جَالُوت وصّف فراسيّته
Principe Biblique
1 وَ يَوْم وَاحِدْ، الْفِلِسْطِيِّينْ لَمَّوْا دَيْشهُمْ لِلْحَرِبْ فِي حِلَّةْ سُوكُو الْقَاعِدَةْ فِي بَلَدْ يَهُوذَا وَ قَعَدَوْا بَيْن سُوكُو وَ حِلَّةْ عَزِيقَةْ، فِي حِلَّةْ أَفَسْ دَمِّيمْ. 2 وَ شَاوُولْ كَمَانْ لَمَّ بَنِي إِسْرَائِيلْ وَ قَعَدَوْا فِي وَادِي الْبُطُمْ وَ جَهَّزَوْا لِمُحَارَبَةْ الْفِلِسْطِيِّينْ. 3 وَ الْفِلِسْطِيِّينْ قَعَدَوْا فِي الْحَجَرْ الْبِهِنِي وَ بَنِي إِسْرَائِيلْ فِي الْحَجَرْ الْآخَرْ بِهِنَاكْ. وَ الْوَادِي أَمْبَيْنَاتْهُمْ. 4 وَ فِيَّهْ رَاجِلْ وَاحِدْ فَارِسْ مَرَقْ مِنْ أُسْط الْفِلِسْطِيِّينْ. وَ أُسْمَهْ جَالُوتْ، مِنْ حِلَّةْ قَاتْ. وَ طُولَهْ زِيَادَةْ مِنْ 6 دُرَاعْ. 5 وَ فِي رَاسَهْ طَاقِيَّةْ مِنْ نَحَاسْ وَ جِلْدَهْ كُلَ مُغَطَّى بِدِرِعْ هَنَا نَحَاسْ مَضْفُورْ الْيَوْزِنْ حَوَالَيْ 60 كِيلَوْ. 6 وَ سِيقَانَهْ كُلَ غَطَّاهُمْ بِصَفَايِحْ هَنَا نَحَاسْ. وَ مُعَلَّقْ فِي كِتْفَهْ طَبِيقْ هَنَا نَحَاسْ. 7 وَ عُودْ حَرِبْتَهْ مِثِلْ عُودْ مُرْدَاسْ اللِّقْدَابَةْ وَ سِنَّهَا كَمَانْ تَوْزِنْ حَوَالَيْ 7 كِيلَوْ. وَ الْخَدَّامْ الْيِشِيلْ لَيَّهْ دَرَقَتَهْ مَاشِي قِدَّامَهْ.
8 وَ جَالُوتْ وَقَفْ وَ نَادَى بَنِي إِسْرَائِيلْ وَ قَالْ لَيْهُمْ: «مَالْكُو رَصَّيْتُوا لِلْحَرِبْ؟ أَنَا مَا فِلِسْطِي وَلَّا؟ وَ إِنْتُو عَبِيدْ شَاوُولْ. أَعَزُلُوا رَاجِلْ مِنْكُو وَ خَلِّي يَنْزِلْ لَيِّ. 9 وَ كَنْ حَارَبَانِي وَ قِدِرْ كَتَلَانِي، أَنِحْنَ نَبْقَوْا لَيْكُو عَبِيدْ. وَ لَاكِنْ كَنْ أَنَا بَسْ أَنَّصَرْت فَوْقَهْ وَ كَتَلْتَهْ كَمَانْ، إِنْتُو تَبْقَوْا لَيْنَا عَبِيدْ وَ تَخْدُمُوا لَيْنَا.» 10 وَ بَتَّانْ الْفِلِسْطِي قَالْ: «وَ دَاهُو أَنَا! نِشَمِّتْ فَوْقكُو إِنْتُو، يَا بَنِي إِسْرَائِيلْ! أَمُرْقُوا لَيِّ رَاجِلْ وَ مَعَايَهْ نِلْحَارَبَوْا!»
11 وَ وَكِتْ شَاوُولْ وَ كُلَّ بَنِي إِسْرَائِيلْ سِمْعَوْا كَلَامْ الْفِلِسْطِي دَا، خَافَوْا خَوْف شَدِيدْ وَ أَنْبَهَتَوْا.
دَاوُد لِحِق أخْوانه في الدَيْش
12 وَ دَاوُدْ دَا، هُو وِلَيْد رَاجِلْ وَاحِدْ مِنْ قَبِيلَةْ أَفْرَايِمْ الْأُسْمَهْ يَسَّى وَ هُو مِنْ حِلَّةْ بَيْت لَحَمْ فِي تُرَابْ يَهُوذَا. وَ يَسَّى دَا عِنْدَهْ تَمَانَةْ أَوْلَادْ. وَ فِي وَكِتْ حُكُمْ شَاوُولْ، هُو شَيَّبْ وَ بِقِي كَبِيرْ زِيَادَةْ. 13 أَوْلَادْ يَسَّى التَّلَاتَةْ الْكُبَارْ، الْبِكِرْ أُسْمَهْ أَلِيَابْ وَ التَّانِي أُسْمَهْ أَبِنَدَابْ وَ التَّالِتْ أُسْمَهْ شَمَّا، وَ كُلُّهُمْ تَابَعَوْا شَاوُولْ فِي بَكَانْ الْحَرِبْ. 14 وَ دَاوُدْ هُو الصَّغَيَّرْ مِنْهُمْ. وَ التَّلَاتَةْ الْكُبَارْ قَاعِدِينْ مَعَ شَاوُولْ 15 وَ لَاكِنْ دَاوُدْ قَاعِدْ يَمْشِي لِشَاوُولْ وَ يِقَبِّلْ بَكَانْ أَبُوهْ لِيَسْرَحْ بِالْغَنَمْ فِي بَيْت لَحَمْ.
16 وَ جَالُوتْ الْفِلِسْطِي قَاعِدْ يَمْرُقْ وَ يِنَادِي بَنِي إِسْرَائِيلْ فَجُرْ وَ عَشِيَّةْ لَحَدِّي 40 يَوْم. 17 وَ يَوْم وَاحِدْ، يَسَّى قَالْ لِوِلَيْدَهْ دَاوُدْ: «شِيلْ الْعَشَرَةْ كَوْرَوْ هَنَا الْقَمَحْ الْفَرِيكْ دَا وَ الْخُبْزَةْ الْعَشَرَةْ دَوْل وَ وَدِّيهُمْ عَجَلَةْ لِأَخْوَانَكْ فِي الْمُعَسْكَرْ. 18 وَ هَاكْ الْجِبْنَةْ الْعَشَرَةْ دَوْل وَ وَدِّيهُمْ لِقَايِدْ الْأَلِفْ. وَ أَلْأَكَّدْ مِنْ عَافِيَةْ أَخْوَانَكْ وَ جِيبْ لَيِّ مِنْهُمْ شَيّءْ الْيِوَصِّفْ كَدَرْ هُمَّنْ عَافَيْ. 19 تَلْقَاهُمْ هُمَّنْ وَ كُلَّ رُجَالْ بَنِي إِسْرَائِيلْ مَعَ شَاوُولْ فِي وَادِي الْبُطُمْ قَاعِدِينْ يِحَارُبُوا الْفِلِسْطِيِّينْ.»
20 وَ دَاوُدْ قَمَّ بِفَجُرْ بَدْرِي وَ خَلَّى الْغَنَمْ مَعَ الْحَرَسْ وَ شَالْ خُمَامَهْ وَ مَشَى مِثِلْ أَبُوهْ يَسَّى أَمَرَهْ بَيَّهْ. وَ وِصِلْ فِي الْمُعَسْكَرْ وَكِتْ الْعَسْكَرْ كُلُّهُمْ مَرَقَوْا وَ رَصَّوْا لِلدُّوَاسْ وَ قَاعِدِينْ يِشَجُّعُوا نُفُوسْهُمْ بِحِسّ عَالِي. 21 وَ بَنِي إِسْرَائِيلْ مَعَ الْفِلِسْطِيِّينْ أَلْقَابَلَوْا لِلدُّوَاسْ. 22 وَ دَاوُدْ خَلَّى خُمَامَهْ لِلْحَرَسْ هَنَا الْخُمَامْ وَ جَرَى بَكَانْ الْحَرِبْ وَ سَلَّمْ أَخْوَانَهْ. 23 وَ وَكِتْ دَاوُدْ قَاعِدْ يِكَلِّمْ مَعَ أَخْوَانَهْ، طَوَّالِي الرَّاجِلْ الْفِلِسْطِي الْفَارِسْ الْأُسْمَهْ جَالُوتْ مِنْ حِلَّةْ قَاتْ مَرَقْ مِنْ أُسْط الْفِلِسْطِيِّينْ وَ قَالْ كَلَامَهْ الْأَوَّلْ قَاعِدْ يُقُولَهْ. وَ دَاوُدْ سِمِعْ كَلَامَهْ دَا. 24 وَ وَكِتْ بَنِي إِسْرَائِيلْ شَافَوْا الرَّاجِلْ دَا، كَسْكَسَوْا مِنَّهْ وَ خَافَوْا خَوْف شَدِيدْ. 25 وَ رُجَالْ بَنِي إِسْرَائِيلْ قَالَوْا: «شِيفُوا الرَّاجِلْ الْقَاعِدْ يَمْرُقْ دَا! هُو يِشَّمَّتْ لِبَنِي إِسْرَائِيلْ! الرَّاجِلْ الْيَمْرُقْ لَيَّهْ وَ يَكْتُلَهْ، الْمَلِكْ يِسَوِّيهْ غَنِيْ مَرَّةْ وَاحِدْ. وَ يِزَوِّجَهْ بِنْتَهْ كُلَ! وَ لِأَهَلَهْ كُلَ، مَا يِشِيلْ مِنْهُمْ الْمِيرِي.»
26 وَ دَاوُدْ سَأَلْ الرُّجَالْ الْقَاعِدِينْ جَنْبَهْ وَ قَالْ: «يَنْطُوا شُنُو لِلنَّادُمْ الْيَكْتُلْ الْفِلِسْطِي دَا وَ يَرْفَعْ الْعَيْب مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلْ؟ الْفِلِسْطِي الْمَا مُطَهَّرْ دَا، هُو يَاتُو أَشَانْ يِشَّمَّتْ فِي دَيْش اللّٰهْ الْحَيّ؟» 27 وَ هُمَّنْ حَجَّوْا لَيَّهْ الْكَلَامْ بَتَّانْ وَ قَالَوْا: «أَيْوَى! النَّادُمْ الْيَكْتُلَهْ يَلْقَى كُلَّ الشَّيّءْ دَا!»
28 وَ وَكِتْ أَلِيَابْ أَخُوهْ الْكَبِيرْ سِمِعْ كَلَامْ دَاوُدْ الْقَاعِدْ يِكَلِّمْ مَعَ الرُّجَالْ دَوْل، هُو زِعِلْ زَعَلْ شَدِيدْ وَ قَالْ لَيَّهْ: «شُنُو جَابَكْ هِنِي؟ وَ الْغَنَمْ خَلَّيْتهُمْ مَعَ يَاتُو فِي الْكَدَادَةْ؟ أَنَا نَعَرْفَكْ! إِنْتَ مُتَكَبِّرْ وَ قَلْبَكْ مُرّ وَ جِيتْ لِتِشِيفْ الْحَرِبْ بَسْ!» 29 وَ دَاوُدْ قَالْ: «أَنَا سَوَّيْت شُنُو؟ مَمْنُوعْ لَيِّ مَا نِكَلِّمْ وَلَّا؟» 30 وَ دَاوُدْ أَنْلَفَتْ مِنْ أَخُوهْ وَ سَأَلْ نَادُمْ آخَرْ مِنْ الْكَلَامْ دَا. وَ هُو رَدَّ لَيَّهْ نَفْس الْكَلَامْ الْقَالَهْ الْمَلِكْ.
31 وَ نَاسْ وَاحِدِينْ سِمْعَوْا كَلَامْ دَاوُدْ وَ كَلَّمَوْه لِشَاوُولْ. وَ طَوَّالِي، هُو رَسَّلْ لَيَّهْ وَ نَادَاهْ. 32 وَ دَاوُدْ قَالْ لِشَاوُولْ: «خَلِّي نَادُمْ وَاحِدْ كُلَ قَلْبَهْ مَا يَخَافْ مِنْ الْفِلِسْطِي دَا! أَنَا عَبْدَكْ نَمْشِي لَيَّهْ وَ نِحَارِبَهْ.» 33 وَ شَاوُولْ قَالْ لِدَاوُدْ: «لَا! إِنْتَ مَا تَقْدَرْ تِحَارِبْ الْفِلِسْطِي دَا أَشَانْ إِنْتَ وِلَيْد صَغَيَّرْ وَ هُو رَاجِلْ كَبِيرْ وَ مُحَارِبْ مِنْ هُو صَغَيَّرْ.» 34 وَ دَاوُدْ رَدَّ لِشَاوُولْ وَ قَالْ: «يَا سِيدِي! وَكِتْ أَنَا قَاعِدْ نَسْرَحْ بِغَنَمْ أَبُويِ، كَنْ دُودْ أَوْ دُبّ جَاءْ خَطَفْ وَاحِدَةْ مِنْ غَنَمِي، 35 أَنَا نَجْرِي وَرَايَهْ نَضُرْبَهْ وَ نَقْلَعْهَا مِنَّهْ. وَ كَنْ نَطَّ فَوْقِي، نَكُرْبَهْ مِنْ دِقْنَهْ وَ نُدُقَّهْ لَحَدِّي نَكْتُلَهْ. 36 وَ مِثِلْ الدُّودْ وَ الدُّبّ الْعَبْدَكْ كَتَلَاهُمْ، الْفِلِسْطِي الْمَا مُطَهَّرْ دَا، هُو كُلَ مَا يُفُوتْهُمْ. أَشَانْ هُو أَشَّمَّتْ فِي دَيْش اللّٰهْ الْحَيّ!» 37 وَ دَاوُدْ قَالْ: «اللّٰهْ النَّجَّانِي مِنْ الدُّودْ وَ الدُّبّ، هُو يَقْدَرْ يِنَجِّينِي مِنْ الْفِلِسْطِي دَا.» وَ شَاوُولْ قَالْ لِدَاوُدْ: «أَمْشِي! اللّٰهْ مَعَاكْ.»
38 وَ شَاوُولْ لَبَّسَهْ لِدَاوُدْ خُلْقَانَهْ وَ دَسَّ لَيَّهْ طَاقِيَّةْ هَنَا نَحَاسْ فِي رَاسَهْ وَ لَبَّسَهْ دِرْعَهْ. 39 وَ دَاوُدْ رَبَطْ سَيْفَهْ فِي صُلْبَهْ مِنْ فَوْق لِخُلْقَانَهْ وَ دَوَّرْ يَمْشِي. وَ لَاكِنْ مَا قِدِرْ يَمْشِي أَشَانْ هُو مَا مُوَالِفْ بَيَّهْ. وَ قَالْ لِشَاوُولْ: «أَنَا مَا نَقْدَرْ نَمْشِي بِكُلَّ الْخُمَامْ دَا أَشَانْ أَنَا مَا مُوَالِفْ بَيَّهْ.» وَ خَلَاصْ، هُو سَلَّ كُلَّ الْخُمَامْ دَا مِنَّهْ. 40 وَ شَالْ عَصَاتَهْ فِي إِيدَهْ وَ عَزَّلْ خَمْسَةْ حَجَرْ أَمْلَسْ مِنْ الْوَادِي وَ دَسَّاهُمْ فِي مُخْلَاتَهْ هِنْت الرَّاعِي. وَ شَالْ مِقْلَاعَهْ فِي إِيدَهْ وَ مَشَى لِلْفِلِسْطِي.
41 وَ الْفِلِسْطِي زَحَفْ لَحَدِّي جَاءْ قَرِيبْ لِدَاوُدْ وَ الْخَدَّامْ الْيِشِيلْ لَيَّهْ دَرَقَتَهْ مَاشِي قِدَّامَهْ. 42 وَ الْفِلِسْطِي شَافَهْ لِدَاوُدْ وَ حَقَرَهْ أَشَانْ هُو صَغَيَّرْ وَ جَمِيلْ وَ عِنْدَهْ لَوْن سَمَحْ. 43 وَ الْفِلِسْطِي قَالْ لِدَاوُدْ: «أَنَا كَلِبْ وَلَّا، إِنْتَ تَجِي لَيِّ بِعَصَاةْ؟» وَ لَعَنَهْ لِدَاوُدْ بِإِلٰـهَاتَهْ.
44 وَ قَالْ بَتَّانْ: «تَعَالْ قِدَّامْ! خَلِّي نَنْطِي لَحَمَكْ لِطُيُورْ السَّمَاءْ وَ لِوُحُوشْ الْكَدَادَةْ.» 45 وَ دَاوُدْ قَالْ لِلْفِلِسْطِي: «إِنْتَ جِيتْ لَيِّ بِسَيْف وَ حَرْبَةْ وَ طَبِيقْ. وَ لَاكِنْ أَنَا جِيتْ لَيْك بِأُسُمْ اللّٰهْ الْقَادِرْ إِلٰـهْ عَسْكَرْ بَنِي إِسْرَائِيلْ الْإِنْتَ قَاعِدْ تِشَمِّتْ فَوْقهُمْ. 46 الْيَوْم اللّٰهْ يَرْمِيكْ فِي إِيدِي وَ أَنَا نَكْتُلَكْ وَ نَقْطَعْ رَاسَكْ. وَ نَنْطِي جِثَثْ الْفِلِسْطِيِّينْ لِطُيُورْ السَّمَاءْ وَ حَيْوَانَاتْ الْأَرْض. وَ بَيْدَا، كُلَّ الدُّنْيَا تَعَرِفْ كَدَرْ بَنِي إِسْرَائِيلْ عِنْدُهُمْ إِلٰـهْ الْيِحَارِبْ لَيْهُمْ. 47 وَ كُلَّ النَّاسْ الْقَاعِدِينْ هِنِي يَعَرْفُوا كَدَرْ اللّٰهْ مَا يَنْصُرْ بِسَيْف وَ لَا بِحَرْبَةْ أَشَانْ اللّٰهْ هُو بَسْ سِيدْ الْحَرِبْ وَ الْيَوْم يِسَلِّمْكُو فِي إِيدَيْنَّا.»
48 وَ وَكِتْ الْفِلِسْطِي قَمَّ مَشَى لِيِلَاقِي دَاوُدْ، دَاوُدْ كُلَ طَوَّالِي جَرَى مَشَى لَيَّهْ لِيِلَاقِيهْ. 49 وَ دَاوُدْ دَسَّ إِيدَهْ فِي مُخْلَاتَهْ وَ شَالْ حَجَرْ وَ زَرَقَهْ بِالْمِقْلَاعْ وَ ضَرَبْ الْفِلِسْطِي فِي بُقُشْتَهْ. وَ الْحَجَرْ دَا دَخَلْ فِي رَاسَهْ. وَ الْفِلِسْطِي وَقَعْ بِوِجْهَهْ فِي الْأَرْض. 50 وَ بَيْدَا، دَاوُدْ أَنَّصَرْ فِي الْفِلِسْطِي بِالْمِقْلَاعْ وَ الْحَجَرْ بَسْ. هُو ضَرَبَهْ لِلْفِلِسْطِي وَ كَتَلَهْ بَلَا سَيْف. 51 وَ دَاوُدْ جَرَى لِلْفِلِسْطِي وَ سَلَّ سَيْفَهْ مِنَّهْ وَ تَمَّمَهْ. وَ بَيَّهْ قَطَعْ رَاسَهْ.
وَ وَكِتْ الْفِلِسْطِيِّينْ شَافَوْا نَادُمْهُمْ الْفَارِسْ مَاتْ، هُمَّنْ عَرَّدَوْا. 52 وَ رُجَالْ بَنِي إِسْرَائِيلْ وَ قَبِيلَةْ يَهُوذَا عَاطَوْا وَ طَارَدَوْا الْفِلِسْطِيِّينْ لَحَدِّي قَرِيبْ لِخَشُمْ الْوَادِي وَ لَحَدِّي خَشُمْ بَابْ مَدِينَةْ عَقْرُونْ. وَ جِثَثْ الْفِلِسْطِيِّينْ مُشَتَّتِينْ فِي دَرِبْ حِلَّةْ شَعَرَايِمْ لَحَدِّي حِلَّالْ قَاتْ وَ عَقْرُونْ. 53 وَ بَنِي إِسْرَائِيلْ قَبَّلَوْا مِنْ مُطَارَدَةْ الْفِلِسْطِيِّينْ وَ نَهَبَوْا مُعَسْكَرْهُمْ. 54 وَ دَاوُدْ شَالْ رَاسْ جَالُوتْ وَ وَدَّاهْ فِي مَدِينَةْ أُورُشَلِيمْ. وَ سِلَاحَهْ كَمَانْ، خَطَّاهُمْ فِي خَيْمِتَهْ.
55 وَ وَكِتْ دَاوُدْ مَشَى لِيِلَاقِي الْفِلِسْطِي، شَاوُولْ شَافَهْ وَ سَأَلْ أَبْنِيرْ قَايِدْ الدَّيْش وَ قَالْ: «يَا أَبْنِيرْ، الْوِلَيْد دَا هَنَا يَاتُو؟» وَ أَبْنِيرْ قَالْ: «اللّٰهْ يَنْصُرَكْ، يَا الْمَلِكْ! أَنَا مَا نَعَرْفَهْ.» 56 وَ الْمَلِكْ قَالْ: «أَمْشِي أَسْأَلْ! الصَّبِي دَا وِلَيْد يَاتُو؟»
57 وَ بَعَدْ دَاوُدْ كَتَلْ الْفِلِسْطِي وَ قَبَّلْ، أَبْنِيرْ شَالَهْ وَ وَدَّاهْ قِدَّامْ شَاوُولْ. وَ رَاسْ جَالُوتْ فِي إِيدَهْ. 58 وَ شَاوُولْ سَأَلَهْ لِدَاوُدْ وَ قَالْ: «إِنْتَ وِلَيْد يَاتُو؟» وَ دَاوُدْ قَالْ: «أَنَا وِلَيْد عَبْدَكْ يَسَّى الْمِنْ حِلَّةْ بَيْت لَحَمْ.»
Goliyat zut Israel-lâ á durâ
1 Suma Filistê-na a tok azigar mazina á dur ayîna. Azi tok avo Soko kur Juda, a tin kang mazina avo Efes-Damim, aduk Soko ki Azeka. 2 Wani Saul ki azigar suma Israel-lâ a tok tazi a vanguvora kur hor ra Ela-d’a, azi ndjar á dur ayîna ki Filistê-na. 3 Filistê-na a nga yam ahinad’a abo tu, Israel-lâ a nga yam ahinad’a abo hî mi, hora nga adigaziya.
4 Wani azigar ma Filistê-na mi nde woi avun kangâ á zut Israel-lâ á durâ. Ni sama Gat-na, a yum ala Goliyat. Fiyagamî go ki metred’a hindi. 5 Mi klup djum mba kawei ma hleuna kamu, mi nik kongrong ma kawei ma hleu ma hle tam d’igi azlung huruma na na atamu. Kongrong ma atama anegemî ir bege kawei ma hleuna kilona dok karagaya. 6 Mi tchuk kongrong ma kawei ma hleuna gor asemu, mi ge asap kawei ma hleuna kelemu. 7 Agu asap mamba ni d’igi del abong na, siyat anek mamba ndak kilona kid’iziya. Sama zim mbarei mambina nga mi tit avoromu.
8 Goliyat mi tchola, mi er ad’um akulo, mi de mi azigar suma Israel-lâ ala: Ni kayam me ba, agi ndjaragi á dur ayîna ge? An ni ma Filistê-na, agi ni magumeina hi Saul-lâ d’uo zu? Agi managi sama adigagi ma mba mi dur ayîna ki sed’ena. 9 Le mi kal kan mi tchan wa ni, ami mba mbud’umi magumei magina. Wani le an kal kam ni tchum wa ni, agi mba mbud’ugi magumei mamina á lami sunda mi.
10 Goliyat mi de kua ala: Agi azigar suma Israel-lâ, an ndagi ayîna ini. Le agi ndagagiya ni, agi gandï sana tu ami durumi ayîna. 11 Ata yi máma Saul ki azigar mama pet a hum zla d’a ma Filistê-na mi data, a le mandarâ ngola, a nde zlak mi.
David mi tchi Goliyat
12 David ni Jesse goroma. Jesse ni ma Efraim ma nga kaka Betelehem mba Juda-d’ina; groma ná klavandi. Kur atchogoid’a hi Saul-la Jesse bizam ngola, mi djeng mamara mi. 13 Grom suma nglona hindi a i dur ayîna ad’u Saul; ma tuna a yum ala Eliyap, ma mbàna a yum ala Abinadap, ma hindina a yum ala Samma mi. 14 Wani David ni ma tobona. Kid’a b’oziyom suma nglo suma hindina a i ad’u Saul-la, 15 David mi ar Saul, mi mba Betelehem á pol aho’â habuma.
16 Goliyat ma Filistê-na nga mi nde tam mbei yorogo ki fladege ir azigar suma Israel-lâ, mi tagazi tam tatak burâ dok fid’i.
17 Kur bur máma Jesse mi de mi goroma David ala: Ang hle bid’imba kawu ma haûd’a kavungôna dogo, ang i ki sed’ezi atogo kur kangâ mi b’oziyongâ. 18 Ang yo te ma a lum kambirina dogo abong mi, ang hum mi ngol mazi ma ayîna. Le b’oziyongâ a nga hawa ni, ang mba we, ang mba mbanï ki va mazi ma taka ala azi nga hawa. 19 Ang mba fazi ki Saul azi ki azigar suma Israel-lâ pet kur hor ra Ela-d’a, a dur ayîna ki Filistê-na.
20 Ki yorogo tcholola David mi tchola, mi ar ahok mama abo sama pol ma dingâ, mi yo ahle ndazina, mi le d’igi abum Jesse mi dum na. Ata yima mi mbaza kur kangîna, azigarâ a nga i ndjara á dur ayîna, a nga sor sor ra dur ayîna. 21 Israel-lâ ki Filistê-na a ndjar avun tazi á dur ayîna. 22 David mi ar ahle mama abo sama ngom ahlena, mi ring atogo zak ata yima azigarâ a nga kuana, mi fe b’oziyoma, mi djobozi ala azi ni hawa ko zu? 23 Kid’a mi nga de zlad’a ki sed’ezi tua d’a, Goliyat ma Filistê ma Gat-na, mi nde woi avok azigarâ, nga mi de ni zla d’a mi dat avok deid’a; David nga mi huma. 24 Kid’a Israel-lâ ki zla tazi pet a we Goliyat-ta, a dadak kazigaziya, kayam azi nga lum mandaram heî. 25 A de tazi ala: Sa máma mi djï atei wana, agi wum mbang zu? Sama tchuma, amulâ Saul mba mi mbud’um sama ndjondjoîna, mba mi hum goromba atchad’a, abum azi ki sum mama mba mi ve tara abozi d’uo mi.
26 David mi de mi azigar suma gevem go na ala: Sama tchi ma Filistê máma woi mi pat zulona woi yam Israel-lîna, mba lumî nana ge? Ma Filistê ma bei ngat bayâ máma ni nge ko ba, mi ngul b’ranga hAlo ma bei matnina na ge?
27 Azigarâ a de mi David ni zla d’a tu ndata ala sama tchuma a mba le ki sed’em hina hina. 28 Wani wiyem ma ngolâ Eliyap mi hum David nga mi yo siretna ki sed’eziya, hurum zal ata David, mi dum ala: Ni kayam me ba, ang mba ka hî ge? Ang arza tumiyô mang suma ngiyeûna abagei ni mi nge ge? An we yam mang nga ad’eng ndata, ki djib’er mang nga tcho ndata; ang mba ka hî ná gol ayîna hawa na.
29 David mi hulong dum ala: An le ni tcho me ge? An djop ni djoba hawa d’uo zu? 30 Mi mbut azigam mi wiyema, mi i de zlad’a ki azigar ma dingâ, nga mi djop ni zla d’a tu ndata; nge nge pî mi hulongômî zla d’a de d’a avok ndata mi.
31 Suma a hum zlad’a hi David-tina, a de mi Saul tamba; Saul mi yumïya. 32 David mi de mi Saul ala: Ar sa tam tchuk lus yam ma Filistê máma d’i; an azong mangâ nga ni i dur ki sed’emu.
33 Saul mi de mi David ala: Ang ndak á dur ki sed’em mbi, kayam angî gogor ma gorâ, wani mam mi sama dur ayîna ki gogorom dei.
34 David mi hulong de mi Saul ala: Sama ngolâ, an azong mangâ nga ni pol aho’â habuna. Ata yi ma azlona d’oze ambur ursâ mi mba á vahunina, 35 an ring ad’um ni durum ni b’ad’ï ahuna avunamu. Le mam tchol á lan ayîna ni, an vum delemu, an murud’um ni tchumu. 36 Ni hina ba, an tchi azlona azi ki ursâ, an mba ni le ki ma Filistê ma bei ngat bayâ máma ni hina mi, kayam mam ngul b’ranga hAlo ma bei matnina.
37 David mi de kua ala: Ma didin ma prud’un ndei avun lilif azlona ki ursîna mba mi prud’un ndei abo ma Filistê máma ni hina mi.
Saul mi hulong dum ala: Ang iya; ar Ma didina mi ndjunungû. 38 Saul mi tchuk baru mam mba dur ayîna ata David, mi kulubum djum mba kawei ma hleuna kamu, mi tchugum kongrong mama atam mi.
39 David mi djin mbigeu d’a fiyaka hi Saul-la yam kongrongâ, mi nde tita, kayam mam kuguzi nga adjeu d’i. Ata yi máma mi de mi Saul ala: An ndak nga a tit kahle suma ayî ndazina d’i, kayam an hat nga ki sed’ezi d’i. Mi fogozi woyo, 40 mi hle totogo mamba abomu, mi i avun mbina, mi var grei ma djivina vahl, mi tchugum kur bid’im mam mba pol aho’â, mi yo mbiu mamba abomu, mi i ata Goliyat.
41 Wani Goliyat ma Filistê-na nga mi hud’ï gogo ki David, sama zim mbarei mambina mi nga ged’a avoromu. 42 Mi sisar David baba, mi golom is, kayam David ni gogorâ tua, ni sama afefetna, iram djif heî mi. 43 Goliyat mi de mi David ala: An nadina ba, ang mba atan ki totogod’a zu? Mi yum filei mama kamu, 44 mi dum kua ala: Ang mbeya! An hang ini hliwing maluweina kamburei suma abageina!
45 David mi hulong dum ala: Ang mbei atan ki mbigeu d’a fiyaka ki djamba kasapa; an mba atang durâ ni ki simiyê Ma didin ma ad’engêm kal petna, Alo ma b’ranga hi Israel ma ang nguluma. 46 Ma didina nga mi hang ini abonu; an nga ni tchangû, an nga ni ngad’ang yang ngeyo, an nga ni he ini mad’a azigar suma Filistê-na maluweina kambureina. Ata yi máma suma pet a mba wala Israel-lâ a nga kAlona. 47 Ablau suma tok pet wana a mba wala Ma didina nga mi min ni mbigeu d’a fiyaka ki djamba á kus ayîna d’i; mam tamba ni ma kus ayîna, mba mi hagi ini abomiya.
48 Goliyat mi nde tita á i ata David kua; David mi ring atogo zak á ngavam ata yima dur ayîna. 49 David mi nik abom kur bid’im mamba, mi hle greina tu, mi gum kur mbiu mamba, mi ge ki Goliyat vorom ma b’raud’a d’ar. Greina mi rot kä avorom bid’ir; Goliyat mi hiram mi puk kä ki iram ngoyeî.
50 Ni hina ba, David mi kal yam Goliyat, mi tchum bei mbigeu d’a fiyaka abomu; mi tchumî ki mbiud’a ki greina ganang. 51 David mi ring mi mba, mi tchol kä yam Goliyat, mi pat mbigeu d’a fiyaka hi Goliyat-ta kur aziyad’u, mi tchumu, mi ngad’am yam mbeyo.
Ata yima Filistê-na a we grang mazina a tchuma, a wet ringâ. 52 Azigar suma Israel-lâ ki suma Juda-na a nde sor sor ra ayîna, a digizi gak a izi avun azì ma Gat-na ki ma Ekron-na. Suma Filistê suma a fe dakina a bo kur lovot ta Särayim-mba gak Gat ki Ekron. 53 Israel-lâ a ar bei dik Filistê-na, a hulongî kur kangâ hi Filistê-na, a hurum ahle mazina. 54 David mi hle yam Goliyat, mi i ki sed’et Jerusalem. Wani mi ngom ahle suma ayîna hi Goliyat-na kur zlub’u mamba.
Apner mi i ki David mi Saul
55 Ata yima Saul mi we David mi i á ngaf Goliyat-na, mi djop ma ngolâ hi azigar mama Apner ala: Apner, gor máma ni nge goroma ge?
Apner mi hulong dum ala: Sama ngolâ, an we nga d’uo mi.
56 Amulâ Saul mi dum ala: Ang tanga djop sama dingâ, gor máma ni nge goroma ge?
57 Ata yima David mi tchi ma Filistê-na Goliyat katna, mi hulongî kur kangâ. Apner mi vum mi im mi Saul ki yam ma Filistê-na abomu. 58 Saul mi djobom ala: Bäna gogorâ, angî gorâ hi nge na ge?
David mi hulong dum ala: An nazong mangâ Jesse ma Betelehem-ma goroma.