Ta gə́ Samel ula Israɛlje lé
1 Samel ula Israɛlje lai pana: Aa ooje, ma m’oo ndu sí dɔ taje lai’d gə́ seḭ ulamje ndá ma m’unda mbai lé dɔ sí’g mba̰. 2 Nɛ ɓasinè lé, aaje loo ooje, mbai gə́ a njaa no̰ sí’g lé ɓa aar nee. Ma ndá m’ɓuga ləm, dɔm pudu ləma, ŋganəmje kara d’isi sə sí na̰’d ləm tɔ. Ma lé m’ɔr no̰ si un kudee gə basm ba saar teḛ ɓogənè. 3 Ma ya m’aar nee! Ɔrje goo néramje no̰ Njesigənea̰’g ləm, gə no̰ yeḛ’d gə́ yeḛ wa dəa gə ubu lé ləm tɔ. See na̰ ɓa m’taa maŋg ləa əsé na̰ ɓa m’taa mulayḛ̀je ləa wa. See na̰ ɓa m’ula kəmee ndòo əsé m’ra səa né gə́ kədərə wa. See na̰ ɓa m’taa né jia’g ɓa m’un ne kəm dəa’g wa. Ndá m’a tel ne kar sí ya.
4 Deḛ d’ilá keneŋ pana: I ula kəm sí ndòo el ləm, i ra sə sí né gə́ kədərə el ləma, i taa né ji dəw’g kára kara el ləm tɔ.
5 Yeḛ tel ula dee tɔɓəi pana: Njesigənea̰ to njekoo goo ta lə sí ləm, yeḛ gə́ yeḛ wa dəa gə ubu lé kara to njekoo goo ta lə sí ɓogənè ləm tɔ, to gə́ seḭ iŋgaje né kára kara jim’g el.
Deḛ d’ilá keneŋ pana: Bèe ya, deḛ to njékoo géeje ya.
6 Yen ŋga Samel ula koso-dəwje pana: Njesigənea̰ ɓa ɔr Moyis gə Aaro̰ unda dee ɗaŋg ləm, yeḛ nja ɓa ar bɔ síje-je d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ ləm tɔ . 7 Ɓasinè, aarje gèŋ mba kam m’ɔr kəm ta lə sí no̰ Njesigənea̰’g dɔ némajije lai gə́ Njesigənea̰ ra ar sí ləm, gə ra ar bɔ síje-je ləm tɔ. 8 Loo gə́ Jakob ree Ejiptə mba̰ ndá bɔ síje-je no̰ ɓar Njesigənea̰. Bèe ɓa Njesigənea̰ ula Moyis gə Aaro̰ ar dee d’ar bɔ síje-je d’unda loo mee ɓee’d gə́ Ejiptə teḛ ləm, d’ar dee d’isi loo gə́ nee’g ləm tɔ . 9 Nɛ deḛ d’ar meḛ dee wəi dɔ Njesigənea̰ Ala’g lə dee ndá Njesigənea̰ ya̰ dee ji Sisera’g, mbai dɔ njérɔje gə́ Asɔr ləm, gə ji Pilistije’g ləma, gə ji mbai’d gə́ Moab ləm tɔ ar dee rɔ sə dee . 10 Bèe ɓa deḛ no̰ ɓar Njesigənea̰ pana: Jeḛ n’raje kaiya, mbata jeḛ j’ubaje Njesigənea̰ j’yá̰je ndá jeḛ poleje magə-Baalje gə magə-Astartéje ya. Ɓasinè lé maji kari ɔr sí ji njéba̰je’g lə sí ndá j’a raje né kari-i ya . 11 Yen ŋga Njesigənea̰ ula Jerubaal, gə Bedan, gə Jepte, gə Samel ndá yeḛ ɔr sí ne ji njéba̰je’g lə sí gə́ gugu dɔ sí sub ar sí síje ne lɔm . 12 Tɔɓəi loo gə́ seḭ ooje Nahas, mbai lə Amo̰je gə́ ɔr rɔ ree mba rɔ sə sí ndá seḭ ulamje pajena: Wai! Lé riri kara mbai a ko̰ɓee dɔ sí’g ya. Nɛ lé bèe kara, Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ ya ɓa to mbai lə sí . 13 Ɓasinè aa ooje, mbai gə́ seḭ oreeje ləm, dəjije ləm tɔ lé aa’n. Aa ooje, Njesigənea̰ unda gə́ mbai dɔ sí’g ya. 14 Ɓó lé seḭ ɓəlje Njesigənea̰ ləm, seḭ raje né areeje ləm, seḭ ilaje koji dɔ godndiaje’g ləma, seḭ ɔsje ta lə Njesigənea̰ rəw el ləm tɔ ndá seḭ a naamje kaar Njesigənea̰, Ala’g lə sí, seḭ gə mbai gə́ njeko̰ sí lé na̰’d tɔ. 15 Nɛ ɓó lé seḭ ilaje koji dɔ godndu Njesigənea̰’g el ləm, seḭ toje njékɔs ta lə Njesigənea̰ rəwje ləm tɔ ndá ji Njesigənea̰ a rɔ sə sí to gə́ rɔ ne gə bɔ síje-je bèe ya tɔ. 16 Ɓasinè lé, maji kar sí aarje loo gə́ nee’g mba kooje némɔri gə́ boo gə́ Njesigənea̰ a gə ra kəm sí’g lé. 17 See jeḛ j’isije naḭ kinja koje’g ŋga el wa. M’a dəji Njesigənea̰ ndá yeḛ a k’ar ndi ndaŋg ləm, gə ndi a kər ləm tɔ. Maji kar sí gərje, maji kar sí ooje to gə́ dəji gə́ seḭ dəjije mbai lé to né gə́ kəm ra kəm Njesigənea̰’g el.
18 Samel dəji Njesigənea̰ ndá Njesigənea̰ ar ndi ndaŋg ləm, gə ndi ər ləm tɔ mee ndəa gən ya. Koso-dəwje lai ɓəl Njesigənea̰ gə Samel kədm-kədm. 19 Yen ŋga koso-dəwje lai d’ula Samel pana: Maji kari ra tamaji ta Njesigənea̰ Ala’g ləi mbata kuraje ləi, gə mba kar sí j’wəije el. Mbata kaiyaje lai gə́ jeḛ n’raje lé jeḛ j’ilaje né gə́ kəm ra el dɔ’g, gə mbata dəji gə́ jeḛ n’dəjije mbai lé.
20 Samel ula koso-dəwje pana: Ɓəlje el! Majelje lai neelé seḭ raje ya nɛ lé bèe kara maji kar sí ubaje Njesigənea̰ yá̰je el ndá raje né gə ŋgaw meḛ sí bura arje Njesigənea̰ ya. 21 Ubáje yá̰je el. Ɓó lé bèe el ndá seḭ a ndolèje goo néje gə́ gə mḭdé ba gə́ d’askəm kar sí iŋgaje né keneŋ el ləm, d’askəm kɔr sí kɔm sí tar el ləm tɔ mbata deḛ to néje gə́ gə mḭdé ba ya. 22 Njesigənea̰ lé a kuba koso-dəwje ləa kya̰ dee el mbata lə boo-riɓar ləa gə́ ɓar yaa̰ lé mbata Njesigənea̰ wɔji mée’g njaŋg mba kar sí toje koso-dəwje ləa ya. 23 Ma ɓa yḛ̀ m’a lal ra tamaji ta Njesigənea̰’g mbata lə sí el nà a tel to kaiya gə́ m’a kɔs ne Njesigənea̰ rəw ya. Nɛ m’a ndoo sí rəw gə́ maji ləm gə gə́ danasur lé ləm tɔ. 24 Nɛ ɓəl ya maji kar sí ɓəlje Njesigənea̰ ləm, raje né areeje gə ŋgonkoji gə meḛ sí bura ləm tɔ. Mbata aa ooje boo-némɔrije gə́ yeḛ ra mbata lə sí lé. 25 Nɛ ɓó lé seḭ raje né gə́ majel ndá seḭ a kuduje gə mbai lə sí na̰’d ya.
Samuwiil sallam al-hukum le Chaawuul
1 Wa Samuwiil gaal le Bani Israaʼiil : «Daahu ana simiʼt kulla kalaamku wa darrajt leeku malik. 2 Wa hassaʼ da, daahu induku malik gaaʼid yuguudku. Wa kan leyi ana kamaan, ana bigiit chaayib wa raasi kula bigi abyad. Wa daahu iyaali kula gaaʼidiin maʼaaku wa taʼarfu kadar ana gudtuku min subaayi lahaddi l-yoom. 3 Wa daahu ana waagif giddaamku. Awurdu foogi chahaada giddaam Allah wa giddaam al-malik al-hu masahah wa darrajah. Kan ana chilt toor aw humaar min naadum aw zalamt naadum aw sawweet fasil le naadum, ooruuni ! Kan chilt rachwa min naadum achaan nakhjal minnah wa ma niʼooriih al-sahiih, ooruuni ! Ooruuni achaan ana nikaffiiku al-cheyy al-zalamtuku beyah.»
4 Wa humman gaalo : «La ! Inta ma zalamtina wa la sawweet cheyy fasil le naadum wa la chilt cheyy min naadum.» 5 Wa hu gaal leehum : «Al-yoom Allah chaahid wa l-malik al-hu darrajah kula chaahid kadar intu ma ligiitu foogi eeb waahid kula.» Wa humman gaalo : «Aywa, hu chaahid !»
6 Wa khalaas, Samuwiil gaal le l-chaʼab : «Aywa ! Allah hu bas al-azal Muusa wa Haaruun wa marag juduudku min balad Masir. 7 Wa hassaʼ da, taʼaalu. Ana madluum foogku giddaam Allah. Wa nifakkirku be kulla cheyy al-aadil al-Allah sawwaah leeku intu wa le juduudku. 8 Wa wakit juduudku iyaal Yaakhuub gaaʼidiin fi balad Masir, sarakho le Allah. Wa hu rassal Muusa wa Haaruun maragoohum min balad Masir wa jaaboohum hini. 9 Wa laakin humman niso Allah Ilaahhum wa Allah sallamaahum le Siisra khaayid hana madiinat Haasuur wa le l-Filistiyiin wa le malik Muwaab wa humman haaraboohum. 10 Wa juduudku sarakho le Allah wa gaalo : ‹Aniina aznabna achaan abeena Allah wa abadna asnaam Baʼal wa Achtaruut. Wa laakin hassaʼ da, najjiina min udwaanna wa aniina naʼabuduuk battaan.›
11 «Wa khalaas, Allah rassal Yarbaʼal wa Baaraakh wa Yiftaah wa ana Samuwiil. Wa najjaaku min udwaanku al-muhawwigiinku wa be da, sakantu be amaan. 12 Wa wakit chiftu Nahaach malik Bani Ammuun gamma didduku, gultu : ‹Aniina kula nidooru malik yamluk foogna.› Wa be da kula, abeetu Allah Ilaahku wa hu bas malikku.
13 «Wa hassaʼ da, daahu al-malik al-intu dawwartuuh wa talabtuuh. Wa hu bas al-malik al-Allah darrajah foogku. 14 Wa kan intu khuftu min Allah wa abadtuuh wa simiʼtu kalaamah wa ma isiitu amur Allah Ilaahku wa taabaʼtuuh, intu wa l-malik al-gaaʼid yamluk foogku, da yabga leeku adiil. 15 Laakin kan ma simiʼtu kalaam Allah wa isiitu amrah, Allah yadrubku misil awwal darab juduudku.
Samuwiil khawwaf al-chaʼab
16 «Wa hassaʼ da, taʼaalu wa chiifu al-cheyy al-ajiib al-yisawwiih Allah giddaamku ! 17 Da darat, wakit gatiʼiin al-gameh. Wa hassaʼ bas, ana nasʼal Allah wa hu yinazzil matara wa raʼad. Wa be da, intu tichiifu wa taʼarfu kadar intu sawweetu khata kabiir giddaam Allah wakit intu talabtu minnah malik !»
18 Wa khalaas, Samuwiil saʼal Allah wa Allah nazzal matara wa raʼad fi l-yoom da. Wa kulla l-chaʼab khaafo khoof chadiid min Allah wa min Samuwiil. 19 Wa kulla l-chaʼab gaalo le Samuwiil : «Achhad leena Allah ilaahak le ma numuutu ! Achaan aniina zidna zanib kabiir fi zunuubna be sabab talabna malik.» 20 Wa Samuwiil gaal le l-chaʼab : «Ma takhaafo. Sahiih, intu sawweetu al-khata da. Wa laakin ma tikhallu derib Allah wa aʼabuduuh be kulla guluubku. 21 Ma titaabuʼu al-asnaam achaan humman ma yagdaro yafzaʼooku wa la yinajjuuku. Achaan humman ma naafʼiin.
22 «Wa fi chaan usmah al-aziim, Allah ma yikhalli chaʼabah. Achaan dawwar yisawwiiku intu chaʼabah halaalah. 23 Wa kan leyi ana, ma niwaggif al-duʼa fi chaanku achaan kan ana waggaftah, da zanib didd Allah. Wa waajib niwassifku al-derib al-sameh wa l-adiil. 24 Wa laakin akhaafo min Allah wa aʼabuduuh be sahiih wa be kulla guluubku. Wa fakkuru fi l-ajaayib al-kubaar al-hu sawwaahum leeku. 25 Wa kan sawweetu al-fasaala, tahlako intu wa malikku kula !»
