كلام المسيح في العُلماء
1 وَ عِيسَى قَاعِدْ يِحَجِّي لِلنَّاسْ وَ لِتَلَامِيذَهْ 2 وَ قَالْ: «الْعُلَمَاءْ وَ الْفَرِيزِيِّينْ قَاعِدِينْ يِفَسُّرُوا لَيْكُو تَوْرَاةْ مُوسَى. 3 أَشَانْ دَا، أَسْمَعَوْا كُلَّ كَلَامْ الْكِتَابْ الْيِأَوْرُوكُو بَيَّهْ وَ تَابُعُوهْ. لَاكِنْ مَا تِسَوُّوا مِثِلْ هُمَّنْ يِسَوُّوا أَشَانْ يُقُولُوا شَيّءْ وَاحِدْ وَ يِسَوُّوا شَيّءْ آخَرْ. 4 وَ يِعَلُّمُوا الدِّينْ لِلنَّاسْ وَ يِسَوُّوا لَيْهُمْ الدِّينْ تَقِيلْ يُفُوتْ رَاسْهُمْ وَ مَا عِنْدُهُمْ نِيَّةْ يِعَاوُنُوهُمْ، حَتَّى بِشَيّءْ صَغَيَّرْ كُلَ.
5 «وَ كُلَّ شَيّءْ الْيِسَوُّوهْ، هُمَّنْ يِسَوُّوهْ أَشَانْ يِدَوْرُوا النَّاسْ يِشِيفُوهُمْ. يَلْبَسَوْا لُبَاسْ خَاصّ لِلدِّينْ زِيَادَةْ مِنْ النَّاسْ الْآخَرِينْ. 6 وَ فِي الْعَازُومَةْ يِرِيدُوا يَقْعُدُوا مَعَ الْكُبَارَاتْ وَ فِي بُيُوتْ الصَّلَاةْ يِرِيدُوا الصَّفّ الْأَوَّلْ. 7 وَ هُمَّنْ فَرْحَانِينْ وَكِتْ النَّاسْ يِسَلُّمُوهُمْ فِي الشَّوَارِعْ وَ فِي السُّوقْ وَ يِنَادُوهُمْ: ‹يَا سَيِّدْنَا الْمُعَلِّمْ!›
8 «وَ لَاكِنْ إِنْتُو مَا تِخَلُّوا نَادُمْ يِنَادِيكُو ‹يَا سَيِّدْنَا الْمُعَلِّمْ›، أَشَانْ عِنْدُكُو مُعَلِّمْ وَاحِدْ بَسْ وَ إِنْتُو كُلُّكُو أَخْوَانْ. 9 وَ مَا تِنَادُوا نَادُمْ وَاحِدْ فِي الْأَرْض أَبُوكُو أَشَانْ عِنْدُكُو أَبُو وَاحِدْ وَ هُو أَبُوكُو اللّٰهْ فِي السَّمَاءْ. 10 وَ مَا تِخَلُّوا نَادُمْ يِنَادِيكُو ‹سَيِّدْنَا›، أَشَانْ عِنْدُكُو سَيِّدْ وَاحِدْ وَ هُو الْمَسِيحْ. 11 وَ خَلِّي الْكَبِيرْ مِنْكُو يَخْدِمْ لَيْكُو مِثِلْ خَدَّامْكُو. 12 أَشَانْ أَيِّ نَادُمْ الْيِسَوِّي نَفْسَهْ كَبِيرْ، اللّٰهْ يِسَوِّيهْ صَغَيَّرْ وَ النَّادُمْ الْيِسَوِّي نَفْسَهْ صَغَيَّرْ، اللّٰهْ يِسَوِّيهْ كَبِيرْ.
عِيسَى هرج العُلماء
13 «يَا الْعُلَمَاءْ وَ الْفَرِيزِيِّينْ، إِنْتُو مُنَافِقِينْ! الْعَذَابْ يَرْجَاكُو أَشَانْ تِسِدُّوا بَابْ مَمْلَكَةْ اللّٰهْ مِنْ النَّاسْ. وَ إِنْتُو ذَاتْكُو مَا تِنْدَسَّوْا وَ النَّاسْ الْيِدَوْرُوا يِنْدَسَّوْا إِنْتُو تَدْحَرَوْهُمْ مِنَّهْ.
14 «يَا الْعُلَمَاءْ وَ الْفَرِيزِيِّينْ، إِنْتُو مُنَافِقِينْ! الْعَذَابْ يَرْجَاكُو أَشَانْ إِنْتُو قَاعِدِينْ تَاكُلُوا بُيُوتْ الْأَرَامِلْ وَ تُقُمُّوا تِصَلُّوا صَلَاةْ طَوِيلَةْ أَشَانْ النَّاسْ يِشِيفُوكُو. أَشَانْ دَا، الْعَذَابْ الْيَنْزِلْ فَوْقكُو يَبْقَى شَدِيدْ زِيَادَةْ.
15 «يَا الْعُلَمَاءْ وَ الْفَرِيزِيِّينْ، إِنْتُو مُنَافِقِينْ! الْعَذَابْ يَرْجَاكُو أَشَانْ إِنْتُو تِسَافُرُوا بَعِيدْ بِدَرِبْ طَوِيلْ وَ تَقْطَعَوْا الْبَحَرْ أَشَانْ نَادُمْ وَاحِدْ يَدْخُلْ فِي دِينْكُو وَ وَكِتْ هُو دَخَلْ فِي دِينْكُو خَلَاصْ، تِسَوُّوهْ نَادُمْ فَسِلْ زِيَادَةْ مِنْكُو.
16 «يَا الْعُلَمَاءْ وَ الْفَرِيزِيِّينْ، إِنْتُو مُنَافِقِينْ! الْعَذَابْ يَرْجَاكُو أَشَانْ تُقُودُوا النَّاسْ فِي الدَّرِبْ وَ إِنْتُو ذَاتْكُو عَمْيَانِينْ. تُقُولُوا كَنْ نَادُمْ حَلَفْ بِبَيْت اللّٰهْ، حَلِيفْتَهْ بَاطْلَةْ وَ لَاكِنْ كَنْ نَادُمْ حَلَفْ بِدَهَبْ هَنَا بَيْت اللّٰهْ، حَلِيفْتَهْ صَحِيحَةْ. 17 يَا الْجُهَّالْ الْعَمْيَانِينْ! مِنْ الْإِتْنَيْن دَوْل، وَيْنُو الْكَبِيرْ؟ الدَّهَبْ وَلَّا بَيْت اللّٰهْ؟ وَ الدَّهَبْ مَا مُقَدَّسْ إِلَّا كَنْ قَاعِدْ فِي بَيْت اللّٰهْ. 18 وَ تُقُولُوا كَنْ نَادُمْ حَلَفْ بِمَدْبَحْ هَنَا بَيْت اللّٰهْ، حَلِيفْتَهْ بَاطْلَةْ وَ لَاكِنْ كَنْ نَادُمْ حَلَفْ بِالضَّحِيَّةْ الْقَاعِدَةْ فَوْق الْمَدْبَحْ، حَلِيفْتَهْ صَحِيحَةْ. 19 يَا الْعَمْيَانِينْ، مِنْ الْإِتْنَيْن دَوْل، وَيْنُو الْكَبِيرْ؟ الضَّحِيَّةْ وَلَّا الْمَدْبَحْ الْيِخَصِّصْ الضَّحِيَّةْ؟ 20 خَلَاصْ، كَنْ نَادُمْ حَلَفْ بِمَدْبَحْ هَنَا بَيْت اللّٰهْ، هُو حَلَفْ بِكُلَّ شَيّءْ الْقَاعِدْ فَوْقَهْ. 21 وَ كَنْ نَادُمْ حَلَفْ بِبَيْت اللّٰهْ، هُو حَلَفْ بِسِيدَهْ. 22 وَ كَنْ نَادُمْ حَلَفْ بِالسَّمَاءْ، هُو حَلَفْ بِكُرْسِي اللّٰهْ وَ بِالْقَاعِدْ فَوْقَهْ.
23 «يَا الْعُلَمَاءْ وَ الْفَرِيزِيِّينْ، إِنْتُو مُنَافِقِينْ! الْعَذَابْ يَرْجَاكُو أَشَانْ إِنْتُو مُنْكَرِبِينْ فِي الْعُشُرْ لَحَدِّي تَنْطُوا لِلّٰهْ مِنْ النَّعْنَاعْ وَ الشَّمَارْ وَ الْكَمُّونْ. وَ لَاكِنْ إِنْتُو نِسِيتُوا مَا طَبَّقْتُوا الشُّرُوطْ الْكُبَارْ فِي التَّوْرَاةْ مِثِلْ الْعَدَالَةْ وَ الرَّحْمَةْ وَ الْأَمَانْ. أَوَّلْ شَيّءْ وَاجِبْ تِسَوُّوا الْأَشْيَاءْ الْكُبَارْ دَوْل وَ بَتَّانْ مَا تَنْسَوْا كَلَامْ الْعُشُورْ. 24 يَا إِنْتُو التُّقُودُوا النَّاسْ وَ إِنْتُو ذَاتْكُو عَمْيَانِينْ. إِنْتُو تِصَفُّوا الْأَلْمِي مِنْ الْبَاعُوضَةْ وَ لَاكِنْ تَزُرْطُوا الْجَمَلْ.
25 «يَا الْعُلَمَاءْ وَ الْفَرِيزِيِّينْ، إِنْتُو مُنَافِقِينْ! الْعَذَابْ يَرْجَاكُو أَشَانْ وَكِتْ تِلْوَضَّوْا، دَا يَبْقَى مِثِلْ تِغَسُّلُوا الْكَاسْ وَ الْكَوْرَوْ مِنْ بَرَّا لَاكِنْ فِي دَاخَلْ هُمَّنْ مَلَانِينْ تَكْ مِنْ خُمَامْ السِّرْقَةْ وَ مِنْ الطَّمَعْ. 26 يَا الْفَرِيزِي الْعَمْيَانْ! أَوَّلْ غَسِّلْ الْكَاسْ مِنْ دَاخَلْ أَشَانْ يَبْقَى طَاهِرْ مِنْ بَرَّا كُلَ.
27 «يَا الْعُلَمَاءْ وَ الْفَرِيزِيِّينْ، إِنْتُو مُنَافِقِينْ! الْعَذَابْ يَرْجَاكُو أَشَانْ أَيِّ نَادُمْ مِنْكُو هُو مِثِلْ قَبُرْ مَطْلُوسْ أَبْيَضْ وَ مِنْ بَرَّا جَمِيلْ. وَ لَاكِنْ دَاخَلْ مَلَانْ بِعُضَامْ الْمَيْتِينْ وَ بِالْعَفَانَةْ. 28 بِمِثِلْ دَا، كُلَّ النَّاسْ يِشِيفُوكُو وَ يَحْسُبُوكُو صَالِحِينْ وَ لَاكِنْ فِي قُلُوبْكُو إِنْتُو مَلَانِينْ بِالنِّفَاقْ وَ بِالْفَسَالَةْ.
29 «يَا الْعُلَمَاءْ وَ الْفَرِيزِيِّينْ، إِنْتُو مُنَافِقِينْ! الْعَذَابْ يَرْجَاكُو أَشَانْ إِنْتُو قَاعِدِينْ تَبْنُوا قُبُورْ الْأَنْبِيَاء الْمَاتَوْا زَمَانْ وَ تِجَمُّلُوا قُبُورْ الصَّالِحِينْ. 30 وَ تُقُولُوا: ‹كَنْ أَوَّلْ أَنِحْنَ عِشْنَا فِي زَمَنْ جُدُودْنَا، مَا نِشَارُكُوا مَعَاهُمْ وَ نِشِيلُوا دِمَّةْ الْأَنْبِيَاء.› 31 وَ مِثِلْ دَا، تَشْهَدَوْا فَوْق نُفُوسْكُو وَ تُقُولُوا إِنْتُو أَوْلَادْ كَتَّالِينْ الْأَنْبِيَاء! 32 خَلَاصْ، كَمُّلُوا الْخِدْمَةْ الْجُدُودْكُو بَدَوْهَا وَ تَمُّمُوهَا مَرَّةْ وَاحِدْ! 33 يَا الدَّبِيبْ! يَا عِيَالْ أَمْ شِدَيْقَاتْ! كِكَّيْف تَنْجَوْا مِنْ عَذَابْ جَهَنَّمْ؟
34 «وَ خَلَاصْ نِرَسِّلْ لَيْكُو أَنْبِيَاء وَ عُلَمَاءْ حَكِيمِينْ وَ مُعَلِّمِينْ. وَ وَاحِدِينْ مِنْهُمْ تَكْتُلُوهُمْ فِي صَلِيبْ وَ آخَرِينْ تَفُرْشُوهُمْ فِي بُيُوتْ الصَّلَاةْ وَ تَطُرْدُوهُمْ مِنْ حِلَّةْ وَاحِدَةْ لِحِلَّةْ آخَرَةْ. 35 وَ كُلَّ النَّاسْ الصَّالِحِينْ الْكَتَلَوْهُمْ فِي الْأَرْض، دِمِّتْهُمْ تَجِي فِي رَاسْكُو، مِنْ دِمَّةْ هَابِيلْ الصَّالِحْ وِلَيْد آدَمْ لَحَدِّي دِمَّةْ زَكَرِيَّا وِلَيْد بَرَخِيَّا الْكَتَلْتُوهْ بَيْن بَيْت اللّٰهْ وَ الْمَدْبَحْ. 36 نُقُولْ لَيْكُو الْحَقّ، غَضَبْ اللّٰهْ هَنَا كُلَّ الْكَتِلْ دَا يَنْزِلْ فِي النَّاسْ هَنَا وَكِتْنَا دَوْل.
37 «يَا مَدِينَةْ الْقُدُسْ! يَا مَدِينَةْ الْقُدُسْ! يَا كَتَّالِينْ الْأَنْبِيَاء! إِنْتُو التَّرْجُمُوا النَّاسْ الْاللّٰهْ يِرَسِّلْهُمْ لَيْكُو. كَمْ مَرَّةْ دَوَّرْت نِلِمّ عِيَالْكُو مِثِلْ جِدَادَةْ تِلِمّ عِيَالْهَا تِحِتْ جَنَاحَيْهَا. لَاكِنْ إِنْتُو أَبَيْتُوا. 38 شِيفُوا، بَيْتكُو يِخَلُّوهْ فَاضِي مَرَّةْ وَاحِدْ. 39 وَ خَلَاصْ نُقُولْ لَيْكُو مَا تِشِيفُونِي بَتَّانْ لَحَدِّي تُقُولُوا: <مَبْرُوكْ لِلنَّادُمْ الْجَايِ بِأُسُمْ اللّٰهْ.> »
Giget ta yam suma hat gata ki Fariziyênid’a
(Gol Mar 12.38-39Luc 11.43Luc 46Luc 20.45-46)1 Ata yi máma, Jesus mi de zlad’a mablau suma ki mam suma hata ala: 2 Suma hat gata azi ki Fariziyêna a vrak kaka balum Moise á vagi ad’u gat mamba. 3 Kayam ndata, agi lagi nahle suma azi nga hagi vuna kazi á led’ina. Wani agi lagi sun mazid’a d’i, kayam azi de ni ki vunaziya, wani a nga le d’i. 4 Azi djin ahle suma aneka heîna, a tinizi kel suma, wani azi tazid’a a min dozi ki tchitchid’azi d’i. 5 Azi nga le sun mazid’a pet ni kayambala suma a waziya d’a, azi nga tchuk gan gata hAlonid’a atazi bibigilir, azi nga ndjap ahle suma djifâ avun baru mazina ndjundjû mi. 6 Azi min yima avo’â ata yima te tena ki zlumiyô suma avo’â kur gongîyo magi suma toka. 7 A min ala suma a gazi depa ad’u su’â, a yazi ala Suma hat suma mi. 8 Wani agiya, ar a yagi ala Suma hat suma d’i, kayam Ma hata ni tu, agi pet ni b’oziyo tagiya. 9 Ar agi yagi sama yam andagad’a ka hina ala Abugiya d’i, kayam Abugi ni tu, ni Ma sä akulona. 10 Ar sa mi yagi ala Suma avok sumina d’uo mi, kayam Ma avok sumina ni tu, ni Mesi. 11 Wani ma ngol ma adigagina, ar mi mbut nazong magina. 12 Sama mi hle yam akulona, a mba hulongôm yam kä, sama mi ge yam kä na, a mba hlum yam akulo mi.
Ni hohou d’a yam suma hat gata ki Fariziyê suma lop irid’a
(Gol Mar 12.40Luc 11.39-42Luc 44Luc 52Luc 20.47)13 Jesus mi de kua ala: Ni zla d’a hohoud’a kagi agi suma hat gata ki Fariziyê suma lop ira. Agi suma nga dugugi vun leu d’a akulod’a woi avok sumina, agi tagid’a nga kalagi kua d’i, wani agi nga ar suma a min kal kuana á kal kua d’uo mi.
[14 Ni zla d’a hohoud’a kagi agi suma hat gata ki Fariziyê suma lop ira, kayam agi tagi ahlena harop suma modonod’ina, agi tchenegi tchen nda fiyak ka lop ira. Kayam ndata, Alona mba mi kagi sariya d’a tcho d’a kal teglesa kagiya.]
15 Ni zla d’a hohoud’a kagi agi suma hat gata ki Fariziyê suma lop ira, kayam agi nga tid’igi yam andagad’a teteng, agi djagagi alum ma ngolâ teteng á fagi sama agi mbud’um ma Juif-fîna. Le agi mbud’um wa ma Juif-fâ da ni, bugola, agi mbud’um sana hi Jahanama-na yam mbà kal agiya.
16 Ni zla d’a hohoud’a kagi agi suma duk suma tagagi lovota mi ndrogi suma dukina. Agi nga dagi ala: Le sana mi gun tamï ki gong nga kud’ora hAlonid’a ni, gun nda kola ni hawa, wani le mi gun tamï ki lor ra kur gong nga kud’ora hAlonid’a ni, gun ndata mba d’i vumu. 17 Agi suma lilid’a suma duka, vama ngol ma kalâ ni ma lara, lora, d’oze gong nga kud’ora hAlonid’a d’a tin lor ra a tinit irat vat mAlona kuad’a zu? 18 Agi nga dagi ala: Le sana mi gun tamï ki yima ngal ahle suma ngat buzuna ni, gun nda kola ni hawa, wani le mi gun tamï ki he d’a hawa d’a yam yima ngal ahle suma ngat buzunid’a ni, gun ndata mba d’i vumu. 19 Agi suma duka, vama ngol ma kalâ ni ma lara, ni he d’a hawad’a, d’oze ni yima ngal ahle suma ngat buzu ma nga mi tinit irat vat mAlonina zu? 20 Kayam ndata, le sana mi gun tamï ki yima ngal ahle suma ngat buzuna ni, mi gun ni tam ki va máma kahle suma kama pet. 21 Le sana mi gun tamï ki gong nga kud’ora hAlonid’a ni, mi gun ni tam ki gong ndata kAlo ma nga kaka kurutna mi. 22 Le sana mi gun tamï kakulod’a ni, mi gun ni tam ki zlam mba amula hAlonid’a ki mam ma nga kaka katna mi.
23 Ni zla d’a hohoud’a kagi agi suma hat gata ki Fariziyê suma lop ira, kayam agi nga hagi dim d’utna, nala, mêta ki aneta ki kumina. Agi aragi ahle suma kal tegles kur gatina woi ta, nala, d’ingêra ki we hohowa suma ki d’engzenga. Djivid’a agi lagi ahle ndazina bei ar suma hiuna woi mi. 24 Agi suma duk suma tagagi lovota mi tagina, agi nga fogi vurutna woyo, wani agi nga ligigi djambala.
25 Ni zla d’a hohoud’a kagi agi suma hat gata ki Fariziyê suma lop ira, kayam agi nga mbuzugi huyok kopma ki tazana woi yed’et, wani huruzi ma krovona mi ni oîd’a ki kula ki djib’er ra bei ve tad’a ba d’a. 26 Ang Fariziyê ma duka, ang mbus hur kopma ki tazana woi adjeu tua. Hina wani, huyogozi pî mba mi mbut yed’et.
27 Ni zla d’a hohoud’a kagi agi suma hat gata ki Fariziyê suma lop ira, kayam agi ni d’igi asu d’a a gulud’ut hapid’a na. Ti djifa abu á gola, wani krovo ni oîd’a kaso’â hi suma matnina kahle suma tchimba pet mi. 28 Agi ni na mi. Abu ir suma agi ni d’igi suma d’ingêrâ na, wani hurugi krovo ni oîd’a ki lop ira ki tchod’a mi.
Jesus mi de zlad’a yam ngopa
(Gol Luc 11.47-51)29 Jesus mi de kua ala: Ni zla d’a hohoud’a kagi agi suma hat gata ki Fariziyê suma lop ira, kayam agi nga minigi asud’a hi suma djok vun Alonid’a, agi minigi yam asud’a hi suma d’ingêrîd’a djifa mi. Agi nga dagi ala: 30 Ladjï ei sä ni kur atchogoid’a habuyoi ngolod’a ni, ei mba zlabei ki sed’ezi á tchi suma djok vun Alona d’i. 31 Kayam ndata, agi lagi glangâsâ kagi ala agi ni suma tchi suma djok vun Alonina grozi ngolona. 32 Hina, agi nga ndagagi vun sun nda ar abo abuyogi ngolod’a. 33 Agi guguyona, agi mageid’a grotna! Ni nana ba, agi mba ringîgi woi abo sariya d’a ka d’a ti tchugugi aduk aku d’a Jahanama-d’a ge? 34 Kayam ndata, an nga ni sunugi suma djok vuna azi ki suma ned’a ki suma hat gata. Agi mba tchagi suma dingâ, agi mba b’alagi suma dingâ akulo ata aguna, agi mba togi suma dingâ kur gongîyo magi suma toka, agi mba digigi suma hiuna á lazi ndaka kur azina kur azina mi. 35 Hina wani, buzu suma d’ingêrâ pet ma djang ngei yam andagad’ina, mi hulong kagiya, tinï ad’ud’a ata matna hi Abel ma d’ingêrâ dei, gak mba ata matna hi Zakari Barasi gorom ma agi tchum aduk yima a tinim iram vam mAlonina ki yima ngal ahle suma ngat buzunina. 36 Gagazi, an nga ni dagiya, ahle ndazina pet a mba hulong yam agi suma kur atchogoi d’a wandina.
Jesus azi ki Jerusalem
(Gol Luc 13.34-35)37 Jesus mi de kua ala: Agi suma Jerusalem-ma, agi suma Jerusalem-ma, agi tchagi suma djok vun Alona, agi durugi suma Alona mi sunugizïna kahinad’a mi. Ni yan ga ba, an min á kod’ogi d’igi ahleka nga d’i kot grotna ad’u gigingât na ge? Wani agi nga minigi d’i. 38 Agi gologiya, aziyagi mba mi ar djona grib’ing. 39 Kayam ndata, an nga ni dagiya, agi mba wan nduo d’a, gak bur ma agi mba dagi ala: Ar Alona mi b’e vunam yam sama nga mi mba ki simiyê Ma didinina na.