Taa gə́ Israɛlje taa Jeriko
1 D’udu tarəwɓee gə́ Jeriko ləm, d’ila pəgərə keneŋ no̰ Israɛlje’g ləm tɔ. Dəw kára kara unda loo teḛ raga el ləm, dəw kára kara andə keneŋ el ləm tɔ. 2 Njesigənea̰ ula Juje pana: Aa oo, ma m’ya̰ Jeriko gə mbai gə́ keneŋ gə bao-rɔje ləa jii’g. 3 Maji kar sí njaaje guguje dɔ ɓee-boo neelé seḭ njérɔje lai, njaaje guguje dəa gɔl kára. Seḭ a raje togə́bè as ndɔ sí misa̰. 4 Njékinjanéməsje siri d’a kwa to̰to̰je siri gə́ ra gə gaji badə ji dee’g ɓa d’a njaa ne no̰ sa̰duk-manrɔ’g. Tɔɓəi ndɔ gə́ njekɔm’g siri lé ndá seḭ a njaaje guguje dɔ ɓee lé as gɔl siri tɔ. Ndá njékinjanéməsje lé d’a kim to̰to̰je lé tɔ. 5 Tɔɓəi loo gə́ d’a kim to̰to̰ gaji badə karee ɓar ləm, loo gə́ seḭ a kooje ndu to̰to̰ gə́ ɓar lé ləm tɔ ndá koso-dəwje lai d’a kɔr ndu dee gə́ tar kɔm lul rɔ u-u-u. Togə́bè ɓa ndògo-bɔrɔ gə́ gugu gir ɓee neelé a kunda naŋg rib ndá koso-dəwje lé nana kara a kandə mee ɓee’g dəa gə́ kédé njoroŋ.
6 Juje gə́ to ŋgolə Nun ɓar njékinjanéməsje ula dee pana: Unje sa̰duk-manrɔ lé ndá maji kar njékinjanéməsje siri d’wa to̰to̰ gaji badje ji dee’g mba njaa ne no̰ sa̰duk-manrɔ’g lə Njesigənea̰ lé.
7 Tɔɓəi yeḛ ula koso-dəwje pana: Njaaje guguje gir ɓee-boo ndá maji kar njérɔje gə́ njékaw no̰ deeje’g gaŋg no̰ sa̰duk-manrɔ lə Njesigənea̰ lé.
8 Loo gə́ Juje ula koso-dəwje ta neelé mba̰ ndá njékinjanéməsje siri gə́ d’wa to̰to̰ gaji badje ji dee’g no̰ Njesigənea̰’g lé d’ɔs njaa d’aw ləm, d’im to̰to̰je lə dee ləm tɔ. Ndá d’aw gə sa̰duk-manrɔ lə Njesigənea̰ lé goo dee’g tɔ. 9 Njérɔje gə́ d’aw no̰ dee’g lé njaa no̰ njékinjanéməsje’d gə́ d’im to̰to̰je lé ləm, njérɔje gə́ njékudu goo deeje kara d’orè goo sa̰duk-manrɔ lé ləm tɔ, loo gə́ d’aw njaa lé ndá d’im to̰to̰ ta-ta ya. 10 Juje un ndia kédé togə́bè ar koso-dəwje neelé pana: Seḭ a lulje el ləm, seḭ a karje ndu sí ɓar kar dəw oo el ləma, seḭ a karje ta kára kara teḛ ta sí’g el ləm tɔ, saar ndəa gə́ m’a kula sí pana: Lulje ɓa. Bèe ɓa seḭ a kɔmje lul ɓəi. 11 Yen ŋga deḛ d’un sa̰duk-manrɔ lə Njesigənea̰ lé njaa ne gugu ne dɔ ɓee-boo lé gɔl kára ya, gée gə́ gogo deḛ tel d’aw loo-si dee’g ndá to keneŋ d’ar loo àr.
12 Juje ḭta gə ndɔ rad ar njékinjanéməsje d’un sa̰duk-manrɔ lə Njesigənea̰ lé d’aw ne. 13 Njékinjanéməsje gə́ siri gə́ d’wa to̰to̰ gaji badje ji dee’g no̰ sa̰duk-manrɔ’g lə Njesigənea̰ lé njaa ne ləm, d’im to̰to̰je ləm tɔ. Njérɔje lé njaa no̰ dee’g ləm, njérɔje gə́ njékudu goo deeje kara d’orè goo sa̰duk-manrɔ lə Njesigənea̰ lé ləm tɔ. Deḛ njaa gə pa njaa lə to̰to̰je gə́ d’im ya. 14 Ndɔ gə́ njekɔm’g joo lé deḛ njaa gugu dɔ ɓee-boo neelé gɔl kára ɓa tel d’aw loo-si dee’g ɓəi. Deḛ ra togə́bè as ndɔ dee misa̰. 15 Ndɔ gə́ njekɔm’g siri lé deḛ d’ḭta gə ndɔ rad, loo gə́ loo to gḭdo-gḭdo ɓəi ndá deḛ njaa gugu dɔ ɓee-boo neelé to gə́ kédé ya nɛ as gɔl siri, mee ndəa gə́ kára neelé ya ba deḛ njaa gugu dɔ ɓee-boo neelé gɔl siri ɓəi. 16 Njekɔm’g gɔl siri lə dee lé loo gə́ njékinjanéməsje d’im to̰to̰ ndá Juje ula koso-dəwje neelé pana: Ɔmje lul mbata Njesigənea̰ ya̰ ɓee-boo neelé ji sí’g mba̰ ya. 17 Ɓee-boo neelé gə néje lai gə́ to keneŋ lé seḭ a tuji deeje pugudu-pugudu gə goo ndukun lə Njesigənea̰. Nɛ Rahab gə́ to kaiya-dené gə deḛ lai gə́ d’isi səa mee kəi’g na̰’d lé seḭ a kya̰ deeje kəmba mbata yeḛ iya njétənlooje gə́ jeḛ j’ula dee lé tɔ. 18 Undaje kəmkàr dɔ rɔ sí’g mbata néje lai gə́ seḭ a tujije pugudu-pugudu lé, mbata ɓó lé seḭ unje né gə́ kəm kar sí tujije pugudu-pugudu lé ndá seḭ a karje ndɔl wa dɔ loo-si Israɛlje ləm, a karje ta meeko̰ oso dɔ dee’g ləm tɔ. 19 Larnda gə larlɔr lai ləm, gə néje lai gə́ ra gə larkas gə larndul ləm tɔ lé d’a kunda dee gə kəmee mbata lə Njesigənea̰ ndá d’a kɔm dee mee kəi-nébao’g lə Njesigənea̰ ya.
20 Yen ŋga koso-dəwje lé d’ɔm lul rɔ u-u-u ləm, njékinjanéməsje kara d’im to̰to̰ ləm tɔ. Loo gə́ koso-dəwje d’oo ndu to̰to̰ gə́ ɓar ndá deḛ d’ɔm lul rɔ u-u-u gə ndu dee gə́ boi ndá ndògo-bɔrɔ lé təd unda naŋg rib, koso-dəwje lé nana kara andə aw mee ɓee’g dəa gə́ kédé njoroŋ. Deḛ taa ɓee-boo neelé tɔ . 21 Deḛ tuji néje lai-lai gə́ to mee ɓee’g neelé gə kiambas, diŋgamje gə denéje ləm, ŋganje gə ɓugaje ləma, maŋgje gə badje gə mulayḛ̀je-je kara ləm tɔ.
Juje ya̰ Rahab kəmba
22 Juje ula njétənlooje gə́ joo gə́ d’aw tən loo mee ɓee’g neelé kédé lé pana: Awje mee kəi’g lə kaiya-dené lé, aw teḛje səa-yeḛ gə deḛ lai gə́ to kea̰je, to gə́ seḭ manje ne rɔ sí areeje lé tɔ.
23 Basaje gə́ njétənlooje lé d’andə kəi lə Rahab ndá, deḛ teḛ səa gə bɔbeeje, gə kea̰je, gə ŋgakea̰je, gə deḛ lai gə́ to kea̰je, deḛ teḛ gə njénojije ləa lai d’aw sə dee d’ar dee d’isi gir loo-si Israɛlje’g. 24 Deḛ roo ɓee-boo neelé gə néje lai gə́ to keneŋ dula-dula. Nɛ larnda, gə larlɔr, gə néje lai gə́ ra dee gə larkas gə larndul lé d’ɔm dee mbuna nébaoje gə́ to mee kəi’g lə Njesigənea̰ lé ya tɔ. 25 Rahab gə́ to kaiya-dené lé ləm, gə njémeekəije lə bɔbeeje, gə deḛ lai gə́ to kea̰je ləm tɔ lé Juje ya̰ dee kəmba, yeḛ si kəmba mbuna Israɛlje’g, un kudee mee ndəa gən saar teḛ ɓogənè, mbata yeḛ iya njétənlooje gə́ Juje ula dee mba kar dee tən loo mee ɓee gə́ Jeriko lé tɔ .
26 Togə́bè ɓa Juje pata gə ndu man pana:
Dəw gə́ a kḭ gɔl ɓee-boo gə́ Jeriko neelé gogo ndá,
Ndɔl a kwa dəa no̰ Njesigənea̰’g ya!
Ndɔ gə́ yeḛ a tel kunda gelee gogo ndá
Ŋgondəree a kwəi ləm,
Ndɔ gə́ yeḛ a gɔl tarəbeeje kara
Ŋgonee gə́ rudu a kwəi ləm tɔ .
27 Togə́bè ɓa Njesigənea̰ nai ne gə Juje ar nea̰ oso ne gə loo-loo mee ɓee’g lai ya.
Durdur Ariiha wagaʼ
1 Wa Ariiha masduuda gawi min Bani Israaʼiil wa naadum ma marag wa la dakhal. 2 Wa Allah gaal le Yachuuʼ : «Chiif, ana nisallim leek Ariiha wa malikha wa rujaalha al-furraas. 3 Wa chiil kulla l-rujaal al-muhaaribiin wa ruukhu hawwugu al-hille di. Wa hawwugu al-hille di marra waahide ayyi yoom lahaddi sitte yoom. 4 Wa sabʼa rujaal diin yuruukhu giddaam sanduug Allah wa ayyi waahid minhum yichiil buug hana garin kabich. Wa fi l-yoom al-saabiʼ, ruukhu wa hawwugu al-hille sabʼa marraat wa rujaal al-diin yadurbu al-buug. 5 Wa wakit tasmaʼo rujaal al-diin yadurbu hiss tawiil fi l-buug, khalli kulla l-chaʼab yiʼiitu. Wa l-durdur al-muhawwig al-hille yagaʼ wa khalaas, kulluku tahjumu al-hille, ayyi waahid be l-faraga al-giddaamah.»
6 Wa baʼad da, Yachuuʼ wileed Nuun naada rujaal al-diin wa gaal leehum : «Chiilu sanduug al-muʼaahada wa khalli sabʼa rujaal diin yamchu giddaam sanduug Allah wa ayyi waahid minhum yichiil buug hana garin kabich.» 7 Wa hu gaal le l-chaʼab : «Amchu wa hawwugu al-hille wa l-rujaal al-musallahiin khalli yamchu giddaam sanduug Allah.»
8 Wa kulla cheyy bigi misil Yachuuʼ gaalah le l-chaʼab. Wa rujaal al-diin al-sabʼa macho giddaam sanduug Allah wa ayyi waahid minhum chaal buug wa yadurbah. Wa sanduug muʼaahadat Allah kamaan maachi waraahum. 9 Wa l-rujaal al-musallahiin maachiin giddaam rujaal al-diin al-yadurbu al-buug wa rujaal musallahiin aakhariin maachiin wara l-sanduug. Wakit humman maachiin rujaal al-diin gaaʼidiin yadurbu al-buug. 10 Wa Yachuuʼ amaraahum le l-chaʼab wa gaal leehum : «Abadan ma tiʼiitu wa hissuku ma yinsamiʼ wa khuchuumku ma yuguul ayyi kalaam lahaddi yoom ana nuguul leeku iitu.» 11 Wa humman hawwago al-hille marra waahide be sanduug Allah wa gabbalo naamo fi l-fariig.
12 Wa Yachuuʼ gamma be fajur badri wa rujaal al-diin chaalo sanduug Allah. 13 Wa rujaal al-diin al-sabʼa macho giddaam sanduug Allah wa ayyi waahid chaal buug wa yadurbah. Wa l-rujaal al-musallahiin maachiin giddaamhum wa rujaal musallahiin aakhariin maachiin wara sanduug Allah. Wakit humman maachiin, rujaal al-diin gaaʼidiin yadurbu al-buug. 14 Wa humman hawwago al-hille marra waahide fi l-yoom al-taani wa baʼad da, gabbalo fi l-fariig. Wa humman sawwo misil da lahaddi sitte yoom.
15 Wa fi l-yoom al-saabiʼ, humman gammo be fajur badri hawwago al-hille misil fi l-aade. Wa laakin fi l-yoom da bas, humman hawwago al-hille sabʼa marraat. 16 Wa fi l-marra al-saabʼe, rujaal al-diin darabo al-buug wa Yachuuʼ gaal le l-chaʼab : «Iitu achaan Allah antaaku al-hille ! 17 Dammuru al-hille wa kulla l-khumaam al-haraam. Dammuruuha achaan hi hint Allah. Wa illa Raahaab al-charmuuta wa kulla l-naas al-maʼaaha fi beetha, ma taktuluuhum achaan hi labbadat al-naas al-rassalnaahum yuruukhu al-balad. 18 Wa kan leeku intu, angarʼu min al-haraam. Ma tatmaʼo wa tichiilu al-khumaam al-haraam achaan tinajjusu beyah fariig Bani Israaʼiil wa tijiibu foogah al-masiibe. 19 Al-fudda wa l-dahab wa kulla l-muʼiddaat hana l-nahaas wa l-hadiid, humman dool mukhassasiin le Allah. Khuttuuhum fi makhaazin Allah.»
20 Wa darabo al-buug wa wakit al-chaʼab simʼo daribiin al-buug, aato be chidde. Wa tawwaali, durdur al-hille wagaʼ wa Bani Israaʼiil hajamo al-hille ayyi waahid be l-faraga al-giddaamah wa chaalo al-hille. 21 Wa humman dammaro kulla cheyy fi l-hille. Katalo be l-seef kulla l-rujaal wa l-awiin wa l-iyaal wa l-chiyyaab wa l-bagar wa l-khanam wa l-hamiir.
Yachuuʼ najja Raahaab wa aayilitha
22 Wa Yachuuʼ gaal le l-jawaasiis al-itneen al-rassaloohum yiʼakkudu al-balad : «Amchu fi beet al-mara al-charmuuta wa amurguuha wa amurgu kulla aayilitha misil intu halaftu leeha.» 23 Wa l-jawaasiis dool dakhalo fi l-beet wa marago Raahaab wa abuuha wa ammaha wa akhwaanha wa kulla aayilitha. Wa humman marago kulla naas beetha wa khattoohum barra min fariig Bani Israaʼiil.
24 Wa l-hille kamaan haragooha be kulla cheyy al-fiiha wa illa l-dahab wa l-fudda wa l-muʼiddaat hana l-nahaas wa l-hadiid khattoohum fi makhaazin hana beet Allah. 25 Wa Yachuuʼ khalla Raahaab al-charmuuta wa aayilitha wa kulla naasha hayyiin achaan hi labbadat al-jawaasiis al-rassalaahum Yachuuʼ yiʼakkudu Ariiha. Wa hi wa zurriiyitha saakniin fi usut Bani Israaʼiil lahaddi l-yoom.
26 Wa fi l-wakit da, Yachuuʼ halaf wa gaal : «Allah yalʼan al-naadum al-yugumm wa yabni battaan hillit Ariiha. Khalli iyaalah yumuutu ! Al-bikir yumuut wakit yukhutt asaasha wa tariidah yumuut wakit yirakkib biibaanha.»
27 Wa Allah kaan maʼa Yachuuʼ wa kulla naas al-balad simʼo beyah.
