يَعْقُوب خاف من أخوه عِيسُو
1 وَ يَعْقُوبْ تَابَعْ سَفَرَهْ وَ مَلَائِكَةْ اللّٰهْ بَانَوْا لَيَّهْ. 2 وَ وَكِتْ يَعْقُوبْ شَافَاهُمْ قَالْ: «دَا بَكَانْ الْقَاعِدِينْ فَوْقَهْ عَسْكَرْ الرَّبّ.» وَ سَمَّى الْبَكَانْ دَا مَحَنَايِمْ (مَعَنَاتَهْ مُعَسْكَرَاتْ إِتْنَيْن).
3 وَ يَعْقُوبْ رَسَّلْ نَاسْ قِدَّامَهْ أَشَانْ يَمْشُوا لِأَخُوهْ عِيسُو فِي تُرَابْ سَعِيرْ فِي بَلَدْ أَدَوْم. 4 وَ وَصَّاهُمْ وَ قَالْ لَيْهُمْ: «قُولُوا لِسِيدِي عِيسُو: ‹دَاهُو كَلَامْ عَبْدَكْ يَعْقُوبْ: ”أَنَا سَكَنْت فِي بَكَانْ لَابَانْ وَ قَعَدْت مَعَايَهْ لَحَدِّي الْيَوْم. 5 وَ هَسَّعْ عِنْدِي بَقَرْ وَ حَمِيرْ وَ غَنَمْ وَ عَبِيدْ وَ خَدَّامَاتْ. وَ أَنَا رَسَّلْت نَاسْ لَيْك لِيِخَبُّرُوكْ إِنْتَ سِيدِي عِيسُو لِتَرْضَى لَيِّ.“›»
6 وَ بَعَدْ دَا، وَكِتْ النَّاسْ الْيَعْقُوبْ رَسَّلَاهُمْ قَبَّلَوْا، هُمَّنْ قَالَوْا لَيَّهْ: «أَنِحْنَ لَمَّيْنَا مَعَ أَخُوكْ عِيسُو وَ هُو ذَاتَهْ جَايِ لِيِقَابِلَكْ. وَ لَاكِنْ عِنْدَهْ مَعَايَهْ 400 رَاجِلْ!» 7 وَ يَعْقُوبْ خَافْ خَوْف شَدِيدْ وَ قَمَّ قَسَّمْ النَّاسْ الْقَاعِدِينْ مَعَايَهْ وَ الْغَنَمْ وَ الْبَقَرْ وَ الْجُمَالْ عَلَيْ مَجْمُوعْتَيْن. 8 وَ قَالْ فِي قَلْبَهْ: «كَنْ عِيسُو لَمَّ مَعَ الْمَجْمُوعَةْ الْوَاحِدَةْ وَ ضَرَبَاهَا كُلَ، الْمَجْمُوعَةْ الْآخَرَةْ تَنْجَى.» 9 وَ قَالْ: «يَا اللّٰهْ رَبّ جِدِّي إِبْرَاهِيمْ وَ أَبُويِ إِسْحَاقْ! يَا اللّٰهْ! إِنْتَ الْقُلْت لَيِّ: ‹قَبِّلْ بَلَدَكْ فِي بَكَانْ أَهَلَكْ وَ نِسَوِّي لَيْك الْخَيْر.› 10 وَ أَنَا صَغَيَّرْ قِدَّامْ الرَّحْمَةْ وَ الْأَمَانْ الْإِنْتَ أَنْطَيْتَهْ لَيِّ أَنَا عَبْدَكْ. أَشَانْ وَكِتْ أَنَا شَقَّيْت بَحَرْ الْأُرْدُنْ مَا عِنْدِي شَيّءْ إِلَّا عَصَاتِي. وَ هَسَّعْ دَاهُو عِنْدِي فُرْقَانْ إِتْنَيْن. 11 نَشْحَدَكْ تِنَجِّينِي مِنْ أَخُويِ عِيسُو أَشَانْ أَنَا خَايِفْ هُو يَجِي يَكْتُلْنَا أَنَا وَ الْعَوِينْ وَ الْعِيَالْ. 12 وَ أَوَّلْ إِنْتَ قُلْت لَيِّ: ‹نِسَوِّي لَيْك الْخَيْر وَ نِسَوِّي ذُرِّيّتَكْ كَتِيرَةْ مِثِلْ رَمْلَةْ هَنَا خَشُمْ الْبَحَرْ النَّادُمْ مَا يَقْدَرْ يَحْسِبْهَا مِنْ الْكَتَرَةْ.›»
13 وَ فِي اللَّيْلَةْ دِي، يَعْقُوبْ قَعَدْ فِي الْبَكَانْ دَا. وَ شَالْ مِنْ الْمَالْ الْجَاءْ بَيَّهْ لِيِقَدِّمَهْ هَدِيَّةْ لِأَخُوهْ عِيسُو. 14 وَ الْمَالْ دَا 200 عَنْزَايْ وَ 20 تَيْس وَ 200 نَعَجَةْ وَ 20 كَبِشْ 15 وَ 30 نَاقَةْ بِعِيَالْهُمْ وَ 40 بَقَرَةْ وَ 10 تَوْر وَ 20 حُمَارَةْ وَ 10 حُمَارْ. 16 وَ أَمَّنْ الْبَهَايِمْ دَوْل لِخَدَّامِينَهْ وَ قَسَّمَاهُمْ أَمْبَيْنَاتْهُمْ. وَ أَيِّ وَاحِدْ كَلَّفَهْ بِدَوْر هَنَا بَهَايِمْ وَ قَالْ لَيْهُمْ: «قَدُّمُوا قِدَّامِي وَ خَلُّوا فَرَقَةْ أَمْبَيْنَاتْكُو.»
17 وَ أَنْطَى أَمُرْ لِخَدَّامَهْ الْمَاشِي أَوَّلْ وَ قَالْ لَيَّهْ: «كَنْ أَخُويِ عِيسُو لَاقَاكْ وَ سَأَلَكْ قَالْ لَيْك: ‹إِنْتَ يَاتُو وَ مَاشِي وَيْن وَ الْبَهَايِمْ الْمَاشِي بَيْهُمْ دَوْل هَنَا يَاتُو؟› 18 قُولْ لَيَّهْ: ‹الْبَهَايِمْ دَوْل هَنَا عَبْدَكْ يَعْقُوبْ وَ هُو رَسَّلَاهُمْ هَدِيَّةْ لِسِيدَهْ عِيسُو. وَ هُو ذَاتَهْ جَايِ وَرَانَا.›»
19 وَ أَنْطَى نَفْس الْأَمُرْ لِخَدَّامَهْ التَّانِي وَ التَّالِتْ وَ لِكُلَّ النَّاسْ الْمَاشِينْ مَعَ الْبَهَايِمْ وَ قَالْ لَيْهُمْ: «كَنْ لَمَّيْتُوا مَعَ عِيسُو، قُولُوا لَيَّهْ الْكَلَامْ دَا. 20 وَ بَتَّانْ قُولُوا لَيَّهْ: ‹دَاهُو عَبْدَكْ يَعْقُوبْ ذَاتَهْ جَايِ وَرَانَا.›»
أَشَانْ هُو فَكَّرْ وَ قَالْ: «خَلِّي نِدَلِّي قَلْبَهْ بِالْهَدِيَّةْ الْمَشَتْ قِدَّامِي دِي. وَ بَعَدْ دَا، كَنْ قَابَلْنَا مَعَايَهْ وِجِهْ بِوِجِهْ كُلَ، أَكُونْ يِقَابِلْنِي بِفَرَحْ.» 21 وَ الْهَدِيَّةْ مَشَتْ قِدَّامَهْ. وَ يَعْقُوبْ كَمَانْ، قَعَدْ فِي فَرِيقَهْ.
اللّه غيّر أُسُم يَعْقُوب
22 وَ بِاللَّيْل، يَعْقُوبْ قَمَّ شَالْ عَوِينَهْ الْإِتْنَيْن وَ خَدَّامَاتَهْ الْإِتْنَيْن وَ أَوْلَادَهْ الْإِحْدَى عَشَرْ وَ قَطَّعَاهُمْ وَادِي يَبُّوقْ. 23 وَ بَعَدْ شَالَاهُمْ وَ قَطَّعَاهُمْ الْبَحَرْ وَ قَطَّعْ كُلَّ شَيّءْ الْعِنْدَهْ، 24 هُو فَضَّلْ هِنَاكْ وِحَيْدَهْ.
وَ رَاجِلْ وَاحِدْ جَاءْ صَارَعَهْ لَحَدِّي قَرِيبْ صَبَاحْ. 25 وَ وَكِتْ الرَّاجِلْ عِرِفْ كَدَرْ هُو مَا يَقْدَرْ يَغَلْبَهْ فِي الصِّرَاعْ دَا، قَمَّ ضَرَبْ يَعْقُوبْ فِي وِرْكَهْ وَ وِرْكَهْ مَرَقْ. 26 وَ الرَّاجِلْ قَالْ لِيَعْقُوبْ: «خَلِّينِي نَمْشِي أَشَانْ الْوَطَاةْ قَرِيبْ تَصْبِحْ.» وَ يَعْقُوبْ قَالْ لَيَّهْ: «أَنَا مَا نِخَلِّيكْ تَمْشِي كَنْ مَا بَارَكْتِنِي!»
27 وَ الرَّاجِلْ سَأَلْ يَعْقُوبْ وَ قَالْ لَيَّهْ: «أُسْمَكْ يَاتُو؟» وَ هُو قَالْ: «أُسْمِي يَعْقُوبْ.» 28 وَ الرَّاجِلْ قَالْ: «بَعَدْ الْيَوْم، مَا يِنَادُوكْ يَعْقُوبْ، خَلِّي يِنَادُوكْ إِسْرَائِيلْ (مَعَنَاتَهْ صَارَعْ مَعَ الرَّبّ). أَشَانْ إِنْتَ صَارَعْت مَعَ الرَّبّ وَ مَعَ النَّاسْ وَ إِنْتَ أَنَّصَرْت.» 29 وَ يَعْقُوبْ سَأَلْ الرَّاجِلْ وَ قَالْ لَيَّهْ: «مِنْ فَضْلَكْ، أَوْرِينِي أُسْمَكْ.» وَ الرَّاجِلْ قَالْ: «مَالَا تَسْأَلْنِي مِنْ أُسْمِي؟» وَ فِي الْبَكَانْ دَا، هُو بَارَكْ يَعْقُوبْ.
30 وَ يَعْقُوبْ سَمَّى الْبَكَانْ دَا فَنِيِيلْ (مَعَنَاتَهْ وِجِهْ الرَّبّ) أَشَانْ هُو قَالْ: «أَنَا شِفْت الرَّبّ وِجِهْ بِوِجِهْ وَ لَاكِنْ أَنَا نِجِيتْ مِنْ الْمَوْت!»
31 وَ الْحَرَّايْ طَلَعَتْ لَيَّهْ وَكِتْ هُو فَاتْ مِنْ فَنُوِيلْ. وَ قَاعِدْ يَضْلَعْ أَشَانْ وِرْكَهْ مَرَقْ. 32 وَ فِي شَانْ دَا لَحَدِّي الْيَوْم، بَنِي إِسْرَائِيلْ مَا يَاكُلُوا لَحَمْ الْوِرْك أَشَانْ يَعْقُوبْ وِرْكَهْ مَرَقْ.
1 Jakob mi hle lovot mamba, mi iya. Malaikana hAlonina a ngavamu. 2 Ata yima Jakob mi wazina, mi er ad’um akulo ala: Ihî ni yina hAlonina, mi yi yi máma ala Mahanayim.
Jakob mi min tam á ngaf Esau
3 Jakob mi sun suma avorom gen wiyema Esau, kur ambas sa Seir yam andaga d’a Edom-mba. 4 Mi hazi vuna ala: Agi dagi mi salana Esau ala: Azong mangâ Jakob mi dala: An kagï ngola avo hi Laban gak ini. 5 An nga kamuzleina, korona, aho’â, azungeîna ki yuguneina mi. Kayam ndata, an dang ang salana Esau, kayam ang van atang ki djivid’a.
6 Suma sunda a hulongî gen Jakob, a dum ala: Ami i fami wiyengâ Esau; mam nga mi djï ki suma kikis fid’i á d’ugulongû.
7 Jakob mi le mandarâ ngola, mi nga kur djib’era, mi wal ir suma ki sed’ema mbà, aho’â, amuzleina ki djambala, 8 mi dala: Le Esau mi mba mi tchi ades ma tuna woyo ni, ma hina mba mi sud’a.
9 Jakob mi tchen Alona ala: Alona habun ngolo Abraham-ma, Alona habun Isa’â, ni ang Ma didin ma dan ala an hulong yam andaga manda gen simiyên ang mba lan djivid’a na, 10 an kid’ak kei ata djivi manga ki d’engzeng manga pet suma ang lazi ki an azong mangîna. Adjeu an djak alum ma Jurdê-na ni ki totogod’a abonu; ki tchetchemba, an nga kadesâ mbà. 11 An nga ni tchenengû, ang sud’un ndei abo wiyena Esau, kayam an nga ni le mandarâ abomu, kayam mam mba mi tchan grona kasuyoziya. 12 Ni ang ma dan ala ang mba lan djivid’a, ang mba zulun andjavan d’igi les ma avun alum ma ngol ma sa mi ndak á ndumum mbuo na na na.
13 Kur andjege ndata Jakob mi bur ata yi máma, mi yo ahle suma ding suma mi min hazi mi wiyema Esau-na, 14 nala, b’ogei suma aropma kikis mbà ki suma andjofâ dok mbà, tumiyô suma aropma kikis mbà ki suma andjofâ dok mbà, 15 djambala dok hindi ki grot suma tchaponina mi, amuzlei suma aropma dok fid’i ki suma andjofâ dogo, koro d’a aropma dok mbà ki koro ma andjofâ dogo mi. 16 Jakob mi hazi abo azungeî mama irazi vazi teteng, mi dazi ala: Agi igi sä avoronu, agi tid’igi adigagi woi d’ud’uluk.
17 Mi he vuna mazong ma avo’â ala: Le wiyena Esau ngavang mi djobong wa ala: Angî sana hi nge? d’oze, Ang i ni lara ge? d’oze, Ahle suma avorong wana ni hi nge ge ni, 18 ang dum ala: Ni suma hazong mangâ Jakob-ma; wana ni he d’a hawa d’a mam sunungzi mi ang salamid’a; mam tam nga mi djï blogomiya.
19 Jakob mi he vun máma mazong ma mbàna ki ma hindina ki suma a nga tit bugol d’uwarîna pet hina ala: Wana ni zla d’a agi mba dat mi salana Esau ata yima mi ngavaginid’a. 20 Agi dum ala: Azong mangâ Jakob tamba nga mi djï blogomiya.
Jakob mi de kurum ala: An mba ni b’lengêm hurum ki he d’a hawa d’a sä avoronda. Bugol an mba ni fumu, na ni mba mi van atam ki furîd’a ko zu? 21 He d’a hawa ndata kal avoromu, mam tamba mi bur ata yima mi zlup kuana.
Jakob mi ndjiget kAlona
22 Kur andjege ndata Jakob mi tchol mi yo arubuyom suma mbàna ki yugunei mazi suma mbàna ki grom suma dogo yam tuna, mi djak alum ma Jabo’â kasemu. 23 Mi yoziya, mi djagazi aluma woi kahle suma mam nga ki na. 24 Jakob mi ar vam tu, sana tu mi ndjiget ki sed’em gak yina nga ad’um fod’a. 25 Kid’a sa máma mi wala mi kal yam Jakob puo d’a, kid’a azi nga kur ndjigetid’a, mi tum Jakob ir tchugulumu; Jakob mi mbut dileîd’a. 26 Sa máma mi de mi Jakob ala: Ang aranu, kayam yina ar go á fod’a.
Jakob mi hulong dum ala: An arang ngi. Ang b’e vunang kan tua.
27 Sa máma mi dum ala: Simiyêngâ na?
Mi hulong dum ala: Jakob.
28 Sa máma mi hulong dum ala: A dok yang ala Jakob puo d’a, wani a mba yang ala Israel. Kayam ang ndjiget kAlona ki sumuna, ang kuza.
29 Jakob mi djobom ala: Ang tagan simiyêngû.
Mam dum ala: Ni kayam me ba, ang halan simiyên nge? Ata yi máma mi b’e vunam yam Jakob.
30 Jakob mi yi yi máma ala Peniyel, kayam mi dala: An wAlona ki iranu, an nga karid’a mi.
31 Kid’a afata deîd’a, Jakob mi djak Peniyel, nga mi tit dileîd’a yam ir tchugulum mba pata. 32 Kayam ndata, gak ini Israel-lâ a nga te luluka hab’alîd’a d’i, kayam Alona mi tum Jakob mi ir tchugulumu.