unda Ala dan kəm dee’g, deḛ gə́ Ala ɓar dee gə goo né gə́ yeḛ nja wɔji mée’g lé ndá néje lai gə́ ra dee lé d’a mbo̰ na̰ kiŋga na̰ gə majee dɔ dee’g ya. 29 Mbata deḛ gə́ yeḛ ɔr dee unda dee gə kəmee kédé lé yeḛ nja wɔji dee mée’g tɔ gə mba kar dee d’ɔr ne rɔ Ŋgonee pai-pai, ɓó gə mba kar Ŋgonee lé to gə́ ŋgondəree mbuna ŋgako̰ na̰je’g bula. 30 Deḛ gə́ yeḛ wɔji dee mée’g kédé lé yeḛ ɓar dee ləm, deḛ gə́ yeḛ ɓar dee lé yeḛ ɔr ta dɔ dee’g ləma, deḛ gə́ yeḛ ɔr ta dɔ dee’g lé yeḛ ula rɔnduba dɔ dee’g ləm tɔ.
Boo-meenoji lə Ala lé
31 See j’a pa ban dɔ ta’g neelé ɓəi wa. Ɓó lé Ala nai sə sí ndá see na̰ ɓa a koma̰ sə sí gə dɔrea wa. 32 Ŋgon mée kara yeḛ yá̰ ar sí ɓó ŋgəmee rəa’g el, nɛ ɓəd ɓa see néje gə́ raŋg lai-lai lé see a kɔg sí tɔɓəi wa. 33 See na̰ ɓa gə́ njenani dɔ deḛ gə́ Ala nja ɔr dee gə kəmee lé ɓəi wa. Ala nja ɔr ta dɔ dee’g mba̰. 34 See na̰ ɓa gə́ njekila ta dɔ dee’g tɔɓəi wa. Jeju Kristi gə́ wəi lé yeḛ teḛ dan njé gə́ d’wəi’g mba̰ ndá yeḛ aw si dɔ jikɔl Ala’g lé ra rəwta lə sí rɔ Ala’g lé tɔ. 35 Meenoji lə Kristi gə́ kúla kum sí səa na̰’d lé see na̰ ɓa gə́ njega̰gee wa. See némeeko̰, əsé néurti, əsé nékəmndoo, əsé ɓoo, əsé kaw kudu dum, əsé néyooje gə́ d’aḭ dɔ sí sub, əsé kiambas, see néje gə́ togə́bè ɓa d’askəm gaŋg kúla meenoji lé wa. 36 To gə́ deḛ ndaŋg mee maktub’g pana:
To mbata ləi-i nja ɓa deḛ goré gwɔb sí dɔɓee’g saar kàr ur naŋg jig ləm,
D’oo sí asəna gə badje gə́ twa dee d’aw sə dee gə́ loo-kinja-gwɔs dee’g bèe ləm tɔ .
Où est Dieu quand nous souffrons ?
37 Nɛ mbɔl dɔ yeḛ gə́ njekunda sí dan kəmee’g lé néje neelé lai gə́ ra sí lé gə ges néje gə́ raŋg ɓəi kara jeḛ dum dee ne gə lèlé ba. 38 Mbata ma m’gər gao, kwəi əsé kisi gə kəmə əsé kuraje gə́ dara, əsé dəw-dɔ-looje, əsé gə néje gə́ to keneŋ ɓasinè, əsé gə néje gə́ d’a gə ree, 39 əsé gə njédumdɔlooje, əsé deḛ gə́ d’isi sém dara’g, əsé deḛ gə́ d’isi bwa-wəl gə́ suna godo, əsé nékunda gə́ rara gə́ dɔ naŋg nee, kara meenoji lə Ala gə́ kúla kum sí səa na̰’d gə Jeju Kristi Mbaidɔmbaije lə sí tegginee ar sí lé né kára kara as ga̰g kúla neelé pai godo.
Al-haya al-jadiide be Ruuh Allah
1 Wa hassaʼ khalaas, ma fi abadan halaak le l-naas al-gaaʼidiin fi Isa al-Masiih. 2 Wa gudrat al-Ruuh al-Khudduus al-tanti al-haya fi Isa al-Masiih harraratni min gudrat al-churuut al-gadiimiin al-waddooni le l-zanib wa l-moot. 3 Churuut al-Tawraat abadan ma gidro yinajju al-naas achaan duʼuf tabiiʼat al-insaan daharaahum. Wa Allah zaatah sawwa al-cheyy al-churuut al-Tawraat ma gidro yisawwuuh. Hu rassal Ibnah al-waahid le yabga insaan fi jisim misil jisim al-muznib. Wa wakit hu fi jismah al-insaani da, Allah haakam fi l-zanib marra waahid. 4 Wa Allah sawwa misil da achaan al-Masiih yitimm churuut al-Tawraat al-aadiliin fiina aniina al-aaychiin be gudrat al-Ruuh al-Khudduus wa ma be gudrat al-insaan.
5 Aywa, al-naas al-aaychiin be gudrat al-insaan yukhuttu fikirhum fi l-cheyy al-bukhuss al-insaan. Laakin al-aaychiin be gudrat al-Ruuh al-Khudduus yukhuttu fikirhum fi l-cheyy al-bukhuss al-Ruuh al-Khudduus. 6 Al-naadum al-aglah saabit fi fikir al-insaan, hu yalga al-moot. Wa laakin al-naadum al-aglah saabit fi fikir al-Ruuh al-Khudduus, hu yalga al-haya wa l-salaam. 7 Achaan al-naadum al-aglah saabit fi l-fikir al-insaan, hu da adu Allah wa ma yitabbig wasaaya Allah. Aywa, hu ma yagdar yitabbighum. 8 Al-naas al-aaychiin hasab tabiiʼat al-insaan, ma mumkin yalgo rida Allah.
9 Laakin intu ma aaychiin hasab tabiiʼat al-insaan. Intu aaychiin hasab al-Ruuh al-Khudduus achaan Ruuh Allah saakin fiiku. Wa kan naadum ma indah Ruuh al-Masiih, hu ma hana l-Masiih. 10 Laakin al-Masiih gaaʼid fi guluubku. Akiid ajsaamku yumuutu be sabab al-zanib. Wa laakin al-Ruuh al-Khudduus yantiiku al-haya achaan intu bigiitu saalihiin. 11 Ruuh Allah al-baʼas Isa min ust al-maytiin saakin fiiku. Wa misil da, akiid Allah al-baʼas al-Masiih min ust al-maytiin kula yanti al-haya le ajsaamku al-yumuutu, be Ruuhah al-saakin fiiku.
12 Khalaas ya akhwaani, be sabab al-rahma al-kabiire di, fi waajib foogna wa l-waajib da ma bukhuss al-tabiiʼa al-insaaniiye. Ma waajib titaabuʼu fikir al-insaan. 13 Kan tiʼiichu be gudrat al-insaan, tumuutu. Laakin kan tahyo be gudrat al-Ruuh al-Khudduus, taktulu al-zunuub al-fi ajsaamku. 14 Achaan al-naas al-yuguudhum Ruuh Allah, humman bas awlaad Allah.
15 Wa Allah nazzal foogku Ruuhah ma achaan yisawwiiku abiid al-aaychiin battaan be l-khoof. La. Al-Ruuh al-nazzalah foogku, hu al-Ruuh al-yisawwiiku iyaal Allah. Wa be sabab al-Ruuh da, kullina ninaaduuh be hiss aali : «Abba, abuuna !» 16 Al-Ruuh al-Khudduus zaatah yachhad fi nufuusna kadar aniina iyaal Allah. 17 Wa kan aniina iyaalah, aniina kula misil wurraasah. Aniina wurraas Allah, aywa, wurraasah maʼa l-Masiih. Achaan kan natʼabo maʼa l-Masiih, nadkhulu maʼa l-Masiih fi majdah kula.
Majd iyaal Allah
18 Taʼab hana wakitna da, nahsibah chiyya wakit nifakkir fi l-majd al-Allah yibayyinah leena baʼadeen. 19 Yoom waahid, Allah yibayyin majd awlaadah. Wa kulla cheyy al-Allah khalagah gaaʼid yitmanna jayyit al-yoom da bilheen. 20 Achaan al-khaliige zaatha fachalat, ma be niiyitha laakin be niiyit Allah al-fachchalaaha. Wa be da kula, hi gaaʼide tarja be acham. 21 Wa yoom waahid, al-khaliige zaatha tabga hurra min ubuudiiyit al-damaar. Wa khalaas, hi tichaarik fi l-hurriiye al-majiide hana iyaal Allah.
22 Naʼarfu kadar lahaddi l-yoom al-khaliige kullaha gaaʼide tatʼab be taʼab misil wajaʼ al-talaga. 23 Wa l-khaliige ma tatʼab wiheedha. Aniina indina al-Ruuh al-Khudduus wa da misil awwal intaaj al-Allah antaah leena. Wa aniina kula naguntu fi daakhilna achaan narjo Allah yikammil amalah foogna wa yisawwiina iyaalah wakit yafda ajsaamna. 24 Wa Allah antaana al-acham da, wakit najjaana. Wa kan naadum buguul hu yarja cheyy waahid wa laakin ligiih khalaas, da ma al-raja. Yaatu al-yarja al-cheyy al-ligiih khalaas ? 25 Laakin kan narjo cheyy waahid lissaaʼ baʼiid chiyya ma binchaaf, narjooh be l-sabur.
26 Wa misil da, al-Ruuh al-Khudduus kula yiʼaawinna achaan aniina daʼiifiin. Ma naʼarfu kikkeef waajib nisallu laakin al-Ruuh al-Khudduus yisalli leena be ganitiin al-ma bingaal. 27 Wa Allah al-yichiif guluub al-naas, yaʼarif niiyit al-Ruuh al-Khudduus achaan al-Ruuh al-Khudduus yilwassat le l-saalihiin hasab al-yidoorah Allah.
28 Wa naʼarfu kadar fi kulla cheyy, Allah yisawwi al-kheer le l-naas al-yihibbuuh wa humman al-naas al-Allah naadaahum fi derbah le yitabbugu khittitah. 29 Achaan al-naas al-Allah irifaahum min awwal, hu chaal niiye achaan yisawwiihum yichaabuhu Ibnah Isa al-Masiih wa misil da, Ibnah Isa al-Masiih yukuun al-bikir wa maʼaayah akhwaan katiiriin. 30 Wa l-naas al-Allah azalaahum, hu naadaahum. Wa l-naas al-naadaahum dool, hu sawwaahum saalihiin. Wa l-sawwaahum saalihiin dool, hu antaahum majdah.
Al-nasur be mahabbat al-Masiih leena
31 Wa khalaas baʼad kulla l-kalaam da, nuguulu chunu ? Kan Allah maʼaana, ma fi al-yugumm diddina. 32 Allah ma aba ma yantiina Ibnah al-waahid, laakin sallamah le l-moot fi chaanna kullina. Wa hu al-antaana Ibnah ma yantiina kulla cheyy maʼa Ibnah walla ? 33 Yaatu al-yatham al-naas al-Allah azalaahum ? Ma fi ! Allah ma yathamhum. Hu bas al-yibarriihum. 34 Yaatu al-yiʼaakhibhum ? Ma fi ! Al-Masiih Isa ma yiʼaakhibhum. Be l-aks, hu bas al-maat fi chaanna. Wa ziyaada min da, hu baʼas wa gaaʼid jamb Allah fi nussah al-zeenaay wa bigi leena wasiit. 35 Chunu al-yagdar yafrugna min mahabbat al-Masiih leena ? Ma fi ! Wa la l-taʼab wa la l-diige wa la l-azaab wa la l-juuʼ wa la l-ire wa la l-khutuura wa la l-moot. 36 Wa maktuub fi l-Kitaab : <Fi chaanak inta, yaktuluuna kulla yoom wa yajʼaloona misil khanam al-juzur.> 37 Wa laakin kulla l-suʼuubaat dool, aniina ninnasru fooghum nasur kabiir be l-Masiih al-yihibbina.
38 Wa nuguul leeku akiid, ma fi cheyy al-yagdar yafrugna min mahabbat Allah leena. Wa la l-moot wa la l-haya, wa la l-malaaʼika wa la kubaaraat al-chawaatiin wa la cheyy hana l-zaman al-haadir wa la cheyy hana l-zaman al-jaayi 39 wa la l-khuwwaat al-foog wa la l-khuwwaat al-tihit wa la ayyi makhluug, abadan ma fi cheyy yafrugna min mahabbat Allah leena al-gaaʼide fi l-Masiih Isa Rabbina.