والودة شَمْشُون
1 وَ بَتَّانْ بَنِي إِسْرَائِيلْ قَمَّوْا يِسَوُّوا الْفَسَالَةْ قِدَّامْ اللّٰهْ. وَ بَيْدَا، اللّٰهْ سَلَّمَاهُمْ لِلْفِلِسْطِيِّينْ لِمُدَّةْ 40 سَنَةْ.
2 وَ فِي الْوَكِتْ دَاكْ، فِيَّهْ رَاجِلْ وَاحِدْ مِنْ قَبِيلَةْ دَانْ الْيَسْكُنْ فِي حِلَّةْ صَرْعَةْ وَ أُسْمَهْ مَنُوحْ. وَ الرَّاجِلْ دَا، مَرْتَهْ عَاقْرَةْ مَا جَابَتْ عِيَالْ. 3 وَ يَوْم وَاحِدْ، مَلَكْ اللّٰهْ بَانْ لِمَرْتَهْ وَ قَالْ لَيْهَا: «أَنَا نَعَرِفْ كَدَرْ إِنْتِ عَاقْرَةْ مَا عِنْدِكِ عِيَالْ. وَ لَاكِنْ هَسَّعْ، إِنْتِ تَبْقَيْ غَلْبَانَةْ وَ تِجِيبِي وِلَيْد. 4 مِنْ هِنِي لِقِدَّامْ، فَكِّرِي مَا تَشَرْبَيْ خَمَرْ وَ لَا أَيِّ شَرَابْ الْبِسَكِّرْ وَ مَا تَاكُلِي أَكِلْ نِجِسْ، 5 أَشَانْ إِنْتِ تَبْقَيْ غَلْبَانَةْ وَ تَلْدَيْ وِلَيْد. وَ كَنْ وِلِدْتِيهْ، مَا تِزَيِّنِي رَاسَهْ أَشَانْ الْوِلَيْد دَا مُخَصَّصْ لِلرَّبّ مِنْ هُو فِي بَطُنْكِ. وَ هُو بَسْ الْيَبْدَا يِنَجِّي بَنِي إِسْرَائِيلْ مِنْ الْفِلِسْطِيِّينْ.»
6 وَ خَلَاصْ، الْمَرَةْ قَبَّلَتْ فِي الْبَيْت وَ قَالَتْ لِرَاجِلْهَا: «فِيَّهْ رَاجِلْ صَالِحْ هَنَا اللّٰهْ جَاءْ لَيِّ وَ الرَّاجِلْ دَا شَوْفتَهْ تِخَوِّفْ زِيَادَةْ. أَكُونْ هُو دَا مَلَكْ اللّٰهْ. وَ أَنَا مَا سَأَلْتَهْ هُو مِنْ وَيْن وَ هُو كُلَ مَا أَوْرَانِي أُسْمَهْ. 7 وَ هُو قَالْ لَيِّ: ‹إِنْتِ تَبْقَيْ غَلْبَانَةْ وَ تَلْدَيْ وِلَيْد. وَ مِنْ هِنِي لِقِدَّامْ، مَا تَشَرْبَيْ خَمَرْ وَ لَا أَيِّ شَرَابْ الْبِسَكِّرْ وَ مَا تَاكُلِي أَكِلْ نِجِسْ أَشَانْ الْوِلَيْد دَا مُخَصَّصْ لِلرَّبّ مِنْ هُو فِي بَطُنْكِ لَحَدِّي يُمُوتْ.›» 8 وَ مَنُوحْ سَأَلْ اللّٰهْ وَ قَالْ: «يَا رَبّ، خَلِّي الرَّاجِلْ الصَّالِحْ الْإِنْتَ رَسَّلْتَهْ دَا، يَجِينَا بَتَّانْ وَ خَلِّي يِوَصِّفْنَا الشَّيّءْ النِّسَوُّوهْ وَكِتْ الْوِلَيْد دَا يَلْدَوْه.»
9 وَ خَلَاصْ، اللّٰهْ قِبِلْ سُؤَالْ مَنُوحْ وَ مَلَكْ اللّٰهْ جَاءْ بَتَّانْ لِمَرْتَهْ وَكِتْ هِي قَاعِدَةْ تِحِتْ فِي الزَّرَعْ. وَ رَاجِلْهَا مَنُوحْ مَا مَعَاهَا. 10 وَ طَوَّالِي، الْمَرَةْ جَرَتْ لِرَاجِلْهَا خَبَّرَتَهْ وَ قَالَتْ لَيَّهْ: «دَاهُو الرَّاجِلْ الْجَانِي الْيَوْم دَاكْ، بَتَّانْ بَانْ لَيِّ!» 11 وَ مَنُوحْ قَمَّ تَابَعْ مَرْتَهْ وَ جَوْا لِلرَّاجِلْ. وَ هُو قَالْ لَيَّهْ: «إِنْتَ بَسْ الرَّاجِلْ الْأَوَّلْ كَلَّمْت لِمَرْتِي وَلَّا؟» وَ هُو رَدَّ لَيَّهْ وَ قَالْ: «أَيْوَى، أَنَا بَسْ.» 12 وَ مَنُوحْ قَالْ لَيَّهْ: «وَكِتْ كَلَامَكْ دَا يِلْحَقَّقْ، شُنُو الشُّرُوطْ الْوَاجِبْ لَيَّهْ؟ وَ أَنِحْنَ نِسَوُّوا شُنُو لِلْوِلَيْد دَا؟» 13 وَ مَلَكْ اللّٰهْ قَالْ لِمَنُوحْ: «كُلَّ شَيّءْ الْأَنَا قُلْتَهْ لِمَرْتَكْ دِي، خَلِّي هِي تِفَكِّرْ فَوْقَهْ. 14 مَا تَاكُلْ أَيِّ شَيّءْ الْجَايِ مِنْ الْعِنَبْ وَ لَا تَشْرَبْ خَمَرْ وَ لَا أَيِّ شَرَابْ الْبِسَكِّرْ وَ مَا تَاكُلْ أَكِلْ نِجِسْ. وَاجِبْ هِي تِطَبِّقْ كُلَّ الْكَلَامْ الْأَنَا قُلْتَهْ لَيْهَا.»
15 وَ مَنُوحْ قَالْ لِمَلَكْ اللّٰهْ: «مِنْ فَضْلَكْ، خَلِّي نِضَيُّفُوكْ وَ نِقَدُّمُوا لَيْك سَخَلْ.» 16 وَ مَلَكْ اللّٰهْ قَالْ لِمَنُوحْ: «حَتَّى كَانْ تِضَيِّفْنِي كُلَ، أَنَا مَا نَاكُلْ أَكْلَكْ. وَ لَاكِنْ كَنْ تِدَوْر تِقَدِّمْ ضَحِيَّةْ مُحَرَّقَةْ، قَدِّمْهَا لِلّٰهْ.» وَ مَنُوحْ مَا عِرِفْ كَدَرْ الرَّاجِلْ هُو مَلَكْ اللّٰهْ. 17 وَ مَنُوحْ قَالْ لِمَلَكْ اللّٰهْ: «أُسْمَكْ يَاتُو؟ أَشَانْ وَكِتْ كَلَامَكْ دَا يِلْحَقَّقْ، نِشَرُّفُوكْ زِيَادَةْ.» 18 وَ مَلَكْ اللّٰهْ قَالْ لَيَّهْ: «مَالَا تَسْأَلْنِي مِنْ أُسْمِي؟ أُسْمِي هُو عَجِيبْ بِلْحَيْن.» 19 وَ مَنُوحْ شَالْ سَخَلْ وَ هَدِيَّةْ هَنَا دَقِيقْ وَ قَدَّمَاهُمْ ضَحِيَّةْ مُحَرَّقَةْ فِي رَاسْ حَجَرْ وَاحِدْ لِلّٰهْ. وَ طَوَّالِي، شَيّءْ عَجِيبْ بِقِي قِدَّامْ مَنُوحْ وَ مَرْتَهْ. 20 وَ وَكِتْ لَهِيبْ النَّارْ قَاعِدْ يَطْلَعْ مِنْ الْمَدْبَحْ لِلسَّمَاءْ، مَلَكْ اللّٰهْ كُلَ طَلَعْ فِي اللَّهِيبْ. وَ وَكِتْ شَافَوْا الشَّيّءْ دَا، مَنُوحْ وَ مَرْتَهْ وَقَعَوْا بِوُجُوهُّمْ فِي الْأَرْض.
21 وَ خَلَاصْ، مَنُوحْ عِرِفْ كَدَرْ دَا مَلَكْ اللّٰهْ. وَ مَلَكْ اللّٰهْ مَا بَانْ لَيَّهْ هُو وَ لَا لِمَرْتَهْ بَتَّانْ. 22 وَ مَنُوحْ قَالْ لِمَرْتَهْ: «أَكِيدْ أَنِحْنَ نُمُوتُوا أَشَانْ شِفْنَا الرَّبّ!» 23 وَ لَاكِنْ مَرْتَهْ قَالَتْ لَيَّهْ: «كَنْ اللّٰهْ دَوَّرْ يَكْتُلْنَا، مَا قِبِلْ مِنِّنَا الضَّحِيَّةْ الْمُحَرَّقَةْ وَ الْهَدِيَّةْ وَ لَا وَصَّفْنَا كُلَّ الْأَشْيَاءْ دَوْل وَ لَا أَوْرَانَا كُلَّ الْكَلَامْ دَا.»
24 وَ الْمَرَةْ وِلْدَتْ وِلَيْد وَ سَمَّتَهْ شَمْشُونْ. وَ الْوِلَيْد كِبِرْ وَ اللّٰهْ بَارَكَهْ. 25 وَ فِي مَنْطَقَةْ دَانْ أَمْبَيْن صَرْعَةْ وَ أَشْتَوُولْ، رُوحْ اللّٰهْ نَزَلْ فِي شَمْشُونْ وَ بَدَا يِشَجِّعَهْ.
Vuta hi Samson-nda
1 Israel-lâ a nde le sun nda ding nga Ma didina tam nga d’i lum djivi kat tuo d’a kua avoromu. Ni kayam ndata ba, Ma didina mi hazi abo suma Filistê-na gak bizad’a dok fid’i.
2 Sama ad’u andjafâ hi Dan-na mi nga Sora, a yum ala Manowa; amamba ti ni gendreged’a, ti nga d’i vut ti. 3 Malaikana hi Ma didinina mi nde tam mbei ir atcha ndata, mi dat ala: Gola! Nda’î gendreged’a, ndak nga d’i vut ti. Wani ndak mba d’i ve wirâ, ndak mba d’i vut gor mandjufâ. 4 Ki tchetchemba, ndak gol tak djiviya, ndak tche süm guguzlu d’oze süm ma ayî d’i, ndak te vama ndjendje d’uo mi, 5 kayam ndak nga d’i ve wirâ, ndak mba d’i vut gor mandjufâ, a mba tinim vel kam mbi. Kayam gor máma a mba tinim iram vam mAlona ei ni kuruk dei. Ni mam ba, mba mi tin ad’ud’a á sut Israel-lâ woi abo suma Filistê-na.
6 Atcha ndata ti de mi ndjuvut ala: Sana hAlonina mi mbeï gevenu, iramî d’igi ir malaikana hAlonina na; ni vama mandarâ. An djobom nga ala: Ang tcholï ni lara ge d’i, mi tagan nga simiyêm mbuo mi. 7 Mi dan ala: Gola! Ndak mba d’i ve wirâ, ndak mba d’i vut gor mandjufâ. Ki tchetchemba, ndak tche süm guguzlu d’oze süm ma ayî d’i, ndak te vama ndjendje d’uo mi. Kayam gor máma a mba tinim iram vam mAlona ei ni kuruk dei gak mat mama.
8 Manowa mi tchen Ma didina ala: Salad’a, ar sana hAlona ma ang sunumina mi mbeï gevemi kua, mi had’ami vama ami mba lum ki gor ma a mba vud’um máma.
9 Alona mi hum tchenda hi Manowa-d’a, malaikana hAlonina mi mbeï gen atcha ndata kua, ti nga kaka hur asinena kä. Wani ndjuvut Manowa mi nga gevet ti. 10 Ti ring atogo zak, ti de mi ndjuvut ala: Gola! Sama mba fata gevena, mi nde wa tam mbei iranu!
11 Manowa mi tchol mi i ad’u amamba, mi i gen sa máma, mi dum ala: Angî sama de zlad’a fata katcha d’a wandina zu?
Mi hulong dum ala: Ni anu!
12 Manowa mi dum ala: Djiviya! Fata zla manga ndaka, ni gad’a me ba, ami mba tit kat ke? Ami mba lami ni nana ki gor máma ge?
13 Malaikana hi Ma didinina mi hulong de mi Manowa ala: Ar atchad’a ti d’el tat yam ahlena pet suma an dat kazina. 14 Ti te vud’a guguzlud’a d’uo mi na, ti tche süm guguzlu d’oze süm ma ayî d’uo mi, ti te vama ndjendje d’uo mi. Ar ti ngom tat yam ahlena pet suma an hat vuna kazina.
15 Manowa mi de mi malaikana hi Ma didinina ala: Ang humumiya, ang ve tang kei, ami ngad’ang gor ahu b’ëna tu.
16 Malaikana hi Ma didinina mi hulong de mi Manowa ala: Le ang d’elen kä wan pî, an mba ni te te mangâ d’i. Wani le ang min he vama ngat buzu ma ngala mi Ma didina ni, ang he! Manowa mi we nga d’ala ni malaikana hi Ma didinina d’a d’i.
17 Ata yi máma Manowa mi de mi malaikana hi Ma didinina ala: Simiyêng ana ge? Kayambala fata zla d’a ang data ndaka, ami mba suburungû d’a.
18 Malaikana hi Ma didinina mi hulong dum ala: Ni kayam me ba, ang djobon yam simiyên nge? Simi máma ni simi ma atchapma.
19 Manowa mi ve gor ahu b’ëna ki he d’a hawad’a, mi hazi vama ngat buzu ma ngala mi Ma didina yam ahinad’a. Ata yima Manowa azi kamamba a nga goloma, malaikana nga mi lahle suma atchapma. 20 Ata yima akud’a sinat nga d’i trâ akulo yam yima ngal ahle suma ngat buzuna ti i irat akulo hur alonina, malaikana hi Ma didinina nga mi djak akulo aduk sin akud’a yam yima ngal ahle suma ngat buzuna. Ata yima Manowa azi kamamba a we hina na, a grif kä andaga. 21 Malaikana hi Ma didinina mi vit ir Manowa azi kamamba. Ata yi máma Manowa mi wala ni malaikana hi Ma didinina. 22 Manowa mi de mamamba ala: Gagazi, ei mba boi ni woyo, kayam ei wei Alona!
23 Amamba ti hulong dum ala: Ladjï Ma didina mi min á tchï woyo ni, nga mi ve vama ngat buzu ma ngala ki he d’a hawad’a aboi d’i, nga mi arei ei wei ahlena hina pet toze mi arei ei humî ahle suma atchapma hina d’uo mi.
24 Atchad’a hi Manowa-d’a ti vut gor mandjufâ, a yum ala Samson. Mi djengâ, Ma didina mi b’e vunam kamu. 25 Muzu’â hi Ma didinina mi nde le sunda ki sed’em avo Mahane-Dan, aduk Sora ki Estawol.