Piɛrə aw kəi lə Kɔrnəi, ɓé-njérɔje lé
1 Dəw kára bèe si Sejare ria lə Kɔrnəi, yeḛ to ɓée boo-njérɔje gə́ d’aḭ tɔl gə́ deḛ ɓar dee Itali. 2 Dəw neelé tədkag Ala ləm, ɓəlee ləm tɔ, yeḛ gə njénojije ləa lai ya. 3 Ndɔ kára bèe loo gə́ kàr tel rəa gə mbɔree ndá né rəa gə́ mḭdi aree oo kura lə Ala gə́ dara pai-pai gə́ andə kəi ləa ɓaree pana: Kɔrnəi!
4 Yeḛ aa kəm dəw gə́ dara neelé gəl-gəl ləm, ɓəl undá badə gaŋgee ləm tɔ aree tel pana: Mbaidɔmbaije ban ŋga nee wa.
Kura lə Ala gə́ dara tel ilá keneŋ pana: Tamaji gə́ i ra ləm, gə nojikwa ləi ləm tɔ uru loo teḛ no̰ Ala’g, yee ɓa ar mée olé ne dɔi’g gə mbəa ya. 5 Ɓasinè maji kari ula dəwje ar dee d’aw Jope d’aw ree gə Simo̰ gə́ d’unda ria lə Piɛrə. 6 Yeḛ si kəi lə dəw kára bèe gə́ ria lə Simo̰ gə́ njekɔr-girŋgira lé, kəi ləa to ta baa-boo-kad’g tebdé lé tɔ.
7 Loo gə́ kura gə́ dara gə́ njepa səa ta lé ɔd aw ndá Kɔrnəi ɓar kuraje ləa joo gə njerɔ kára gə́ njetədkag Ala lé mbuna mareeje’g gə́ d’aar d’aa dəa lé. 8 Loo gə́ yeḛ ɔr soree ar dee d’oo lai mba̰ ndá yeḛ ula dee ar dee d’aw Jope.
9 Bèlè lookàree loo gə́ d’isi d’aw rəbee ɓəi ar dee d’unda dɔ ɓee dəb ndá Piɛrə al dɔ kəi gə́ tar gə mba ra tamaji loo gə́ kàr aar daŋdɔ bèe. 10 Lab ɔree ar mal nésɔ rəa yaa̰. Loo gə́ d’isi d’aw ra né gə mba karee sɔ ndá né rəa gə́ mḭdi 11 aree oo kəm dara teḛ ndá né asəna gə kubu gə́ tad bərərə gə́ tɔ kúla dɔ kumee’g sɔ, ḭ dara ree njal ur naŋg jig. 12 Daje gə́ gɔl dee sɔ-sɔ lai ləm, gə daje gə́ d’ag naŋg gə ta meḛ dee ləma, gə yelje gə́ dara ləm tɔ ɓa to mee kubu’g lé. 13 Yen ŋga ndu dəw ɓar ulá pana: Piɛrə, uba naŋg ḭta ɓó gə tɔl dee sɔ.
14 Nɛ Piɛrə ilá keneŋ pana: Wah! Mbaidɔmbaije, mbata néje gə́ ram gə néje gə́ to kḛji togə́bè lé uba tam ndag nda̰ el.
15 Ndu dəw ɓar aree oo ɔm gə́ gɔl joo pana: Né gə́ Ala ɓaree né gə́ àr ŋgad-ŋgad lé maji kari ɓaree né gə́ ram el.
16 Né neelé ree togə́bè as gɔl munda, ndá léegəneeya rəm ne kə̰geŋ d’aw ne dara gogo.
17 Loo gə́ Piɛrə si yəŋ gə mba koo gin né gə́ rəa gə́ mḭdi neelé ɓəi ndá aa ooje, dəwje gə́ Kɔrnəi ula dee lé d’aar takəi’g lə Simo̰ lé yéŋgé-yéŋgé. 18 Deḛ dəji ta gə ndu dee gə́ boi wəl gə mba koo see Simo̰ gə́ d’unda ria lə Piɛrə lé si keneŋ wa.
19 Loo gə́ Piɛrə si ə̰ji ta némḭdi neelé bèe-bèe ndá Ndil ulá pana: Aa oo, dəwje munda d’aar dəjii. 20 Maji kari uba naŋg ḭta risi uru naŋg, aw sə dee ɓó ŋgira kudi el mbata to gə́ ma nja ɓa m’ula dee.
21 Yen ŋga Piɛrə risi uru naŋg ula dee-deḛ dəwje neelé pana: Aa ooje, ma m’to yeḛ gə́ seḭ sa̰geeje lé ya. See ɗi ɓa seḭ reeje gə mbəa wa.
22 Deḛ d’ilá keneŋ pana: Kɔrnəi, ɓée boo-njérɔje gə́ tɔl lé yeḛ to gə́ njemeekarabasur ləm, yeḛ tədkag Ala lé ləm tɔ, ar Jibje lai gə gel dee gel dee d’ɔr goo ta ləa maji. Ala ar kura ləa gə́ dara gə́ undá gə kəmee lé teḛ dəa’g ulá gə mba karee ula-kula ɓari kəi ləa gə mba koo taje tai’g.
23 Yen ŋga Piɛrə ar dee d’andə d’aw kəi, d’aree ra dee mbá.
Bèlè lookàree yeḛ uba naŋg ḭ aw sə dee. Ŋgako̰ na̰je gə́ na̰je gə́ d’isi Jope lé danee d’aw səa na̰’d tɔ. 24 Ndɔ gə́ njekorè gée lé deḛ teḛ Sejare. Kɔrnəi lé ɓar njénojije ləa ləm, gə baokuraje ləa gə́ gəd-gəd ləm tɔ ar dee ŋgina ne Piɛrə. 25 Loo gə́ Piɛrə si andə kəi ndá Kɔrnəi tila kəmee oso naŋg bəbərə ula dəa naŋg nea̰’g. 26 Nɛ Piɛrə unee uree tar jigiri ulá pana: Aar tar gə ŋgali, ma kara m’to dəw to gə́ i bèe ya tɔ.
27 Yeḛ ɔr səa sor andə aw səa mee kəi’g ndá iŋga dəwje bula gə́ d’wa dɔ na̰ keneŋ. 28 Yeḛ ula dee pana: Seḭ gərje gao, d’ɔg Jib gə́ rara kara loo karee wa kura gə dəw gə́ dɔ ɓee’d gə́ raŋg ləm, d’ɔgee loo kila gɔlee mee kəi’g ləa ləm tɔ. Nɛ Ala am m’oo to gə́ dəw gə́ rara kara m’a ɓaree né gə́ mina̰ əsé né ram el. 29 Gelee gə́ nee ɓa ma m’oo né gə́ a kɔgm ree kəi lə sí el mbata seḭ ulaje kula ɓarmje lé. Ma m’dəji sí gə mba koo né gə́ seḭ ulaje ne kula ɓarmje ne gə mbəa lé.
30 Kɔrnəi ilá keneŋ pana: As ndɔ sɔ ɓogənè ya kàr to gə́ maree bèe ya tɔ ɓa ma m’isi m’ra tamaji mee kəi’g ləm, kàr tel rəa gə mbɔree togə́bè ya, ndá aa oo, diŋgam kára bèe gə́ ula kubu gə́ ndoolé yḛd-yḛd rəa’g teḛ təsərə aar nɔm’g ulam pana: 31 Kɔrnəi, tamaji gə́ ma m’ra lé taa né am ya ar mee Ala to dɔ nojikwam’g bururu. 32 Maji kam m’ula kula Jope m’ɓar Simo̰ gə́ d’unda ria lə Piɛrə ar dee ree səa, yeḛ si kəi lə Simo̰ gə́ to njekɔr-girŋgira gə́ to ta baa’g tebdé lé. 33 Léegəneeya ma m’ula-kula m’ɓari ndá i ra maji ɔd ree tɔ. Ɓasinè lé jeḛ lai j’isi no̰ Ala’g gə mba koo né gə́ Mbaidɔmbaije un ndia ari gə mba kari ula sí lé ŋga.
Piɛrə ɔr gin ta lə Mbaidɔmbaije ar dee
34 Yen ŋga Piɛrə teḛ təa pata pana: Tɔgərɔ ya, ma m’oo to gə́ Ala lé ɔr kəm dəw kára kara el . 35 Nɛ gə ginkoji dəwje gə raŋg lé nana ɓa gə́ ɓəlee ra ne né gə́ to gə dɔ najee ndá to gə́ njetaakəmee rəgm ya. 36 Ta neelé yeḛ unda ne kula ar Israɛlje gə mba kar dee gər gao gin Jeju Kristi lé ɓa d’a kiŋga meekulɔm keneŋ mbata yeḛ to Mbaidɔmbaije lə dəwje lai-lai ya. 37 Seḭ gərje né gə́ teḛ dɔ naŋg gə́ Jude un kudee Galile orè ne goo batɛm ra lə Ja̰ ləm, gə ta kila mber ləa ləm tɔ. 38 Seḭ gərje gao, Ala lé ar siŋgamoŋ lə Ndilmeenda ɔm dɔ Jeju gə́ Najaret’g lé aree aw gə loo-loo ra ne néje gə́ maji ləm, aree aji ne deḛ lai gə́ d’isi gin ɓee’g lə njekurai’g lé ləm tɔ mbata Ala lé nai səa ya. 39 Jeḛ n’to gə́ njekɔrgoo néje lai gə́ yeḛ ra ɓee lə Jibje ləm, gə Jerusalem ləm tɔ. Deḛ ɗaree kaar kag’d tɔlee d’aree wəi. 40 Nɛ ndɔ gə́ njekɔm’g munda ləa ndá Ala aree unda loo teḛ dan njé gə́ d’wəi’g aree teḛ kəm koso-dəwje’g lai el, 41 nɛ aree teḛ kəm deḛ gə́ to gə́ njékɔrgootaje ləa gə́ Ala ɔr dee kédé ɓa, to jeḛ gə́ j’usɔ səa gə j’ai səa loo gə́ yeḛ unda loo teḛ ne dan njé gə́ d’wəi’g lé. 42 Tɔɓəi Jeju lé un ndia ar sí gə mba kar sí j’ila ne mber j’ar koso-dəwje gə mba kar dee d’oo gao, to gə́ yeḛ nja ɓa Ala ɔree undá gə́ njegaŋ-rəwta lə dəwje gə́ d’aw kəmba ləm, gə njé gə́ d’wəi lé ləm tɔ. 43 Njéteggintaje lai d’ɔr goo ta ləa pana: Nana ɓa gə́ ɔm mée dəa’g ndá mbɔl dɔ ria-yeḛ nja ɓa ɓaŋg kaiya a kɔr ne dɔ njea’g neelé ɓəi.
Ndilmeenda ɔm dɔ deḛ gə́ Piɛrə aar ula dee ta lé
44 To gə́ Piɛrə aar pata lé təa’g bèe-bèe ndá Ndilmeenda ree ɔm dɔ dəwje lai gə́ d’aar d’oo ta lé. 45 Ar ŋgankojije lai gə́ to njékḭja tamɔd deeje gə́ ree gə Piɛrə lé kaar dee wa dee paḭ mbata Ndilmeenda taa meḛ njépole-magəje pəl-pəl ya tɔ. 46 Mbata deḛ d’oo dee to gə́ d’aar d’ubu ta pur-pur gə ta koji dəwje gə́ ɓəd-ɓəd d’ula ne rɔnduba dɔ Ala’g lé. 47 Yen ŋga Piɛrə un ta pa pana: Deḛ gə́ d’iŋga Ndilmeenda to gə́ jeḛ bèe lé see na̰ ɓa askəm kɔg dee loo gə mba kar dee ra dee batɛm ɓəi wa.
48 Yeḛ un ndia ar dee gə mba kar dee ra dee batɛm gə ri Mbaidɔmbaije. Yen ŋga deḛ ra ndòo rəa’g gə mba karee nai sə dee ndəa aḭ bula bəl ɓəi tɔ.
Ruʼyat Karniili
1 Wa fi hillit Geesariiya, fiyah naadum waahid usmah Karniili. Hu askari Roomaani wa kabiir fi 100 askar min al-firkha al-Itaaliiye. 2 Hu naadum takhi wa hu wa kulla naas beetah khaayfiin min Allah. Hu yanti sadakha katiir le l-masaakiin wa daayman gaaʼid yasʼal Allah.
3 Wa yoom waahid misil al-saaʼa talaata baʼad al-duhur, ruʼya jaat le Karniili. Wa fi l-ruʼya di, hu chaaf waahid min malaaʼikat Allah jaayi leyah fi beetah. Wa l-malak kallam leyah wa gaal : «Ya Karniili !» 4 Wa wakit chaaf al-malak, hu khaaf bilheen wa saʼalah wa gaal : «Chunu, ya sayyidna ?» Wa l-malak radda leyah wa gaal : «Allah khibil salaawaatak wa l-sadakha al-anteetha. Wa hu jaahiz le yurudd leek. 5 Wa hassaʼ bas rassil rujaal fi hillit Yaafa achaan yinaadu Simʼaan al-binaaduuh Butrus achaan yaji leek. 6 Hu deef hana Simʼaan al-dabbaakhi al-beetah jamb al-bahar.»
7 Wa wakit al-malak al-kallam leyah faat, Karniili naada khaddaamiin itneen wa naada naadum takhi min al-askar al-gaaʼidiin daayman maʼaayah. 8 Wa ooraahum be l-cheyy al-bigi wa rassalaahum le Yaafa.
Ruʼyat Butrus
9 Wa ambaakir be duhur wakit al-rujaal al-talaata dool maachiin fi l-derib garrabo le hillit Yaafa, Butrus talaʼ fi raas al-beet achaan yisalli. 10 Wa juuʼ chadiid sawwaah wa dawwar yaakul. Wa wakit gaaʼidiin yijahhuzu leyah akil, cheyy misil ruʼya ja leyah.
11 Wa fi l-ruʼya di, chaaf al-sama faatih wa cheyy misil gitʼe kabiire mafluula wa makruuba min jawaanibha al-arbaʼa naazle fi l-ard. 12 Wa l-gitʼe di malaane be kulla nafar al-haywaanaat al-fi l-ard wa l-zawaahif wa l-tuyuur. 13 Wa Butrus simiʼ hiss gaaʼid yinaadiih wa yuguul : «Ya Butrus, gumm ! Adbah wa aakul !» 14 Wa laakin Butrus radda leyah wa gaal : «La, ya Rabbi ! Abadan ma akalt cheyy haraam wa la cheyy nijis.» 15 Wa l-hiss kallam leyah battaan wa gaal : «Al-cheyy al-Allah tahharah, ma tuguul nijis.» 16 Wa l-cheyy da bigi talaata marraat wa tawwaali al-gitʼe anrafaʼat fi l-sama.
17 Wa Butrus alʼajjab wa bada yasʼal fi nafsah chunu maʼana al-ruʼya al-chaafaaha. Wa fi l-wakit da bas, al-rujaal al-Karniili rassalaahum ligo beet Simʼaan al-dabbaakhi wa jo wagafo fi khachum al-beet. 18 Wa gaaʼidiin yasʼalo naas al-beet wa yuguulu : «Simʼaan al-yinaaduuh Butrus da, hu deef fi bakaanku walla ?»
19 Wakit Butrus gaaʼid yifakkir fi maʼana al-ruʼya di bas, al-Ruuh al-Khudduus kallam leyah wa gaal : «Asmaʼ, fi talaata rujaal gaaʼidiin fi khachum al-beet. Yasʼalo minnak. 20 Dalli tihit wa laagiihum wa amchi maʼaahum wa ma tichakkik fooghum. Ana bas rassaltuhum leek.»
21 Wa addalla tihit wa macha leehum wa gaal : «Ana bas al-naadum al-tidooruuh. Jiitu le chunu ?» 22 Wa raddo leyah wa gaalo : «Karniili rassalaana. Wa Karniili da hu kabiir askar wa raajil saalih wa khaayif min Allah. Wa kulla l-Yahuud yachhado leyah hu naadum adiil. Wa waahid min malaaʼikat Allah ja leyah wa gaal waajib Karniili yinaadiik tamchi beetah achaan yasmaʼ kalaamak.»
23 Wa Butrus dayyafaahum wa ragado fi l-beet. Wa be fajur, Butrus gamma wa macha maʼaahum. Wa waahidiin min al-akhwaan min Yaafa kula macho maʼa Butrus.
Butrus fi beet Karniili
24 Wa ambaakir, wislo fi Geesariiya wa Karniili gaaʼid yarjaahum maʼa akhwaanah wa rufgaanah al-marra waahid. 25 Wa wakit Butrus gaaʼid yadkhul fi l-beet, Karniili gaabalah wa sajad leyah. 26 Wa Butrus rafaʼah wa gaal : «Gumm foog ! Ana insaan mislak inta bas.»
27 Wa Butrus dakhal fi l-beet wa gaaʼid yihajji maʼaayah wa macha daakhal wa ligi naas katiiriin laammiin. 28 Wa gaal leehum : «Intu taʼarfu fi diin al-Yahuud haraam le Yahuudi yilimm maʼa naadum ma Yahuudi. Wa la yisallimah fi beetah kula. Wa laakin Allah ooraani ma waajib nuguul ayyi naadum nijis walla ma taahir be sabab gabiiltah. 29 Wa achaan da, wakit naadeetuuni, ana ma gult kalaam wa jiit leeku. Wa hassaʼ ooruuni naadeetuuni le chunu ?»
30 Wa Karniili radda leyah wa gaal : «Indina arbaʼa yoom, al-saaʼa misil al-wakit da, ana fi beeti wa gaaʼid nisalli sala hana l-saaʼa talaata. Wa fajʼatan, raajil laabis khalag abyad misil al-barraaga baan giddaami. 31 Wa gaal leyi : ‹Ya Karniili, Allah simiʼ salaawaatak wa fakkar fi l-sadakha al-inta anteetha. 32 Wa hassaʼ rassil rujaal fi Yaafa achaan yinaadu Simʼaan al-binaaduuh Butrus achaan yaji leek. Hu deef hana Simʼaan al-dabbaakhi al-beetah jamb al-bahar.› 33 Wa tawwaali, ana rassaltuhum achaan yinaaduuk wa chukran be jaytak. Wa khalaas, kullina gaaʼidiin hini giddaam Allah achaan nasmaʼo kulla l-kalaam al-Allah amarak beyah.»
34 Wa Butrus gamma yikallim leehum wa gaal : «Khalaas dahaaba ana fihimt kadar sahiih ke, Allah ma yichiif gabiila waahide akheer min gabaayil aakhariin. 35 Wa Allah yakhbal naadum min ayyi gabiila kan yakhaaf minnah wa amalah saalih. 36 Wa akiid, Allah rassal le Bani Israaʼiil bichaarat al-salaam al-yantiiha be Isa al-Masiih, Rabb hana kulla l-naas. 37 Wa intu taʼarfu kulla cheyy al-bigi fi daar al-Yahuudiiya. Al-cheyy al-bigi da bada fi daar al-Jaliil baʼad Yahya naada al-naas achaan yikhattishum. 38 Wa taʼarfu kadar Allah nazzal al-Ruuh al-Khudduus fi Isa al-min al-Naasira wa darrajah Masiih wa antaah gudra. Wa Isa sawwa al-kheer fi ayyi bakaan wa chafa kulla l-naas al-Ibliis azzabaahum achaan Allah kaan maʼaayah.
39 «Wa aniina chuhuud fi kulla cheyy al-Isa sawwaah fi daar al-Yahuud wa fi Madiinat al-Khudus. Wa khalaas, allagooh fi l-saliib wa katalooh. 40 Wa baʼad talaata yoom, Allah gawwamah min al-moot wa bayyanah le l-naas. 41 Wa laakin ma bayyanah le kulla l-naas, illa le l-chuhuud al-hu azalaahum min awwal. Wa da leena aniina al-akalna wa chiribna maʼaayah baʼad hu baʼas min ust al-maytiin. 42 Wa Isa amaraana achaan niballukhu al-bichaara le l-chaʼab wa nachhado leyah wa nuguulu Isa bas al-naadum al-Allah jaʼalah le yihaasib al-naas al-hayyiin wa l-maytiin. 43 Wa kulla l-anbiya yachhado le Isa wa yuguulu ayyi naadum al-yiʼaamin beyah, yalga khufraan al-zunuub be usmah.»
44 Wa wakit Butrus lissaaʼ gaaʼid yikallim leehum ke bas, al-Ruuh al-Khudduus nazal fi kulla l-naas al-gaaʼidiin yasmaʼo kalaamah. 45 Wa l-muʼminiin al-min al-Yahuud al-jo maʼa Butrus alʼajjabo marra waahid achaan chaafo Allah anta al-Ruuh al-Khudduus le l-naas al-ma Yahuud kula. 46 Wa simʼoohum wa humman gaaʼidiin yikallumu be lukhkhaat aakhariin wa yahmudu Allah be farha. Wa Butrus gaal : 47 «Fi naadum yadharna min al-almi achaan ma nikhattusu al-naas dool walla ? Allah antaahum humman al-Ruuh al-Khudduus misil antaah leena.»
48 Wa Butrus amaraahum le akhwaanah achaan yikhattusuuhum be usum Isa al-Masiih. Wa baʼad khattasoohum khalaas, Karniili wa akhwaanah talabo min Butrus yagood maʼaahum ayyaam.
