اللّه يدمِّر ناس يَهُوذَا
1 اللّٰهْ حَجَّى لِإِرْمِيَا كَلَامْ بُخُصّ بَنِي يَهُوذَا السَّاكْنِينْ فِي مِقْدُولْ وَ تَحْفَنِيسْ وَ مَمْفِيسْ وَ فِي جُنُوبْ مَصِرْ. 2 وَ دَاهُو اللّٰهْ الْقَادِرْ إِلٰـهْ بَنِي إِسْرَائِيلْ قَالْ: «إِنْتُو شِفْتُوا كُلَّ الْفَسَالَةْ الْجِبْتَهَا فِي مَدِينَةْ الْقُدُسْ وَ فِي كُلَّ حِلَّالْ بَلَدْ يَهُوذَا. لَحَدِّي الْيَوْم، الْمُدُنْ دَوْل خَرْبَانِينْ وَ مَا عِنْدُهُمْ سُكَّانْ. 3 وَ دَا بِسَبَبْ الْفَسَالَةْ الْهُمَّنْ سَوَّوْهَا. غَضَّبَوْنِي وَكِتْ حَرَّقَوْا بَخُورْ وَ عَبَدَوْا إِلٰـهَاتْ آخَرِينْ الْأَوَّلْ مَا يَعَرْفُوهُمْ وَ لَا هُمَّنْ وَ لَا إِنْتُو وَ لَا جُدُودْكُو. 4 أَنَا رَسَّلْت لَيْهُمْ دَايْماً عَبِيدِي الْأَنْبِيَاء وَ بِوَاسِطَةْ الْأَنْبِيَاء دَوْل أَنَا قُلْت لَيْهُمْ: ‹مَا تِسَوُّوا الْحَرَامْ دَا أَشَانْ أَنَا نَكْرَهَهْ.› 5 وَ لَاكِنْ هُمَّنْ مَا خَطَّوْا أَدَانْهُمْ وَ مَا سِمْعَوْنِي وَ مَا تَابَوْا مِنْ الْفَسَالَةْ الْقَاعِدِينْ يِسَوُّوهَا. وَ مَا وَقَّفَوْا حَرِقِينْ الْبَخُورْ لِلْإِلٰـهَاتْ الْآخَرِينْ. 6 وَ بِسَبَبْ دَا بَسْ، غَضَبِي وَ زَعَلِي قَمَّوْا ضِدُّهُمْ وَ حَرَّقَوْا حِلَّالْ بَلَدْ يَهُوذَا وَ شَوَارِعْ مَدِينَةْ الْقُدُسْ. وَ بِقَوْا كَوْم هَنَا تُرَابْ وَ بَكَانْ خَرَابْ لَحَدِّي الْيَوْم.»
7 دَاهُو اللّٰهْ الْإِلٰـهْ الْقَادِرْ إِلٰـهْ بَنِي إِسْرَائِيلْ قَالْ: «مَالَا تِسَوُّوا لِنُفُوسْكُو فَسَالَةْ كَبِيرَةْ مِثِلْ دِي؟ وَ مَالَا تِدَوْرُوا تِدَمُّرُوا الرُّجَالْ وَ الْعَوِينْ وَ الْعِيَالْ وَ الْأَطْفَالْ؟ وَ بِمِثِلْ دَا، وَاحِدْ كُلَ مِنْ بَنِي يَهُوذَا مَا يِفَضِّلْ لَيْكُو. 8 وَ غَضَّبْتُونِي بِخِدْمَةْ إِيدَيْكُو وَكِتْ حَرَّقْتُوا بَخُورْ لِإِلٰـهَاتْ آخَرِينْ فِي بَلَدْ مَصِرْ الْإِنْتُو جِيتُوا وَ سَكَنْتُوا فَوْقهَا. وَ بَيْدَا، دَمَّرْتُوا نُفُوسْكُو وَ بِقِيتُوا مَلْعُونِينْ وَ عَايْبِينْ فِي أُسْط كُلَّ أُمَمْ الْأَرْض. 9 وَ إِنْتُو نِسِيتُوا الْفَسَالَةْ السَّوَّوْهَا جُدُودْكُو وَ مُلُوكْ يَهُوذَا وَ عَوِينْهُمْ؟ وَ نِسِيتُوا فَسَالِتْكُو إِنْتُو وَ عَوِينْكُو السَّوَّيْتُوهَا فِي بَلَدْ يَهُوذَا وَ فِي شَوَارِعْ مَدِينَةْ الْقُدُسْ؟ 10 وَ لَحَدِّي الْيَوْم إِنْتُو مَا تُبْتُوا وَ لَا خُفْتُوا مِنِّي وَ لَا طَبَّقْتُوا شُرُوطِي الْفِي التَّوْرَاةْ وَ لَا قَوَانِينِي الْأَنَا أَنْطَيْتهُمْ لَيْكُو وَ لِجُدُودْكُو.»
11 وَ فِي شَانْ دَا، دَاهُو اللّٰهْ الْقَادِرْ إِلٰـهْ بَنِي إِسْرَائِيلْ قَالْ: «أَكِيدْ أَنَا قَرَّرْت نِسَوِّي لَيْكُو الْفَسَالَةْ وَ نِدَمِّرْ كُلَّ بَنِي يَهُوذَا. 12 وَ نِشِيلْ الْفَضَّلَوْا مِنْ بَنِي يَهُوذَا، هُمَّنْ الْوَجَّهَوْا عَلَيْ بَلَدْ مَصِرْ وَ مَشَوْا لِيَسْكُنُوا فَوْقهَا. هُمَّنْ دَوْل كُلُّهُمْ أَنَا نِكَمِّلْهُمْ فِي مَصِرْ. يُمُوتُوا بِالْحَرِبْ وَ الْجُوعْ وَ يِكَمُّلُوا تَكْ مِنْ الضَّعِيفْ لَحَدِّي الْقَادِرْ. وَ يَبْقَوْا مَلْعُونِينْ وَ مُخِيفِينْ وَ النَّاسْ يَلْعَنَوْهُمْ وَ يِعَيُّبُوهُمْ. 13 أَنَا نِعَاقِبْ النَّاسْ الْيَسْكُنُوا فِي مَصِرْ مِثِلْ عَاقَبْت سُكَّانْ مَدِينَةْ الْقُدُسْ بِالْحَرِبْ وَ الْجُوعْ وَ الْوَبَاءْ. 14 وَ الْفَضَّلَوْا مِنْ بَنِي يَهُوذَا، نَادُمْ وَاحِدْ كُلَ مِنْهُمْ مَا يِفَضِّلْ حَيّ. وَ دَوْل النَّاسْ الْمَشَوْا سَكَنَوْا فِي بَلَدْ مَصِرْ وَ عِنْدُهُمْ نِيَّةْ لِيِقَبُّلُوا فِي بَلَدْ يَهُوذَا. وَ لَاكِنْ مَا يِقَبُّلُوا لَيْهَا إِلَّا وَاحِدِينْ مِنْهُمْ الْعَرَّدَوْا.»
هدايا الشعب لملِكة السماء
15 وَ كُلَّ الشَّعَبْ الْيَسْكُنُوا فِي جُنُوبْ مَصِرْ لَمَّوْا وَ فِيهُمْ عَوِينْ كَتِيرَاتْ وَ رُجَالْ الْيَعَرْفُوا كَدَرْ عَوِينْهُمْ قَاعِدَاتْ يِحَرِّقَنْ بَخُورْ لِإِلٰـهَاتْ آخَرِينْ. وَ النَّاسْ دَوْل قَالَوْا لِإِرْمِيَا: 16 «أَنِحْنَ مَا نِدَوْرُوا نَسْمَعَوْا الْكَلَامْ الْإِنْتَ قَاعِدْ تُقُولَهْ لَيْنَا بِأُسُمْ اللّٰهْ. 17 وَ أَكِيدْ أَنِحْنَ نِطَبُّقُوا كُلَّ الْكَلَامْ الْمَرَقْ مِنْ خَشُمْنَا. وَ نِحَرُّقُوا بَخُورْ وَ نِقَدُّمُوا هَدِيَّةْ شَرَابْ لِإِلٰـهْنَا مَلِكَةْ السَّمَاءْ مِثِلْ أَوَّلْ أَنِحْنَ سَوَّيْنَاهْ، أَنِحْنَ وَ جُدُودْنَا وَ مُلُوكْنَا وَ كُبَارَاتْنَا فِي حِلَّالْ بَلَدْ يَهُوذَا وَ فِي شَوَارِعْ مَدِينَةْ الْقُدُسْ. وَ خَلَاصْ فِي الْوَكِتْ دَاكْ، أَنِحْنَ شِبِعْنَا وَ عِشْنَا فِي الرَّاحَةْ وَ أَبَداً مَا شِفْنَا تَعَبْ. 18 وَ لَاكِنْ مِنْ وَقَّفْنَا حَرِقِينْ الْبَخُورْ وَ قَدِّمِينْ هَدِيَّةْ الشَّرَابْ لِمَلِكَةْ السَّمَاءْ، خَلَاصْ كُلَّ شَيّءْ بِقِي مَا فِيهْ وَ أَنِحْنَ مُتْنَا مِنْ الْحَرِبْ وَ الْجُوعْ.» 19 وَ الْعَوِينْ قَالَنْ: «وَكِتْ أَنِحْنَ نِحَرُّقُوا بَخُورْ وَ نِقَدُّمُوا هَدِيَّةْ شَرَابْ لِمَلِكَةْ السَّمَاءْ، دَا مَا بِإِذِنْ رُجَالْنَا وَلَّا؟ وَ مَا بِإِذِنْ رُجَالْنَا قَاعِدِينْ نِسَوُّوا كَعَكْ فِي صُورِتْهَا وَ نِقَدُّمُوا لَيْهَا هَدِيَّةْ شَرَابْ وَلَّا؟»
20 وَ خَلَاصْ، إِرْمِيَا حَجَّى لِكُلَّ الشَّعَبْ، عَوِينْ وَ رُجَالْ، الرَّدَّوْا لَيَّهْ بِالْكَلَامْ دَا وَ قَالْ: 21 «الْبَخُورْ الْأَوَّلْ إِنْتُو حَرَّقْتُوهْ فِي حِلَّالْ بَلَدْ يَهُوذَا وَ فِي شَوَارِعْ مَدِينَةْ الْقُدُسْ، إِنْتُو وَ جُدُودْكُو وَ مُلُوكُّو وَ كُبَارَاتْكُو وَ شَعَبْ الْبَلَدْ، تَحْسُبُوا اللّٰهْ مَا شَافَهْ وَ مَا فَكَّرْ فَوْقَهْ وَلَّا؟ 22 اللّٰهْ أَبَى مَا يَحْمَلَهْ بَتَّانْ بِسَبَبْ عَمَلْكُو الْفَسِلْ وَ الْمُحَرَّمَاتْ السَّوَّيْتُوهُمْ. وَ فِي شَانْ دَا، بَلَدْكُو بِقَتْ كَوْم هَنَا تُرَابْ وَ خَرَابْ وَ مَلْعُونْ وَ فَاضِيَةْ مِنْ سُكَّانْهَا لَحَدِّي الْيَوْم. 23 وَ إِنْتُو حَرَّقْتُوا بَخُورْ وَ أَذْنَبْتُوا. وَ مَا سِمِعْتُوا كَلَامْ اللّٰهْ وَ لَا طَبَّقْتُوا شُرُوطَهْ الْفِي التَّوْرَاةْ وَ لَا قَوَانِينَهْ وَ لَا وَصِيَّاتَهْ. وَ فِي شَانْ دَا بَسْ، الْفَسَالَةْ دِي جَاتْ مِثِلْ إِنْتُو قَاعِدِينْ تِشِيفُوهَا الْيَوْم.»
24 وَ بَتَّانْ إِرْمِيَا قَالْ لِكُلَّ الشَّعَبْ وَ لِكُلَّ الْعَوِينْ: «إِنْتُو كُلُّكُو بَنِي يَهُوذَا الْقَاعِدِينْ فِي مَصِرْ، أَسْمَعَوْا كَلَامْ اللّٰهْ. 25 دَاهُو اللّٰهْ الْقَادِرْ إِلٰـهْ بَنِي إِسْرَائِيلْ قَالْ: ‹إِنْتُو وَ عَوِينْكُو سَوَّيْتُوا بِإِيدَيْكُو كُلَّ الْكَلَامْ الْقُلْتُوهْ بِخَشُمْكُو. وَ دَاهُو الْكَلَامْ الْقُلْتُوهْ: ”أَنِحْنَ نِحَقُّقُوا نَذِرْنَا الْعَاهَدْنَا بَيَّهْ وَ نِحَرُّقُوا بَخُورْ وَ نِقَدُّمُوا هَدِيَّةْ شَرَابْ لِمَلِكَةْ السَّمَاءْ.“ خَلَاصْ، تِمُّوا كَلَامْكُو وَ حَقُّقُوا نَذِرْكُو!›»
26 وَ إِرْمِيَا قَالْ: «هَسَّعْ دَا، إِنْتُو كُلُّكُو، يَا بَنِي يَهُوذَا الْقَاعِدِينْ فِي بَلَدْ مَصِرْ، أَسْمَعَوْا كَلَامْ اللّٰهْ! اللّٰهْ قَالْ: ‹نَحْلِفْ بِأُسْمِي الْعَظِيمْ كَدَرْ بَتَّانْ فِي مَصِرْ نَادُمْ مِنْ بَنِي يَهُوذَا أَبَداً مَا يَحْلِفْ بِأُسْمِي أَنَا اللّٰهْ الرَّبّ الْحَيّ. 27 دَاهُو أَنَا نِرَاقِبْهُمْ مَا لِخَيْرهُمْ وَ لَاكِنْ لِشَرُّهُمْ. كُلَّ نَاسْ بَنِي يَهُوذَا الْقَاعِدِينْ فِي مَصِرْ، أَنَا نِجِيبْ فَوْقهُمْ الْحَرِبْ وَ الْجُوعْ لَحَدِّي نِكَمِّلْهُمْ. 28 وَ نَاسْ شِيَّةْ بَسْ يِعَرُّدُوا مِنْ مَصِرْ فِي شَانْ الْحَرِبْ وَ يَمْشُوا لِبَلَدْ يَهُوذَا. وَ لَاكِنْ كُلَّ الْفَضَّلَوْا مِنْ بَنِي يَهُوذَا الْجَوْا فِي مَصِرْ لِيَسْكُنُوا فَوْقهَا يِشِيفُوا وَ يَعَرْفُوا الْكَلَامْ الْيِلْحَقَّقْ، دَا هَنَايِ أَنَا وَلَّا هَنَاهُمْ هُمَّنْ.› 29 وَ دَاهُو كَلَامْ اللّٰهْ: ‹أَنَا نِعَاقِبْكُو فِي الْبَكَانْ دَا وَ نَنْطِيكُو عَلَامَةْ وَ بَيْدَا، أَكِيدْ تَعَرْفُوا كَدَرْ كَلَامِي يِلْحَقَّقْ فَوْقكُو وَ تَتْعَبَوْا. وَ دِي هِي الْعَلَامَةْ النَّنْطِيهَا لَيْكُو.› 30 وَ دَاهُو اللّٰهْ قَالْ: ‹أَنَا نِسَلِّمْ فِرْعَوْن حُفْرَعْ مَلِكْ مَصِرْ لِعُدْوَانَهْ الْيِدَوْرُوا مَوْتَهْ مِثِلْ سَلَّمْت صِدْقِيَّا مَلِكْ يَهُوذَا لِنَبُوخَدْنَصَرْ مَلِكْ بَابِلْ عَدُوهْ الدَّوَّرْ مَوْتَهْ.›»
Zla d’a yam suma Juda suma a mba kak Ezipte-na
1 Ma didina mi de zlad’a mi Jeremi yam Juif-fâ pet suma a nga kaka yam ambas sa Ezipte-d’a suma a nga kaka kur azì ma nglo ma Mikdol ki Tapanes ki Nof ki ma Patros-sâ, mi dala: 2 An Ma didin ma ad’engên kal petna, Alona hi Israel-lîna, nga ni dagiya: Agi wagi ndak ka teteng nga an mbat yam Jerusalem kazì ma nglo ma Juda-nid’a pet. Gola! Ki tchetchemba, azì máma mi mbut ini ni djona, sa nga kaka kua d’uo d’a. 3 Ni kayam asa’at mazi d’a azi lat á zalan ki hurun ata yima azi i ngal dubang ma his djivid’ina, á le magomba ma alo ma ding ma azi d’oze agi kabuyogi ngolo a wum nga d’uo na. 4 An sunugï azungeî man suma djok vuna pet burâ ki burâ á dagi ala: Ar agi lagi ahle suma ndjendje suma an noyôzina d’i. 5 Wani agi humugi nga d’i, agi tinigi nga humagi d’i, agi hulongôgï nga woi ata sun magi d’a asa’at ta led’a d’i, agi aragi nga bei he dubang ma his djivid’ina á ngala malo ma dingâ d’uo mi. 6 Ayî mana ki hur man ma zal ma gugulu’â a wet teyo, a ngal azì ma nglo ma Juda-na ki ir palum mba Jerusalem-mba suma a mbut ini ni djona ki fula d’igi a nga wazi ini na na.
7 Jeremi mi de kua ala: Ki tchetchemba, Ma didina Alo ma ad’engêm kal petna, Alona hi Israel-lîna, mi dala: Ni kayam me ba, agi lagi tagi tchod’a ngola á dabagi andjofâ, aropma, kemba ki gugurei suma tchapona woi kur Juda tala sa adigagi tu pî mi ar ruo d’a ge? 8 Ni kayam me ba, agi zalan hurun ki sun nda agi lat kabogid’a á ngalagi dubang ma his djivid’ina malo ma ding ma yam ambas sa Ezipte d’a agi mba á kagagi kua á dabagi tagi woi á mbud’ugi tagi vama ge vuna ki vama zulona aduk andjaf suma yam andagad’ina ge? 9 Na ni agi maragi ni tchod’a habuyogi ngolod’a ki tchod’a hamulei suma Juda-nid’a ki tchod’a hamiyôzinid’a ki tcho magid’a tata ki tchod’a hamiyôgina d’a agi lat yam ambas sa Juda-d’a ki ir palum mba Jerusalem-mbid’a woi zu? 10 A ge nga yazi kä d’uo gak ini, a le nga mandar ri, a tit nga yam gat manda ki vun ma he man ma an tinigizi avorogi kabuyogi ngolona d’i.
11 Jeremi mi de kua ala: Ni kayam ndata ba, Ma didin ma ad’engêm kal petna, Alona hi Israel-lîna, mi dala: Gola! An nga ni mbut iran atagi á lagi tchod’a á dap suma Juda-na woi pet. 12 An mba ni yo suma Juda suma a ar suma a nga huruzi á i yam ambas sa Ezipte-d’a á kak sä kuana, an mba ni dabazi woyo. A mba puk kä kur ambas sa Ezipte-d’a, a mba tchazi avun ayîna, baktarad’a mba d’i tchaziya, a mba dap peyo, tin ad’ud’a ata gugureina gak mba yam suma nglona. A mba tchazi avun ayîna, baktarad’a mba d’i tchazi mi. A mba mbut ni vama ge vuna, vama atchapma, vama a golom isâ ki vama ngula mi. 13 An mba ni mba á ngop suma a nga kaka kur ambas sa Ezipte-d’ina d’igi an ni mba adjeu ni ngop suma Jerusalem-ma kayî ma durâ ki baktarad’a ki tugud’ei d’a tcho d’a tchi matna na mi. 14 Aduk suma Juda suma a ar suma a mba Ezipte á kak ka hî suma a nga huruzi á hulong yam ambas sa Juda-d’a á kak sä kuana, sa mba hulong ngi, ni suma tutu suma a mba sutna hol.
Ahle suma ngat buzu suma a hazi mi Astarte-na
15 Suma pet suma a wala amiyôzina a ngal dubang ma his djivid’ina malo ma dingâ na karopma pet suma a nga tchola kur tok ka ngolina ki suma pet suma a nga kaka yam ambas sa Patros-sîna, a hulong de mi Jeremi ala: 16 Ami min hum zla d’a ang nga damizi ki simiyê Ma didinid’a d’i. 17 Wani ami tid’imi ni yam zla d’a lara d’a ndavunamid’a á ngal dubang ma his djivid’ina ki süm guguzlud’a mi Astarte amul la akulod’a, d’igi ami kabuyomi ngolo kamulei mamina ki mami suma nglona, ami lami adjeu kur azì ma nglo ma Juda-na ki ir palum mba Jerusalem-mba na. Ni kayam ndata ba, ami tamiya, ami hobomiya, ami lami furîd’a, ami wami nga ndak ki. 18 Wani dedei d’a ami arami bei ngal dubang ma his djivid’ina ki süm guguzlud’a mamul la akulod’id’a, ami kid’agami ahlena pet, a dabami woi avun ayî ma durâ ki baktarad’a mi.
19 Aropma a de kua ala: Ata yima ami ngalami dubang ma his djivid’ina, ami hami süm guguzlud’a he d’a hawad’a mamul la akulod’a, ami lat woîna, ami hat süm guguzlud’a á kud’urotna, ni bei minda handjuviyomid’a zu?
20 Ata yi máma Jeremi mi de mi suma, andjofâ karopma ki suma pet suma a hulongôm humbina ala: 21 Na ni Ma didina humam gum nga d’oze mi djib’er nga yam dubang ma his djivid’a ma agi kabuyogi ngolo kamulei magina ki magi suma nglona ki suma kur ambasina ngalagizi kur azì ma nglo ma Juda-na ki ir palum mba Jerusalem-mbina d’uo zu? 22 Ma didina mi ndak á ve tam yam asa’at ta agi lata ki sun nda ndjendje d’a agi lata d’uo mi. Ni kayam ndata ba, ambas magid’a ti mbut vama b’laka, vama atchapma, vama a golom isâ bei fe sama kaka kurâ gak ini wana. 23 Ahle ndazina a le na kayam agi ngalagi dubang ma his djivid’ina, agi lagi tchod’a avok Ma didina, agi humugi nga dela hi Ma didinid’a d’i, agi tid’igi nga yam gat mamba ki vun mam ma he ma tetengâ d’uo mi. Ni kayam ndata ba, ndak ndata ti mba kagi ini wana.
24 Jeremi mi de kua mablau d’a peta karopma ala: Agi suma Juda-na pet suma nga kaka kur ambas sa Ezipte-d’ina: Agi humugi zlad’a hi Ma didinid’a. 25 Ma didin ma ad’engêm kal petna, Alona hi Israel-lîna, mi dala: Agi kamiyôgina, agi lagi sunda kabogi ndagagi vun vama mi ndavunagi ala: Ami min ndagami vun vun ma hle ma ami hlamizina, ami ngalami dubang ma his djivid’ina ki süm guguzlud’a mamul la akulod’a na. Agi tchologi yam vun magi ma hled’a memet, agi ndagagi vun vun magi ma hled’a mi! 26 Kayam ndata, agi suma Juda suma nga kaka yam ambas sa Ezipte-d’ina, agi humugi zlad’a hi Ma didinid’a. Ma didina mi dala: An nga ni gun tan ki simiyên ma ngolâ, sama Juda-na mba mi yan simiyên ki vunam kur ambas sa Ezipte-d’a ala: An gun tan ki simiyê Salad’a Ma didin ma bei matnina na d’uo d’a. 27 Gola! An nga ni tin iran kazi ná mbazi ndaka kaziya, ná mbazi djivid’a kazi d’i. Suma Juda suma kur ambas sa Ezipte-d’ina a mba dabazi woi avun ayîna ki baktarad’a gak dabi mazid’a. 28 Suma a mba sut avun ayînina a ni hina ngiyeû, a mba tchol kur ambas sa Ezipte-d’a á hulong yam ambas sa Juda-d’a. Wani suma Juda suma a arâ pet suma a mba ka hî Ezipte á kak kuana, a mba we zla d’a mba d’i ndaka ni manda d’oze ni mazid’a zu?
29 Ma didina mi de kua ala: Gola! An mba ni mba ka hî á ngobogiya, an mba ni tagagi vama simata, agi mba wagi ala gagazi, an mba ni ndak vun ndak ka an dat kagid’a. Vama tak máma ba wana: 30 An mba ni he Faron Hofra amul ma Ezipte-na abo mam suma djangû suma a nga halam á tchid’ina d’igi an he Sedekiyas amul ma Juda-na abo Nebukanezar amul ma Babilon mam ma djangû ma nga mi halam á tchid’a adjeuna na mi.