Gosɔta gə́ wɔji dɔ njekulbadje gə́ gəd lé
1 Tɔgərɔ, tɔgərɔ, ma m’ula sí təsərə, yeḛ gə́ rara ɓa gə́ taa rəw gə́ gəd mba kandə ne loo-kaar-badje’g el nɛ yeḛ saŋg rəw gə́ raŋg gə mba kal kaw keneŋ ndá yeḛ nja ɓa to gə́ njeɓogo ləm, to gə́ gayim-ɓogo ləm tɔ, 2 Nɛ yeḛ gə́ andə gə tarəwkəi lé yeḛ nja ɓa to gə́ njekulbadje lé ya.Njekulbadje aar ta kəi-kul badje’g ləa 3 Njeŋgəm takəi lé ɔr aree, tɔɓəi badje lé d’oo ndia tɔ. Yeḛ ɓar badje gə́ to kea̰je lé gə ri dee ri dee ndá yeḛ teḛ sə gə́ raga. 4 Loo gə́ yeḛ ar badje gə́ to kea̰-yeḛ nja lé teḛ raga ndá yeḛ ɔr no̰ dee, badje lé d’ɔm na̰ gée’g mbata deḛ gər ndia gao. 5 Dəw gə́ ḭ raŋg lé d’a kɔm na̰ gée’g el, nɛ d’a kaḭyee kunda rɔ dee ɓad mbata deḛ gər ndu dəw gə́ njekḭ raŋg lé el.
6 Jeju ula dee ta neelé gə goso nɛ deḛ gər gin gosota gə́ yeḛ ula dee lé el.
Jeju ɓa to njekulbadje gə́ gəd
7 Jeju ula dee tɔɓəi pana: Ma m’ula sí təsərə, ma lé m’to gə́ tarəwkəi lə badje. 8 Deḛ lai gə́ to gə́ njékul dee kédéje lé deḛ to gə́ njéɓogoje ləm, gə gayim-ɓogoje ləm tɔ, nɛ badje lé mbad koo ndu dee. 9 Ma lé m’to gə́ tarəwkəi, ɓó lé nana ɓa gə́ taa rəw gə́ par gə́ rɔm’g ndá a kaji ya, yeḛ a kandə kaw mee kəi’g ləm, a teḛ raga ləm tɔ ndá yeḛ a kiŋga nékulrea keneŋ. 10 Yeḛ gə́ njeɓogo lé yeḛ ree mba ɓogo dee ləm, mba tḭja gwɔs dee ləma, mba busu dee ləm tɔ. Ma lé m’ree mba kar badje d’isi gə kəmə lé ləm, kar dee d’isi dan nékulrɔ dee’g ləm tɔ.
11 Ma m’to njekulbadje gə́ gəd. Njekulbadje gə́ gəd lé ya̰ rəa yag mbata lə badje ləa. 12 Nɛ dəw gə́ ul badje gə mba kiŋga ne lar ɓa ɓó badje to kea̰ el lé loo gə́ yeḛ oo jagmjər gə́ ree ndá yeḛ tusu badje ya̰ dee aḭ kág aw, ar jagmjər lé ur dɔ badje’g wa dee jané dee kad-kad 13 Débee neelé ya̰ dee aḭ kág mbata yeḛ to gə́ njekul dee mba kiŋga ne lar ba ɓó yeḛ ar mée to dɔ badje’g lé el. Ma lé m’to gə́ njekulbadje gə́ gəd. 14 Ma m’gər badje ləm, dee kara dee gərm gao ləm tɔ. 15 To gə́ Bɔm gərm-ma lé ma kara ma m’gər Bɔm gao tɔ. Tɔɓəi ma m’ya̰ ne rɔm yag gə mbata lə badje ləm lé tɔ . 16 Badje ləm gə́ raŋg d’isi gən nɛ d’aar gə koso-badje’g neelé el. Lé riri kara m’a saŋg dee ree sə dee ɓəi, d’a koo ndum ndá m’a kɔm dee na̰’d sad kar dee tel to koso-badje gə́ kára ba ləm, njekul dee kara a to gə́ kára ba ya ləm tɔ.
17 Gelee gə́ nee ɓa Bɔm undam ne dan kəmee’g mbata m’ya̰ rɔm m’ar yoo ɓa gə mba teḛ kəmee’g njoroŋ ɓəi. 18 Dəw kára kara arm m’wəi el nɛ ma nja m’ya̰ rɔm m’ar yoo gə dɔrɔm. Ma m’askəm kya̰ rɔm kar yoo ləm, m’askəm teḛ kəmee’d ləm tɔ. Yee ɓa gə́ ndukun gə́ Bɔm un am gə mba ra ya.
19 Ta ləa neelé ar ta tḭ-na̰ oso ne mbuna Jibje’g tɔɓəi. 20 Njé gə́ na̰je mbuna dee’g bula pana: Ndil gə́ yèr to mée’g ləm, kɔr rəa ləm tɔ. See ban ɓa seḭ tugaje mbi sí dɔ ta’g ləa wa.
21 Njé gə́ raŋg pana: Ta ləa lé to gə́ tapa njendil gə́ yèr godo. See ndil gə́ yèr lé askəm kar kəm njekəmtɔ inja loo gə́ ra’g wa.
Jibje d’ɔs Jeju rəw
22 Mee ɓee gə́ Jerusalem lé deḛ ra naḭ gə́ wɔji dɔ Kəi-Ala gə́ kɔr kunda gə kəmee. To gə́ nai kuli. 23 Jeju ila goŋ gə́ mee kəi-Ala’g gel pala gə́ lə Salomo̰. 24 Jibje kiri na̰ dəa’g yir dəjee pana: See ndɔ gə́ ra ɓa i a kar meḛ sí oso naŋg po̰ ɓəi ɓa ar meḛ sí to kəgəgə bèe wa. Ɓó lé i to gə́ Kristi lé nja ndá ula sí təsərə ar sí j’oo səi nà.
25 Jeju ila dee’g pana: Ma m’ula sí woḭ mba̰ nɛ seḭ taaje ta ləm el. Kula gə́ ma m’ra gə ri Bɔm lé ɔr goo ta ləm maji ya tɔ. 26 Nɛ seḭ ɔmje meḛ sí dɔm’g el mbata seḭ toje badje ləm el. 27 Badje ləm lé d’oo ndum ya. Ma m’gər dee gao ləm, dee kara d’ɔm na̰ goom’g ya ləm tɔ. 28 M’ar dee d’isi gə kəmə no̰ lé ndá d’a kudu nda̰ el ləm, dəw kára kara as nar dee jim’g el ləm tɔ. 29 Bɔm gə́ njekarm dee lé ur dɔ dəwje’g lai-lai ya ndá dəw kára kara askəm nar dee ji Bɔm’g el. 30 Ma jeḛ gə Bɔm lé jeḛ n’to gə́ kára ba bèe.
31 Yen ŋga Jibje d’odo kɔri-ər gə mba tilá ne tɔɓəi. 32 Jeju dəji dee pana: Ma m’ra néraje gə́ maji gə́ ḭ rɔ Bɔm’g bula m’ar sí ooje. See néra gə́ ba̰ ɓəi ɓa seḭ a gə tilamje ne gə kɔri-ər gə mbəa wa.
33 Jibje d’ilá keneŋ pana: Jeḛ j’a gə tilai gə kɔri-ər mbata néra gə́ maji lé godo, nɛ mbata ndɔl gə́ i ila dɔ loo’g mbata i gə́ to gə́ dəw ba ya, nɛ i ra rɔi gə́ Ala, yee ɓa j’a tilai ne gə kɔri-ər gə mbəa .
34 Jeju ila dee’g pana: See ta neelé deḛ ndaŋg mee maktub godndu’g lə sí el wa. Ma m’pana: Seḭ toje gə́ gar-Alaje . 35 Ɓó lé godndu lé ɓar deḛ gə́ ta lə Ala lé oso mbi dee’g gar-Alaje ləm, ɓó lé godndu lé ta kára kara gə́ to keneŋ a kudu el ləm tɔ 36 ndá see ban ɓəi ɓa yeḛ gə́ Bɔ-dəwje ya ɔree undá gə kəmee ulá naŋg nee ɓa seḭ paje səa pajena: Tapea to gə́ ta ndɔl wa. Seḭ paje bèe mbata pa gə́ ma m’pana: Ma m’to gə́ Ŋgon-Ala lé. 37 Ɓó lé m’ra néraje gə́ maji lə Bɔm lé el ndá ɔmje meḛ sí dɔm’g el tɔ. 38 Nɛ ɓó lé ma m’ra dee ɓa seḭ ooje loo kɔmje meḛ sí dɔm’g el kara ɔmje meḛ sí dɔ néraje gə́ maji gə́ ma m’ra lé mba kar sí gərje gao to gə́ Bɔ-dəwje lé sí məəm’g ləm, ma kara m’to mée’g ləm tɔ.
39 Yen ŋga deḛ saŋg loo gə mba kwá, nɛ yeḛ unda ji dee gaŋg teḛ njal.
40 Jeju ɔd aw tel gaŋg baa gə́ Jurdɛ̰ aw si tor loo gə́ Ja̰ ra dəwje batɛm keneŋ kédé lé . 41 Koso-dəwje bula d’aw rəa’g d’ulá pana: Ja̰ lé ra némɔri kára el, nɛ taje lai gə́ yeḛ pa wɔji ne dɔ dəw neelé to kankəmta ya.
42 Lée neelé njé gə́ na̰je bula d’ɔm meḛ dee dəa’g keneŋ tɔ.
Al-raaʼi wa l-khanam
1 «Asmaʼo nuguul leeku al-hagg, kan al-khanam gaaʼidiin fi l-zariibe wa naadum ma yidoor yadkhul be l-derib wa laakin natta fi l-zariibe be bakaan aakhar, hu da sarraag wa mujrim. 2 Wa l-naadum al-yadkhul fi l-zariibe be l-derib, hu bas raaʼi al-khanam. 3 Wa l-haras yaftah leyah al-derib tawwaali wa l-khanam yaʼarfu hissah. Wa l-raaʼi yinaadi khanamah al-halaalah. Hu yinaadi ayyi waahide be usumha wa humman yamurgu waraayah. 4 Wa wakit marag kulla l-khanam khalaas, hu yigaddim leehum. Wa l-khanam yaʼarfu hissah wa achaan da yitaabuʼuuh. 5 Al-khanam abadan ma yitaabuʼu al-naadum al-ma yaʼarfuuh wa yajru minnah achaan ma yaʼarfu hissah.»
6 Isa hajja leehum be l-masal da wa laakin ma fihmo kalaamah. 7 Wa achaan da, Isa hajja leehum battaan wa gaal : «Asmaʼo nuguul leeku al-hagg, ana derib al-khanam. 8 Ayyi naadum al-ja gubbaali wa sawwa nafsah al-raaʼi al-sahiih, hu sarraag wa mujrim. Wa laakin al-khanam ma simʼo hissah. 9 Ana al-derib. Ayyi naadum al-yadkhul beyi, yanja wa yabga misil al-khanamaay al-tadkhul wa tamrug tasrah fi l-gechch al-akhdar. 10 Al-sarraag ma yaji fi ust al-khanam illa le yasrighum wa yadbahhum wa yahlikhum. Wa laakin ana jiit achaan humman yalgo al-haya wa nantiihum al-haya al-afdal.
Al-raaʼi al-adiil
11 «Ana al-raaʼi al-adiil. Al-raaʼi al-adiil hu al-naadum al-yafda khanamah be hayaatah. 12 Al-khaddaam al-yasrah be l-khanam achaan yalga gurus bas, hu ma al-raaʼi al-sahiih wa l-khanam ma haggah halaalah. Wa kan yichiif al-marfaʼiin jaayi, hu yajri minnah wa yikhalli al-khanam wiheedhum. Wa l-marfaʼiin yakhtif khanamaay min usuthum wa yichattithum. 13 Wa l-khaddaam yakhdim achaan al-gurus bas, hu ma lammaah be l-khanam.
14 «Ana al-raaʼi al-adiil. Naʼarif khanami wa humman kula yaʼarfuuni 15 misil abuuyi yaʼarifni wa ana naʼarif abuuyi. Wa ana nafda al-khanam be hayaati. 16 Indi khanam aakhariin al-ma min al-zariibe di. Humman kula waajib niwaddiihum. Humman yasmaʼo hissi wa kulla l-khanam yabgo door waahid tihit raaʼi waahid.
17 «Abuuyi yihibbini achaan nanti hayaati le nichiilha baʼadeen. 18 Ma fi naadum yagdar yichiil ruuhi laakin ana nantiiha be niiyti. Indi gudra achaan nanti ruuhi wa indi gudra nichiilha battaan. Da bas al-cheyy al-abuuyi amaraani beyah.»
19 Wa l-Yahuud simʼo kalaamah wa battaan ankhalafo. 20 Katiiriin minhum gaaʼidiin yuguulu : «Hu muchootin. Aglah laffa khalaas ! Maalku tasmaʼo kalaamah ?» 21 Wa waahidiin yuguulu : «Kalaamah ma kalaam hana naadum al-indah cheetaan. Hal cheetaan yagdar yifattih uyuun hana naadum amyaan walla ?»
Al-Yahuud saʼalo Isa
22 Wa fi l-chite, ayyado al-iid hana Tajdiid beet Allah fi Madiinat al-Khudus. 23 Wa Isa gaaʼid yuruukh fi fadaayit beet Allah fi bakaan usmah raakuubat Suleymaan. 24 Wa l-Yahuud lammo katiiriin jambah. Wa saʼalooh wa gaalo : «Tiʼallig guluubna lahaddi mata ? Kan sahiih inta al-Masiih, khalaas ooriina be kalaam waadih.» 25 Isa radda leehum wa gaal : «Awwal ooreetku wa intu ma aamantu. Al-ajaayib al-nisawwiihum be usum abuuyi yachhado leyi. 26 Laakin intu ma aamantu beyi achaan intu ma khanami. 27 Khanami yasmaʼo hissi wa ana naʼarifhum wa humman yitaabuʼuuni. 28 Nantiihum al-haya al-abadiiye wa abadan ma yiwadduru. Naadum ma yagdar yakhtifhum min iideeni. 29 Abuuyi antaahum leyi wa hu akbar. Wa min iideen abuuyi, ma fi naadum yagdar yakhtif cheyy. 30 Ana wa abuuyi waahid.»
31 Wa l-Yahuud chaalo battaan hujaar wa dawwaro yarjumuuh. 32 Wa Isa hajja leehum wa gaal : «Ana sawweet giddaamku hasanaat katiiriin jaayiin min abuuyi. Ween hi al-hasana al-be sababha tidooru tarjumuuni ?» 33 Wa l-Yahuud raddo leyah wa gaalo : «Ma nidooru narjumuuk be sabab hasana. Narjumuuk achaan inta muchrik. Inta insaani bas wa sawweet nafsak Allah !»
34 Wa Isa gaal : «Akiid, taʼarfu al-kalaam al-maktuub fi kitaabku al-Tawraat kadar Allah gaal : <Ana gult leeku intu ilaahaat.> 35 Wa Kitaab Allah daayman sahiih. Allah gaal : ‹Intu ilaahaat› le l-naas al-kalaam Allah ja leehum. 36 Wa ana bas al-Allah khaddasah wa rassalah fi l-dunya. Wa be misil da, maala tuguulu ana muchrik kan gult leeku ana Ibn Allah ? 37 Kan ana ma nisawwi amal Allah, khalaas ma tiʼaamunu beyi. 38 Kan intu ma tidooru tiʼaamunu beyi kula, aamunu be l-amal al-ana gaaʼid nisawwiih. Be misil da, taʼarfu wa tafhamo kadar abuuyi gaaʼid foogi wa ana gaaʼid fi abuuyi.» 39 Wa battaan dawwaro yakurbuuh wa laakin hu anbalas minhum.
40 Wa Isa gabbal fi l-nuss al-khaadi le bahar al-Urdun wa ja fi l-bakaan al-Yahya awwal khattas foogah al-naas. Wa gaʼad hinaak. 41 Wa naas katiiriin jo leyah wa hajjo ambeenaathum wa gaalo : «Yahya ma sawwa ayyi ajab wa laakin kulla cheyy al-Yahya gaalah fi l-naadum da sahiih.» 42 Wa fi l-bakaan da, naas katiiriin aamano beyah.
