Jisəb ɔr gin nije lə daŋgaije
1 Gée gə́ gogo kuraje lə mbai gə́ Ejiptə joo ra né gə́ taa kəm ɓée deeje el. Yeḛ gə́ kára to njekaa dɔ njékaree nékaije ləm, maree to njekaa dɔ njéra muru kaareeje ləm tɔ. 2 Mee Parao̰ ea̰ dɔ kuraje’g ləa gə́ joo lé yeḛ gə́ to njekaa dɔ njékaree nékaije ləm, gə njekaa dɔ njéra muru kaareeje ləm tɔ. 3 Yeḛ ar dee d’ɔm dee kəi lə njekaa dɔ njérɔje lé mee kəi-daŋgai’g loo gə́ deḛ ŋgəm Jisəb keneŋ lé. 4 Njekaa dɔ njérɔje lé ɔm dee ji Jisəb’g mba karee aa dɔ dee ndá yeḛ ra né ar dee tɔ. Bèe ɓa deḛ d’isi daŋgai’g kur dee əw lam.
Jisəb ɔr gin nije lə daŋgaije
5 Mee til gə́ kára ba ya njekar mbai gə́ Ejiptə nékai ləm, gə njera muru karee ləm tɔ gə́ d’isi daŋgai’g lé deḛ joo bɔr ni, nana kara ni ni ləa gə́ d’askəm kɔr gelee ɓəd-ɓəd ya. 6 Teḛ gə ndɔ rad lé Jisəb aw rɔ dee’g ndá aa loo oo dee. Nɛ aa oo, kəm dee mi mbidi-mbidi. 7 Yen ɓa yeḛ dəji njékaa dɔ kuraje lə Parao̰ gə́ d’isi səa na̰’d kəi-daŋgai’g lə ɓéeje lé pana: See ban ɓa kəm sí mi mbidi-mbidi ɓogənè bèe wa.
8 Deḛ d’ilá keneŋ pana: Jeḛ nije nɛ j’oo dəw kára mba karee ɔr ginee ar sí el.
Yen ŋga Jisəb ula dee pana: Kəmkàr mba kɔr gin ni lé see ḭ rɔ Ala’g lé el wa. Ɔrje sor ni lé amje m’oo.
9 Njekaa dɔ njékar-mbaije nékaije lé ɔr sor ni ləa ar Jisəb pana: Ni ləm-ma lé m’ni wɔji dɔ kag-nduú gə́ to nɔm’g. 10 Kag-nduú lé barkəmeeje munda. Loo gə́ yee ḭ ndá pudee teḛ ləm, ka̰dee wul gə kulee do̰-do̰ bèe ləma, ka̰dee kara kas ləm tɔ. 11 Ŋgo-kai-né lə Parao̰ to jim’g. Ma m’ti kandə nduú m’orè manee mee ŋgo-kai-né’g lé m’ar Parao̰ jia’g tɔ.
12 Jisəb ulá pana: Aa oo, ginee ɓa nee: Barkəm nduúje gə́ munda neelé wɔji dɔ ndɔje gə́ munda. 13 Nai ndɔ munda ndá Parao̰ a kari ɔr dɔi gə́ tar ləm, a kari kula ləi gogo ləm tɔ. Bèe ɓa i a kunda ŋgo-kai-né lə Parao̰ jia’g to gə́ i ra ne ta-ta loo gə́ i to ne njekaree nékai ləa kédé lé. 14 Nɛ loo gə́ i a si dan rɔlel’g ndá maji kari ar məəi olé dɔm’g ləm, ra səm meemaji ləm tɔ ar Parao̰ oo ta ləm ɓó gə mba kam m’teḛ ne kəi neelé gə́ raga. 15 Mbata d’ɔrm ɓee’g lə Ǝbrəje gə ɓogo. Tɔɓəi loo gə́ nee kara m’ra né kára kara gə́ askəm kar dee d’ilam daŋgai’g el tɔ.
16 Loo gə́ njekaa dɔ njéra muruje lé oo to gə́ Jisəb ɔr gin ni lé gə́ majee ndá yeḛ pana: Aa oo, ni ləm-ma kara to nee: Kéeje munda gə́ muru gə́ ndá to keneŋ lé to dɔm’g. 17 Mee kée’g to dɔ maree gə́ tar lé nésɔje ɓəd-ɓəd gə́ d’ula mee pil’g mbata lə Parao̰ to keneŋ. Ndá yelje ɓa ree d’usɔ né mee kée gə́ to dɔm’g lé.
18 Jisəb ulá pana: Aa oo, ginee ɓa nee: Kéeje gə́ munda lé wɔji dɔ ndɔje gə́ munda tɔ. 19 Nai ndɔ munda ndá Parao̰ a gaŋg dɔi ləm, a tɔi kəm kag’d gə́ tar ləm tɔ ndá yelje ɓa d’a ree mba sɔ darɔi.
20 Ndɔ gə́ njekɔm’g munda gə́ gogo lé to naḭ gə́ wɔji dɔ ndɔ koji Parao̰ ndá yeḛ ra muru gad ar kuraje ləa lai. Ndá yeḛ unda dɔ njekaree nékai gə njera muru gə́ tar mbuna kuraje’g ləa. 21 Yeḛ tel gə kura ləa gə́ njekaa dɔ njékaree nékaije lé loo-kula karee nékaije’g lé gogo mba karee unda ŋgo-kai-né ji Parao̰’g ya 22 nɛ yeḛ tɔ njekaa dɔ muru kəm kag’d gə́ tar gə goo gel ni gə́ Jisəb ɔr ar dee lé. 23 Nɛ lé togə́bè kara njekaa dɔ njékaree nékaije lé mée olé dɔ Jisəb’g el. Mée wəi dəa’g.
1 Wa baʼad da, yoom waahid masʼuuliin itneen hana Firʼoon malik Masir sawwo zanib. Al-waahid masʼuul al-naas al-yantu charaab le l-malik. Wa l-aakhar masʼuul al-naas al-yisawwu khubza le l-malik. 2-3 Wa l-malik ziʼil minhum wa sajanaahum. Wa l-sijin da gaaʼid fi beet kabiir al-hurraas hana l-malik. Wa fi l-sijin da Yuusuf kula makruub foogah. 4 Wa kabiir al-hurraas hana l-malik wakkal Yuusuf achaan yakhdim leehum. Wa sawwo ayyaam fi l-sijin.
Yuusuf yifassir hilim al-masʼuuliin
5 Yoom waahid, al-masʼuuliin al-itneen hana l-malik hilmo fi l-sijin be l-leel. Wa hilim hana ayyi waahid indah maʼana. 6 Be fajur wakit Yuusuf ja leehum, chaafaahum gaaʼidiin mubarjaliin. 7 Wa hu saʼalaahum : «Maalku al-yoom intu mubarjaliin ?» 8 Wa humman raddo leyah wa gaalo : «Aniina hilimna wa ma fi naadum hini al-yifassir leena hilimna da.» Wa Yuusuf radda leehum wa gaal : «Al-Rabb bas yagdar yifassirah leeku. Hajjuuni be hilimku.»
9 Wa masʼuul al-naas al-yantu charaab le l-malik hajja le Yuusuf be hilmah wa gaal : «Fi hilmi ana chift chadarat inab waahide. 10 Wa l-chadara di indaha talaata furuuʼ wa tidoor tinawwir wa baʼadeen nawwarat wa sawwat anguud hana inab najiid. 11 Wa indi fi iideeni kaas hana l-malik. Ana gataʼt min al-inab wa assart almiih fi l-kaas da wa maddeetah le l-malik.»
12 Wa Yuusuf gaal leyah : «Daahu tafsiir hilmak. Al-talaata furuuʼ humman yiwassufu talaata yoom. 13 Baʼad talaata yoom, al-malik yamurgak min al-sijin wa yigabbilak fi khidimtak al-awwal wa battaan timidd leyah al-kaas. 14 Wa wakit gabbalt fi khidimtak, ma tansaani sawwi leyi al-kheer wa hajji beyi le l-malik achaan yamrugni min al-sijin. 15 Achaan ana jaabooni be gu min balad al-Ibraaniyiin. Wa hini ana ma sawweet cheyy al-waajib yasjunuuni be sababah.»
16 Wa wakit masʼuul al-naas al-yisawwu khubza le l-malik simiʼ Yuusuf anta tafsiir adiil, gaal leyah : «Ana kula hilimt. Fi hilmi ana chaayil fi raasi talaata gufaf hana khubza. 17 Wa l-guffa al-foogaaniiye malaane be ayyi nafar hana khubza al-malik yiriidha wa l-tuyuur jo akalo al-khubza al-fi raasi.»
18 Wa Yuusuf radda leyah wa gaal : «Daahu tafsiir hilmak. Al-talaata gufaf yiwassufu talaata yoom. 19 Baʼad talaata yoom, al-malik yamurgak min al-sijin wa yachunguuk fi chadara. Wa l-tuyuur yaju yaakulu jildak.»
20 Wa khalaas baʼad talaata yoom, al-malik ayyad hool hana waaluudtah wa sawwa hafla le kulla masaaʼiilah wa marag al-masʼuuliin al-itneen min al-sijin, giddaam masaaʼiilah. 21 Wa gabbal masʼuul al-naas al-yantu charaab le l-malik fi khidimtah le yimidd leyah battaan al-kaas. 22 Wa le masʼuul al-naas al-yisawwu khubza le l-malik, chanagooh. Wa khalaas be misil da, tafsiir hana Yuusuf ja fi derbah. 23 Wa laakin masʼuul al-naas al-yantu charaab le l-malik ma fakkarah le Yuusuf, hu nisiih.
