قِلّة العدالة تخْرِب القصِر
1 دَاهُو اللّٰهْ قَالْ لِإِرْمِيَا: «قُمّ أَمْشِي فِي قَصِرْ مَلِكْ يَهُوذَا وَ هِنَاكْ إِنْتَ تُقُولْ لَيْهُمْ الْكَلَامْ دَا. 2 إِنْتَ قُولْ: ‹أَسْمَعْ كَلَامْ اللّٰهْ، يَا مَلِكْ يَهُوذَا، إِنْتَ الْقَاعِدْ فِي كُرْسِي الْمُلُكْ هَنَا دَاوُدْ، إِنْتَ وَ خَدَّامِينَكْ وَ شَعَبَكْ الْيُفُوتُوا بِالْبِيبَانْ دَوْل. 3 دَاهُو اللّٰهْ قَالْ: ”سَوُّوا الْحَقّ وَ الْعَدَالَةْ وَ نَجُّوا الْمَظْلُومْ مِنْ إِيدَيْن الظَّالِمْ. مَا تَظُلْمُوا وَ لَا تِتَعُّبُوا الْأَجْنَبِي وَ الْأَتِيمْ وَ الْأَرْمَلَةْ وَ مَا تِدَفُّقُوا دَمّ الْبَرِي فِي الْبَكَانْ دَا. 4 وَ كَنْ تِسَوُّوا مِثِلْ دَا، خَلَاصْ يَدْخُلُوا بِبِيبَانْ الْقَصِرْ دَا مُلُوكْ الْيَقْعُدُوا فِي كُرْسِي الْمُلُكْ هَنَا دَاوُدْ الرَّاكْبِينْ فِي عَرَبَاتْ حَرِبْ وَ خَيْل. وَ يَدْخُلُوا هُمَّنْ وَ خَدَّامِينْهُمْ وَ شَعَبْهُمْ كُلَ. 5 وَ لَاكِنْ كَنْ مَا تَسْمَعَوْا الْكَلَامْ دَا، أَنَا اللّٰهْ نَحْلِفْ بِنَفْسِي كَدَرْ الْقَصِرْ دَا يَبْقَى كَوْم هَنَا تُرَابْ.“›» وَ دَا كَلَامْ اللّٰهْ.
6 دَاهُو اللّٰهْ قَالْ كَلَامْ الْبُخُصّ قَصِرْ مُلُوكْ يَهُوذَا:
«يَا الْقَصِرْ! كَنْ تُكُونْ جَمِيلْ مِثِلْ غَابَةْ قِلْعَادْ
وَ عَالِي مِثِلْ جِبَالْ لُبْنَانْ كُلَ،
أَنَا نِسَوِّيكْ صَحَرَاء
وَ مَدِينَةْ بَلَا سُكَّانْ.
7 أَنَا جَهَّزْت نَاسْ مُخَرِّبِينْ
لِيَخَرْبُوكْ
وَ أَيِّ وَاحِدْ عِنْدَهْ فِي إِيدَهْ
آلَاتْ هَنَا قَطِعْ.
وَ يَقْطَعَوْا حَطَبَكْ هَنَا الْأَرْز الْجَمِيلْ
وَ يَزْقُلُوهْ فِي النَّارْ.
8 «وَ وَكِتْ نَاسْ مِنْ كُلَّ الْأُمَمْ يِعَدُّوا جَنْب الْمَدِينَةْ دِي، هُمَّنْ يِسَّاءَلَوْا أَمْبَيْنَاتْهُمْ وَ يُقُولُوا: ‹مَالَا اللّٰهْ سَوَّى الْمَدِينَةْ الْكَبِيرَةْ دِي مِثِلْ دَا؟› 9 وَ يُرُدُّوا لَيْهُمْ وَ يُقُولُوا: ‹أَشَانْ هُمَّنْ نَقَضَوْا مُعَاهَدَةْ اللّٰهْ إِلٰـهُّمْ وَ سَجَدَوْا قِدَّامْ إِلٰـهَاتْ آخَرِينْ وَ عَبَدَوْهُمْ.›»
يَحَاز يموت في الغُرْبة
10 يَا نَاسْ يَهُوذَا، مَا تَبْكُوا
لِلْمَلِكْ يُوشِيَّا الْمَاتْ
وَ مَا تَحْزَنَوْا لَيَّهْ كُلَ.
وَ لَاكِنْ أَبْكُوا، أَبْكُوا زِيَادَةْ
لِلْمَلِكْ يَحَازْ وِلَيْد يُوشِيَّا
أَشَانْ هُو بَتَّانْ مَا يِقَبِّلْ
فِي الْأَرْض الْوِلْدَوْه فَوْقهَا.
11 أَيْوَى، يَحَازْ وِلَيْد يُوشِيَّا مَلِكْ يَهُوذَا رِكِبْ فِي بَدَلْ أَبُوهْ. وَ بَعَدْ دَا، كَرَبَوْه وَ وَدَّوْه مِنْ الْبَكَانْ دَا. وَ دَاهُو اللّٰهْ قَالْ: «أَبَداً هُو مَا يِقَبِّلْ. 12 هُو يُمُوتْ هِنَاكْ فِي الْغُرْبَةْ وَ مَا يِقَبِّلْ لِلْبَلَدْ دِي بَتَّانْ.»
يَهُويَقِم ما سوّى مِثِل أبوه
13 وَ اللّٰهْ قَالْ:
«الْعَذَابْ لَيْك إِنْتَ،
يَا الْمَلِكْ يَهُويَقِمْ!
إِنْتَ تَبْنِي بَيْتَكْ بَلَا حَقّ
وَ قَصْرَكْ بَلَا عَدَالَةْ.
وَ تِخَدِّمْ النَّاسْ بَلَا تُكْفَاةْ
وَ مَا تَنْطِيهُمْ أُجْرِتْهُمْ.
14 وَ إِنْتَ تُقُولْ:
‹نَبْنِي لِنَفْسِي بَيْت وَسِيعْ
وَ قَصِرْ عَالِي.
وَ نِسَوِّي لَيَّهْ شَبَابِيكْ
وَ نِجَمِّلَهْ بِحَطَبْ الْأَرْز
وَ نَضُرْبَهْ بُهْيَةْ حَمْرَةْ تُشْو.›
15 يَا الْمَلِكْ،
بِمِثِلْ دَا، تِوَصِّفْ مُلْكَكْ وَلَّا؟
وَ بِحَطَبْ الْأَرْز دَا
تِسَوِّي بَيْتَكْ سَمَحْ
مِنْ هَنَا النَّاسْ وَلَّا؟
أَبُوكْ أَكَلْ وَ شِرِبْ
مِثِلْ النَّاسْ الْآخَرِينْ.
وَ بَيْدَا كُلَ، هُو دَافَعْ لِلْحَقّ وَ الْعَدَالَةْ
وَ عَاشْ عِيشَةْ حَلُوَّةْ.
16 وَ هُو حَمَى حُقُوقْ الْمَسَاكِينْ وَ الْفَقْرَانِينْ
وَ دَا بِقِي عَدِيلْ.
وَ مِثِلْ دَا بَسْ، النَّاسْ يِوَصُّفُوا
كَدَرْ يَخَافَوْا مِنِّي أَنَا اللّٰهْ.
وَ دَا كَلَامْ اللّٰهْ.17 وَ لَاكِنْ إِنْتَ نَظَرَكْ
وَ فِكْرَكْ كُلَّ فِي الْفَايْدَةْ بَسْ.
وَ تِدَوْر تِدَفِّقْ دَمّ الْبَرِي
وَ تُقُمّ بِعُنُفْ وَ ظُلُمْ.»
18 وَ فِي شَانْ دَا، دَاهُو اللّٰهْ حَجَّى كَلَامْ الْبُخُصّ يَهُويَقِمْ وِلَيْد يُوشِيَّا مَلِكْ يَهُوذَا. هُو قَالْ:
«وَكِتْ يُمُوتْ، مَا يُنُوحُوا لَيَّهْ
وَ يُقُولُوا:
‹كَلَوَاةْ، يَا أَخُويِ،
كَلَوَاةْ، يَا أَخْتِي.›
وَ بَتَّانْ، مَا يُنُوحُوا لَيَّهْ
وَ يُقُولُوا:
‹يَا خَسَارَةْ سِيدِي،
يَا خَسَارَةْ الْمَلِكْ الْعَظِيمْ.›
19 وَ يِوَدُّوا جَنَازْتَهْ
مِثِلْ رِمَّةْ الْحُمَارْ الْمَيِّتْ.
يُكُرُّوهَا وَ يَزْقُلُوهَا بَرَّا
مِنْ بِيبَانْ مَدِينَةْ الْقُدُسْ.»
القدس ما خلّت درِبها الفسِل
20 وَ اللّٰهْ قَالْ:
«يَا مَدِينَةْ الْقُدُسْ،
أَطْلَعَيْ فِي جِبَالْ لُبْنَانْ وَ كَوْرِكِي!
وَ مِنْ حُجَارْ بَاشَانْ،
خَلِّي يِنْسَمِعْ صِرَاخْكِ.
وَ مِنْ أَعَالِي عَبَارِيمْ،
كَوْرِكِي أَشَانْ صُدْقَانْكِ أَدَّمَّرَوْا.
21 أَنَا حَجَّيْت لَيْكِ فِي وَكِتْ رَاحِتْكِ
وَ إِنْتِ رَدَّيْتِ
وَ قُلْتِ مَا تِدَوْرِي تَسْمَعَيْنِي.
وَ دَا بَسْ دَرِبْكِ مِنْ إِنْتِ صَغَيْرَةْ،
أَبَداً إِنْتِ مَا سِمِعْتِ كَلَامِي.
22 وَ هَسَّعْ خَلَاصْ، كُلَّ رُعْيَانْكِ
يُرُوحُوا فِي الرِّيحْ
وَ دَوْل كُبَارَاتْكِ
الْيِشِتُّوا فِي أَيِّ بَكَانْ.
وَ صُدْقَانْكِ يَكُرْبُوهُمْ
وَ يِوَدُّوهُمْ مَسَاجِينْ.
وَ إِنْتِ تَقْعُدِي فِي الْعَيْب وَ الْإِهَانَةْ
وَ دَا بِسَبَبْ فَسَالِتْكِ.
23 يَا الْمَلِكْ، إِنْتَ السَّاكِنْ فِي قَصِرْ لُبْنَانْ
وَ فِي بَيْتَكْ الْمِثِلْ عُشّ الْمَبْنِي بِحَطَبْ الْأَرْز.
فِي وَكْت التَّعَبْ، إِنْتَ تَقْنِتْ
مِثِلْ قَنِيتْ الْمَرَةْ الْقَاعِدَةْ تِطَالِقْ.»
اللّه سلّم يُيَكِين لملك بَابِل
24 «يَا يُيَكِينْ وِلَيْد يَهُويَقِمْ مَلِكْ يَهُوذَا، أَنَا نَحْلِفْ بِأُسْمِي الْحَيّ! حَتَّى كَنْ إِنْتَ بِقِيتْ خَاتِمْ فِي إِيدِي الزَّيْنَةْ كُلَ، أَنَا نَمُرْقَكْ. وَ دَا كَلَامْ اللّٰهْ. 25 أَنَا نِسَلِّمَكْ لِلْيِدَوْرُوا مَوْتَكْ، أَيْوَى فِي إِيدَيْن النَّاسْ الْإِنْتَ تَرْجِفْ قِدَّامْهُمْ. وَ دَا فِي إِيدَيْن نَبُوخَدْنَصَرْ مَلِكْ بَابِلْ وَ عَسْكَرَهْ. 26 إِنْتَ وَ أَمَّكْ الْوِلْدَتَكْ نِوَدِّيكُو وَ نَزْقُلْكُو فِي أَرْض الْمَا وِلْدَوْكُو فَوْقهَا. وَ هِنَاكْ تَقْعُدُوا لَحَدِّي تُمُوتُوا. 27 وَ أَرْضُكُو التَّقْرَمَوْا لَيْهَا، أَبَداً مَا تِقَبُّلُوا لَيْهَا.»
28 مَالَا الْمَلِكْ دَا بِقِي
مِثِلْ جَرّ مُكَسَّرْ مَا يَنْفَعْ؟
وَ مَالَا يُيَكِينْ بِقِي
مِثِلْ مَاعُونْ الْمَا يِدَوْرُوهْ؟
وَ مَالَا هُو وَ عِيَالَهْ وَدَّوْهُمْ بَعِيدْ
وَ زَقَلَوْهُمْ فِي بَلَدْ الْأَوَّلْ مَا يَعَرْفُوهَا؟
29 يَا بَلَدِي، بَلَدِي!
يَا بَلَدِي، أَسْمَعَيْ كَلَامْ اللّٰهْ!
30 وَ دَاهُو اللّٰهْ قَالْ:
«سَجُّلُوا الرَّاجِلْ دَا
مِثِلْ نَادُمْ مَا وِلِدْ
وَ مَا نَجَحْ فِي حَيَاتَهْ.
وَ مِنْ عِيَالَهْ كُلَ،
مَا فِي وَاحِدْ يَنْجَحْ
لِيَقْعُدْ فِي كُرْسِي الْمُلُكْ هَنَا دَاوُدْ
وَ يَحْكِمْ فِي يَهُوذَا.»
1 Ma didina mi de mi Jeremi ala: Ang i avo hamul ma Juda-na, ang dum zla ndata. 2 Ang dum ala: Ang amul ma Juda ma nga kaka yam zlam mba amula hi David-tina, ang kazungeî mangâ ki sum mangâ agi suma nga kalagi avun agrek ma amulina, agi humugi zlad’a hi Ma didinid’a. 3 Ma didina mi dala: Ar agi kagi sariya d’a d’ingêra, agi prud’ugi suma a b’ad’azi ahligiyezina woi abo suma a nga b’ad’azi ahligiyezi kad’engina. Ar agi lagi angeina d’oze ma hokuyod’a d’oze ta modonod’a tchod’a d’i, ar agi lagi murud’umba d’i, ar agi tchagi suma bei zlad’a kazi ba na kä ata yima wana d’uo mi. 4 Kayam le agi lagi sunda yam zla ndata ni, amulei suma a nga kaka yam zlam mba amula hi David-tina ki mazi suma nglona ki sum mazina a mba djak kur pusâ, a mba nga yam akulumeina, a mba kal ata vun agrek ma amul ma wana mi. 5 Wani le agi humugi nga zla ndata d’uo ni, an nga ni gun tan ki an tanda, azì ma amul máma mba mi arî djona. An Ma didina ni de na.
6 Ma didina mi de yam azì ma amul ma Juda-na ala:
Ang iran ni d’igi ambas sa Galät-ta na,
d’oze d’igi yam ahina d’a ked’iwureng nga Liban-nda na.
Wani gagazi, an mba ni mbud’ungî d’igi hur fulâ,
d’oze d’igi azì ma ngol ma bei sa mi kak kua ba na na.
7 An nga ni mba ki suma b’lak yina kagiya.
Ni suma a min tazi kahle mazi suma sïnina.
A mba kagi agu sedre magi ma djivina kä woyo,
a mba tchugum aduk akud’a.
8 Andjaf suma ablaud’a a mba kal gen azì ma ngol máma, a mba de tazi ala: Ni kayam me ba, Ma didina mi le zla ndata kazì ma ngol máma na ge?
9 Suma a mba hulongôzi ded’a ala: Ni kayamba a but vun ma djin ma Ma didina Alo mazina mi djinim ki sed’ezina woi d’a, ni kayamba a grif kä avok alo ma dingâ á kud’uromba.
Salum mi vrak balum Josiyas
10 Agi suma Juda-na,
agi tchigi yam sama mitna d’i,
agi yorogi tagi kam mbuo mi,
wani agi tchigi ni yam sama mi i yinina,
kayam nga mi hulongî d’i,
mba mi hulong á we ambas sa a vud’um kura d’uo d’a.
11 Ma didina mi de zlad’a yam Salum Josiyas goroma amul ma Juda ma mi vrak tamula balum abum Josiyas ma mi nde woi ata yi mámina ala: Mba mi hulongî d’uo d’a! 12 Mba mi mittcha ata yima a im magomba kuana, mba mi we ambas sa wanda d’uo d’a.
Ngop pa a ngop Jojakim-mba
13 Ni zla d’a hohoud’a yam sama
mi min aziyam ki bege d’a mbut ira
ma nga mi min gongîyona yam tazi akulo kulo ki lovod’ot tuo
ma nga mi ar ndrama mi lum sunda hawa
bei mi wuragam bege mambina.
14 Ni zla d’a hohoud’a yam sama nga mi dala:
An mba ni min gong nga ngol la bubud’a,
an mba ni kat hurut nglod’a teteng,
an mba ni tinit fenetred’a,
an mba ni b’al agu sedrena huyogot akulo,
an mba ni gulud’ut ki pentir ma hleuna na.
15 Na ni ang nga tamula ni kayamba
ang min agu sedrena heîd’a zu?
Abung mi te mi tche mi d’uo zu?
Wani mi ka sariya d’a d’ingêra,
mi le sun nda irata mi.
Ni kayam ndata ba, mi kak ki djivid’a.
16 Mi ka sariyad’a hi suma houd’a
ki suma hohoud’a ata lovod’od’u.
Ni kayam ndata ba, mi kak ki djivid’a.
Mi le hina ni kayam we d’a mi wanda d’uo zu?
17 Wani ang irang ki hurung tinda ni yam djivi manga
á tchi suma bei zlad’a kazina,
á b’at ahlena hi suma kad’enga mi.
18 Gola! Ma didina mi de yam Jojakim Josiyas goroma amul ma Juda-na ala:
Suma a mba tchi yam mat mama ala:
Aya, wiyena! Aya, wiyenda d’i.
A mba tchi kam ala: Aya, salana!
Aya, sama ngolâ d’uo mi.
19 A mba tanam a gumza woi kel
huyok azì ma Jerusalem-ma,
asuwam mba d’i mbut nasud’a hi koronid’a mi.
Zulona ki ngul la yam Jerusalem-mba
20 Ndak Jerusalem, ndak djak akulo Liban,
ndak er ad’uk akulo,
ndak de zlad’a ki delek akulo kur Basan,
ndak tchi wulula kur ahina d’a Abarim-mba,
kayam a tchi wa suma a le kak heîna woyo.
21 Ata yima ndak nga kur ndjondjoîd’ina,
an dak zlad’a,
wani ndak dala: An min humung ngi.
Wana ni tit maka ki gogorok dei.
Ndak humun nga vunan ndi.
22 Mak suma pola, simetna mba mi torozi woi pet;
suma a le ka’â a mba yozi magomba.
Ata yi máma ndak mba d’i mbut zulona,
ndak mba d’i mang ngei
yam asa’at ta ndak lata.
23 Ndak ka nga kaka akulo yam Liban-nda,
ndak ka min aziyak aduk agu sedrena d’igi aleina na d’a,
fata ndaka mba d’i mba kaka,
mba d’i tak d’igi vuta ti tatcha d’a ti nde vutid’a na,
ndak mba zam tak ngola.
Zla d’a yam Jekoniya Jojakim goromid’a
24 Ma didina mi dala: Ang i de mi Jekoniya Jojakim goroma amul ma Juda-na ala: An gun tan ki an Ma bei matna ba na. Ang ladjï ni d’igi ngangam ma nga ata abon ma ndjufîna hina pî, an mba ni pad’ang ngeyo. 25 An mba ni hang abo suma a nga halang á tchid’a suma ang nga le mandarâ avorozina, nala, Nebukanezar amul ma Babilon-na ki mam suma Babilon-na mi. 26 An mba ni yong kasung nga vud’unga, ni igi kur ambas sa agi vud’ugi nga kua d’uo d’a, agi mba bogi sä kua. 27 Agi mba had’agi hurugi ngola á hulongôgi yam ambas magid’a, wani agi mba fagi lovota á hulongôgi kat ti.
28 Suma a mba djop tazi ala: Wana ni Jekoniya dei ma to woi ma suma a golom is ma sa nga mi minim mbuo na d’uo zu? Ni kayam me ba, a tchuguzi abu woi kandjavam ge? Ni kayam me ba, a digizi sä woi kur ambas sa azi wat nga d’uo d’a ge?
29 Ndak andagad’a, ndak andagad’a, ndak andagad’a, ndak hum zla d’a Ma didina mi data. 30 Mi dala: Ar a b’ir sa máma d’igi sama bei grona na, ni sama mi fe nga djivid’a kur kak mamba d’uo na. Andjavam tu pî mba mi fe lovota á kak yam zlam mba amula hi David-ta d’i, tu pî mba mi fe lovota á te leud’a yam azì ma Juda-na d’uo mi.