Israɛlje dum dɔ Kana̰je
1 Mbai gə́ Arad gə́ to dəw gə́ Kana̰ gə́ sí par gə́ dɔkɔl lé oo ta lə Israɛlje to gə́ d’isi d’aw gə́ rəa’g gə rəw gə́ Atarim ndá yeḛ ḭ aw rɔ gə Israɛlje wa njé gə́ na̰je mbuna dee’g . 2 Yen ŋga Israɛlje manrɔ dee d’ar Njesigənea̰ pana: Ɓó lé i ɔm dəwje neelé ji sí’g ndá j’a tuji ɓee-boo lə dee pugudu-pugudu ya.
3 Njesigənea̰ oo ndu Israɛlje ya, bèe ɓa yeḛ ya̰ njé gə́ Kana̰ lé ji dee’g. Togə́bè deḛ manrɔ dee mba tuji dee ne pugudu-pugudu, deḛ ləm, gə ɓee-booje lə dee ləm tɔ, bèe ɓa loo neelé d’unda ne ria lə Ɔrma.
Larkas gə léḛ ndaji ne li
4 Deḛ d’ḭ dɔ mbal gə́ Hɔr d’aw par gə́ rəw gə́ baa-boo gə́ ria lə Baa-kas mba ga̰ gir ɓee gə́ Edɔm’g . 5 Koso-dəwje lé meḛ dee ila kas rəw-kaw dee’g ndá deḛ pata gə́ yèr d’ɔs ne Ala gə Moyis rəw pana: See ban ɓa seḭ ar sí j’undaje loo mee ɓee gə́ Ejiptə n’teḛje mba kar sí j’wəije dɔdilaloo’g wa. Mbata muru godo ləm, mán kara godo ləm tɔ, tɔɓəi nésɔ gə́ kəmndoo neelé teḛ baḭ əm sí’g boi .
6 Gelee gə́ nee ɓa Njesigənea̰ ula ne gə lije gə́ to̰ too to gə́ pər bèe mbuna dəwje’g lé, deḛ to̰ dəwje d’ar dəwje gə́ Israɛl bula d’wəi ne. 7 Koso-dəwje lé ree rɔ Moyis’g d’ulá pana: Jeḛ n’raje kaiya mbata jeḛ m’paje ta gə́ yèr j’ɔsje ne Njesigənea̰ rəw ləm, j’ɔsi ne i rəw ləm tɔ. Bèe ndá maji kari ra tamaji ta Njesigənea̰’g mba karee ɔs lije neelé rɔ sí’g rəw gə́ raŋg.
Ndá Moyis kara ra tamaji mbata lə dəwje lé ya tɔ. 8 Njesigənea̰ ula Moyis pana: Maji kari léḛ lar ndaji ne li gə́ to̰ too to gə́ pər bèe lé ndá nea̰ dɔ kag gə́ tar, nana ɓa gə́ li tea̰ ɓa un kəmee gə́ tar aa ne néndaji li neelé ndá a kaji ya.
9 Moyis léḛ lar gə́ kas ndaji ne li lé nea̰ dɔ kag gə́ tar, bèe ɓa nana ɓa gə́ li tea̰ nɛ yeḛ un kəmee aa ne li gə́ léḛ gə larkas lé ndá aji ya tɔ .
Israɛlje d’aḭ dɔ ɓee gə́ Moab sub
10 Israɛlje d’ḭ d’aw ndá d’wa loo-si dee loo gə́ Obot’g. 11 Deḛ d’ḭ Obot ndá d’aw d’wa loo-si dee par gə́ Ije-Abarim gə́ to dɔdilaloo gə́ wɔji dɔ Moab njoroŋ par gə́ loo-kuba’g lə kàr. 12 D’ḭ lée’g neelé d’aw d’wa loo-si dee mee wəl-loo gə́ Jered’g. 13 D’ḭ keneŋ d’aw d’wa loo-si dee kel tura-baa gə́ Arno̰ gə́ ḭ dɔ naŋg’d lə njé gə́ Amor aw dɔdilaloo’g, mbata Arno̰ lé to rəw-nim-ɓee lə Moabje, gə́ to mbuna njé gə́ Moab’g gə njé gə́ Amor’g. 14 Gelee gə́ nee ɓa, deḛ pa ne mee maktub gə́ ria lə Maktub-Rɔje lə Njesigənea̰ pana: Baheb gə́ to Supa ləm, gə kəm baa gə́ Arno̰ gə́ ula ləma, 15 gə kəm-rəbeeje gə́ d’ḭ par gə́ Ar d’aw njal teḛ rəw-nim-ɓee gə́ Moab ləm tɔ. 16 Deḛ d’ḭ lée’g nee d’aw Beer. Bwa-mán gə́ Beer neelé ɓa to loo gə́ Njesigənea̰ ula Moyis ta keneŋ pana: Mbo̰ koso-dəwje dɔ na̰’d ndá m’a kar dee mán d’ai.
17 Yen ŋga Israɛlje d’ɔs pa nee pana:
Bwa-mán, gə́ teḛ gə mán! Ɔsje pa ulaje ne rɔnduba dəa’g!
18 Bwa-ma̰je gə́ mbaije d’ur dee ləm,
Gə́ mbai dɔ koso-dəwje kara d’ur dee ləm tɔ
Gə kag-mbaije lə dee ləm, gə kag-tɔsje lə dee ləm tɔ!
D’ḭ dɔdilaloo’g d’aw teḛ Matana: d’ḭ Matana d’aw Nahaliel, 19 d’ḭ Nahaliel d’aw Bamot, 20 d’ḭ Bamot d’aw wəl-loo gə́ to dɔ naŋg gə́ Moab, dɔ sém mbal gə́ Pisga gə́ duu dɔ dɔdilaloo lé.
Israɛl dum dɔ mbaije joo gə́ ri dee lə Sihon gə Ɔg
21 Israɛlje d’ula njékaḭkulaje rɔ Sihon’g, mbai lə Amɔrje mba kar dee d’ulá pana: 22 Ya̰ loo ar sí n’dəsje mee ɓee’g ləi, j’a kawje mee ndɔje’g əsé loo nduúje’g el ləm, j’a kaije mán gə́ mee bwa-manje’g el ləm tɔ, j’a njaaje gə rəw-kwɔi lə mbai ya ba saar kunda ne dɔ naŋg ɓee ləi gaŋg.
23 Siho̰ ya̰ loo ar Israɛlje dəs dɔ naŋg ɓee’g ləa el, bèe ɓa yeḛ mbo̰ dəwje ləa lai teḛ aw tila kəm ne Israɛlje gə́ rɔ dɔdilaloo’g, deḛ teḛ Jahas ndá deḛ rɔ gə Israɛlje. 24 Israɛlje tɔl dee gə kiambas, tɔɓəi deḛ taa ɓee ləa un kudee Arno̰ saar teḛ Jabok ləm, saar rəw-nim-ɓee lə njé gə́ Amo̰je ləm tɔ, mbata rəw-nim-ɓee lə njé gə́ Amo̰je lé ŋgəm kègègè. 25 Israɛlje lé taa ɓee-booje lə deḛ lai ndá d’isi mee ɓee-booje’g lə Amɔrje lai, mee ɓee gə́ Esbon ləm, gə ŋgan-ɓeeje lai gə́ gugu dəa sub ləm tɔ. 26 Mbata Esbon lé to ɓee-boo lə Siho̰, mbai lə Amɔrje, yeḛ lé rɔ gə mbai gə́ o̰ ɓee gə́ Moab kédé taa ne ɓeeje lai jia’g saar teḛ Arno̰ tɔ. 27 Gelee gə́ nee ɓa njéno̰paje pa ne pana:
Gə́ reeje Esbon!
Maji kar dee tel gɔl ɓee-boo lə Siho̰ gogo ləm,
Ŋgəmee kègègè ləm tɔ!
28 Mbata pər ḭ Esbon ləm,
Ndo̰ pər ḭ ɓee-boo’g lə Siho̰ ləm tɔ,
Yeḛ roo Ar-Moab ləm,
Gə mbaije gə́ d’isi dɔdərlooje gə́ Arno̰ ləm tɔ .
29 Meeko̰ a koso dɔi’g, i ɓee gə́ Moab!
Seḭ dəwje gə́ Kemos, seḭ saḭje mba̰!
Yeḛ ar ŋganeeje gə́ diŋgam tel to njékaḭ no̰ njéba̰je’g lə dee ləm,
Ya̰ ŋganeeje gə́ dené ar dee tel to ɓərje
Le Siho̰, mbai lə Amɔrje ləm tɔ.
30 Jeḛ n’rɔ deeje gə ɓandaŋgje:
Néje lai tuji ɓee gə́ Esbon saar teḛ Dibo̰:
Jeḛ n’tujije loo saar n’teḛje Nopak ləm,
Saar n’teḛje Médeba ləm tɔ.
31 Israɛlje ra ɓee mee ɓee’g lə Amɔrje. 32 Moyis ula njétənlooje Jajer mba kar dee d’oo, bèe ɓa deḛ taa ɓee-booje gə́ gugu dəa ləm, deḛ tuba Amɔrje gə́ d’isi keneŋ ləm tɔ. 33 Deḛ d’ɔs tel d’un rəw gə́ aw gə́ Basan. Ɔg, mbai gə́ Basan, teḛ tila kəm dee gə koso-dəwje ləa lai mba rɔ sə dee ko̰ɓee gə́ Edrei. 34 Njesigənea̰ ula Moyis pana: Ɓəlee el, mbata m’yá̰ jii’g, yeḛ gə dəwje ləa lai ləm, gə ɓee ləa ləm tɔ, i a ra səa to gə́ i ra ne gə Siho̰, mbai lə Amɔrje gə́ si Esbon bèe lé ya. 35 Togə́bè ɓa deḛ tɔlee, yeḛ gə ŋganeeje gə́ diŋgam, gə dəwje ləa lai, ar dee d’ya̰ dəw kára kara el ndá deḛ taa ɓee ləa tɔ.
Nasur Bani Israaʼiil fi l-Kanʼaaniyiin
1 Wa wakit al-malik Araad al-Kanʼaani al-gaaʼid yaskun fi saharat Nagab simiʼ kadar Bani Israaʼiil jaayiin be derib Ataariim, hu laagaahum wa haarabaahum wa karab minhum masaajiin. 2 Wa baʼad da, Bani Israaʼiil aahado Allah wa gaalo : «Kan dasseet leena al-chaʼab da fi iideenna, aniina kula nidammuru kulla hillaalhum ma nikhallu minhum cheyy.» 3 Wa Allah khibil kalaamhum wa nasaraahum fi l-Kanʼaaniyiin dool. Wa Bani Israaʼiil dammaro kulla l-Kanʼaaniyiin dool wa hillaalhum ma khallo minhum cheyy. Wa sammo al-bakaan da Hurma (maʼanaatah al-damaar).
Dabiib amchideegaat
4 Wa Bani Israaʼiil saaro min jabal Hoor wa macho be l-derib al-yufuut be l-bahar al-Ahmar achaan humman yidooru yihawwugu baʼiid min balad Adoom. Wa laakin fi l-derib, humman ma sabaro. 5 Wa gammo didd al-Rabb wa didd Muusa wa gaalo : «Maala maragtuuna min balad Masir wa jibtuuna le numuutu fi l-sahara di ? Achaan hini ma fi khubza wa la almi wa akilna da, akil ma yanfaʼ. Taar leena khalaas.»
6 Wa khalaas Allah rassal leehum dabiib amchideegaat wa addo katiir min Bani Israaʼiil wa katalaahum. 7 Wa Bani Israaʼiil jo le Muusa wa gaalo leyah : «Aniina aznabna wakit gammeena didd Allah wa diddak inta. Hassaʼ da, achhad leena Allah achaan yibaʼʼid minnina al-dabiib da.»
Wa Muusa chahad leehum Allah. 8 Wa Allah gaal le Muusa : «Asnaʼ daabi amchideegaat wa arfaʼah foog fi uud. Wa ayyi naadum al-addaah daabi kan chaafah, battaan ma yumuut.»
9 Wa khalaas, Muusa sanaʼ daabi hana nahaas wa rafaʼah foog fi uud. Wa wakit daabi yiʼaddi naadum, kan al-naadum da chaaf al-daabi hana l-nahaas da battaan ma yumuut.
Al-chaʼab saaro min bakaan le aakhar
10 Wa Bani Israaʼiil saaro wa nazalo fi Ubuut. 11 Wa battaan saaro min Ubuut wa nazalo fi Iyy Abaariim fi l-sahara sabaah min balad Muwaab. 12 Wa min al-bakaan da, saaro wa nazalo fi khachum waadi Zarad. 13 Wa minnah saaro wa nazalo khaadi le waadi Arnuun wa da l-waadi al-yuchugg al-sahara wa jaayi min turaab al-Amuuriyiin. Wa hu gaaʼid huduud ambeen balad Muwaab wa balad al-Amuuriyiin. 14 Wa fi chaan da, fi kalaam maktuub fi kitaab al-Huruub hana Allah wa l-kalaam da bukhuss madiinat Waahib fi Suufa be wudyaanha wa waadi Arnuun 15 wa rujuulah al-yusubbu ale madiinat Aar yabgo huduud Muwaab.
16 Wa min al-bakaan da, saaro wa nazalo fi hillit Biir. Wa da l-bakaan al-Allah amar Muusa wa gaal leyah : «Limm al-chaʼab wa ana nantiihum almi.» 17 Wa Bani Israaʼiil khanno be l-khine da :
«Atmi, ya biir,
wa ya naas, khannu leeha katiir.
18 Wa l-biir di hafarooha al-kubaaraat
wa gaddooha al-hukkaam
be isay mulukhum
wa isay kheezaraanhum.»
Wa min al-sahara, saaro lahaddi Mattaana 19 wa min Mattaana lahaddi Nahliyiil wa min Nahliyiil lahaddi Baamoot. 20 Wa min Baamoot saaro lahaddi l-waadi al-fi balad Muwaab wa da ale raas jabal al-Fisga al-minnah tinchaaf kulla l-sahara.
Bani Israaʼiil annasaro fi l-muluuk
21 Wa Bani Israaʼiil rassalo naas le Siihuun malik al-Amuuriyiin wa gaalo leyah : 22 «Nidooru nuchuggu ardak wa ma nitallufu al-ziraaʼa wa la chadar al-inab wa ma nacharbo almi biyaarak. Aniina nichiilu al-derib al-usmah Derib al-Malik lahaddi nagtaʼo ardak.» 23 Wa laakin al-malik Siihuun aba ma yanti izin le Bani Israaʼiil yuchuggu ardah. Hu lamma deechah wa marag laaga Bani Israaʼiil fi l-sahara. Wa hu ja fi Yahaas wa haarabaahum le Bani Israaʼiil. 24 Wa laakin Bani Israaʼiil haarabooh wa katalooh be l-seef wa chaalo ardah min waadi Arnuun lahaddi waadi Yabbuukh. Wa laakin wagafo fi l-huduud al-gawiiye hana Bani Ammuun. 25 Wa Bani Israaʼiil chaalo kulla mudun al-Amuuriyiin wa sakano fooghum. Humman sakano fi Hachbuun wa kulla l-hillaal al-taabʼiin leeha.
26 Wa Hachbuun hi madiinat Siihuun malik al-Amuuriyiin al-haarab malik Muwaab al-awwal wa chaal minnah kulla ardah lahaddi waadi Arnuun. 27 Wa be sabab da, al-khannaayiin gaalo :
«Taʼaalu le madiinat al-malik Siihuun
nabnu Hachbuun wa nigawwuuha.
28 Achaan min Hachbuun maragat naar
wa min hillit Siihuun maragat ambalbaala
wa akalat hillit Aar fi balad Muwaab
wa siyaad al-bakaan al-aali
jamb waadi Arnuun.
29 Ya khasaaritki,
ya balad Muwaab !
Ya chaʼab al-ilaahku Kamuuch,
intu addammartu khalaas.
Intu jaʼaltu awlaadku matruudiin
min malik al-Amuuriyiin
wa hasabtu banaatku masjuunaat
fi iideen Siihuun.
30 Wa laakin hassaʼ aniina Bani Israaʼiil
taʼʼanna al-Amuuriyiin be l-huraab
wa dammarnaahum
min Hachbuun lahaddi Diibuun
wa kharabnaahum
min Nuufah lahaddi Miidba.»
31 Wa be misil da, Bani Israaʼiil sakano fi balad al-Amuuriyiin. 32 Wa Muusa rassal naas le yuruukhu madiinat Yaʼziir. Wa Bani Israaʼiil chaalo kulla l-hillaal al-taabʼiin leeha. Wa nahabo al-Amuuriyiin al-saakniin fooghum.
33 Wa baʼad da, Bani Israaʼiil chaalo derib aakhar wa macho ale Baachaan. Wa Oog malik Baachaan marag laagaahum hu wa kulla chaʼabah le yihaaribhum fi Idraʼi. 34 Wa Allah gaal le Muusa : «Ma takhaaf minnah, ana nisallimah leek fi iidak, hu wa kulla chaʼabah wa baladah. Wa inta tisawwi foogah misil inta sawweet foog Siihuun malik al-Amuuriyiin al-hakam fi Hachbuun.»
35 Wa khalaas Bani Israaʼiil annasaro foog Oog malik Baachaan wa katalooh hu wa iyaalah wa kulla chaʼabah lahaddi naadum waahid kula minhum ma faddal. Wa chaalo baladah.
