Paul mi nga avo Korente
1 Bugol ahle ndazina, Paul mi tchol Aten mi i Korente. 2 Mi fe ma Juif-fâ, simiyêm ala Akila, ambas mamba ni Pong. Azi kamamba Prisil a tcholï Itali, a mba Korente kur bur máma, kayam ma te yamba Klaut mi he vuna ala Juif suma kur Rom-ma pet a buzuk keyo. Paul mi i geveziya. 3 Kayam sun mazi d’a led’a ni tu, mi kak ki sed’eziya. A le sunda zlapa, kayam azi ni suma tchil tandana. 4 Kur bur ma sabat ma lara ge pet, Paul nga mi tchi wala kur gong nga toka hi Juif-fîd’a, nga mi ve Juif-fâ ki Gre’â ki zlad’a.
5 Kid’a Silas azi ki Timote a tcholï Maseduwan a mba fumba, Paul mi he tam ata yina pet á tchi wal zlad’a hAlonid’a. Nga mi le glangâsâ mi Juif-fâ ala Jesus ni Mesi. 6 Wani Juif-fâ a nga hum zla mamba d’i, a nga ngulumu. Kayam ndata, mi gas baru mama woyo, mi dazi ala: Le agi bagi woyo ni, ni tcho magid’a; zla nga kan ndi. Ki tchetchemba, an nga ni i ata andjaf suma dingâ.
7 Mi tchol ata yi máma, mi kal avo hi sana simiyêm ala Titiyus Justus, ni ma nga mi kud’or Alonina, aziyam nga gen gong nga toka hi Juif-fîd’a mi. 8 Krispus ma ngolâ hi gong nga toka hi Juif-fîd’ina, mi he gagazid’a yam Salad’a ki suma avo hatama pet. Suma Korente-na ablaud’a suma a hum zlad’a hi Paul-lina a he gagazid’a, a lazi batemba mi.
9 Kur andjeged’a, Salad’a mi nde tam mbei ir Paul, mi dum ala: Ang le mandar ri, ang tchi wala, ang ba d’i, 10 kayam an nga ki sed’engû. Sama ndak á vang á lang tchod’a nga d’i, kayam sum mana ablaud’a a nga kur azì ma ngol máma. 11 Paul mi kak kua bizad’a tu ki tilâ karagaya, nga mi had’azi zlad’a hAlonid’a.
12 Kur atchogoi ndata, Galiyon ni ma te yamba kur ambas sa Akai-d’a. Kur bur máma Juif-fâ a ndjak vunazi tu yam Paul, a im ata yima ka sariyad’a. 13 A dala: Sama wana nga mi mbut hur suma kä ala a kud’or Alona d’igi gata hi Moise-sa ti de na d’i.
14 Wani kid’a Paul mi mal vunam á ded’id’a, Galiyon mi de mi Juif-fâ ala: Agi Juif-fâ, ladjï mi tchi ni matna, d’oze mi le ni tcho d’a ngola ni, nata yad’u, an mba ni humugiya. 15 Wani le ni kayam zla d’a tchi tuguyod’a yam zlad’a d’oze yam simina d’oze yam gat magid’a tata ni, ni zla magid’a. An min ka sariya ndata d’i. 16 Mi digizi woi ata yima ka sariyad’a. 17 Suma pet a ve Sosten ma ngolâ hi gong nga toka hi Juif-fîd’ina, a nga tom avok yima ka sariyad’a, wani Galiyon mi gol ahle ndazina ni hawa na.
Paul mi hulong avo Antiyos
18 Paul mi kak kua burâ ngola. Ata yi máma, mi ge b’oziyoina depa, mi djak kur batod’a á i Siri zlapa ki Prisil ki Akila. Paul mi wel yam mbei avo Sengkre, kayam mi hle vunam mAlona da’. 19 Azi mbaza Efes, Paul mi ar Akila azi ki Prisil. Wani mam tamba mi kal kur gong nga toka, nga mi tchi tuguyod’a ki Juif-fâ. 20 Ata yi máma, azi tchenem ala mi kak ki sed’ezi tua, wani mam min nga d’i. 21 Wani mi gazi depa, mi dazi ala: Alona le mi mina ni, an mba hulongî gevegiya. Mi djak kur batod’a avo Efes, mi i Sesare.
22 Kid’a mi mbaza avo Sesare-d’a, mi djak i Jerusalem á ge suma toka depa, mi kal mi i Antiyos. 23 Kid’a mi kak sä kua ndjö d’a, mi tchol nga mi tit yam andaga d’a Galat-ta ki d’a Frizi-d’a. Mi nga mi sira suma hata pet kur he gagazi mazid’a.
Apolos mi nga avo Efes ki Korente
24 Kur bur máma ma Juif-fâ, simiyêm ala Apolos, ambas mamba ni Alezandri, mi mba Efes. Ni ma we zla d’a ded’a heîna, mi we mbaktumba hAlonid’a ngola heî mi. 25 A had’am wa lovota hi Salad’id’a. Tam nga d’i lum zlezleû, nga mi tchi wala, nga mi hat yam Jesus d’ingêr, wani mi we ni batemba hi Jean-d’a hol. 26 Mi tin ad’ud’a á tchi wala bei mandarâ ba kur gong nga toka hi Juif-fîd’a. Wani kid’a Prisil azi ki Akila a hum zla mambid’a, a vum ataziya, a nga vum ad’u lovota hAlonid’a woi tetet. 27 Bugol la Apolos mi min i Akai-d’a, b’oziyoina a min ala mi i mi, a lum mbaktumba abom mi suma a he gagazid’a kur ambas ndatina ala a vum ataziya. Kid’a mi mbazid’a, mi ndjun suma a he gagazid’ina kayam Alona mi tagazi suma mamba. 28 Kayam mi kal yam Juif-fâ aduk suma, nga mi vazi ad’ud’a woi kur mbaktumba hAlonid’a ala Jesus ni Mesi.
بُولُس في مدينة كُرُنْتُس
1 وَ بَعَدْ دَا، بُولُسْ مَرَقْ مِنْ مَدِينَةْ أَتِينَا وَ مَشَى فِي مَدِينَةْ كُرُنْتُسْ. 2 وَ هِنَاكْ لِقِي نَادُمْ يَهُودِي أُسْمَهْ أَكِيلَا مِنْ بَلَدْ بُنْطُسْ. وَ هُو دَهَابَهْ جَاءْ فِي كُرُنْتُسْ مَعَ مَرْتَهْ أُسُمْهَا بِرِسْكِيلَةْ. جَوْا مِنْ مَدِينَةْ رَوْمَا الْفِي إِيطَالِيَا أَشَانْ السُّلْطَانْ كُلُودِي أَنْطَى أَمُرْ وَ قَالْ كُلَّ الْيَهُودْ يَمُرْقُوا مِنْ رَوْمَا. وَ بُولُسْ مَشَى سَلَّمَاهُمْ. 3 وَ هُو قَعَدْ فِي بَيْتهُمْ وَ بَدَا يَخْدِمْ مَعَاهُمْ أَشَانْ بُولُسْ كُلَ أُسْطَى فِي نَفْس الْخِدْمَةْ مِثِلْهُمْ. خِدْمِتْهُمْ يِسَوُّوا الْخِيَمْ. 4 وَ كُلَّ يَوْم السَّبْت، هُو يَمْشِي فِي بَيْت الصَّلَاةْ وَ يِنَاقِشْ مَعَ الْيَهُودْ وَ الْيُونَانِيِّينْ أَشَانْ يِجِيبْهُمْ فِي الدَّرِبْ. 5 وَ وَكِتْ سِيلَا وَ تِمُوتَاوُسْ جَوْا مِنْ بَلَدْ مَقِدُونِيَةْ، بُولُسْ خَلَّى خِدِمْتَهْ وَ قَمَّ يِبَلِّغْ الْبِشَارَةْ كُلَّ يَوْم. وَ يِحَجِّي لِلْيَهُودْ وَ يَشْهَدْ كَدَرْ عِيسَى بَسْ الْمَسِيحْ. 6 لَاكِنْ الْيَهُودْ أَبَوْا مَا دَوَّرَوْا شَهَادْتَهْ وَ بَدَوْا يِعَيُّرُوهْ. وَ بُولُسْ حَتَّ خَلَقَهْ مِنْهُمْ وَ قَالْ: «إِنْتُو مَسْؤُولِينْ مِنْ الْيَجِي فَوْقكُو. أَنَا بَرِي مِنْكُو. مِنْ الْيَوْم نِبَلِّغْ الْبِشَارَةْ لِلنَّاسْ الْمَا يَهُودْ.»
7 وَ خَلَاصْ، بُولُسْ خَلَّى بَيْت الصَّلَاةْ وَ بَدَا يِعَلِّمْ فِي بَيْت هَنَا نَادُمْ أُسْمَهْ تِيطُسْ يُسْتُسْ. هُو يَعَبُدْ اللّٰهْ لَاكِنْ هُو مَا يَهُودِي. وَ بَيْتَهْ قَاعِدْ جَنْب بَيْت الصَّلَاةْ هَنَا الْيَهُودْ. 8 وَ مَسْؤُولْ هَنَا بَيْت الصَّلَاةْ دَا، أُسْمَهْ كِرِيسْبُسْ. وَ هُو وَ كُلَّ نَاسْ بَيْتَهْ آمَنَوْا بِالرَّبّ عِيسَى. وَ نَاسْ كَتِيرِينْ فِي كُرُنْتُسْ سِمْعَوْا كَلَامْ بُولُسْ وَ آمَنَوْا بِالْبِشَارَةْ وَ غَطَّسَوْهُمْ.
9 وَ يَوْم وَاحِدْ بِاللَّيْل، الرَّبّ عِيسَى جَاءْ لِبُولُسْ فِي رُؤْيَةْ وَ قَالْ لَيَّهْ: «مَا تَخَافْ. كَلِّمْ وَ مَا تَسْكُتْ. 10 أَنَا قَاعِدْ مَعَاكْ. وَ مَا فِي نَادُمْ يَقْدَرْ يِسَوِّي لَيْك شَيّءْ فَسِلْ أَشَانْ عِنْدِي نَاسْ كَتِيرِينْ فِي الْحِلَّةْ دِي.» 11 وَ بُولُسْ قَعَدْ فِي كُرُنْتُسْ سَنَةْ وَ نُصّ وَ قَاعِدْ يِعَلِّمْ كَلَامْ اللّٰهْ لِلنَّاسْ.
بُولُس قِدّام الحاكِم غَالِيُون
12 وَ وَكِتْ غَالِيُونْ بِقِي حَاكِمْ فِي بَلَدْ أَخَايَةْ، الْيَهُودْ أَسْتَفَقَوْا أَمْبَيْنَاتْهُمْ أَشَانْ يِخَالُفُوا بُولُسْ. وَ قَمَّوْا وَدَّوْا بُولُسْ فِي الْمَحْكَمَةْ. 13 وَ قَالَوْا: «الرَّاجِلْ دَا قَاعِدْ يِحَرِّشْ النَّاسْ أَشَانْ يَعَبُدُوا اللّٰهْ بِعِبَادَةْ التِّخَالِفْ الْقَانُونْ.»
14 وَ بُولُسْ قَمَّ أَشَانْ يِحَجِّي وَ لَاكِنْ غَالِيُونْ حَجَّى لِلْيَهُودْ وَ قَالْ: «يَا الْيَهُودْ، كَنْ كَلَامْكُو فِي النَّادُمْ دَا تُهْمَةْ هَنَا جَرِيمَةْ وَلَّا ظُلُمْ، وَاجِبْ نَصْبُرْ وَ نَسْمَعْ كَلَامْكُو. 15 لَاكِنْ تِحَجُّوا فِي تَفْسِيرْ هَنَا كَلِمَاتْ وَ أَسَامَيْ بَسْ وَ فِي كَلَامْ هَنَا شَرِيعِتْكُو. وَ وَاجِبْ إِنْتُو تِحِلُّوا الْمُشْكِلَةْ دِي أَمْبَيْنَاتْكُو. فِي الْكَلَامْ الْمِثِلْ دَا، أَنَا مَا نِدَوْر نَقْطَعْ شَرِيعَةْ.»
16 وَ خَلَاصْ طَرَدَاهُمْ مِنْ الْمَحْكَمَةْ. 17 وَ كُلَّ النَّاسْ كَرَبَوْا سُوسْتَانْ مَسْؤُولْ بَيْت الصَّلَاةْ وَ قَمَّوْا دَقَّوْه قِدَّامْ الْمَحْكَمَةْ وَ لَاكِنْ غَالِيُونْ قَاعِدْ سَاكِتْ، مَا حَجَّى شَيّءْ.
بُولُس مشى يشيف مدينة أفَسُس
18 وَ بُولُسْ قَعَدْ فِي كُرُنْتُسْ مُدَّةْ طَوِيلَةْ. وَ بَعَدْ دَا، هُو سَلَّمْ الْأَخْوَانْ أَشَانْ يِدَوْر يِسَافِرْ. دَوَّرْ يَمْشِي فِي سُورِيَا بِسَفِينَةْ. وَ بِرِسْكِيلَةْ وَ أَكِيلَا كُلَ مَشَوْا مَعَايَهْ. وَ فِي حِلَّةْ كَنْخِرِيَّةْ قُبَّالْ مَا يَرْكَبْ فِي السَّفِينَةْ، بُولُسْ زَيَّنْ رَاسَهْ أَشَانْ سَوَّى نَذِرْ قِدَّامْ اللّٰهْ. 19 وَ وَكِتْ وِصْلَوْا فِي مَدِينَةْ أَفَسُسْ، بُولُسْ خَلَّى بِرِسْكِيلَةْ وَ أَكِيلَا. وَ مَشَى دَخَلْ فِي بَيْت الصَّلَاةْ هَنَا الْيَهُودْ وَ نَاقَشْ مَعَاهُمْ. 20 وَ الْيَهُودْ طَلَبَوْا مِنَّهْ أَشَانْ يَقْعُدْ مَعَاهُمْ شِيَّةْ. وَ لَاكِنْ هُو أَبَى 21 وَ مَشَى خَلَّاهُمْ وَ قَالْ: «إِنْ شَاءْ اللّٰهْ، نِقَبِّلْ لَيْكُو يَوْم آخَرْ.»
وَ مَرَقْ مِنْ أَفَسُسْ وَ رِكِبْ فِي سَفِينَةْ وَ سَافَرْ. 22 وَ نَزَلْ فِي خَشُمْ الْبَحَرْ هَنَا قَيْصَرِيَّةْ وَ مَشَى فِي مَدِينَةْ الْقُدُسْ وَ سَلَّمْ جَمَاعَةْ الْمُؤمِنِينْ وَ بَعَدْ دَا، مَشَى فِي حِلَّةْ أَنْطَاكِيَةْ. 23 وَ قَعَدْ هِنَاكْ أَيَّامْ. وَ بَعَدْ دَا، قَمَّ فَاتْ فِي بُلْدَانْ غَلَاطِيَةْ وَ فِرِقِيَّةْ رَايِغْ مِنْ حِلَّةْ لِحِلَّةْ. وَ بُولُسْ قَاعِدْ يِشَجِّعْ كُلَّ التَّلَامِيذ أَشَانْ يَقْعُدُوا ثَابْتِينْ فِي الْإِيمَانْ.
أَبُلُوس في مُدُن أفَسُس و كُرُنْتُس
24 وَ فِي الْوَكِتْ دَا، يَهُودِي وَاحِدْ أُسْمَهْ أَبُلُوسْ جَاءْ فِي مَدِينَةْ أَفَسُسْ. هُو مِنْ الْإِسْكَنْدَرِيَّةْ وَ يَعَرِفْ يِعَلِّمْ عَدِيلْ وَ هُو عَالِمْ شَدِيدْ فِي الْكِتَابْ. 25 وَ قُبَّالْ مَا يَجِي فِي أَفَسُسْ، أَبُلُوسْ عَلَّمَوْه دَرِبْ الرَّبّ عِيسَى. وَ قَمَّ كَلَّمْ بِشِدَّةْ وَ قَاعِدْ يِعَلِّمْ النَّاسْ بِكَلَامْ صَحِيحْ بِالْأَشْيَاءْ الْبُخُصُّوا عِيسَى. وَ لَاكِنْ هُو عِرِفْ غَطِّسِينْ يَحْيَى بَسْ. 26 وَ قَمَّ يِكَلِّمْ فِي بَيْت الصَّلَاةْ بَلَا خَوْف. وَ وَكِتْ بِرِسْكِيلَةْ وَ أَكِيلَا سِمْعَوْا كَلَامَهْ، وَدَّوْه فِي بَيْتهُمْ وَ فَسَّرَوْا لَيَّهْ دَرِبْ اللّٰهْ بِزِيَادَةْ.
27 وَ أَبُلُوسْ دَوَّرْ يِسَافِرْ فِي بَلَدْ أَخَايَةْ وَ الْأَخْوَانْ شَجَّعَوْه وَ كَتَبَوْا جَوَابْ لِلتَّلَامِيذ الْقَاعِدِينْ هِنَاكْ أَشَانْ يَكُرْبُوهْ عَدِيلْ. وَ وَكِتْ هُو وِصِلْ هِنَاكْ، هُو قَمَّ يِعَلِّمْ النَّاسْ. وَ بِمِثِلْ دَا، عَاوَنَاهُمْ بِلْحَيْن لِلنَّاسْ الْآمَنَوْا بِالْمَسِيحْ بِرَحْمَةْ اللّٰهْ. 28 وَ أَبُلُوسْ قَاعِدْ يِخَالِفْ الْيَهُودْ قِدَّامْ نَاسْ الْحِلَّةْ بِكَلَامْ قَوِي. وَ فَسَّرْ لَيْهُمْ مِنْ الْكِتَابْ وَ أَكَّدْ كَدَرْ عِيسَى بَسْ الْمَسِيحْ.