Balak ula kula ɓar Balaam
1 Israɛlje d’ḭ d’aw ndá d’isi ndag-loo gə́ Moab kel tura baa gə́ Jurdɛ̰ gə́ nu gə́ wɔji dɔ Jeriko njoroŋ.
2 Balak, ŋgolə Sipɔr, oo néje lai gə́ Israɛlje ra gə Amɔrje lé. 3 Bèe ɓa dəwje gə́ Moab lé ɓəl unda dee badə gaŋg dee ləm, d’unda bala tigi-tigi ləm tɔ mbata bula lə Israɛlje gə́ d’isi ree gə́ rɔ dee’g lé. 4 Moabje d’ula ŋgatɔgje gə́ Madian pana: Koso-dəwje neelé d’a gə tuji néje lai gə́ gugu dɔ sí asəna gə maŋg gə́ ton muje lém-lém mee ndɔje’g bèe. Mee ndəa’g neelé Balak, ŋgolə Sipɔr ɓa to mbai gə́ Moab.
5 Yeḛ ula njékaḭkulaje rɔ Balaam’g, ŋgolə Beɔr gə́ si ɓee gə́ Petor ta baa’g, mee ɓee’g lə dəwje ləa mba kar dee ɓaree d’ulá pana: Aa oo, dəwje gə́ d’ḭ Ejiptə lé taa loo pəl-pəl ndá deḛ d’isi mbɔrm’g nee dəb ŋga . 6 Ma m’ra ndòo rɔi’g, maji kari gə́ ree, pata ila ne ndɔl dɔ dəwje’g neelé am mbata siŋga dee ur dɔm’g, banelə yee ɓa m’a kaskəm rɔ ne sə dee ləm, m’a kaskəm tuba dee ne mee ɓee’g ləm tɔ, mbata ma m’gər gao, yeḛ gə́ i tɔr ndui dəa’g ndá ndutɔr nai səa ləm, yeḛ gə́ i ila ndɔl dəa’g kara ndɔl wa dəa ləm tɔ.
7 Ŋgatɔgje gə́ Moab gə ŋgatɔgje gə́ Madian d’ɔd d’aw gə né gə́ ka̰ kar njenékoo lé ji dee’g. Deḛ teḛ rɔ Balaam’g ndá deḛ ndaji taje gə́ Balak pa lé d’aree oo tɔ. 8 Balaam ula dee pana: Maji kar sí toje naŋg nee loondul gə́ nee, ndá m’a kila sí keneŋ gə goo ta gə́ Njesigənea̰ a kulam lé ɓa.
Togə́bè ɓa dəwje gə́ boo neelé to ne rɔ Balaam’g. 9 Ala ree rɔ Balaam’g dəjee pana: See dəwje gə́ to kəi ləi lé to na̰je wa.
10 Balaam ila Ala keneŋ pana: Balak, ŋgolə Sipɔr, mbai gə́ Moab ɓa ula dee rɔm’g mba kar dee d’ulam pana: 11 Aa oo, dəwje gə́ d’ḭ Ejiptə lé taa loo pəl-pəl, maji kam m’aw m’pata m’ila ne ndɔl dɔ dee’g m’ar neḛ, banelə yee ɓa n’a kaskəm rɔ ne sə dee ləm, n’a kaskəm tuba dee ne ləm tɔ.
12 Ala ula Balaam pana: I a kaw sə dee el, i a pata kila ne ndɔl dɔ dəwje’g neelé el to mbata ma m’tɔr ndum dɔ dee’g mba̰.
13 Balaam ḭ ta gə ndɔ ula dəwje gə́ boo lə Balak lé pana: Telje awje ɓee lə sí mbata Njesigənea̰ ɔgm loo kaw sə sí.
14 Dəwje gə́ boo gə́ Moab lé d’ḭ tel d’aw rɔ Balak’g d’aw d’ulá pana: Balaam lé mbad ree sə sí.
15 Balak tel ula dəwje gə́ boo gə́ raŋg gə́ bula d’unda njé gə́ kédé ləm, gə ri dee ɓar unda mar deeje gə́ kédé ləm tɔ. 16 Deḛ teḛ rɔ Balaam’g d’ulá pana: Balak, ŋgolə Sipɔr pa togə́bè pana: Maji kari ar dəw kára kara ɔgi loo ree rɔ neḛ’g el, 17 mbata n’a kila riɓarje ɓəd-ɓəd dɔi’g ləm, n’a ra néje lai gə́ i a gə kula neḛ ləm tɔ, neḛ n’ra ndòo rɔi’g mba kari ree pata ila ne ndɔl dɔ dəwje’g neelé ar neḛ ya.
18 Balaam tel ula kuraje lə Balak lé pana: Ɓó lé Balak a kam kəi ləa gə́ larnda gə larlɔr rusu ya kara m’a kaskəm ra né kára kara gə dɔrɔm el, lé to né gə́ tḛ́ ɓa əsé né gə́ boi kara m’a kaskəm kɔs ne ndukun lə Njesigənea̰ Ala rəw el. 19 Ɓasinè ma m’ra ndòo rɔ sí’g, maji kar sí toje naŋg nee loondul’g nee ɓa mba kam m’gər ta gə́ Njesigənea̰ a kulam lé ɓəi.
20 Ala ree rɔ Balaam’g loondul’g ulá pana: To gə́ dəwje neelé ree ɓari gə́ ɓar lé ndá ḭta aw sə dee, nɛ né gə́ m’ulai ɓa i a ra ya.
21 Balaam ḭta gə ndɔ rad, tɔ kali gir ko̰-mulayḛ̀je’g ləa aw gə dəwje gə́ boo gə́ Moab lé na̰’d.
Ko̰-mulayḛ̀je lə Balaam
22 Oŋg lə Ala ḭ səa pu mbata kaw gə́ yeḛ aw lé, ndá kura lə Njesigənea̰ gə́ dara ree gaŋg rəw nea̰’g gə mba koma̰ səa. Balaam lé si dɔ ko̰-mulayḛ̀je’g ləa, tɔɓəi kuraje ləa joo d’aw səa na̰’d tɔ. 23 Ko̰-mulayḛ̀je lé oo kura lə Njesigənea̰ gə́ dara gə́ aar rəbə gə kiambas gə́ ɔr sɔlee’g gə́ to jia’g, ndá yee ya̰ rəw tel ur mee wala’g. Balaam kunda ko̰-mulayḛ̀je mba kwá kilá rəbə. 24 Kura lə Njesigənea̰ lé ɔd aw aar kila-rəw gə́ unda mee nduúje dana gaŋg, ndògo-bɔrɔ to mbɔr rəwje’g lé joo bɔr. 25 Ko̰-mulayḛ̀je lé oo kura lə Njesigənea̰ lé ndá yeḛ usu rəa kaar ndògo-bɔrɔ’g orè gɔl Balaam kaar ndògo-bɔrɔ’g ndəŋ. Ndá Balaam tel kundá ya tɔɓəi. 26 Kura lə Njesigənea̰ ɔd lam gə́ kédé ndá aw aar loo gə́ njo̰-njo̰’g gə́ loo tel rɔ gə dɔkɔl əsé gə dɔgel godo’g. 27 Ko̰-mulayḛ̀je lé oo kura lə Njesigənea̰ lé ndá yeḛ guru naŋg rug gel Balaam’g. Oŋg lə Balaam ḭ səa pu aree kunda ko̰-mulayḛ̀je lé gə kag. 28 Njesigənea̰ teḛ ta ko̰-mulayḛ̀je aree dəji Balaam ta pana: See ɗi ɓa ma m’ra səi ɓa i kundam ne gɔl munda gə mbəa bèe wa.
29 Balaam tel ila ko̰-mulayḛ̀je’g pana: Mbata i kən səm, ɓó lé kiambas to jim’g ndá m’a tɔli gə́ léegəneeya.
30 Ko̰-mulayḛ̀je tel dəji Balaam pana: See ma m’to ko̰-mulayḛ̀je ləi gə́ i aw ubam aw səm loo ta-ta saar teḛ ɓogənè el wa. See ma m’ra səi né togə́bè ta-ta ya wa.
Ndá yeḛ tel ilá keneŋ pana: Wah!
31 Togə́bè Njesigənea̰ ar kəm Balaam inja ndá Balaam oo kura lə Njesigənea̰ gə́ aar rəbə gə kiambas gə́ ɔr sɔlee’g jia’g lé ndá yeḛ ula dəa naŋg unda barmba dəb kəmee naŋg. 32 Kura lə Njesigənea̰ dəjee pana: See mbata ɗi ɓa i kunda ko̰-mulayḛ̀je ləi gɔl munda gə mbəa wa. Aa oo, ma nja m’teḛ m’ree mba kɔgi rəw mbata ma m’oo to gə́ rəw-kabi to rəw-tuji ya. 33 Ko̰-mulayḛ̀je lé oom ndá yee ɔs nɔm’g tel as gɔl munda mba̰, ɓó lé yee ɔs nɔm’g tel bèe el ndá m’a gə tɔli-i, nɛ yee lé ɓa m’a kyá̰ kəmba.
34 Balaam ula kura lə Njesigənea̰ pana: Ma m’ra kaiya mbata ma m’gər to gə́ i ɓa gaŋg rəw nɔm’g bèe el, ɓasinè ɓó lé i ndigi səm el ndá m’a tel kaw ɓee ŋga.
35 Kura lə Njesigənea̰ lé ula Balaam pana: Aw gə dəwje neelé nɛ taje gə́ m’ulai ɓa i a tel ndaji kar dee ya.
Bèe ɓa Balaam ɔd aw ne gə dəwje gə́ boo lə Balak lé.
Balaam gə Balak d’iŋga na̰
36 Balak oo to gə́ Balaam si ree ndá yeḛ teḛ aw mba tila kəmee, aw saar teḛ ɓee-boo gə́ Moab gə́ to ta baa gə́ Arno̰ gə́ to ŋgaŋ rəw-nim-ɓee. 37 Balak dəji Balaam pana: See m’ula kula m’ɓari el wa. See gelee ban ɓa i ree rɔm’g el wa. See m’askəm kila riɓar dɔi’g el wa.
38 Balaam ila Balak’g pana: Aa oo, ma m’ree rɔi’g mba̰, ɓasinè see m’a kaskəm pata gə́ ban-ban kara to gə́ məəm ndigi wa. Taje gə́ Ala a kula tam’g ɓa m’a kulai ɓəi.
39 Balaam ḭ aw gə Balak na̰’d ndá deḛ teḛ Kirjat-Husɔt. 40 Balak inja maŋgje gə badje gə́ məs ndá yeḛ ula ne ar Balaam gə dəwje gə́ boo gə́ d’isi səa na̰’d lé.
Balaam tɔr ndia dɔ Israɛlje’g
41 Bèlè gə ndɔ, Balak ɔr Balaam aw uba səa dɔ loo gə́ ɓaree Bamot-Baal ar Balaam oo dəb Israɛlje gə́ kudu kára tɔ.
Balaakh malik Muwaab naada Balʼaam
1 Bani Israaʼiil saaro wa nazalo fi kadaadit Muwaab sabaah le bahar al-Urdun mugaabiliin Ariiha. 2-4 Wa fi l-wakit da, Balaakh wileed Siffuur hu bas malik Muwaab. Wa wakit hu chaaf kulla cheyy al-sawwooh Bani Israaʼiil fi l-Amuuriyiin, hu wa chaʼabah al-Muwaabiyiin khaafo min katarat Bani Israaʼiil. Wa wakit chaafoohum, barjalo marra waahid. Wa l-Muwaabiyiin gaalo le kubaaraat Midyaan : «Al-naas dool katiiriin. Humman yidammuru kulla cheyy al-gaaʼid hawaaleena misil al-bagar al-yaakulu al-gechch.»
5 Wa l-malik Balaakh rassal naas le Balʼaam wileed Baʼuur fi hillit Fatuur jamb bahar al-Furaat fi usut chaʼabah. Hu rassal le yikhabbirah wa yuguul leyah : «Daahu fi chaʼab marago min balad Masir wa min al-katara saddo al-ard marra waahid. Wa jo gaabaloona wa nazalo. 6 Wa hassaʼ, taʼaal alʼanhum achaan humman gawiyiin minnina. Wa be da, akuun ana ninnasir fooghum wa natrudhum min al-balad. Achaan ana naʼarif kadar al-naadum al-inta baaraktah yabga mubaarak wa l-laʼantah yabga malʼuun.»
7 Wa kubaaraat Muwaab wa kubaaraat Midyaan chaalo maʼaahum bayaad wa macho le Balʼaam. Wa wakit humman wassalo, khabbarooh be kalaam Balaakh. 8 Wa Balʼaam gaal leehum : «Al-leele arugdu maʼaayi hini wa ambaakir, ana nikhabbirku be kalaam Allah al-yuguulah leyi.»
Wa khalaas, kubaaraat al-Muwaabiyiin gaʼado maʼa Balʼaam. 9 Wa be l-leel, al-Rabb saʼal Balʼaam wa gaal leyah : «Al-rujaal al-maʼaak dool yaatumman ?» 10 Wa Balʼaam gaal le l-Rabb : «Balaakh wileed Siffuur malik Muwaab rassalaahum leyi wa gaal : 11 ‹Daahu fiyah chaʼab katiiriin marra waahid marago min balad Masir. Taʼaal alʼanhum leyi wa be da, akuun ana ninnasir fooghum wa natrudhum.›» 12 Wa l-Rabb gaal le Balʼaam : «Inta wa la tamchi maʼaahum wa la talʼan al-chaʼab da achaan al-chaʼab da mubaarak.» 13 Wa ambaakir fajur, Balʼaam gamma wa gaal le kubaaraat Balaakh : «Gabbulu baladku. Allah aba ma yikhalliini namchi maʼaaku.»
14 Wa kubaaraat Muwaab gabbalo le Balaakh wa gaalo leyah : «Balʼaam aba ma yaji maʼaana.» 15 Wa laakin Balaakh battaan rassal kubaaraat aakhariin katiiriin wa muhimmiin min al-awwal. 16 Wa l-kubaaraat jo le Balʼaam wa gaalo leyah : «Balaakh wileed Siffuur buguul leek ke : ‹Min fadlak, taʼaal leyi ma taaba. 17 Wa ana nicharrifak wa nisawwi leek ayyi cheyy al-tidoorah minni. Min fadlak, taʼaal ! Alʼan leyi al-chaʼab da.›» 18 Wa Balʼaam radda le l-naas al-rassalaahum Balaakh wa gaal : «Kan Balaakh yantiini kulla l-fudda wa l-dahab al-fi beetah kula, ana ma nagdar nisawwi leyah cheyy wa la kabiir wa la sakhayyar didd amur Allah Ilaahi. 19 Wa hassaʼ da, intu kula al-leele agoodu hini lahaddi ana naʼarif al-cheyy al-yuguulah leyi Allah battaan.»
20 Wa be l-leel, al-Rabb hajja le Balʼaam wa gaal leyah : «Kan al-naas dool jo battaan le yinaaduuk, khalaas amchi maʼaahum. Wa laakin sawwi al-cheyy al-ana nuguulah leek bas.» 21 Wa ambaakir fajur, Balʼaam gamma chadda humaartah wa macha maʼa kubaaraat Muwaab.
Balʼaam ziʼil wa dagga humaartah
22 Wa be da kula, Allah khidib le Balʼaam wakit gamma maachi wa khalaas malak Allah wagaf leyah fi l-derib achaan yadharah. Wa Balʼaam raakib fi humaartah wa maʼaayah itneen min khaddaamiinah. 23 Wa wakit al-humaara chaafat malak Allah waagif fi l-derib wa seefah masluul fi iidah, talagat al-derib wa dagachat al-khala. Wa Balʼaam gamma yudugg al-humaara le yijiibha fi l-derib.
24 Wa battaan malak Allah macha wagaf fi l-derib fi bakaan chiyya dayyig al-yufuut ambeen daraadir itneen hana jineenaat inab. 25 Wa wakit al-humaara chaafat malak Allah, lammat fi l-durdur wa asarat rijil Balʼaam fi l-durdur. Wa hu gamma battaan yuduggaha.
26 Wa battaan malak Allah macha giddaam wagaf fi bakaan dayyig marra waahid ma indah faraga al-yufuutu beeha wa la isra wa la zeene. 27 Wa wakit al-humaara chaafat malak Allah, ragadat be Balʼaam. Wa hu ziʼil wa gamma yuduggaha be asaatah. 28 Wa Allah anta khachum le l-humaara achaan tihajji wa gaalat le Balʼaam : «Ana sawweet leek chunu lahaddi tuduggini talaata marraat ?» 29 Wa Balʼaam gaal leeha : «Inti gaaʼide talʼabe beyi wa kan awwal ana indi seef, wakit da ana gataʼt raaski khalaas.» 30 Wa l-humaara gaalat le Balʼaam : «Ana ma humaartak al-gaaʼid tarkab foogi min zamaan lahaddi l-yoom ? Wa yoom waahid kula, ana sawweet cheyy misil da walla ?» Wa Balʼaam gaal : «La, abadan.»
31 Wa fi l-bakaan da, Allah kachaf le Balʼaam wa hu chaaf malak Allah waagif fi ust al-derib wa seefah masluul fi iidah. Wa tawwaali, Balʼaam dangar fi l-ard wa sajad. 32 Wa malak Allah gaal leyah : «Maala daggeet humaartak talaata marraat ? Wa daahu ana jiit le nadharak achaan makhatarak da ma ajabni. 33 Al-humaara chaafatni wa talaata marraat hi baarat minni. Wa kan awwal hi ma baarat minni, wakit da ana kataltak khalaas wa khalleetha hi hayye.» 34 Wa Balʼaam gaal le malak Allah : «Ana aznabt wa ma irift kadar inta bas gaaʼid fi derbi. Wa kan makhatari da ma ajabaak, ana nigabbil.» 35 Wa laakin malak Allah gaal leyah : «Amchi maʼa l-rujaal dool. Wa laakin guul al-kalaam al-ana nuguulah leek bas.» Wa khalaas Balʼaam macha maʼa l-kubaaraat al-rassalaahum Balaakh.
Balaakh laaga Balʼaam
36 Wa wakit Balaakh simiʼ kadar Balʼaam jaayi leyah, hu marag laagaah fi madiinat Iir fi huduud Muwaab jamb waadi Arnuun. 37 Wa Balaakh gaal le Balʼaam : «Maala ma jiit wakit ana rassalt leek awwal marra wa azamtak ? Inta tahsib ana ma nagdar nantiik charaf walla ?» 38 Wa Balʼaam radda leyah wa gaal : «Hassaʼ daahu ana jiit leek ! Wa ana ma nagdar nuguul ayyi cheyy illa l-kalaam al-yuguulah leyi al-Rabb.»
39 Wa Balʼaam macha maʼa Balaakh wa dakhalo fi hillit Kharyat Husuut. 40 Wa Balaakh gaddam dahaaya hana bagar wa khanam wa anta minhum le Balʼaam wa l-kubaaraat al-jo maʼaayah.
Awwal baraka le Bani Israaʼiil
41 Wa ambaakir fajur, Balaakh chaal Balʼaam wa talaʼo fi raas hajar al-binaaduuh Baamoot Baʼal wa min hinaak, humman chaafo nuss min Bani Israaʼiil.
