ما تُلوموا الناس
1 «مَا تِحَاكُمُوا النَّاسْ أَشَانْ اللّٰهْ مَا يِحَاكِمْكُو. 2 أَشَانْ مِثِلْ إِنْتُو تِحَاكُمُوا النَّاسْ، مِثِلْ دَا بَسْ اللّٰهْ يِحَاكِمْكُو. هُو يِكِيل لَيْكُو بِنَفْس الْمِكْيَالْ الْإِنْتُو تِكِيلُوا بَيَّهْ لِلنَّاسْ. 3 كِكَّيْف تِشِيفْ قَشَّايْ فِي عَيْن أَخُوكْ وَ لَاكِنْ مَا تِشِيفْ الْعُودْ الْكَبِيرْ الْقَاعِدْ فِي عَيْنَكْ إِنْتَ؟ 4 وَلَّا كِكَّيْف تُقُولْ لِأَخُوكْ: ‹خَلِّينِي نِسِلّ الْقَشَّايْ مِنْ عَيْنَكْ› وَ الْعُودْ لِسَّاعْ قَاعِدْ فِي عَيْنَكْ؟ 5 يَا الْمُنَافِقْ، أَوَّلْ كَيْ سِلّ الْعُودْ الْفِي عَيْنَكْ إِنْتَ وَ مِثِلْ دَا تِشِيفْ عَدِيلْ وَ خَلَاصْ تَقْدَرْ تِسِلّ الْقَشَّايْ الْفِي عَيْن أَخُوكْ.
6 «مَا تَنْطُوا شُغُلْ مُقَدَّسْ لِكُلابْ وَ لَا تِدَفُّقُوا شَيّءْ جَمِيلْ لِخَنَازِيرْ. أَشَانْ الْخَنَازِيرْ يِفَجُّقُوهْ بَسْ وَ الْكُلابْ يِقَبُّلُوا وَ يَاكُلُوكُو.
الدُعا
7 «أَسْأَلَوْا اللّٰهْ وَ هُو يَنْطِيكُو. فَتُّشُوا وَ تَلْقَوْا. دُقُّوا بَابْ اللّٰهْ وَ يِنْفَتِحْ لَيْكُو. 8 أَشَانْ أَيِّ نَادُمْ الْيَسْأَلْ، اللّٰهْ يَنْطِيهْ. وَ أَيِّ نَادُمْ الْيِفَتِّشْ، يَلْقَى. وَ أَيِّ نَادُمْ الْبُدُقّ بَابْ اللّٰهْ، الْبَابْ يِنْفَتِحْ لَيَّهْ. 9 هَلْ فِي نَادُمْ مِنْكُو كَنْ وِلَيْدَهْ يَطْلُبْ مِنَّهْ عَيْش، يَنْطِيهْ حَجَرْ وَلَّا؟ 10 وَ كَنْ وِلَيْدَهْ يَطْلُبْ مِنَّهْ حُوتَايْ، يَنْطِيهْ دَابِي وَلَّا؟ 11 صَحِيحْ، إِنْتُو مُذْنِبِينْ وَ لَاكِنْ تَعَرْفُوا كِكَّيْف تَنْطُوا شُغُلْ سَمَحْ لِعِيَالْكُو. وَ أَكِيدْ أَبُوكُو اللّٰهْ أَخَيْر زِيَادَةْ مِنْكُو. وَ كِكَّيْف هُو مَا يَنْطِي شُغُلْ سَمَحْ لِلنَّاسْ الْيَسْأَلَوْه؟
12 «وَ خَلَاصْ، الشَّيّءْ التِّدَوْرُوا النَّاسْ يِسَوُّوهْ لَيْكُو، دَا بَسْ الشَّيّءْ الْوَاجِبْ تِسَوُّوهْ لِلنَّاسْ. وَ دِي بَسْ زِبْدَةْ كَلَامْ التَّوْرَاةْ وَ الْأَنْبِيَاء.
مَثَل الدُروب الإتْنَيْن
13 «أَدْخُلُوا بِالْبَابْ الضَّيِّقْ. أَشَانْ الْبَابْ الْيِوَدِّي النَّاسْ لِلْهَلَاكْ، هُو وَسِيعْ وَ شَيْلِينَهْ هَيِّنْ. وَ نَاسْ كَتِيرِينْ يَدْخُلُوا بَيَّهْ. 14 وَ لَاكِنْ الدَّرِبْ الْيِوَدِّي النَّاسْ لِلْحَيَاةْ، هُو قَاسِي بِلْحَيْن وَ بَابَهْ ضَيِّقْ مَرَّةْ وَاحِدْ. وَ نَاسْ شِيَّةْ بَسْ يَمْشُوا عَلَيَّهْ.
مَثَل عيال الشدر
15 «أَنْقَرْعُوا مِنْ النَّاسْ الْيِسَوُّوا نُفُوسْهُمْ أَنْبِيَاء. يَجُوا لَيْكُو ضَلُولِينْ مِثِلْ عِيَالْ غَنَمْ وَ لَاكِنْ فِي قُلُوبْهُمْ هُمَّنْ مِثِلْ مَرَافْعِينْ الْيِدَوْرُوا يَاكُلُوكُو. 16 تَعَرْفُوا نَفَرْ هَنَا شَدَرَةْ مِنْ عِيَالْهَا وَ تَعَرْفُوا الْكَدَّابِينْ دَوْل مِنْ خِدْمِتْهُمْ. النَّاسْ يَقْطَعَوْا عِنَبْ مِنْ شَدَرَةْ هَنَا شَوْك وَلَّا؟ وَ يَقْطَعَوْا عِيَالْ الْجِمَّيْز مِنْ أَنْدِرَيْسَةْ وَلَّا؟ 17 وَ مِثِلْ دَا، كُلِّ شَدَرَةْ عَدِيلَةْ تَلْدَ عِيَالْ عَدِيلِينْ وَ لَاكِنْ الشَّدَرَةْ الْفَسْلَةْ تَلْدَ عِيَالْ فَسْلِينْ. 18 الشَّدَرَةْ الْعَدِيلَةْ مَا تَقْدَرْ تَلْدَ عِيَالْ فَسْلِينْ وَ الشَّدَرَةْ الْفَسْلَةْ مَا تَقْدَرْ تَلْدَ عِيَالْ عَدِيلِينْ. 19 أَيِّ شَدَرَةْ الْمَا تَلْدَ عِيَالْ عَدِيلِينْ، يَقْطَعَوْهَا وَ يَزْقُلُوهَا فِي النَّارْ. 20 وَ خَلَاصْ، مِثِلْ تَعَرْفُوا الشَّدَرْ مِنْ عِيَالْهُمْ، تَعَرْفُوا النَّاسْ دَوْل مِنْ خِدْمِتْهُمْ.
في يوم الحِساب
21 «مَا كُلَّ النَّاسْ الْيِنَادُونِي: ‹يَا سَيِّدْنَا، يَا سَيِّدْنَا› يَدْخُلُوا فِي مَمْلَكَةْ اللّٰهْ، إِلَّا النَّاسْ الْيِسَوُّوا حَسَبْ الْأَبُويِ اللّٰهْ يِدَوْرَهْ يَدْخُلُوا. 22 فِي يَوْم الْحِسَابْ، نَاسْ كَتِيرِينْ يُقُولُوا لَيِّ: ‹يَا سَيِّدْنَا، يَا سَيِّدْنَا. أَنِحْنَ مَا أَتْنَبَّأْنَا بِأُسْمَكْ وَلَّا؟ وَ بِأُسْمَكْ مَا طَرَدْنَا الشَّوَاطِينْ وَلَّا؟ وَ بِأُسْمَكْ مَا سَوَّيْنَا عَجَايِبْ كَتِيرِينْ وَلَّا؟› 23 وَ لَاكِنْ نِأَوْرِيهُمْ بِكَلَامْ وَاضِحْ وَ نُقُولْ: ‹أَبَداً مَا عِرِفْتُكُو! يَلَّا! كِسُّوا مِنِّي بَعِيدْ! خِدْمِتْكُو دِي شَرّ بَسْ.›
مَثَل البُيوت الإتْنَيْن
24 «أَيِّ نَادُمْ الْيَسْمَعْ كَلَامِي دَا وَ يِتَابِعَهْ، يَبْقَى مِثِلْ رَاجِلْ عَاقِلْ الْبَنَى بَيْتَهْ فِي الْحَجَرْ. 25 وَ الْمَطَرْ صَبَّ وَ السَّيْل جَاءْ وَ الرِّيحْ سَاقَتْ شَدِيدْ وَ كُلُّهُمْ ضَرَبَوْا الْبَيْت وَ الْبَيْت مَا وَقَعْ أَشَانْ أَسَاسَهْ فِي الْحَجَرْ. 26 وَ لَاكِنْ أَيِّ نَادُمْ الْيَسْمَعْ كَلَامِي دَا وَ مَا يِتَابِعَهْ، هُو مِثِلْ رَاجِلْ مَطْمُوسْ الْبَنَى بَيْتَهْ فِي الرَّمْلَةْ. 27 وَ الْمَطَرْ صَبَّ وَ السَّيْل جَاءْ وَ الرِّيحْ سَاقَتْ شَدِيدْ وَ ضَرَبَوْا الْبَيْت. وَ خَلَاصْ، الْبَيْت وَقَعْ وَ تِلِفْ مَرَّةْ وَاحِدْ.»
28 وَ وَكِتْ عِيسَى كَمَّلْ كَلَامَهْ، كُلَّ النَّاسْ اللَّمَّوْا أَشَانْ يَسْمَعَوْا كَلَامَهْ أَلْعَجَّبَوْا بِلْحَيْن مِنْ تَعْلِيمَهْ 29 أَشَانْ هُو عَلَّمَاهُمْ بِالْقُدْرَةْ الْاللّٰهْ أَنْطَاهَا لَيَّهْ وَ مَا مِثِلْ كَلَامْ عُلَمَاهُمْ.
Agi kagi sariyad’a yam sa d’i
(Gol Luc 6.37-38Luc 41-42)1 Jesus mi had’azi kua ala: Agi kagi sariyad’a yam sa d’i, kayam Alona mi kagi sariyad’a kagi d’uo mi. 2 Alona mba mi kagi sariyad’a kagi ni d’igi agi nga kat yam suma dingâ na mi. Mi mba mi ngagi ni ki nga d’a agi nga ngagi ki mi suma dingîd’a mi. 3 Ni kayam me ba, ang gol asu ma lerem ma nga ir wiyengîna, wani ang nga djib’er yam agu ma murguli ma nga irangâ d’uo ge? 4 Ni nana ba, ang de mi wiyengâ ala: Ang tin an hlang asu ma lerem ma irangâ woyo, wani ang tanga we nga agu ma murguli ma nga irangâ d’uo ge? 5 Ang ma lop ira, ar ang hlagu ma murguli ma nga irangâ woi tua ba, ang ndak á we yina woi tetet á hlasu ma lerem ma nga ir wiyengîna woi tua.
6 Ar agi hagi vama a tinim iram vam mAlonina madureina d’i. Ar agi tchugugi hed’eu magina kä avok kozongâ d’uo mi, dam azi mired’em kä kaseziya, a mba hulong hôgi mbilâ.
Hat ta yam tchenda, hala ki dap vun gonga mi
(Gol Luc 11.9-13)7 Jesus mi had’azi kua ala: Agi tchenegi Alona, mba mi hagiya; agi halagi va, agi mba fagiziya; agi dabagi vun gonga, a mba malagiziya. 8 Kayam nge nge pî ma nga mi tchena, Alona mba mi humu; sama nga mi halâ, mba mi fe; sama nga mi dap vun gongina, a mba malamziya. 9 Ni nge adigagi ba, goroma le mi tchenem yam avuna ba, mba mi hum ahinad’a ge? 10 D’oze le mi tchenemî yam kulufâ ba, mba mi hum guguina ge? 11 Le agi suma tchona agi wagi á hahle suma djivina mi grogina na ni, Abugi ma sä akulona mba mi hahle suma djivina mi suma a nga tchenema kal luo zu?
12 Kayam ndata, ahlena pet suma agi min suma lagizina, agi lazi mi suma dingâ na mi. Wana agi ndagagi ni vun gata hi Moise-sa ki hata hi suma djok vun Alonid’a.
Hat ta yam vun agrek ma mbed’etnid’a
(Gol Luc 13.24)13 Jesus mi had’azi kua ala: Agi kalagi ata vun agrek ma mbed’etna, kayam vun agre’â azi ki lovot ta i ata yima bad’id’a ti ni bubud’a, suma a kal i kuana a nablaud’a mi. 14 Kayam lovot ta i kur arid’id’a tad’enga heî, vun agre’â mi ni mbed’et mi, suma fatna a nakid’eid’a mi.
Hat ta yam aguna ki vud’umba
(Gol Luc 6.43-44)15 Jesus mi had’azi kua ala: Agi gologi tagi djivi ki suma djok vun suma ka zla suma a nga mba atagi ki bak tumiyôna atazina, wani kuruzi krovo ni ngû ma ayîna. 16 Agi mba wazi nata sun mazid’a. Na ni a dut vud’a guguzlud’a ata aweid’a zu? D’oze a dut vud’a tuluma ata kekerezeuna zu? 17 Hina mi, agu ma djivina pet mi vut ni vut ta djivid’a, wani agu ma tchona pet mi vut ni vut ta tchod’a mi. 18 Agu ma djivina mi ndak á vut vut ta tchod’a d’i, agu ma tchona mi ndak á vut vut ta djivid’a d’uo mi. 19 Agu ma lara ge ma nga mi vut vut ta tchod’ina, a mba kam mbeyo, a mba gum aduk akud’a. 20 Nata sun mazid’a ba, agi mba wazi kiya.
An wagi nga d’i
(Gol Luc 13.25-27)21 Jesus mi had’azi kua ala: Suma pet suma a nga yan ala Salamina, Salamina na, a mba kal kur leu d’a akulod’a pet ti, wani ni suma a nga le minda hAbun ma sä akulona hol. 22 Kur bur máma, suma ablaud’a a mba dan ala: Salamina, Salamina, ami djogomi zlad’a hAlonid’a woi ki simiyêng ngi? Ami digimi muzuk ma tchona woi ki simiyêng ngi? Ami lami sun nda ngol la atchapa ki simiyêng ngi? 23 Ata yi máma, an mba ni dazi woi ala: Agi suma le tchod’ina, an wagi nga d’i, agi hud’ugi sä woi dei gevenu.
Gongîyo suma mbàna
(Gol Luc 6.47-49)24 Jesus mi had’azi kua ala: Kayam ndata, sama lara ma hum zla man nda an data ma le sunda katna, mi hle tamî d’igi sama ne ma mi min aziyam yam ahinad’ina na. 25 Alona mi se, mbiyo ma kä na mi kuza, babarâ mi le bibik giget gong ndata mi, wani ti to nga kä d’i, kayam mi gat ad’ut ni yam ahinad’a.
26 Wani sama lara ma hum zla man nda an data ma le sunda kat tuo na, mi hle tamî d’igi sama lili ma mi min gong mamba yam lesîna na. 27 Alona mi se, mbiyo ma kä na mi kuza, babarâ mi le bibik giget gong ndata mi, ti to kä woi ndjandjap, ti b’lak kei kakazeî mi.
Ad’enga hi Jesus-d’a
28 Kid’a Jesus mi dap zla d’a ded’id’a, ablau suma a le atchap yam hat mamba, 29 kayam nga mi had’azi kad’enga, wani nga ni d’igi suma hat gata na d’i.