1 Njemeeyèr mbudu ŋgwɔd aḭ al kar dəw kore gée ləm,
Njemeekarabasur ndá mée kaḭ to gə́ kura toboḭ bèe ləm tɔ .
2 Loo gə́ ta to ɓee’g ndá mbaije bula digi-digi,
Nɛ mbɔl dɔ njegosonégər gə gər gin né lé ləb ɓeeko̰ ləa
Ḭ ne dɔ maree’d gə́ kédé-kédé.
3 Dəw gə́ lal né gə́ buguru njéndooje lé
To asəna gə ndi gə́ ər gə lel gə́ ar nésɔ lal dəwje.
4 Deḛ gə́ d’uba godndu d’ya̰ lé
Pidi njemeeyèr gə́ pidi,
Nɛ deḛ gə́ d’aa dɔ godndu kər-kər lé
D’ar meḛ dee o̰ dee dəa’g.
5 Dəwje gə́ d’ula rɔ dee mbiriri dan majel’g lé
Gər gin né gə́ gə dɔ najee el,
Nɛ deḛ gə́ saŋg Njesigənea̰ ɓa gər gin néje lai.
6 Njendoo gə́ njaa gə goo rəbee lé
Maji unda yeḛ gə́ to bao gə́ rəw-kabeeje nduni koŋ-koŋ.
7 Yeḛ gə́ aa dɔ godndu kər-kər lé to ŋgon gə́ njegosonégər,
Nɛ yeḛ gə́ ɔr kura gə njembula nésɔje lé ila rɔkul dɔ bɔbeeje’g.
8 Yeḛ gə́ wɔji lar dɔ maree’g ləm,
Taa manee dɔ’g ləm tɔ
Gə mba kar némajije ləa-yeḛ ḭ dɔ maree’d gə́ kédé-kédé lé
Mbo̰ dee mbata lə yeḛ gə́ a koo kəmtondoo lə njéndooje.
9 Ɓó lé dəw kára un mbia rəw dɔ godndu’g ndá
Tamaji ləa kara to né gə́ mina̰ tɔ.
10 Yeḛ gə́ ar dəwje gə́ njéra nédanasurje ndəm dan rəw gə́ majel’g lé
Oso mee bwa gə́ yeḛ nja uru’g,
Nɛ dəwje gə́ ra né gə goo rəbee lé
D’iŋga meemaji gə́ nénduba lə dee.
11 Dəw gə́ to bao lé oo rəa-yeḛ nja gə́ njekəmkàr,
Nɛ njendoo gə́ to njegosonégər lé ə̰də gelee.
12 Loo gə́ njémeekarabasurje d’un baŋga ndá
To rɔnduba gə́ boo,
Loo gə́ njémeeyèrje d’unda dɔ dee tar ndá
Nana kara iya rəa gə́ kiya.
13 Dəw gə́ iya dɔ nékaltaje ləa lé a teḛkɔr el,
Nɛ yeḛ gə́ tegginee gə́ raga ləm uba ya̰ ləm tɔ ndá
Iŋga meekoso lemsé.
14 Rɔlel nai gə dəw gə́ si gə ɓəl mée’g,
Nɛ yeḛ gə́ ar mée kədərə ndá a koso dan némajel’g.
15 Njemeeyèr gə́ o̰ ɓee dɔ dəwje’d gə́ to njéndooje lé
To asəna gə toboḭ gə́ inja miḭ ləm, gə da-urs gə́ ɓó tɔlee bèe ləm tɔ.
16 Njeko̰ɓee gə́ gosonégər lalee lé
Néra buguru ləa ḭ dɔ maree’d gə́ kédé-kédé,
Nɛ yeḛ gə́ to njeba̰ lə mal nékiŋga gə́ gə goo rəbee el lé
Ar ndɔje ləa ḭ dɔ maree’d gə́ kédé-kédé.
17 Dəw gə́ ta məs maree wa dəa lé aḭ njal teḛ bwa-yoo’g,
Maji kar dəw ɔgee el.
18 Yeḛ gə́ njaa gə goo rəbee lé a kaji ne,
Nɛ yeḛ gə́ un rəwje joo gə́ nduni lé a koso yeḛ gə́ kára’g.
19 Yeḛ gə́ ndɔ-ndɔ ləa lé nésɔ asee nag-nag,
Nɛ yeḛ gə́ aiŋgwɔd goo néje gə́ mḭdé ba ndá
Ndoo ɓa asee nag-nag tɔ.
20 Dəw gə́ to ŋgonkoji lé iŋga ndutɔr si danee’g bèdèg,
Nɛ yeḛ gə́ ndəb ndəb tel bao lé a lal kar ta wa dəa el.
21 Kɔr kəm dəwje lé to sur el,
Dəw lé ya̰ rəa yag dan kaiya’g gə mbata goŋ muru ba ya.
22 Dəw gə́ njekəmkəḭ lé ndəb ndəb tel bao,
Nɛ ndòo gə́ a gə teḛ dəa’g lé yeḛ gər el.
23 Yeḛ gə́ ndaŋg mareeje lé iŋga majee gogo
Ur dɔ yeḛ gə́ ndəa̰ pata gə́ rii.
24 Dəw gə́ ɓogo bɔbeeje gə kea̰je ɓa pana: To kaiya el lé
To njeboalookaw lə njetujiloo.
25 Njebeelé ɔs gel takɔlje,
Nɛ yeḛ gə́ ɔm mée dɔ Njesigənea̰’g lé
Né asee nag-nag.
26 Yeḛ gə́ ɔm mée jəb-jəb dɔ rəa-yeḛ’g lé to mbə-dəw,
Nɛ yeḛ gə́ njaa gə kəmkàr a kaji ne.
27 Yeḛ gə́ ar njéndooje né lé ɓó a ɓar ria el,
Nɛ yeḛ gə́ lib kəmee jib-jib lé ndɔl ɓa wa dəa.
28 Loo gə́ njémeeyèrje d’unda dɔ dee tar ndá
Nana kara iya rəa gə kiya,
Loo gə́ deḛ tuji ndá
Njémeekarabasurje d’ḭ dɔ maree’d gə́ kédé-kédé.
1 Kan ma yaturduuh kula,
al-aasi yajri wa yinbalis.
Wa laakin al-saalih
fahal misil al-duud.
2 Al-isyaan kan kitir fi l-balad,
hukkaamha yabgo katiiriin
wa l-salaam ma yaji
illa be raajil faahim wa hakiim.
3 Al-raajil al-fagraan al-yazlum al-daʼiifiin
hu misil matara chadiide
al-tidammir kulla cheyy.
Baʼadha ma fi maʼaach.
4 Al-yaabo al-gaanuun,
yachkuru al-aasiyiin
wa l-yahfado al-gaanuun,
yugummu didduhum.
5 Al-fasliin ma yafhamo cheyy fi l-adaala
wa laakin al-yifattuchu Allah yafhamo kulla cheyy.
6 Akheer fagri maachi be sahiih
min khani aayich be kidib.
7 Al-wileed al-faahim yitaabiʼ taʼliim abuuh
wa laakin al-yiraafig al-mukhaalifiin yiʼayyibah.
8 Al-yakhna be l-riba al-katiir
maalah da, Allah yantiih
le l-yihinn fi l-masaakiin.
9 Al-yisidd adaanah min wasaaya Allah,
salaatah kula Allah yajʼalha haraama wa ma yakhbalha.
10 Al-yuguud al-naas al-adiiliin
fi l-derib al-fasil,
hu kula yagaʼ fi l-nugra al-nakatha.
Wa laakin al-naas al-tamaamiin
yawrusu al-kheer.
11 Al-khani kan yichiif nafsah hakiim kula,
al-fagri al-faahim yagdar yaʼarif al-fi galbah.
12 Be nasur al-saalihiin,
al-naas yafraho
wa be najaah al-aasiyiin,
al-naas yillabbado.
13 Al-yilabbid khataayah ma yanjah.
Wa laakin al-yutuub min khataayah wa yikhalliih,
Allah yarhamah.
14 Mabruuk le l-insaan
al-daayman yakhaaf min Allah
wa laakin al-yigawwi raasah
yagaʼ fi l-charr.
15 Al-haakim al-fasil le chaʼabah al-miskiin
hu misil duud al-yikirr
wa nimir al-yifirr.
16 Al-haakim al-ma indah fihim
yikattir zulmah
wa laakin al-yakrah al-maal al-haraam
yutuul umrah.
17 Kaatil al-dimme yajri le l-haawiye.
Khalluuh, ma tiwaggufuuh !
18 Al-yamchi adiil, yanja
wa l-aʼwaj yichiil duruub tineen wa yagaʼ ajala.
19 Al-yahrit ardah yachbaʼ be l-maʼaach
wa laakin al-yitaabiʼ al-hawa yachbaʼ be l-fagur.
20 Al-naadum al-amiin yalga baraka kabiire
wa laakin al-yissaʼjal le l-khuna, ma yajʼalooh bari.
21 Al-gaadi ma waajib yidangis al-chariiʼa
wa laakin be sabab lugma waahide bas, al-insaan yakhta.
22 Al-raajil al-tammaaʼ yajri wara l-khuna
wa ma yaʼarif kadar al-fagur yagaʼ foogah.
23 Al-yuluum akhuuh,
fi l-akhiir yalga ridaayah
wa da akheer min yukhuchchah be kalaam halu.
24 Al-yasrig abuuh wa ammah
wa yuguul : «Da ma khata»,
hu da naadum al-yijiib al-kharaab.
25 Al-tamaʼ yijiib al-huraaj
wa laakin al-yitwakkal ale Allah yalga al-kheer.
26 Al-yitwakkal ale nafsah,
hu da matmuus
wa laakin al-yamchi be hikma,
hu da yanja.
27 Al-yarham al-masaakiin,
cheyy ma yigassir leyah
wa laakin al-aba ma yichiif taʼab al-aakhariin,
yalga laʼana katiire.
28 Wakit al-aasiyiin yanjaho,
al-naas yillabbado.
Wakit al-aasiyiin yiddammaro,
al-saalihiin yaktaro.
