Amasia gə́ to mbai gə́ Juda lé
2SgI 25.1-42SgI 11-122SgI 17-28, 2SgI 26.1-21 Ləb ko̰ɓee lə Joas, ŋgolə Joakas, mbai gə́ Israɛl gə́ njekɔm’g joo lé Amasia, ŋgolə Joas, mbai gə́ Juda ɓa un kudu ko̰ɓee. 2 Yeḛ ra ləbee rɔ-joo-giree-mi ɓa tel to mbai ndá yeḛ si Jerusalem o̰ ne ɓee as ləb rɔ-joo-giree-jinaikara. Kea̰je ria lə Joadan, yeḛ to dəw gə́ Jerusalem. 3 Yeḛ ra né gə́ danasur kəm Njesigənea̰’g, nɛ lé bèe ya kara yeḛ ra né to gə́ keaje gə́ Dabid ra lé el, yeḛ ra né aree as gə ka̰ bɔbeeje Joas ya béréré tɔ. 4 Né kára ba lé, dɔ looje gə́ ndəw lé yeḛ ar dee godo el, dəwje d’aw d’inja nékinjanéməsje gə roo néje gə́ ə̰də sululu dɔ looje gə́ ndəw’g lé ya ɓəi.
5 Loo gə́ ɓeeko̰ lé to njaŋg meḛ jia’g mba̰ ndá yeḛ tɔl kuraje ləa gə́ tɔl bɔbeeje Joas gə́ to mbai lé. 6 Nɛ yeḛ ar dee tɔl ŋgalə njétɔl bɔbeeje-je lé el gə goo ta gə́ ndaŋg mee maktub godndu’g lə Moyis, loo gə́ Njesigənea̰ aree ne ndukun neelé pana: D’a kar bɔ ŋganje d’wəi mbata lə kaiya ra ŋgan deeje el ləm, ŋganje kara d’a kwəi gə mbata lə kaiya ra bɔ deeje-je el ləm tɔ, nɛ nana kara a kwəi mbata kaiya ləa-yeḛ ya . 7 Yeḛ tɔl dəwje gə́ Edɔm as tɔl-dɔg-loo-dɔg (10.000) kəm wəl-loo gə́ ria lə Kad, loo gə́ rɔ ndá yeḛ taa ɓee gə́ Sela tel unda ria lə Jokteel, to ri gə́ ɓaree ne saar teḛ mee ndəa gən tɔ.
8 Yen ŋga Amasia ula njékaḭkulaje rɔ Joas, ŋgolə Joakas, gə́ to ŋgolə Jehu, mbai gə́ Israɛl mba kar dee d’ulá pana: Gə́ ree ar sí na̰je siŋga na̰ j’ooje. 9 Bèe ɓa Joas, mbai gə́ Israɛl lé tel ila Amasia, mbai gə́ Juda’g lé pana: ndɔ kára bèe kun gə́ to Liba̰ ula kula rɔ kag-sɛdrə gə́ Liba̰ pana: Am ŋgoni gə́ dené mba karee to dené lə ŋgonəm. Nɛ daje gə́ wala gə́ Liba̰ dəs ndá tuba kun lé naŋg mbajila-mbajila. 10 I lé dum dɔ Edɔmje gə rɔ ndá i əsta boi. Maji kari al rɔi dɔ rɔnduba’g ləi si ne mee kəi’g ləi ya. See gelee ban ɓa i ndigi kula rɔi kula’d gə́ a gə ree majel dɔi’g ləm, gə a tel to tuji ləi gə ka̰ Judaje ləm tɔ wa.
11 Nɛ Amasia oo ta ləa el. Ndá Joas, mbai gə́ Israɛl lé ḭ aw iŋga ndá, deḛ rɔ na̰ mee ɓee gə́ Bet-Semes gə́ to ka̰ Judaje. 12 Israɛlje dum dɔ Judaje ar nana kara aḭ aw mee kəi-kubu’g ləa-ləa. 13 Mee ɓee gə́ Bet-Semes ɓa Joas, mbai gə́ Israɛl wa Amasia, mbai gə́ Juda gə́ to ŋgolə Joas, gə́ ŋgoka Ahajia daŋgai keneŋ. Tɔɓəi yeḛ ḭ keneŋ aw Jerusalem ndá yeḛ təd ndògo-bɔrɔ gə́ to Jerusalem ar tadee as kəmkil dəw tɔl-sɔ (400), un kudee tarəwɓee gə́ Eprayim’g saar teḛ ne tarəw’d gə́ ria lə Dɔkum Loo tɔ. 14 Yeḛ odo larlɔr, gə larnda lai ləm, gə nékulaje lai gə́ to mee kəi’g lə Njesigənea̰ gə mee kəi’g lə mbai ləm tɔ, dəwje gə́ na̰je kara yeḛ wa dee tɔ ɓa aw sə dee Samari ɓəi.
15 Ges sorta néraje lə Joas, gə néje lai gə́ yeḛ ra, gə nésiŋgamoŋje ləa, gə rɔ gə́ yeḛ rɔ gə Amasia, mbai gə́ Juda to lé, ndaŋg taree mee Maktub-sorta néraje’g lə mbaije gə́ Israɛl lé ya. 16 Joas wəi ndá deḛ dubee Samari dɔɓar mbaije gə́ Israɛl. Ndá Jeroboam, ŋgonee ɓa o̰ ɓee toree’g tɔ.
17 Amasia, ŋgolə Joas, mbai gə́ Juda si kəmba as ləbee dɔg-giree-mi goo kwəi’g lə Joas, ŋgolə Joakas, mbai gə́ Israɛl. 18 Ges sorta néraje lə Amasia lé ndaŋg taree mee Maktub-sorta néraje’g lə mbaije gə́ Juda lé ya.
19 Deḛ d’ula njuma̰ meḛ na̰’g dəa’g Jerusalem ndá yeḛ aḭ aw si Lakis, nɛ deḛ tuba gée saar d’aw Lakis ndá lé gə́ neelé ɓa deḛ tɔlee keneŋ tɔ. 20 Deḛ d’unee gə kundaje ɓa ree dubee Jerusalem dɔɓar bɔbeeje-je’g mee ɓee-boo’g lə Dabid. 21 Tɔɓəi dəwje lai gə́ Juda d’un Ajaria gə́ ra ləb dɔg-giree-misa̰ ɓa d’undá gə́ mbai tor bɔbeeje’g Amasia tɔ. 22 Loo gə́ mbai lé wəi mba̰ ndá Asaria tel unda ɓee-boo gə́ Elat gogo ndá aree to gel siŋgamoŋ’d lə Juda gogo tɔ.
Jeroboam gə́ njekɔm’g joo lé to mbai gə́ Israɛl
23 Ləb ko̰ɓee lə Amasia, ŋgolə Joas, mbai gə́ Juda gə́ njekɔm’g dɔg-giree-mi lé Jeroboam, ŋgolə Joas, mbai gə́ Israɛl si Samari un kudu ko̰ ne ɓee. Yeḛ o̰ ɓee as ləbee rɔ-sɔ-giree-kára tɔ. 24 Yeḛ ra né gə́ majel kəm Njesigənea̰’g, kaiyaje lai gə́ Jeroboam, ŋgolə Nebat ɔs Israɛlje ar dee ra lé yeḛ uba yee gə́ kára kara ya̰ el. 25 Yeḛ tel unda kəm rəw-nim-ɓee gə́ Israɛl, un kudee loo kandə mee ɓee gə́ Amat saar teḛ ne ta baa-boo-kad gə́ to ndag-loo’g gə goo ta gə́ Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje pa gə ndu kura ləa gə́ Junas, njetegginta gə́ to ŋgolə Amitai, dəw gə́ Gat-Eper lé . 26 Mbata Njesigənea̰ oo boo-nékəmndoo gə́ al dɔ dee sula gə́ Israɛlje gə́ to ɓərje əsé ŋgankojije kara d’isi danee’g ɓó dəw kára kara gə́ askəm ree la gə Israɛlje godo lé. 27 Nɛ Njesigənea̰ wɔji mée’g njaŋg gə mba tuji ri Israɛlje dɔ naŋg nee el, gelee gə́ nee ɓa yeḛ ɔm dee ne tar gə rəw gə́ rɔ Jeroboam, ŋgolə Joas’g lé gə mbəa.
28 Ges sorta néraje lə Jeroboam, gə néje lai gə́ yeḛ ra, gə nésiŋgamoŋje ləa gə́ loo-rɔ’g, gə loo gə́ yeḛ ar ɓeeje gə́ Damas gə Amat gə́ to ka̰ Juda kédé lé tel to gel siŋgamoŋ’d lə Israɛlje gogo to lé deḛ ndaŋg taree mee Maktub-sorta néraje’g lə mbaije gə́ Israɛl lé ya. 29 Jeroboam wəi ar dee dubee dɔɓar mbaije gə́ Israɛl. Ndá Jakari gə́ to ŋgonee ɓa o̰ ɓee toree’g tɔ.
Amasya bigi malik fi Yahuuza
1 Wa fi l-sana al-taaniye hana hukum Yahuʼaach wileed Yahuuhaaz malik mamlakat Israaʼiil, Amasya wileed Yuwaach bigi malik fi mamlakat Yahuuza. 2 Wa Amasya indah 25 sana wakit bigi malik wa hakam 29 sana fi Madiinat al-Khudus. Wa ammah usumha Yuuʼaddaan wa hi min Madiinat al-Khudus. 3 Wa hu sawwa al-adiil giddaam Allah. Ma sawwa misil jiddah Dawuud sawwaah laakin misil abuuh Yuwaach. 4 Wa laakin be da kula, al-bakaanaat al-aaliyiin hana ibaadat al-asnaam gaaʼidiin wa fooghum, al-chaʼab yigaddumu dahaaya wa yiharrugu bakhuur.
5 Wa wakit Amasya sabbat al-muluk, hu katal kulla l-masaaʼiil al-katalo abuuh al-malik Yuwaach. 6 Wa laakin hu ma katal iyaalhum. Wa da hasab maktuub fi Tawraat Muusa al-foogah Allah amaraahum wa gaal : «Al-abbahaat ma yaktuluuhum be sabab zanib al-iyaal wa l-iyaal ma yaktuluuhum be sabab zanib al-abbahaat. Ayyi waahid yumuut be sabab zanbah bas.»
7 Wa l-malik Amasya katal 10 000 naas min al-Adoomiyiin fi waadi al-Mileh. Wa fi l-harib da, hu chaal hillit Saalaʼ wa sammaaha Yakhtiil wa usumha da gaaʼid lahaddi l-yoom.
Yahuʼaach annasar fi Amasya
8 Wa khalaas baʼad al-harib da, Amasya rassal naas le Yahuʼaach wileed Yahuuhaaz wileed Yaahu malik mamlakat Israaʼiil. Wa Amasya gaal leyah : «Taʼaal nilgaabalo wa nilhaarabo !»
9 Wa Yahuʼaach malik mamlakat Israaʼiil rassal le Amasya malik mamlakat Yahuuza wa hajja leyah be l-masal da : «Yoom min al-ayyaam fi jibaal Lubnaan, chookaay waahide rassalat le chadar al-arz wa gaalat leyah : ‹Akhkhid bineeytak le wileedi !› Wa laakin teetal waahid hana Lubnaan fajjakh al-chookaay di wa rihikha marra waahid.» 10 Wa Yahuʼaach gaal battaan : «Akiid inta annasart fi l-Adoomiyiin wa fi chaan da, firiht be nasrak wa gaaʼid tilfachchar. Wa nuguul leek ke : ‹Agood saakit fi beetak. Maala tidoor tigawwim harib cheen al-yidammirak inta wa mamlakat Yahuuza kula ?›»
11 Wa laakin Amasya ma simiʼ kalaamah. Wa khalaas, Yahuʼaach malik mamlakat Israaʼiil marag gaabalah. Wa askar Yahuʼaach wa askar Amasya malik mamlakat Yahuuza alhaarabo fi hillit Beet Chams fi balad Yahuuza. 12 Wa askar mamlakat Yahuuza anhazamo giddaam askar mamlakat Israaʼiil wa ayyi askari arrad gabbal beetah.
13 Wa fi hillit Beet Chams, Yahuʼaach malik mamlakat Israaʼiil karabah le Amasya malik mamlakat Yahuuza wileed Yuwaach wileed Akhazya. Wa hu bigi masjuun al-harib wa Yahuʼaach waddaah Madiinat al-Khudus. Wa hinaak, hu kassar durdur al-madiina fi tuul hana 400 duraaʼ min baab Afraayim lahaddi baab al-Rukun. 14 Wa Yahuʼaach chaal kulla l-dahab wa l-fudda wa l-muʼiddaat hana beet Allah. Wa chaal al-kanz min gasir al-malik wa khataf naas kula. Wa baʼad da, gabbal madiinat al-Saamira.
15 Wa l-baagi min amal Yahuʼaach wa kulla cheyy al-sawwaah wa faraasiiytah wa l-huruub al-sawwaahum didd Amasya malik mamlakat Yahuuza, kulla l-cheyy da maktuub fi kitaab taariikh muluuk Bani Israaʼiil. 16 Wa Yahuʼaach maat wa lihig abbahaatah wa dafanooh fi madiinat al-Saamira maʼa muluuk mamlakat Israaʼiil. Wa baʼad da, wileedah Yarubaʼaam hakam fi badalah.
17 Wa Amasya wileed Yuwaach malik mamlakat Yahuuza aach 15 sana baʼad moot Yahuʼaach wileed Yahuuhaaz malik mamlakat Israaʼiil. 18 Wa l-baagi min amal Amasya maktuub fi kitaab taariikh muluuk Bani Yahuuza. 19 Wa fi Madiinat al-Khudus, naas waahidiin atmarrado didd Amasya. Wa hu arrad wa macha hillit Lakiich laakin humman rassalo naas waraayah wa katalooh fi l-hille di. 20 Wa humman jaabo janaaztah fi Madiinat al-Khudus be kheel wa dafanooh fi khabur juduudah fi madiinat Dawuud.
21 Wa kulla chaʼab mamlakat Yahuuza chaalooh le Uzziiya al-indah 16 sana wa darrajooh malik fi badal abuuh Amasya. 22 Wa baʼad al-malik Amasya maat wa lihig abbahaatah, Uzziiya chaal hillit Ilaat wa banaaha battaan wa gabbalha le mamlakat Yahuuza.
Yarubaʼaam al-taani malik fi Israaʼiil
23 Wa fi sanit 15 hana hukum Amasya wileed Yuwaach malik mamlakat Yahuuza, Yarubaʼaam wileed Yahuʼaach bigi malik fi mamlakat Israaʼiil fi madiinat al-Saamira. Wa hu hakam 41 sana. 24 Wa hu sawwa al-fasaala giddaam Allah. Hu ma khalla minnah kulla l-zunuub al-sawwaahum Yarubaʼaam wileed Nabaat al-lazza naas mamlakat Israaʼiil fi l-zunuub.
25 Wa Yarubaʼaam wileed Yahuʼaach, hu bas al-galaʼ battaan kulla l-manaatig al-awwal hana mamlakat Israaʼiil min Labu Hamaat fi l-munchaakh lahaddi l-bahar al-Mayyit fi l-junuub. Wa da bigi hasab kalaam Allah Ilaah Bani Israaʼiil al-gaalah be waasitat abdah al-nabi Yuunus wileed Amittaay al-min hillit Gaat Hiifar. 26 Allah chaaf al-taʼab al-chadiid hana Bani Israaʼiil. Wa ma fi naadum wa la min al-abiid wa la min al-hurriin al-yaji yafzaʼhum. 27 Wa laakin abadan Allah ma kharrar yuguchch usum Bani Israaʼiil min tihit al-sama. Wa be da, hu najjaahum be iid Yarubaʼaam wileed Yahuʼaach.
28 Wa l-baagi min amal Yarubaʼaam wa kulla cheyy al-sawwaah wa faraasiiytah wa huruubah wa kikkeef hu gabbal mudun Dimachkh wa Hamaat tihit hukum mamlakat Israaʼiil wa dool mudun al-awwal hana mamlakat Yahuuza, kulla l-cheyy da maktuub fi kitaab taariikh muluuk Bani Israaʼiil. 29 Wa Yarubaʼaam maat wa lihig abbahaatah wa dafanooh maʼa muluuk Bani Israaʼiil. Wa wileedah Zakariiya hakam fi badalah.
