المُعاهدة في بلد مُوَاب
1 وَ دِي هِي الْمُعَاهَدَةْ الْاللّٰهْ أَمَرْ بَيْهَا مُوسَى لِيِسَوِّيهَا مَعَ بَنِي إِسْرَائِيلْ فِي بَلَدْ مُوَابْ وَ دَا يِزِيدْ فِي الْمُعَاهَدَةْ السَّوَّاهَا مَعَاهُمْ فِي جَبَلْ حُورِيبْ.
2 وَ مُوسَى نَادَى كُلَّ بَنِي إِسْرَائِيلْ وَ قَالْ: إِنْتُو شِفْتُوا بِعُيُونْكُو كُلَّ شَيّءْ السَّوَّاهْ اللّٰهْ فِي بَلَدْ مَصِرْ لِفِرْعَوْن وَ لِخَدَّامِينَهْ وَ لِكُلَّ بَلَدَهْ. 3 وَ إِنْتُو شِفْتُوا بِعُيُونْكُو الْعَلَامَاتْ وَ الْعَجَايِبْ الْكُبَارْ دَوْل. 4 وَ لَاكِنْ لَحَدِّي الْيَوْم، اللّٰهْ مَا أَنْطَاكُو قُلُوبْ لِتَفْهَمَوْا وَ لَا عُيُونْ لِتِشِيفُوا وَ لَا أُدْنَيْ لِتَسْمَعَوْا.
5 وَ اللّٰهْ قَالْ: «أَنَا قُدْتُكُو لِمُدَّةْ 40 سَنَةْ فِي الصَّحَرَاء وَ لَاكِنْ خُلْقَانْكُو مَا قِدْمَوْا فِي جِسِمْكُو وَ نِعْلَيْكُو مَا أَلْقَطَّعَوْا فِي رِجْلَيْكُو. 6 وَ إِنْتُو مَا أَكَلْتُوا خُبْزَةْ وَ لَا شِرِبْتُوا خَمَرْ وَ لَا مَرِيسَةْ. وَ أَنَا سَوَّيْت كُلَّ الشَّيّءْ دَا أَشَانْ تَعَرْفُوا كَدَرْ أَنَا بَسْ اللّٰهْ إِلٰـهْكُو.»
7 وَ بَعَدْ دَا، أَنِحْنَ جِينَا فِي الْبَكَانْ دَا وَ سِيحُونْ مَلِكْ حَشْبُونْ وَ عُوقْ مَلِكْ بَاشَانْ مَرَقَوْا لَاقَوْنَا لِيِحَارُبُونَا وَ لَاكِنْ أَنِحْنَ أَنَّصَرْنَا فَوْقهُمْ. 8 وَ شِلْنَا بَلَدْهُمْ وَ قَسَّمْنَاهَا وَرَثَةْ لِقَبِيلَةْ رَأُوبِينْ وَ قَبِيلَةْ قَادْ وَ نُصّ قَبِيلَةْ مَنَسَّى. 9 وَ هَسَّعْ، أَحْفَضَوْا الْمُعَاهَدَةْ دِي وَ طَبُّقُوهَا أَشَانْ تَنْجَحَوْا فِي كُلَّ شَيّءْ التِّسَوُّوهْ.
المُعاهدة بحليفة
10 وَ الْيَوْم، كُلُّكُو جِيتُوا قِدَّامْ اللّٰهْ إِلٰـهْكُو بِكُبَارَاتْ قَبَايِلْكُو وَ شُيُوخْكُو وَ مُرَاقِبِينْكُو وَ كُلَّ رُجَالْ إِسْرَائِيلْ 11 وَ عِيَالْكُو وَ عَوِينْكُو وَ أَجَانِبْكُو الْقَاعِدِينْ مَعَاكُو فِي فَرِيقْكُو، مِنْ الْبَقْطَعَوْا لَيْكُو الْحَطَبْ لَحَدِّي الْيِسِلُّوا لَيْكُو الْأَلْمِي. 12 وَ هَسَّعْ، اللّٰهْ إِلٰـهْكُو يِسَوِّي مَعَاكُو مُعَاهَدَةْ وَ هُو يِدَوْر إِنْتُو تِأَكُّدُوا الْمُعَاهَدَةْ دِي بِحَلِيفَةْ. 13 أَشَانْ إِنْتُو تَبْقَوْا شَعَبَهْ وَ هُو كُلَ يَبْقَى إِلٰـهْكُو وَ دَا مِثِلْ هُو قَالَهْ لَيْكُو وَ مِثِلْ هُو حَلَفْ لِجُدُودْكُو إِبْرَاهِيمْ وَ إِسْحَاقْ وَ يَعْقُوبْ.
14 وَ مَا مَعَاكُو إِنْتُو وِحَيْدكُو بَسْ، هُو سَوَّى الْمُعَاهَدَةْ دِي بِحَلِيفَةْ. 15 وَ لَاكِنْ مَعَ النَّاسْ الْحَاضْرِينْ مَعَاكُو الْيَوْم قِدَّامْ اللّٰهْ إِلٰـهْنَا وَ مَعَ النَّاسْ الْمَا حَاضْرِينْ مَعَانَا الْيَوْم كُلَ.
16 وَ إِنْتُو ذَاتْكُو تَعَرْفُوا كِكَّيْف أَنِحْنَ سَكَنَّا فِي بَلَدْ مَصِرْ وَ كِكَّيْف عَدَّيْنَا أُسْط الْأُمَمْ الْإِنْتُو شَقَّيْتُوهُمْ. 17 وَ إِنْتُو شِفْتُوا مُحَرَّمَاتْهُمْ وَ أَصْنَامْهُمْ هَنَا الْحَطَبْ وَ الْحَجَرْ وَ الْفُضَّةْ وَ الدَّهَبْ. 18 وَ خَلِّي مَا يُكُونْ مِنْكُو الْيَوْم وَ لَا رَاجِلْ وَ لَا مَرَةْ وَ لَا خَشُمْ بَيْت وَ لَا قَبِيلَةْ الْيِقَبِّلْ مِنْ اللّٰهْ إِلٰـهْنَا وَ يَمْشِي يَعَبُدْ إِلٰـهَاتْ الْأُمَمْ دَوْل. وَ خَلِّي مَا يُكُونْ فِي أُسُطْكُو قَلِبْ مُرّ مِثِلْ عِرِقْ هَنَا شَدَرَةْ التَّلْدَ سَمّ وَ حَمْضَلْ.
19 وَ خَلِّي أَيِّ نَادُمْ قَلْبَهْ مَا يِنْغَشَّ بَعَدْ الْحَلِيفَةْ دِي وَ يِبَارِكْ نَفْسَهْ وَ يُقُولْ: «أَنَا لِقِيتْ السَّلَامْ أَشَانْ رَاسِي قَوِي وَ نِتَابِعْ فِكْرِي وَ صَحِيحْ الْأَرْض الْمَطْرَانَةْ مَا عَطْشَانَةْ.» 20 اللّٰهْ مَا يَغْفِرْ لَيَّهْ. وَ لَاكِنْ يَوْم زَعَلْ اللّٰهْ وَ غِيرْتَهْ يُقُمُّوا ضِدّ النَّادُمْ دَا، خَلَاصْ كُلَّ اللَّعَنَةْ الْمَكْتُوبَةْ فِي الْكِتَابْ دَا تَقَعْ فَوْقَهْ. وَ اللّٰهْ يُقُشّ أُسْمَهْ مِنْ تِحِتْ السَّمَاءْ. 21 وَ اللّٰهْ يَعَزِلَهْ لِلْفَسَالَةْ مِنْ كُلَّ قَبَايِلْ بَنِي إِسْرَائِيلْ وَ اللَّعَنَةْ تَجِي حَسَبْ الْمُعَاهَدَةْ الْمَكْتُوبَةْ فِي كِتَابْ التَّوْرَاةْ دَا.
اللّه يحقِّق كلامه
22 وَ الذُّرِّيَّةْ التَّجِي مِنْ بَعَدْكُو وَ هُمَّنْ عِيَالْكُو الْمِنْ بَعَدْكُو وَ الْأَجَانِبْ الْجَايِينْ مِنْ بَلَدْ بَعِيدَةْ، كُلَّ النَّاسْ دَوْل يِشِيفُوا الْوَبَاءْ وَ الْأَمْرَاضْ الْاللّٰهْ ضَرَبَاكُو بَيْهُمْ 23 وَ يِشِيفُوا الْكِبْرِيتْ وَ الْمِلِحْ وَ النَّارْ الْمُقَبِّضَةْ فِي كُلَّ الْبَلَدْ. وَ فِي الْوَكِتْ دَاكْ، مَا فِي نَبَاتْ وَ لَا مَعَاشْ وَ لَا قَشّ الْقَاعِدْ يُقُمّ. وَ دَا يَبْقَى مِثِلْ دَمَارْ سَدُومْ وَ عَمُورَةْ وَ أَدْمَةْ وَ صَبُويِيمْ الدَّمَّرَاهُمْ اللّٰهْ فِي زَعَلَهْ وَ غَضَبَهْ.
24 وَ كُلَّ الْأُمَمْ يُقُولُوا: «مَالَا اللّٰهْ سَوَّى الْبَلَدْ دِي مِثِلْ دَا؟ وَ مَالَا زَعَلَهْ بِقِي شَدِيدْ مِثِلْ دَا؟» 25 وَ يُرُدُّوا لَيْهُمْ وَ يُقُولُوا: «أَشَانْ هُمَّنْ أَبَوْا الْمُعَاهَدَةْ السَّوَّاهَا مَعَاهُمْ اللّٰهْ رَبّ جُدُودْهُمْ وَكِتْ مَرَقَاهُمْ مِنْ بَلَدْ مَصِرْ. 26 وَ أَشَانْ هُمَّنْ مَشَوْا عَبَدَوْا لَيْهُمْ إِلٰـهَاتْ آخَرِينْ وَ سَجَدَوْا قِدَّامْهُمْ وَ دَوْل إِلٰـهَاتْ الْأَبَداً هُمَّنْ مَا عِرْفَوْهُمْ وَ اللّٰهْ كُلَ مَا أَمَرْ بِعِبَادِتْهُمْ. 27 وَ فِي شَانْ دَا، اللّٰهْ غِضِبْ لِلْبَلَدْ دِي وَ جَابْ فَوْقهَا كُلَّ اللَّعَنَةْ الْمَكْتُوبَةْ فِي الْكِتَابْ دَا. 28 وَ اللّٰهْ مَرَقَاهُمْ مِنْ أَرْضُهُمْ بِزَعَلْ. وَ بِغَضَبْ شَدِيدْ، هُو زَقَلَاهُمْ فِي بَلَدْ آخَرَةْ وَ دَا مِثِلْ نِشِيفُوهْ الْيَوْم.»
29 وَ الْأَشْيَاءْ الْمُلَبَّدِينْ هِنَيْ اللّٰهْ إِلٰـهْنَا وَ الْأَشْيَاءْ الْهُو بَيَّنْهُمْ، هُمَّنْ هِنَيْنَا وَ هِنَيْ ذُرِّيِّتْنَا إِلَى الْأَبَدْ. أَشَانْ نِطَبُّقُوا كُلَّ كَلَامْ الْوَصَايَا دَوْل.
ZLA D’A DE D’A DABID’A HI MOISE-SA
Vama Alona lum yam Israel-lîna
1 Wana ni vun ma djin ma Ma didina mi he vuna mi Moise ala mi djinim ki Israel-lâ yam ambas sa Mowap-pa na. Vun ma djin máma mi nga abo tam tu ki ma mi djinim ki sed’ezi adjeu yam ahina d’a Horep-pina d’i.
2 Moise mi yi Israel-lâ ki zla tazi pet, mi dazi ala: Agi tagi wagi ahle suma Ma didina mi lazi yam ambas sa Ezipte-d’a ki Faron ki sum mama kur ambas mamba petna ki iragiya. 3 Agi wagi ahle suma kuk suma nglona kahle suma simata kahle suma atchap suma nglona ki iragi mi. 4 Wani gak ini Ma didina mi hagi nga muzuk ma wäd’u ahle ndazina d’oze ira á wed’a d’oze humba á humba d’i. 5 Mi tid’ï ki sed’egi abagei hur fulâ bizad’a dok fid’i. Baru magi mi tumus nga woi atagi d’uo mi na, atuguru magi mi b’lak nga woi asegi d’uo mi. 6 Agi tagi nga avu d’i, agi tchagi nga süm guguzlu d’oze süm ma ayî d’i, kayam agi wagi ala Ma didina nAlo magina.
7 Kid’a ei mbei ka hid’a, Sihon amul ma Hesbon-na ki Ok amul ma Basan-na a buzugï á ndeï durâ. Ei duruziya, 8 ei hlei ambas mazid’a, ei hlat djona mandjafâ hi Ruben-na kandjafâ hi Gad-na kabo andjafâ hi Manase-na mi. 9 Agi ngomogi zla d’a Ma didina mi djin vunam kat ki sed’egi wanda, agi tid’igi kat mi. Hina wani, agi mba fagi ahlena pet suma agi mba lagizina.
Agi lagi sunda yam vun ma djinda hAlonina djiviya
10 Moise mi de kua ala: Agi Israel-lâ pet, agi togogi ini kä avok Ma didina wana: Suma avok andjavagina, magi suma nglona, magi suma sunda, 11 grogina, amiyôgina, angoyogei suma a nga kaka adigagina, suma a nga ngad’agi agunina ki suma a nga gulugi mbinina mi. 12 Agi mbagi ka hî á djinigi vunagi ki Ma didina yam vun ma djin ma mam nga mi djinim ini ki sed’egi ki gun tad’a wana 13 tala agi mbud’ugi ini sum mama, mam arî Alo magina d’igi mam dagi na d’a, d’igi mam gun tam mabuyogi ngolo, nala, Abraham, Isak ki Jakob na mi d’a. 14 Vun ma djin ma mam nga ni djinim ki sed’egi ki gun tad’a wana nga ni yam agi go d’i. 15 Wani ni yam suma a nga tchola adigei ini avok Ma didina Alo meina wana mi na, yam andjavagi ma a vud’um nga d’uo tua na mi.
16 Agi djib’eregi yam kak meid’a avo Ezipte-d’a, ki kal la ei kalei aduk andjaf ma dingâ, ei kalei woi yam andaga mazid’a mi d’a. 17 Agi wagi filei mazi ma ndjendje ma azi nga kud’uroma naguna, nahinad’a, ni bege d’a hapa, ni lora mi. 18 Ar sa adigagi mandjuf foze atcha d’oze andjaf foze ades mi ar Alo meina ini woi á hulong á kud’or alona handjaf sum ndazina d’i. Ar sa adigagi mi mbut d’igi sidei agu ma aglarâ na d’uo mi. 19 Le agi humugi wa zlad’a hi vun ma djin máma da ni, ar sa adigagi mi subur tam kurum krovo bugol ala: Le an tit kur min manda, le an ni tche baba ni gurut pî, va mba mi lan ndi d’i. 20 Ma didina mba mi vat hurum mbei kam mbi. Hurum mba mi zal kamu. Vun ma ge ma a b’irim kur mbaktum mba wandina pet, Ma didina mba mi gumziya, mba mi tchum simiyêm mbei yam andagad’a. 21 Ma didina mba mi tinim iram mbei vam aduk andjafâ hi Israel-lîna á fe ndaka d’igi vun ma ge ma kur vun ma djin ma a b’irim zlam kur gat ta wandina na mi.
Ma didina mba mi ndak vun ngop mamba
22 Moise mi de kua ala: Kur atchogoi d’a nga d’i mbad’a hi grogi suma a mba vud’uzi blogoginid’a, andjaf suma dingâ a mba tcholï yam andaga d’a deid’a mi, a mba we tugud’ei d’a tchod’a ki b’lak ka Ma didina mba mi b’lak kambas ndatid’a, a mba wambasa mba d’i ngal lei abo aku d’a ngal ki sufred’a pet, mba d’i mbut butna, 23 a mba we sama zar awu kat ti, va mba mi deî kat ti, asu mba mi d’uf kat tuo mi, mba d’i hle tat ni d’igi Sodom, Gomor, Atma ki Seboyim suma Ma didina mi b’lagazi woi kur ayî mama ki hur mam ma zalina na. 24 Andjaf suma dingâ pet a mba dala: Ni kayam me ba, Ma didina mi le ki suma kur ambas ndatina na ge? Ni kayam me ba, hurum zal ngola kazi na ge? 25 A mba hulongôzi zla d’a ded’a ala: Ni kayam ba, azi but vun ma djin ma Ma didina Alona habuyozi ngolona mi djinim ki sed’ezi kid’a mi buzuguzï woi avo Ezipte-d’a woid’a. 26 Ni kayam ba, azi i á kud’or alona handjaf ma ding ma azi wum nga yazi tu d’uo ma Ma didina mi hazi vuna kam ala azi zlap darigïd’a ki sed’em mbuo d’a. 27 Ni kayam ndata ba, Ma didina hurum mi zal ki ngola yam suma kur ambas ndatina wana, mi gazi vun ma ge ma pet ma a b’irim zlam kur mbaktum mba wandina wana. 28 Ma didina kur ayî mama ki hur mam ma zal ma gugulu’â, mi yozi woi yam ambas mazid’a, mi tchuguzi woi yam ambas sa dinga d’igi ei nga weizi ini na.
29 Ahle suma nga ngeid’a gumuna, ni Ma didina Alo meina ba, mi waziya; ahle suma a tageizi woi pid’a’â ni mi ei ki gureina, ni suma ei nga weizi burâ ki burîna. Kayam ndata, ei ngomei vun ma he ma kur gat ta wandina pet, ei tid’i kam mi.