Godnduje gə́ dɔg
1 Moyis ɓar Israɛlje lai nea̰’g ula dee pana: Israɛlje, maji kar sí ooje ta godnduje gə ndukunje gə́ m’a gə kula sí ɓogənè. Maji kar sí taaje gə meḛ sí aaje dɔ dee kər-kər gə mba ra née. 2 Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ man rəa ar sí kaar mbal gə́ Orɛb’g. 3 To bɔ síje-je ɓa Njesigənea̰ man rəa ar dee bèe el nɛ to jeḛ lai gə́ j’isije kəmba ɓogənè lé ɓa jeḛ səaje manje rɔ sí j’arje na̰. 4 Njesigənea̰ ula sí ta kəm sí’g təsərə dɔ mbal’g, dan pər’g. 5 Bèe ɓa ma m’aar mbuna sí-seḭ’g gə Njesigənea̰’g gə mba kula sí ta lə Njesigənea̰, mbata seḭ ɓəlje pər ləm, seḭ ubaje ne dɔ mbal awje ne tar el ləm tɔ. Yeḛ pana: 6 Ma m’to Mbaidɔmbaije Ala lə sí gə́ m’ar sí undaje loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛje mee kəi kula ɓər’g. 7 I a kwa magəje gə́ raŋg məəi’g korè dɔm ma’g joo el. 8 I a tɔl néndaji mbata ləi pai el ləm, əsé néndaji gə́ tana gə néje gə́ rara gə́ to mee dara’g əsé gin naŋg’d, əsé deḛ gə́ to dan manje gə́ to gel naŋg’d lé el ləm tɔ . 9 I a kunda barmba dəb kəmi naŋg no̰ dee’g el ləm, i a kula rɔi ndòo mbata lə dee el ləm tɔ, mbata ma Ala ləi gə́ Njesigənea̰ lé m’to Ala gə́ kəm əḭ gə mba njé’g ləm, nɛ deḛ gə́ d’ḛjim bəḭ-bəḭ lé ma m’to njekar bo̰ néraje lə bɔ ŋganje ɔs ta ŋgan deeje’g saar teḛ ne dɔ ŋgaka deeje gə́ njekɔm’g munda əsé sɔ’g tɔ , 10 nɛ deḛ gə́ d’undam dan kəm dee’g ar dee d’aa ne dɔ ndukunje ləm kər-kər ndá m’a k’oo kəmtondoo lə dee saar teḛ ne dɔ ŋgaka deeje gə́ tɔl-tɔl-dɔg’d (1.000) tɔ. 11 Ala ləi gə́ Njesigənea̰ lé maji kari ɓar ria pəd-pəd as ne loo el, mbata dəw gə́ ɓar ria pəd-pəd as ne loo lé yeḛ a lal kar bo̰ nérea ɔs təa’g nda̰ el . 12 Ndɔ-kwa-rɔ lé ar məəi to dɔ’g bururu gə mba kunda gə kəmee to gə́ Ala ləi gə́ Njesigənea̰ un ne ndia ar sí lé . 13 I a ra kula ndɔi misa̰ ndá a kunda ŋgaŋ kulaje ləi lai ya . 14 Nɛ ndɔ gə́ njekɔm’g siri lé to ndɔ-kwa-rɔ ka̰ Ala ləi gə́ Njesigənea̰, i a ra kula kára kara el, i əsé ŋgoni gə́ diŋgam əsé yeḛ gə́ dené el ləm, əsé kura ləi gə́ diŋgam əsé yeḛ gə́ dené el ləm, əsé bɔ maŋg ləi əsé mulayḛ̀ ləi, əsé nékulje ləi gə́ rara kara el ləma, əsé dəw dɔ ɓee gə́ ree si mee ɓee’g ləi el ləm tɔ gə mba kar kura ləi gə́ diŋgam əsé yeḛ gə́ dené d’wa ne rɔ dee to gə́ i wa ne rɔi bèe tɔ. 15 I a kar məəi olé dɔ’g to gə́ kédé lé i to gə́ ɓər mee ɓee gə́ Ejiptə ndá Ala ləi gə́ Njesigənea̰ lé ɓa ari unda loo keneŋ teḛ gə goo ji siŋgamoŋ gə́ ɓar mèr-mèr gə́ yeḛ ula ndiŋ lé, gelee gə́ nee ɓa Njesigənea̰ un ndia gə mba kari aa ne dɔ ndɔ-kwa-rɔje neelé. 16 Təd kag bɔbije gə kɔinje to gə́ Ala ləi gə́ Njesigənea̰ un ne ndia ari gə mba kar ndɔje ləi d’ḭ ne dɔ maree’d gə́ kédé-kédé ləm, gə mba kar rɔi leli ne mee ɓee gə́ Ala ləi ari lé ləm tɔ . 17 I a tɔl dəw el . 18 I a ndal mɔdkaiya el . 19 I a ɓogo el . 20 I a təd taŋgɔm kunda ta mari’g el . 21 I a ra kəmkəḭ dɔ dené’g lə mari el, i a ra kəmkəḭ dɔ kəi’g lə mari el ləm, əsé dɔ ndɔ’g ləa əsé dɔ kura’g ləa gə́ diŋgam əsé yeḛ gə́ dené’g, əsé dɔ maŋg’d ləa əsé dɔ mulayḛ̀je’g ləa əsé né gə́ rara gə́ to gə́ ka̰ mari nja doŋgɔ lé i a ra kəmkəḭ dɔ’g kára bèe el ləm tɔ .
22 Yee gə́ nee ɓa gə́ ta gə́ Njesigənea̰ pa gə ndia gə́ tar wəl dɔ mbal’g, dan pər’d gə dan mum’g ləm, gə dan loo gə́ dəb bigim’g ləm tɔ, yee ɓa gə́ ta gə́ yeḛ ula sí lai loo-mbo̰-dɔ-na̰’g lə sí lal kila ta gə́ raŋg dɔ’g. Yeḛ ndaŋg dee dɔ bəgərə mbal’d gə́ joo lé am tɔ .
23 Loo gə́ seḭ ooje ndu gə́ ɓar dan loo gə́ ndul njudu-njudu’g lé loo gə́ mbal taa pər lai ndá mbai dɔ ginkojije lə sí gə ŋgatɔgje lə sí lai rəm pər gə́ rɔm’g ndá 24 seḭ pajena: Aa ooje Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ tɔji sí rɔnduba ləa, gə boo ləa, tɔɓəi jeḛ j’ooje ndia gə́ ɓar dan pər’g, ɓogənè ya ɓəi jeḛ j’ooje to gə́ Ala wɔji ta gə dəwje, nɛ deḛ d’isi kəmba tɔ. 25 Ŋga ɓasinè gelee ban ɓa j’a kwəije ɓəi wa. Mbata pər-boo neelé a gə roo sí, ɓó lé jeḛ j’ooje ndu Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ gə́ kédé-kédé ndá j’a kwəije ya. 26 Mbata mbuna dəwje lai gə́ d’aw kəmba lé see na̰ ɓa oo ndu Ala gə́ Njesikəmba gə́ pa ne ta dan pər’g to gə́ jeḛ j’ooje nɛ yeḛ si kəmba wa. 27 I ya aw oo ta néje lai gə́ Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ a gə pa lé ndá i nja a ndaji ta néje lai gə́ Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ a gə kulai lé kar sí ndá jeḛ j’a kooje ya ləm, j’a raje née ya ləm tɔ.
28 Njesigənea̰ oo taje gə́ seḭ ulamje lé. Ndá Njesigənea̰ ulam pana: M’oo taje lə koso-dəwje gə́ d’ulai lé ya: ta néje lai gə́ deḛ pa lé to maji ya. 29 Né kára ba lé ɓó lé deḛ d’wɔji meḛ dee’g njaŋg gə mba ɓəlm ləm, gə mba kaa dɔ torndumje kər-kər ləm tɔ ndá deḛ ləm, gə ŋgan deeje ləm tɔ lé d’a si gə rɔlel saar-saar gə no̰ ya. 30 Ɔd aw ula dee pana: Telje awje mee kəi-kubuje’g lə sí. 31 Nɛ i ɓa yḛ̀ a nai səm nee ndá m’a kulai tornduje lai ləm, gə godnduje ləma, gə ndukunje ləm tɔ gə mba kari aw ndoo dee mba kar dee ra née mee ɓee gə́ m’a gə kar dee gə́ né ka̰ dee lé.
32 Né gə́ Ala lə sí gə́ Njesigənea̰ un ndia dɔ’g gə mba kar sí raje lé seḭ a raje kaareeje ɔr rɔd ya, seḭ a kawje ne yo-yo nee-nee el. 33 Rəw gə́ Njesigənea̰, Ala lə sí un ndia gə mba kar sí njaaje keneŋ lé seḭ a ndolèje gée gə meḛ sí gə́ kára ba sur, gə mba kar sí síje ne kəmba ləm, mba kar rɔ sí lel sí ne ləma, kar ndɔje lə sí gə́ seḭ a síje ne mee ɓee gə́ seḭ a kiŋgaje gə́ né ka̰ sí lé kuree a kəw ne ləm tɔ.
Al-wasaaya al-achara
1 Wa Muusa naada kulla Bani Israaʼiil wa gaal leehum : Asmaʼo, ya Bani Israaʼiil, al-churuut wa l-gawaaniin al-niʼooruuku beehum al-yoom. Allumuuhum wa ahfadoohum wa tabbuguuhum. 2 Allah Ilaahna sawwa maʼaana muʼaahada fi Huuriib. 3 Wa l-muʼaahada di, Allah ma sawwaaha maʼa abbahaatna bas wa laakin sawwaaha maʼaana aniina kula al-gaaʼidiin hayyiin al-yoom. 4 Wa Allah gaabalaaku wa hajja maʼaaku fi l-jabal, min ust al-naar. 5 Wa fi l-wakit daak, ana bigiit wasiit ambeenku intu wa Allah le niʼooriiku be kalaamah. Achaan intu khuftu min al-naar wa ma talaʼtu fi l-jabal.
Wa Allah gaal : 6 «Ana Allah Ilaahak bas al-maragtak min Masir balad al-ubuudiiye.
7 «Ma taʼabud ilaahaat aakhariin illa ana.
8 «Ma tasnaʼ sanam fi ayyi hajim min al-achya al-gaaʼidiin foog fi l-sama aw tihit fi l-ard aw fi lubb al-almi al-fi l-ard. 9 Wa ma tasjud giddaam al-asnaam dool wa la taʼabudhum achaan ana bas Allah Ilaahak. Ana Allah khayyuur yaʼni ma nidoor taʼabud ilaah aakhar. Wa ana niʼaakhib al-iyaal wa iyaal al-iyaal be zunuub abbahaathum lahaddi l-zurriiye al-taalta wa l-raabʼe kan humman yakrahooni. 10 Wa laakin ana nisawwi al-kheer le aalaaf al-zurriiyaat al-yihibbuuni wa yitabbugu wasiiyaati.
11 «Ma tahlif be usmi ana Allah Ilaahak be kidib achaan al-yahlif be usmi be kidib, ana Allah ma najʼalah bari.
12 «Ahfad yoom al-sabt wa ajʼalah yoom mukhaddas misil ana Allah Ilaahak amarak beyah. 13 Inta takhdim le muddit sitte yoom wa tikammil kulla khidimtak. 14 Wa laakin al-yoom al-saabiʼ, hu sabt leyi ana Allah Ilaahak. Fi l-yoom da, ma takhdim ayyi cheyy, wa la inta wa la awlaadak wa la banaatak wa la abiidak wa la khadiimak wa la tiiraanak wa la hamiirak wa la kulla bahaaymak wa la l-ajaanib al-gaaʼidiin maʼaak fi hillitak. Wa da yikhalli abdak wa khaadmak kula yinjammo mislak. 15 Wa azzakkar kadar inta bigiit abid fi balad Masir wa ana Allah Ilaahak maragaak be iid chadiide wa be duraaʼ gawi wa fi chaan da, ana Allah Ilaahak amarak tikarrim yoom al-sabt.
16 «Karrim ammak wa abuuk misil ana Allah Ilaahak amarak beyah achaan umrak yabga tawiil wa talga al-kheer fi l-ard al-nantiiha leek ana Allah Ilaahak.
17 «Ma taktul dimme.
18 «Ma tazna.
19 «Ma tasrig.
20 «Ma tachhad be kidib fi ayyi waahid min jiiraanak.
21 «Ma titmanna marit jaarak. Wa la tatmaʼ fi beet jaarak wa la zerʼah wa la abdah wa la khaadmah wa la toorah wa la humaarah wa la ayyi cheyy hanaayah.»
22 Wa l-kalaam da, Allah gaalah le kulla l-chaʼab fi l-jabal, min ust al-naar wa l-sahaab wa khamaam azrag kurum. Wa kallamaahum be soot aali wa ma zaad foogah cheyy. Wa l-kalaam da, hu katabah fi liihaan itneen hana hajar wa antaahum leyi ana Muusa.
Bani Israaʼiil simʼo kalaam Allah
23 Wa wakit simiʼtu al-hiss min ust al-dalaam wa l-jabal gaaʼid yahrag, intu garrabtu leyi maʼa kulla chuyuukh gabaayilku wa kubaaraatku. 24 Wa intu gultu : «Daahu Allah Ilaahna bayyan leena majdah wa azamatah wa simiʼna hissah min ust al-naar. Wa l-yoom, aniina chifna wa irifna kadar mumkin Allah yihajji le l-insaan wa l-insaan da ma yumuut. 25 Wa hassaʼ maala numuutu be l-naar al-kabiire al-taakulna ? Achaan kan battaan gaaʼidiin nasmaʼo hiss Allah Ilaahna, numuutu. 26 Hal fi insaan misilna simiʼ hiss Allah al-Hayy min ust al-naar wa gaʼad hayy walla ? 27 Wa khalaas hassaʼ da, inta ya Muusa, garrib le Allah Ilaahna wa asmaʼ kulla kalaamah. Wa baʼadeen, hajjiina be kulla l-kalaam al-yuguulah leek Allah Ilaahna. Wa aniina nasmaʼo kalaamah wa nitabbuguuh.»
28 Wa Allah simiʼ kulla kalaamku al-gultuuh leyi wa gaal : «Ana simiʼt kulla l-kalaam al-gaalooh leek al-chaʼab wa kalaamhum da kulla ke adiil. 29 Wa nitmanna kulla yoom humman yakhaafo minni wa yitabbugu kulla wasiiyaati. Wa da le yalgo al-kheer, humman wa iyaalhum ila l-abad. 30 Amchi guul leehum : ‹Gabbulu fi khiyamku.› 31 Wa inta kamaan, ya Muusa, agood giddaami hini wa ana nikallimak kulla l-wasaaya wa l-churuut wa l-gawaaniin. Wa allimhum le chaʼabi wa humman yitabbuguuhum fi l-balad al-ana nantiiha leehum warasa.»
32 Wa Muusa gaal battaan : Khalaas ahfado wa sawwu kulla cheyy misil Allah Ilaahku amaraaku beyah. Ma tikissu wa la isra wa la zeene. 33 Chiilu daayman derib Allah Ilaahku al-amaraaku beyah. Wa be da, tahyo wa umurku yabga tawiil wa tiʼiichu adiil fi l-balad al-tichiiluuha warasa.
