Ɔrje kəm dəwje el
1 Ŋgakɔmje, seḭ gə́ unje meḛ sí arje Jeju Kristi Mbaidɔmbaije lə sí gə́ d’ula rɔnduba dəa’g mba̰ lé maji kar sí ɔrje kəm dəw kára kara el. 2 Ǝ̰jije ta nee ooje: Dəwje joo ree mee kəi-kwa-dɔ-na̰’g lə sí ar yeḛ gə́ kára lé ŋgama larlɔr to jia’g ləm, kubu gə́ bḭ maji to rəa’g ləm tɔ. Yeḛ gə́ njekɔm’g joo lé to gə́ njendoo, kubu gə́ ŋgisi bḛji-bḛji ɓa to rəa’g yeḛ ree tɔ. 3 Seḭ ɔrje kəm yeḛ gə́ to njekubu gə́ bḭ maji lé seḭ uláje pana: I lé ree s dɔ kag sí mbai gə́ nee, nɛ seḭ ulaje njendoo lé pana: Aar tar nu, əsé ree si gin kali gə́ m’tura gɔlm m’ɔm keneŋ. 4 Ɓó lé seḭ raje togə́bè mbuna sí’g ndá see seḭ ɔrje kəm dəwje el wa. See seḭ raje gə goo takə̰ji lə sí gə́ to majel el wa.
5 Ooje ta nee maji, ŋgakɔmje gə́ m’unda sí dan kəm’g: See Ala ɔr kəm deḛ gə́ to gə́ njéndooje kəm dəwje gə́ naŋg nee mba kar dee to bao-meekunje ləm, mba kar ɓeeko̰ gə́ yeḛ un ndia mba kar deḛ gə́ d’undá dan kəm dee’g lé d’a to njeaje ya ləm tɔ lé el wa. 6 Seḭ nja, seḭ ilaje rɔkul dɔ njendoo’g. See baoje lé d’ula busu dɔ sí’g el wa. See to deḛ nja ɓa ndɔr sí d’ɔm sí loo-gaŋg-rəwtaje’g lé el wa. 7 See dee d’ila ndɔl dɔ ri gə́ maji lə yeḛ gə́ seḭ toje kea̰ lé el wa.
8 Ɓó lé, seḭ raje torndu gə́ maji dum areeje ɔr rɔd gə goo ta gə́ to mee maktub’g pana: Seḭ a kundaje mar síje dan kəm sí’g to gə́ seḭ ra gə rɔ sí bèe lé ndá seḭ raje maji ya . 9 Nɛ ɓó lé seḭ ɔrje kəm dəwje ndá seḭ raje kaiya tɔɓəi godndu lé ila ta dɔ sí-seḭ gə́ alje ta təa’g tɔ. 10 Mbata nana ɓa gə́ aa dɔ godnduje lai nɛ lal ra née kára ndá d’ila kəm maree’g pad ya. 11 Tɔgərɔ ya, yeḛ gə́ pana: Ndalje mɔdkaiya el lé yeḛ kara tel pa tɔɓəi pana: Maji kar sí tɔlje dəw el tɔ. Bèe ndá ɓó lé seḭ ndalje mɔdkaiya el nɛ seḭ tɔlje dəw ndá seḭ alje ta ta godndu’g lé ya . 12 Lé riri gə́ seḭ paje əsé seḭ raje lé ndá ə̰jije ooje godndu gə́ wɔji dɔ ŋgankojije ɓa a gaŋg rəwta dɔ sí’g. 13 Yeḛ gə́ meekɔrjol ləa godo ndá loo-gaŋg-rəwta lé meekɔrjol ləa a godo keneŋ tɔ. Nɛ meekɔrjol lé rəwta-gaŋg a kudu ne tɔ.
Meekun gə néra
14 Ŋgakɔmje, yeḛ gə́ pana: Neḛ n’to gə́ njemeekun, nɛ nérea gə́ maji gə́ wɔji dɔ meekun ləa godo ndá see meekun ləa to né gə́ banwa. See meekun neelé askəm kajee wa. 15 Ɓó lé ŋgoko̰ sí gə́ diŋgam əsé yeḛ gə́ dené d’aw gə kudu dee dum əsé nésɔ lal dee gə ndɔ dee ndɔ dee 16 ɓa dəw kára mbuna sí’g ula dee pana: Awje gə meelɔm arje rɔ sí gao ləm, arje meḛ sí nda̰ ləm tɔ, nɛ ɓó lé seḭ ar deeje né gə́ d’aw ndée mbata lə darɔ dee el ndá see majee a to né gə́ banwa. 17 Meekun lé kara to togə́bè tɔ. Ɓó lé néra gə́ maji ləa godo ndá meekun lé to ndiŋ tɔ.

18 Nɛ dəw kára a pa pana: I nja to gə́ njemeekun, nɛ ma lé m’to gə́ njera née. Tɔjim meekun ləi gə́ lal ra né dɔ’g, nɛ ma lé néram gə́ maji ɓa m’a kwa kwɔji ne gin meekun ləm. 19 I ə̰ji məəi’g pana: Ala kára ba kiao, yee ɓa i ra maji, nɛ ndilje gə́ majel kara d’ə̰ji meḛ dee’g togə́bè tɔ ndá dee ndəb ne pəd-pəd. 20 Ǝi, i dəw gə́ gə mḭdé ba lé see kəmi inja dɔ’g bərəŋ el ɓəi wa. Meekun gə́ lal ra née ndá to gə mḭdé ba tɔ. 21 Abrakam, bɔ síje lé loo gə́ yeḛ un ŋgonee Isaak ya̰ gée dɔ loo-nékinjaməs’g ar Ala lé yee ɓa deḛ d’ée né gə́ dəw gə́ njemeekarabasur ɓəi. See to togə́bè el wa . 22 I oo gao, meekun ləa orè na̰’d més gə né gə́ yeḛ ra ndá goo nérea ɓa meekun ləa ɔr ne dɔ njal ya. 23 Yee ɓa ta gə́ ndaŋg mee maktub’g lé tɔl ne ŋgaŋgee bém pana: Abrakam ɔm mée dɔ Ala’g, meekun lé Ala ée ne sur gə́ dəw gə́ njemeekarabasur, yee ɓa deḛ ɓaree ne kuramar Ala ya . 24 Seḭ ooje gao, néra dəw ɓa, d’a kée ne gə́ dəw gə́ njemeekarabasur ɓó mbata meekun ləa gə́ karee el.
25 Rahab, kaiya-dené lé kara loo gə́ yeḛ wa njékaḭkulaje gə́ rəa’g ar dee taa rəw gə́ raŋg lé see nérea neelé ɓa deḛ d’ée ne gə́ dəw gə́ njemeekarabasur tɔ el wa . 26 To gə́ darɔ gə́ kankəmrɔ godo keneŋ wəi mba̰ ndá meekun gə́ lal ra née kara to né gə́ wəi mba̰ tɔ.
Al-muʼmin al-miskiin wa l-khani
1 Ya akhwaani, intu muʼminiin be Rabbina al-majiid Isa al-Masiih wa fi derbah hu, ma waajib tichiifu al-waahid akheer min al-aakhar. 2 Masalan, fi jamaaʼitku al-muʼminiin, ja naadum waahid siid maal laabis khulgaan samhiin marra waahid wa indah khaatim hana dahab. Wa ja aakhar miskiin laabis khalag waskhaan wa mucharrat. 3 Wa intu tikarrumu siid al-maal al-khulgaanah samhiin wa tuguulu leyah : «Alfaddal giddaam, ya l-sayyid» wa tuguulu le l-miskiin : «Haay inta da, yalla agood tihit hinaak !» 4 Wa misil da, khalaas intu chiftu al-waahid akheer min al-aakhar wa hagartu al-miskiin. Wa kan tisawwu misil da, sawweetu nufuusku misil hukkaam al-guluubhum fasliin.
5 Ya akhwaani al-nihibbuku, asmaʼo kalaami. Allah azal al-naas al-masaakiin fi l-dunya di achaan yalgo iimaan ziyaada wa yawrusu al-mamlaka al-Allah waaʼad beeha al-naas al-yihibbuuh. 6 Laakin intu hagartu al-miskiin da. Yaatumman al-yazulmuuku ? Yaatumman al-yakurbuuku wa yathamooku giddaam al-chariiʼa ? Ma siyaad al-maal walla ? 7 Dool humman bas al-yiʼayyuru al-usum al-kariim hana Rabbuku.
8 Be l-sahiih, da adiil kan intu gaaʼidiin titaabuʼu churuut al-Tawraat hana mamlakat Allah al-gaaʼidiin fi l-Kitaab al-buguulu : <Hibb akhuuk misil tihibb nafsak.> 9 Wa laakin kan intu gaaʼidiin tichiifu al-waahid akheer min al-aakhar, intu gaaʼidiin taznubu. Wa churuut al-Tawraat dool yahkumu foogku achaan intu khaatiyiin.
10 Taʼarfu kadar al-naadum al-taabaʼ kulla l-churuut wa laakin khaalaf chart waahid, hu misil khaalaf kulla l-churuut. 11 Achaan Allah gaal : <Ma tazna> wa battaan gaal : <Ma taktul dimme.> Wa kan inta katalt dimme wa laakin ma zaneet, khalaas hasab al-churuut dool, inta khaati. 12 Hajju kalaam adiil wa sawwu amal adiil wa abadan ma tanso kadar Allah yihaasibku hasab wasaaya Allah al-yantu al-hurriiye. 13 Kan naadum ma yarham al-naas, Allah kula ma yarhamah fi yoom al-Hisaab. Wa laakin al-naadum al-yarham al-naas, ma yakhaaf min yoom al-Hisaab.
Al-iimaan wa l-amal
14 Ya akhwaani, ween al-faayde kan naadum buguul hu muʼmin laakin ma yiwassif iimaanah be amalah ? Iimaan nafar da yagdar yinajjiih walla ? 15 Masalan, akuun chiftu akhwaanku walla akhwaatku ma induhum lubaas wa ma induhum cheyy hana akil 16 wa tuguulu leehum : «Amchu aafe, Allah yaftah leeku». Wa chunu al-faayde kan intu ma tantuuhum al-cheyy al-humman hawjaaniin leyah ? 17 Wa khalaas, kan naadum buguul hu indah iimaan laakin ma yiwassifah be amal al-kheer, iimaanah da ma yanfaʼ marra waahid !
18 Laakin akuun naadum yuguul : «Inta indak iimaan wa laakin ana indi amal al-kheer.» Ana nurudd leyah wa nuguul : «Inta ma tagdar tiwassif leyi iimaanak kan ma indak amal al-kheer. Wa kan leyi ana, niwassif leek iimaani be l-amal al-kheer al-nisawwiih.» 19 Inta muʼmin kadar Allah waahid. Da sameh. Hatta l-chawaatiin kula muʼminiin kadar Allah waahid wa laakin yarjufu wa yakhaafo min al-azaab al-yaji fooghum.
20 Inta al-fikrak baatil, ana niwassif leek kadar al-iimaan bala amal ma yanfaʼ. 21 Fakkuru fi abuuna Ibraahiim. Allah jaʼalah saalih be sabab al-amal al-hu sawwaah. Hu khassad yigaddim wileedah Ishaakh dahiiye fi l-madbah. 22 Chiifu, Ibraahiim iimaanah bigi kaamil achaan hu sawwa al-cheyy al-Allah yidoorah. 23 Be misil da bas, tamma al-cheyy al-maktuub fi l-Kitaab al-buguul : <Ibraahiim aaman be kalaam Allah wa fi chaan iimaanah, Allah jaʼalah naadum saalih.> Wa Allah jaʼalah khaliilah. 24 Chiifu, Allah yajʼal al-naas saalihiin be amalhum wa ma be l-iimaan wiheedah.
25 Bigi misil da le Raahaab al-charmuuta kula. Allah jaʼalaaha saalhe be sabab al-cheyy al-hi sawwatah. Wa da wakit hi labbadat al-murassaliin wa maragathum be derib aakhar. 26 Khalaas, taʼarfu kadar jilid bala ruuh ma yanfaʼ. Wa misil da, iimaan bala amal kheer kula ma yanfaʼ.