Loo ko̰ɓee lə Ahas
2Mb 16.1-71 Ahas lé ləbee as rɔ-joo ɓa yeḛ tel to mbai ɓəi ndá yeḛ si Jerusalem o̰ ne ɓee as ləb dɔg-giree-misa̰. Yeḛ ra né gə́ danasur kəm Njesigənea̰’g to gə́ keaje Dabid bèe el. 2 Yeḛ un dɔ gɔl mbaije gə́ Israɛl ndá yeḛ léḛ néndajije mbata lə magə-Baalje ləm, 3 yeḛ tuu néje gə́ ə̰də sululu mee wəl-loo’g lə Hinɔmje ləma, yeḛ roo ŋganeeje ndaji ne néraje lə ginkoji dəwje gə raŋg gə́ mina̰ gə́ Njesigənea̰ tuba dee no̰ Israɛlje’g lé ləm tɔ. 4 Yeḛ inja nékinjanéməsje gə tuu néje gə́ ə̰də sululu dɔ looje gə́ ndəw’g ləm, gə dɔdərlooje’g ləma, gə gel kagje gə́ to təb ləm tɔ.
5 Njesigənea̰, Ala ləa ubá yá̰ ji mbai gə́ Siri ndá Aramje dum dəa d’wa ne koso-dəwje ləa bula gə́ ɓər d’aw sə dee Damas. Yeḛ ubá yá̰ ji mbai’d gə́ Israɛl to aree dum dəa tɔ .
6 Pékak, ŋgolə Remalia tɔl Judaje gə́ to bao-rɔje lai mee ndɔ gə́ kára ba ya as tɔl-dɔg-loo-tɔl gə dɔ dee rɔ-joo (120.000) mbata deḛ d’uba Njesigənea̰, Ala lə bɔ deeje-je d’yá̰. 7 Jikri, bao-rɔ gə́ Eprayim tɔl Maaséja, ŋgolə mbai ləm, gə Asrikam, mbai dɔ njémeekəije lə mbai ləma, gə Elkana, njekorè goo mbai ləm tɔ. 8 Israɛlje d’wa ŋgako̰ deeje gə́ mbuna dee’g ya gə́ ɓərje tɔl-dɔg-loo-tɔl-joo (200.000), deḛ gə́ to denéje gə ŋganje gə́ diŋgam gə njé gə́ dené tɔɓəi deḛ d’unda dee banrɔ d’odo ne néje lə dee yaa̰ d’aw ne Samari tɔ.
9 Njetegginta lə Njesigənea̰ kára ria lə Oded si lé gən lé tɔ. Yeḛ aw tila kəm njérɔje gə́ d’ḭ Samari ndá yeḛ ula dee pana: Aa ooje, mee Njesigənea̰, Ala lə bɔ síje-je ea̰ dɔ Judaje’g aree uba dee ya̰ dee ji sí’g ar sí tɔl deeje ne gə oŋg-boo gə́ aw njal teḛ mee dara’g lé. 10 Bèe ɓa ɓasinè seḭ ə̰jije meḛ sí’g gə mba kwaje Judaje gə Jerusalemje gə́ ɓərje lə sí gə́ diŋgam gə njé gə́ dené. Nɛ seḭje kara see ta wa dɔ sí no̰ Njesigənea̰, Ala’g lə sí to el wa. 11 Maji kar sí ooje ta ləm mba kya̰ ŋgako̰ síje gə́ seḭ wa deeje gə́ ɓər mbuna sí’g lé ar deeje tel d’aw, mbata boo-oŋg lə Njesigənea̰ ɔm dɔ sí’g ya.
12 Njé gə́ na̰je mbuna mbaije’g lə Eprayimje gə́ ri dee lə Ajaria, ŋgolə Jokana, gə Berekia, ŋgolə Mesilemot, gə Ejekias, ŋgolə Salum, gə Amasa, ŋgolə Hadlai d’ḭ d’ɔs deḛ gə́ d’ḭ loo-rɔ’g lé ŋgərəŋ 13 d’ula dee pana: Ɓərje neelé seḭ a reeje sə dee loo gə́ nee’g el. Mba kar ta wa ne dɔ síjeḛ no̰ Njesigənea̰’g lé ɓa seḭ ndigije karje kaiya lə sí gə néra majelje lə sí ḭ ne dɔ maree’g. Jeḛ lé ta wa dɔ sí yaa̰ mba̰. Bèe ɓa boo-oŋg lə Njesigənea̰ ɔm ne dɔ Israɛlje’g lé tɔ.
14 Yen ŋga njérɔje lé d’uba ɓərje gə nébanrɔje lé d’ya̰ naŋg no̰ mbaije’g ləm, gə no̰ koso-dəwje’g lai ləm tɔ. 15 Togə́bè ɓa dəwje gə́ ɓar ri dee mba̰ lé d’ḭ taa ɓərje neelé, nébanrɔje neelé d’ar dee-deḛ gə́ rɔ dee to kari ba lé d’iŋga ne kubuje gə négɔlje ləm, d’ar dee d’usɔ né gə d’ai né ləm, deḛ ndəm dee gə ubu ləma, deḛ gə́ siŋga dee godo lé d’odo dee dɔ mulayḛ̀je-je’g d’aw sə dee Jeriko, ɓee-boo gə́ tumburje to keneŋ rɔ ŋgako̰ deeje’g ləm tɔ. Tɔɓəi deḛ tel d’aw Samari gogo tɔ.
Ahas dəji Asirije mba kar dee ree la səa
2Mb 16.7-2016 Mee ndəa’g neelé Ahas ula kula rɔ mbaije gə́ Asiri dəji dee gə mba kar dee ree la səa tɔ. 17 Edɔmje ree rɔ gə Judaje ya tɔɓəi ndá d’wa dee ɓər d’aw sə dee. 18 Pilistije d’ur mee ɓee-booje gə́ to mee ndag-loo gə́ wɔji dɔ dɔkɔl lə Juda ndá deḛ taa Bet-Semes, gə Ajalo̰, gə Gederot, gə Soko gə ɓee-kogoje ləa, gə Timna gə ɓee-kogoje ləa, gə Gimjo gə ɓee-kogoje ləa ndá deḛ d’isi keneŋ tɔ. 19 Mbata Njesigənea̰ ar Judaje tel d’oso kul mbata Ahas, mbai gə́ Israɛl lé ɔs Judaje ar dee d’ya̰ rɔ dee dan néraje gə́ kori-kori’g ləm, yeḛ ra kaiya ɔs ne ta lə Njesigənea̰ rəw ləm tɔ.
20 Tilgat-Pilneser, mbai gə́ Asiri ree rɔ səa ra səa asəna gə njeba̰ bèe ɓó la səa el. 21 Mbata Ahas odo néje gə́ mee kəi’g lə Njesigənea̰ ləm, gə mee kəi’g lə mbai ləma, gə ka̰ ŋgan-mbaije ləm tɔ mba kaw ne kar mbai gə́ Asiri asəna gə nénoji bèe, nɛ yeḛ ra né kára kara gə mba la ne səa el. 22 Loo gə́ mbai Ahas lé si dan nékəmndoo’g bèe kara yeḛ ra kaiya kəmee gə́ kédé-kédé ɔs ne ta lə Njesigənea̰ rəw ya ɓəi. 23 Yeḛ inja nékinjanéməsje ar magəje lə Damasje gə́ dumee gə rɔ lé ndá yeḛ pana: Mbata magəje lə mbaije gə́ Siri lé ree la sə dee bèe ɓa m’inja ne nékinjanéməsje m’ar dee gə mba kar dee ree la ne səm-ma bèe tɔ. Nɛ deḛ lé tel to gə́ nétuga gɔlee-yeḛ gə Israɛlje lai ar dee d’oso ne. 24 Ahas mbo̰ nékulaje gə́ to mee kəi’g lə Ala ndá yeḛ təd nékulaje gə́ mee kəi’g lə Ala njigi-njigi ya. Tɔɓəi yeḛ udu tarəwkəije lə Njesigənea̰ ndá yeḛ ra loo-nékinjanéməsje mba kar magəje loo tɔ-rəwje gə́ Jerusalem lai tɔ. 25 Yeḛ unda dɔ looje gə́ ndəw mee ɓee-booje’d gə́ Juda kára-kára lai gə mba kar dee tuu néje gə́ ə̰də sululu keneŋ kar magəje. Yeḛ ra togə́bè ar mee Njesigənea̰, Ala lə bɔbeeje-je ḭ ne səa pu dəa’g ya.
26 Ges sorta néraje ləa gə néje lai gə́ yeḛ ra kédé gə njé gə́ gogo lé deḛ ndaŋg taree mee Maktub-sortaje’g lə mbaije gə́ Juda gə Israɛl ya tɔ. 27 Ahas wəi ndá deḛ dubee mee ɓee-boo gə́ Jerusalem mbata deḛ dubee mee dɔɓar’d gə́ wɔji dɔ mbaije gə́ Israɛl el. Ndá Ejekias, ŋgonee ɓa o̰ ɓee toree’g ya .
Ahaaz bigi malik fi Yahuuza
1 Wa Ahaaz indah 20 sana wakit bigi malik wa hakam 16 sana fi Madiinat al-Khudus. Wa hu ma sawwa al-adiil giddaam Allah misil jiddah Dawuud. 2 Wa laakin hu taabaʼ derib muluuk mamlakat Israaʼiil wa hu kula sawwa asnaam le ibaadat al-ilaah Baʼal. 3 Wa hu gaddam bakhuur fi waadi Bani Hinnuum wa gaddam iyaalah wa harragaahum fi l-naar. Wa da nafs al-muharramaat al-sawwoohum al-umam al-Allah galaʼ minhum arduhum wa antaaha le Bani Israaʼiil. 4 Wa Ahaaz gaddam dahaaya wa harrag bakhuur fi l-bakaanaat al-aaliyiin hana ibaadat al-asnaam wa fi ruuse al-jibaal wa tihit ayyi chadara khadra.
5 Wa khalaas, Allah Ilaahah sallamah fi iid malik balad Araam. Hu haarabah wa karab minnah naas katiiriin wa sawwaahum masaajiin wa waddaahum madiinat Dimachkh. Wa battaan, Allah sallamah fi iid Fagah wileed Ramalya malik mamlakat Israaʼiil wa hu kula annasar foogah nasur kabiir. 6 Wa fi yoom waahid, Fagah katal 120 000 raajil min mamlakat Yahuuza kulluhum rujaal fahaliin. Wa da achaan humman abo Allah Rabb juduudhum. 7 Wa Zikri raajil faaris hana gabiilat Afraayim katal Maʼasiiya wileed al-malik wa Azrikhaam muraakhib gasir al-malik wa Alikhaana naayib al-malik. 8 Wa askar mamlakat Israaʼiil karabo min akhwaanhum Bani Yahuuza 200 000 awiin wa awlaad wa banaat. Wa nahabo khaniime katiire wa waddooha fi madiinithum al-Saamira.
9 Wa hinaak fi l-Saamira, fiyah nabi Allah usmah Udeed. Hu marag laagaahum le l-askar al-gabbalo al-Saamira wa gaal leehum : «Daahu khadab Allah Rabb juduudku nazal fi Bani Yahuuza wa hu sallamaahum leeku. Wa intu kamaan kataltuuhum bala mahanna lahaddi khabar moothum da talaʼ fi l-sama. 10 Wa hassaʼ, intu tidooru tisawwuuhum le naas balad Yahuuza wa sukkaan Madiinat al-Khudus dool abiid wa khadiim. Wa be misil da, tabga khaatiyiin giddaam Allah Ilaahku. 11 Hassaʼ da, asmaʼo kalaami. Atulgu al-masaajiin al-karabtuuhum min akhwaanku achaan khadab Allah al-muhrig jaayi foogku.»
12 Wa kubaaraat waahidiin min gabiilat Afraayim kula gammo didd al-rujaal al-gabbalo min al-harib. Wa l-kubaaraat dool humman Azarya wileed Yuuhanaan wa Barakya wileed Machillimuut wa Yahizkhiiya wileed Challuum wa Amaasa wileed Hadlaay. 13 Wa gaalo leehum : «Ma waajib tijiibu al-masaajiin dool hini. Aniina hassaʼ kula khaatiyiin giddaam Allah wa tidooru tiziidu fi zunuubna wa khataayaana walla ? Khataayaana katiiriin wa daahu khadab Allah jaayi foogna, ya Bani Israaʼiil !»
14 Wa khalaas, al-askar talago al-masaajiin wa l-khaniime giddaam al-kubaaraat wa kulla l-chaʼab. 15 Wa naas al-kallafoohum gammo wa chajjaʼo al-masaajiin wa chaalo min al-khaniime wa labbasoohum le kulla l-aryaaniin. Wa antoohum khulgaan wa niʼle wa akil wa charaab wa sabbo leehum dihin fi awaawiirhum. Wa rakkabo fi hamiir al-naas al-ma yagdaro yuruukhu wa waddoohum le akhwaanhum fi Ariiha al-binaaduuha madiinat al-nakhal. Wa baʼad da, gabbalo al-Saamira.
Ahaaz dawwar fazaʼ min malik Achuur
16 Wa fi l-wakit da, Ahaaz malik mamlakat Yahuuza rassal le malik balad Achuur achaan yaji yafzaʼah. 17 Wa da, achaan al-Adoomiyiin battaan jo wa haarabo mamlakat Yahuuza wa karabo naashum wa waddoohum masaajiin. 18 Wa fi nafs al-wakit, al-Filistiyiin kula jo hajamo sahalat Chafiila wa mantagat al-junuub hana balad Yahuuza. Wa humman chaalo hillaal Beet Chams wa Ayyaluun wa Gadiiruut. Wa battaan chaalo hillaal Suuku wa Timna wa Gimzu wa l-hillaal al-taabʼiin leehum. Wa sakano fi kulla l-hillaal dool. 19 Allah gaaʼid yimaskin mamlakat Yahuuza be sabab Ahaaz malikhum, hu al-lazza Bani Yahuuza yisawwu al-zanib wa be nafsah kula isi Allah.
20 Wa Takhlat Falaasar malik balad Achuur ja le Ahaaz laakin ma fazaʼah, ja daayagah. 21 Wa Ahaaz chaal al-kanz al-fi beet Allah wa fi gasir al-malik wa fi buyuut al-masaaʼiil wa antaah le malik balad Achuur misil hadiiye. Wa laakin be da kula, ma ligi minnah ayyi fazaʼ. 22 Wa wakit hu gaaʼid fi l-diige kula, al-malik Ahaaz gaaʼid yaʼasa Allah. 23 Hu gaaʼid yigaddim dahaaya le ilaahaat madiinat Dimachkh al-hazamooh wa gaal fi nafsah : «Ilaahaat malik balad Araam fazaʼo naashum. Kan misil da, ana kula nigaddim leehum dahaaya achaan yafzaʼooni.» Wa laakin da sabbab damaar leyah hu wa le kulla Bani Israaʼiil.
24 Wa Ahaaz lamma kulla l-muʼiddaat hana beet Allah wa kassaraahum wa baʼad da, gaffal biibaan beet Allah. Wa sawwa le nafsah madaabih fi ayyi bakaan fi Madiinat al-Khudus. 25 Wa bana bakaanaat aaliyiin fi kulla hillaal balad Yahuuza le yiharrugu fooghum al-bakhuur le ilaahaat aakhariin. Wa be misil da, hu khaddab Allah Rabb juduudah.
26 Wa l-baagi min amal Ahaaz wa kulla cheyy al-sawwaah min al-bidaaya le l-nihaaya maktuubiin fi kitaab muluuk Bani Yahuuza wa Bani Israaʼiil. 27 Wa Ahaaz maat wa lihig abbahaatah wa dafanooh fi Madiinat al-Khudus wa laakin ma satarooh fi khubuur muluuk Bani Israaʼiil. Wa wileedah Hizkhiiya hakam fi badalah.
