1 Mbaije 6 - SBA2015 & ShuLatn

Kunda kəi-si-Ala gə́ to gə kəmee

1 Mee ləb gə́ tɔl-sɔ gə dəa rɔ-jinaijoo (480) gə́ orè goo kunda gə́ Israɛlje d’unda ne loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ lé ɓa Salomo̰ unda ne kəi gə́ wɔji dɔ Njesigənea̰, mee ləb gə́ njekɔm’g sɔ gə́ yeḛ o̰ ne ɓee dɔ Israɛlje’g, mee naḭ Jip gə́ to naḭ gə́ njekɔm’g joo lé tɔ.Kəi-Ala gə́ Salomo̰ ra (6.1)

2 Kəi gə́ mbai Salomo̰ unda ar Njesigənea̰ lé ŋgalee as kəmkil dəw rɔ-misa̰ ləm, tadee as kəmkil dəw rɔ-joo ləma, dəree gə́ ḭ gə́ tar as kəmkil dəw rɔ-munda ləm tɔ. 3 Gel jala gə́ to no̰ kəi gə́ to gə kəmee’g lé tadee gə́ un tad-kəi lai lé as kəmkil dəw rɔ-joo, ŋgalee as kəmkil dəw dɔg no̰ kəi’g tɔ. 4 Mbai ra kəmbolè kəi gə ba̰də kag-larje gə́ kədərə keneŋ. 5 Yeḛ unda kəije dɔ maree’g-maree’d gə́ rḛdə gə kaar kəi mbiao̰ aree gugu ne dɔ kəi gə́ to gə kəmee ləm, gə kəi gə́ to gə kəmee doi ləm tɔ, tɔɓəi yeḛ gaŋg mée gugu ne dəa tɔ. 6 Kəi gə́ gel maree’g naŋg lé tadee as kəmkil dəw mi ləm, yeḛ gə́ dana tadee as kəmkil dəw misa̰ ləma, yeḛ gə́ njekɔm’g munda lé as kəmkil dəw siri ləm tɔ mbata yeḛ ar loo gə́ gelee’g gugu ne gir kəi gə́ raga to keneŋ gə mba kar kageeje d’andə kaar kəi gə́ to gə kəmee’g lé el. 7 Loo gə́ d’aar d’unda kəi lé ndá deḛ d’unda gə kɔr mbalje lai gə́ tɔl ya ŋga, ar kaa mo̰ ɓar el ləm, kaa tina ɓar el ləma, nékula gə́ rara kara gə́ to lar lé a koo keaa gə́ ɓar loo kunda kəi’g neelé el ləm tɔ. 8 Tarəw kandə mee ŋgan kəije gə́ gel maree’g naŋg lé to gə́ kel dɔkɔl lə kəi, loo gə́ tuga ɗao-ɗao gə́ tar gə́ ɔr goŋ ɓa d’aw ne mee kəi gə́ dana gə́ dɔ maree’g lé ləm, gə kəi gə́ to dɔ maree’d gə́ njekɔm’g munda lé ləm tɔ. 9 Loo gə́ deḛ tɔl kula kunda kəi lé bém mba̰ ndá Salomo̰ dolè gə kagje gə́ tɔl ləm, gə kunda kag-sɛdrəje ləm tɔ. 10 Kəije kára-kára lai gə́ to dɔ maree’d gə́ gugu gir kəi gə́ to gə kəmee lé yeḛ ar dər dee gə́ ḭ gə́ tar as kəmkil dəw mi, tɔɓəi yeḛ nduna dee kaar kəi gə́ to gə kəmee’g lé gə kunda kag-sɛdrəje tɔ.

11 Njesigənea̰ ula Salomo̰ ta togə́bè pana: I ɓa aw unda kəi lé. 12 Ɓó lé i njaa gə goo godndumje ləm, ɓó lé i ra né gə goo torndumje ləma, ɓó lé i aa dɔ ndukunje ləm njaa keneŋ ləm tɔ ndá m’a kar ta ndukun ləm gə́ m’un m’ar bɔbije Dabid m’wɔji ne dɔi lé a kaw lée’g béréré ya, 13 m’a si mbuna Israɛlje’g ndá m’a kuba koso-dəwje ləm gə́ Israɛl kya̰ dee nda̰ el.

Nénduru mee kəi-si-Ala gə́ to gə kəmee

14 Loo gə́ tɔl kula kunda kəi lé bém mba̰ ndá 15 kaar kəi gə́ mée’g lé Salomo̰ ar dee tɔ kag-sɛdrəje gə́ tɔl dèm-dèm keneŋ, un naŋg ya saar teḛ ne gel dɔga̰’g, tɔɓəi kag-siprɛsje gə́ tɔl lé deḛ tɔs dee naŋg mee kəi’g togə́bè tɔ. 16 Deḛ gaŋg rudu kəi gə́ to gə kəmee as kəmkil dəw rɔ-joo tɔs kag-sɛdrəje gə́ tɔl dee keneŋ, un kudee naŋg saar aw ne kaar kəi gə́ tar ndá deḛ d’ya̰ ne loo mba ra ne kəi gə́ to gə kəmee gə́ to loo gə́ to gə kəmee doi lé tɔ . 17 Ges loo gə́ as kəmkil dəw rɔ-sɔ lé yee ɓa to darɔ kəi gə́ to gə kəmee lé. 18 Kag-sɛdrəje gə́ tɔs mee kəi gə́ to gə kəmee’g lé deḛ tɔl ndaji ne koso-girbai bèe ləm, gə puduje gə́ bə̰dərə bə̰ ləm tɔ ndá aree to gə́ kag-sɛdrə ya bura ɓó dəw oo mbal kára kara keneŋ el.

19 Salomo̰ ar dee ra loo gə́ to gə kəmee doi dan mee kəi gə́ to gə kəmee’g gə mba kunda sa̰duk-manrɔ lə Njesigənea̰ keneŋ. 20 Loo gə́ to gə kəmee doi lé ŋgalee as kəmkil dəw rɔ-joo ləm, tadee as kəmkil dəw rɔ-joo ləma, dəree gə́ ḭ gə́ tar as kəmkil dəw rɔ-joo ləm tɔ. Salomo̰ ar dee d’ɔr giree gə larlɔr gə́ àr ŋgad-ŋgad. No̰ loo gə́ to gə kəmee’g lé deḛ ra loo-nékinjaməs keneŋ gə kag-sɛdrəje ndá d’ɔr giree gə larlɔr. 21 Deḛ d’ɔr mee kəi gə́ to gə kəmee gə larlɔr gə́ àr ŋgad-ŋgad, tɔɓəi deḛ gaŋg mée gə pal-kubu gə́ deḛ tula kúla yeŋgəre gə́ ra gə larlɔr ta’g, aree to no̰ loo gə́ to gə kəmee gə́ deḛ d’ɔr giree gə larlɔr lé tɔ. 22 Kəi gə́ to gə kəmee lé deḛ d’ɔr mée gə larlɔr togə́bè ya bura, tɔɓəi deḛ d’ɔr gir loo-nékinjaməs gə́ to loo gə́ to gə́ kəmee’g lé gə larlɔr ya bura tɔ .

23 Loo gə́ to gə kəmee lé deḛ ndaji Nékundaje gə́ dara joo gə kag-koiyo gə́ mee kɔr’g keneŋ ar ŋgal dee as kəmkil dəw dɔg-dɔg . 24 Nékunda gə́ dara gə́ kára lé bagee as kəmkil dəw mi ləm, ar ta tel bagee gə́ kára aw saar teḛ ne ta tel bagee gə́ kára’g lé ndá as kəmkil dəw dɔg tɔ. 25 Nékunda gə́ dara gə́ njekɔm’g joo kara kea̰ yee as kəmkil dəw dɔg bèe ya tɔ. Nékundaje gə́ dara gə́ joo neelé deḛ ndaji dee d’ar dee d’as na̰ ya joo bɔr. 26 Nékundaje gə́ dara gə́ joo neelé ŋgal dee as kəmkil dəw dɔg-dɔg ya. 27 Salomo̰ ar dee d’unda Nékundaje gə́ dara neelé dan mee kəi gə́ to gə kəmee doi’g kɔrɔg. Deḛ naji bag dee ar bag yee gə́ dɔtar ɔrɔ kaar kəi gə́ kára ləm, bag yee gə́ njekɔm’g joo ɔrɔ kaar kəi gə́ kára ləm tɔ, ndá ar ta tel bag dee iŋga na̰ rib dan mee kəi gə́ to gə kəmee doi’g lé. 28 Nékundaje gə́ dara lé Salomo̰ ar dee d’ɔr gir dee gə larlɔr.

29 Kaar kəi gə́ to gə kəmee doi lé yeḛ ar dee tɔl kagje gə́ mée’g gə giree’g ndaji ne Nékundaje gə́ dara gə kam tumburje gə puduje gə́ bə̰dərə bə̰ keneŋ. 30 Dɔ naŋg’d gə́ mee kəi’g neelé d’ɔr gə larlɔr mée gə́ kəi ləm, gə giree gə́ raga ləm tɔ.

31 Deḛ ra tarəwkəi gə́ to gə kəmee ar tabidi rəbeeje joo gə́ ra gə kag-koiyoje gə́ mee kɔr’g to keneŋ ar tad tarəwkəi gə kageeje na̰’d lé as tad kəi gə́ kaiyee loo mi tɔ. 32 Tarəwkəije gə́ joo lé deḛ ra gə kag-koiyo gə́ mee kɔr’g. Deḛ tɔl kagje ndaji ne Nékundaje gə́ dara gə kam tumburje gə puduje gə́ bə̰dərə bə̰ keneŋ ndá d’ɔr gir dee gə larlɔr tɔ. Tɔɓəi d’ɔr gir Nékundaje gə́ dara gə kam tumburje gə larlɔr tɔ.

33 Tarəwkəi gə́ to gə kəmee lé deḛ ra kageeje joo gə kag-koiyo gə́ mee kɔr’g ar tadee as tad kəi gə́ kaiyee loo sɔ ləm, ar tabidi rəbeeje gə́ ra gə kag-siprɛsje to keneŋ ləm tɔ. 34 Tabidi rəbeeje kára-kára lé deḛ ra gə kagje joo-joo gə́ tɔl dee ɓa d’unda dee na̰’d ɓəi. 35 Deḛ ndaji Nékundaje gə́ dara gə kam tumburje gə puduje gə́ bə̰dərə bə̰ keneŋ tɔɓəi deḛ d’ɔr gir dee gə larlɔr d’o̰ ne dɔ néje gə́ ndaji lé tɔ.

36 Deḛ d’unda mbalje gə́ tɔl dee goo na̰’d ŋgen-ŋgen gun munda aree to gadloo gə́ to no̰ tarəwkəi’g ɓa kunda kag-sɛdrəje gə́ tɔl goo na̰’d dɔ’g as gun kára tɔ.

37 Mee ləb gə́ njekɔm’g sɔ mee naḭ Jip’g lé ɓa deḛ tum gin kəi lə Njesigənea̰ keneŋ ndá, 38 mee ləb gə́ njekɔm’g dɔg-giree-kára mee naḭ Bul gə́ to naḭ gə́ njekɔm’g jinaijoo lé ɓa, deḛ tɔl kəije lai gə goo leje gə́ d’wɔji lé tɔ.

Salomo̰ ra kula kunda kəi neelé as ləb siri.

Buna beet Allah

1 Wa l-malik Suleymaan bada buna beet Allah be 480 sana baʼad marigiin Bani Israaʼiil min balad Masir. Wa da fi l-sana al-raabʼe hana hukmah fi Bani Israaʼiil wa fi l-chahar al-usmah Ziyu wa hu al-chahar al-taani hana l-sana. 2 Wa l-beet al-Suleymaan banaah le Allah da tuulah 60 duraaʼ wa urdah 20 duraaʼ wa tuulah foog kamaan 30 duraaʼ. 3 Wa giddaam beet Allah, fiyah khurfa hana madkhal al-urdaha 20 duraaʼ maʼa urd al-beet sawa wa tuulha 10 duraaʼ giddaam al-beet. 4 Wa l-beet da rakkabo leyah chabaabiik wa saddoohum be hadiid madfuur.

5 Wa bano buyuut barra fi tuul al-durdur hana l-bakaan al-mukhaddas wa l-bakaan al-mukhaddas marra waahid. 6 Wa l-gasir al-tihtaani urdah 5 duraaʼ wa l-ustaani urdah 6 duraaʼ wa l-taalit urdah 7 duraaʼ achaan durdur hana beet Allah ma indah nafs al-tukhun fi kulla tuulah foog. Wa tukhnah ma mutasaawi fi ayyi gasir. Wa be da, al-maraadiis al-yisabbutu al-beet ma yadkhulu fi l-durdur hana beet Allah.

7 Wa l-buna hana beet Allah da sawwooh be hujaar mujahhaziin al-gataʼoohum gubbaal. Wa be da, ma binsamiʼ daribiin hana mitraga wa la faas wa la aala aakhara hana hadiid fi lubb beet Allah wakit gaaʼidiin yabnuuh.

8 Wa l-baab al-yadkhulu beyah al-gasir al-ustaani gaaʼid be nuss al-zeene hana beet Allah. Wa yarkabo fi l-gasir al-ustaani da be ataba wa min hinaak, yarkabo battaan fi l-gasir al-foogaani.

9 Wa baʼad Suleymaan kammal buna beet Allah, khatta leyah maraadiis hana arz wa sadda raasah be khachab. 10 Wa bana al-buyuut barra fi tuul al-durdur hana l-beet al-mukhaddas wa ayyi beet tuulah 5 duraaʼ wa lammaahum maʼa durdur al-beet al-mukhaddas be hatab al-arz.

11 Wa Allah hajja le Suleymaan wa gaal : 12 «Daahu inta gaaʼid tabni leyi al-beet da. Wa kan tamchi hasab gawaaniini wa titaabiʼ churuuti wa tahfad wasiiyaati wa titabbighum, khalaas ana nihaggig al-kalaam al-gultah fi chaanak wa da l-kalaam al-gultah le abuuk Dawuud. 13 Wa ana naskun fi lubb chaʼabi Bani Israaʼiil wa abadan ma nikhalliihum.»

Jammiliin lubb beet Allah

14 Wa baʼad kammal buna beet Allah, Suleymaan 15 sadda kulla daakhal al-beet min tihit lahaddi foog be khachab al-arz. Wa turaabah kula saddaah be khachab al-sarwi. 16 Wa fi lubb al-beet daakhal, bana khurfa khaassa wa da l-bakaan al-mukhaddas marra waahid. Tuulah yisaawi 20 duraaʼ wa saddaah be khachab al-arz min tihit lahaddi foog.

17 Wa l-bakaan al-faddal min al-khurfa al-kabiire hana beet Allah gaaʼid giddaam al-bakaan al-mukhaddas marra waahid wa tuulah yisaawi 40 duraaʼ. 18 Wa khachab al-arz al-saddo beyah al-bakaan al-mukhaddas min daakhal, nagacho foogah suwar hana bukhas wa zuhuur mufattahiin. Wa saddo kulla l-bakaan al-mukhaddas da be khachab al-arz. Wa be da, hajar waahid kula ma binchaaf.

19 Wa daakhal beet Allah, Suleymaan bana al-bakaan al-mukhaddas marra waahid da le yukhuttu foogah sanduug muʼaahadat Allah. 20 Wa l-bakaan al-mukhaddas marra waahid tuulah 20 duraaʼ wa urdah 20 duraaʼ wa tuulah foog kula 20 duraaʼ. Wa Suleymaan masah lubbah be dahab saafi. Wa sawwa mukhbar kula min hatab al-arz wa masahah be dahab. 21 Wa Suleymaan masah lubb al-beet da be dahab saafi wa allag salaasil hana dahab giddaam al-bakaan al-mukhaddas marra waahid al-mamsuuh be dahab. 22 Wa khalaas be da, hu masah be dahab saafi kulla l-beet wa l-mukhbar al-khattaah giddaam al-bakaan al-mukhaddas marra waahid.

23 Wa fi lubb al-bakaan al-mukhaddas marra waahid, sanaʼ tamaasiil hana makhluugiin samaawiyiin itneen be hatab al-zaytuun. Wa ayyi waahid tuulah foog 10 duraaʼ. 24 Wa ayyi makhluug samaawi indah janaahe itneen. Wa tuul al-jinh al-waahid 5 duraaʼ wa l-jinh al-aakhar kula tuulah 5 duraaʼ. Wa min taraf jinhah al-waahid le jinhah al-aakhar, tuulah 10 duraaʼ. 25 Wa tuul al-makhluugiin al-samaawiyiin al-itneen dool sawa sawa yaʼni 10 duraaʼ ayyi waahid. Wa chakilhum kula waahid. 26 Wa ayyi waahid min al-makhluugiin al-samaawiyiin dool tuulah foog 10 duraaʼ. 27 Wa Suleymaan khatta al-makhluugiin al-samaawiyiin dool daakhal fi lubb al-bakaan al-mukhaddas marra waahid. Wa l-makhluugiin al-samaawiyiin dool mumattitiin janaaheehum wa jinh hana l-makhluug al-samaawi al-waahid yilammis al-durdur be hini wa jinh hana l-makhluug al-samaawi al-aakhar yilammis al-durdur be hinaak. Wa misil da, janaaheehum al-aakhariin kamaan laammiin sawa fi ust al-beet, jinh maʼa jinh. 28 Wa l-tamaasiil hana l-makhluugiin al-samaawiyiin al-itneen dool, masahaahum be dahab.

29 Wa fi kulla l-daraadir al-daakhal hana l-khuraf al-itneen hana beet Allah, nagach suwar hana makhluugiin samaawiyiin wa chadar nakhal wa zuhuur mufattahiin. 30 Wa hu masah ard al-khuraf al-itneen dool be dahab. 31 Wa fi madkhal al-bakaan al-mukhaddas marra waahid, sawwa baab abdalfiteen be hatab al-zaytuun. Wa l-hatab al-yirakkubu foogah al-baab da, tuulah yisaawi al-khumus hana l-durdur. 32 Wa l-biibaan al-itneen hana l-baab abdalfiteen dool, sawwaahum be hatab al-zaytuun. Wa nagach fooghum suwar hana makhluugiin samaawiyiin wa chadar nakhal wa zuhuur mufattahiin wa masahaahum be dahab. Al-makhluugiin al-samaawiyiin wa l-nakhal kulluhum ke masahaahum be dahab.

33 Wa sawwa nafs al-cheyy le l-baab hana madkhal beet Allah. Wa l-hatab al-yirakkubu foogah al-baab da sawwaah be hatab al-zaytuun wa tuulah yisaawi al-rubuʼ hana l-durdur. 34 Wa sawwa biibaan itneen be hatab al-sarwi al-induhum rubaat ambeenaathum wa l-waahid yintabig fi l-aakhar. 35 Wa fi l-biibaan dool, nagach suwar hana makhluugiin samaawiyiin wa chadar nakhal wa zuhuur mufattahiin wa masahaahum be dahab.

36 Wa l-fadaay al-dakhlaaniiye, hawwagha be talaata roog hana hajar manguuch. Wa fi raas al-talaata roog hana hajar, khatta roog waahid hana hatab al-arz. 37 Wa asaas beet Allah, khattooh fi l-sana al-raabʼe hana hukum Suleymaan fi l-chahar al-usmah Ziyu. 38 Wa fi sanit 11 hana hukmah fi l-chahar al-usmah Buul yaʼni fi l-chahar al-taamin, buna hana l-beet da kammal marra waahid hasab al-waajib leyah. Wa Suleymaan bana al-beet da fi muddit sabʼa sana.