Jakob mi tchol Sikem mi i Betel
1 Alona mi de mi Jakob ala: Ang tchola, ang i Betel, ang kak sä kua. Ang min yima ngal ahle suma ngat buzuna mi an Alo ma ni nde tan ndei irang ata yima ang nga ring abo wiyengâ Esau-na.
2 Jakob mi de mi suma avo hatama ki suma a nga zlapa ki sed’ema ala: Agi tchugugi filei ma nga avo hatagina woyo, agi mbud’ugi tagi yed’et, agi tchugugi baru ma dingâ atagiya. 3 Ei tcholeya, ei i Betel; an i ni min yima ngal ahle suma ngat buzuna mAlo ma mi hulongôn humba ata yima an nga kur ndakina, ni Ma mi nga ki sed’en kur tit manda ata yima lara ge petna.
4 Azi he Jakob filei ma teteng ma nga abozina, ki ngangam ma nga humazina. Jakob mi ngeyezi kä ad’u agu ma ngolâ, go ki Sikem. 5 Azi tchol iya; mandarâ hAlonina mi ve suma kur azì ma nguyuzina; sama i bugol Jakob ki groma nga d’i.
6 Jakob mi mbaza Lus, nala Betel, yam andaga d’a Kanan-nda, mam ki suma zlapa ki sed’ema pet. 7 Mi min yima ngal ahle suma ngat buzuna kua, mi yi yi máma ala El Betel , kayam ni kua ba, Alona mi nde tam mbei iram ata yima mam nga mi ring abo wiyemina.
8 Debora d’a wul Rebekid’a ti mid’a; a tozot avo Betel ad’u aguna. Agu máma a yum ala Agu ma tchi matna ad’uma.
9 Kid’a Jakob mi tcholï Padan-Aram mi mbad’a, Alona mi nde tam mbei iram kua, mi b’e vunam kamu, 10 mi dum ala: Simiyêng ala Jakob; a dok yang ala Jakob puo d’a, wani a mba yang ala Israel. Ni hina ba, Alona mi yum ala Israel.
11 Mi dum kua ala: An nAlo ma ad’engên kal petna; ang vud’a, andjavang zul ngola; andjaf suma kablaud’a hi sumid’a a mba buzugï ni kurungû, amuleina a mba buzugï ni kurung mi. 12 Andaga d’a an hat mi Abraham ki Isak-ka, an mba ni hangziya, an mba ni hat mandjavang ma a mba vud’um blogongâ mi.
13 Alona mi tchol mi aram ata yima mi dum zlad’a kuana. 14 Jakob mi tin ahinad’a akulo kad’ut ata yima Alona dum zlad’a kuana, mi he süm guguzlud’a he d’a hawad’a kat mAlona, mi vot mbulâ kat mi. 15 Jakob mi yi yima Alona mi dum zlad’a kuana ala Betel .
Rachel ti vut Benjamin, ti mid’a
16 Jakob ki sum mama a ar Betel, a iya. Kid’a azi mba go á kal Efrata-d’a, Rachel ti nde vuta; vuta lat heî. 17 Wani ata yima vuta nga d’i lat heîna, atcha d’a vud’aropma, ti dat ala: Ndak le mandar ri, ndak vut ni gor mandjufâ d’ei. 18 Ata yima ndat ar go á matnid’a, ti yum ala Benoni , wani abum mi yum ala Benjamin .
19 Rachel ti mid’a; azi tozot avun lovot ta i Efrata-d’a, nala, Betelehem. 20 Jakob mi tin ahina d’a ge humba yam asuwad’u; gak ini a nga yat ala Ahina d’a ge hum mba yam asud’a hi Rachel-lid’a.
21 Israel mi tchol iya, mi ve zlub’u mamba huyok azì ma a yum ala Mikdal-Eder-râ. 22 Wani ata yima Israel mi nga kaka kur ambas ndata tua na, Ruben mi i mi bur ki Bilha amam mba gora; Israel mi hum mi.
Jakob groma ni dogo yam mbà. 23 Lea grotna ni Ruben ni Jakob gorom ma ngolâ, Simeon, Levi, Juda, Isakar ki Zabulon.
24 Rachel grotna ni Josef ki Benjamin.
25 Bilha weid’a hi Rachel-la grotna ni Dan ki Neftali.
26 Zilpa weid’a hi Lea-d’a grotna ni Gad ki Aser. Azi pet ni Jakob grom suma mi vud’uzi avo Padan-Aram-ma.
Isak mi mid’a
27 Jakob mi mba avo habum Isak avo Mamre go ki Kiriyat-Arba, nala, Hebron; ni yima Abraham azi ki Isak a kak kua adjeuna. 28 Bizad’a hi Isak-ka ni kis yam dok klavandi. 29 Isak mi mbut mamara kikra, bizam kal ngola mi, mi mid’a; groma Esau azi ki Jakob a tozomu.
يَعْقُوب قمّ ماشي بيت إيل
1 وَ الرَّبّ قَالْ لِيَعْقُوبْ: «قُمّ أَمْشِي بَيْت إِيلْ. أَسْكُنْ هِنَاكْ وَ أَبْنِي مَدْبَحْ لَيِّ، أَنَا الرَّبّ الْبَيَّنْت نَفْسِي لَيْك وَكِتْ إِنْتَ مُعَرِّدْ مِنْ أَخُوكْ عِيسُو.» 2 وَ يَعْقُوبْ قَالْ لِعَايِلْتَهْ وَ لِكُلَّ النَّاسْ الْقَاعِدِينْ مَعَايَهْ: «بَعُّدُوا مِنْكُو الْأَصْنَامْ الْأَجْنَبِيِّينْ وَ طَهُّرُوا قُلُوبْكُو وَ غَيَّرَوْا خُلْقَانْكُو. 3 قُمُّوا! نَمْشُوا بَيْت إِيلْ. وَ أَنَا نَبْنِي مَدْبَحْ لِلرَّبّ. هُو حَلَّانِي وَكِتْ أَنَا فِي الضِّيقَةْ وَ كَانْ مَعَايِ فِي دَرْبِي الْأَنَا مَشَيْت فَوْقَهْ.»
4 وَ هُمَّنْ أَنْطَوْا لِيَعْقُوبْ كُلَّ الْأَصْنَامْ الْأَجْنَبِيِّينْ الْفِي إِيدَيْهُمْ وَ الْخُرُوس الْفِي أُدْنَيْهُمْ. وَ يَعْقُوبْ دَفَنَاهُمْ فِي تِحِتْ الشَّدَرَةْ الْكَبِيرَةْ الْقَرِيبَةْ لِحِلَّةْ شَكِيمْ. 5 وَ وَكِتْ قَمَّوْا مَاشِينْ، الرَّبّ نَزَّلْ خَوْف شَدِيدْ فِي نَاسْ الْحِلَّالْ الْمُجَاوِرِينْهُمْ وَ مَا فِي نَادُمْ قِدِرْ مَشَى وَرَاءْ أَوْلَادْ يَعْقُوبْ.
6 وَ يَعْقُوبْ مَعَ النَّاسْ الْمَعَايَهْ وَصَّلَوْا فِي حِلَّةْ لُوزْ الْهَسَّعْ أُسُمْهَا بَيْت إِيلْ، فِي بَلَدْ كَنْعَانْ. 7 وَ بَنَى مَدْبَحْ وَ سَمَّى الْبَكَانْ دَا أَيْل بَيْت إِيلْ (مَعَنَاتَهْ رَبّ بَيْت إِيلْ). أَشَانْ فِي الْبَكَانْ دَا بَسْ، الرَّبّ بَانْ لَيَّهْ وَكِتْ هُو مُعَرِّدْ مِنْ أَخُوهْ عِيسُو. 8 وَ دَا الْبَكَانْ الْمَاتَتْ فَوْقَهْ دَبُورَةْ الرَّبَّتْهَا لِرِفْقَةْ وَكِتْ هِي صَغَيْرَةْ. وَ دَفَنَوْهَا قَرِيبْ لِبَيْت إِيلْ تِحِتْ شَدَرَةْ الْبَلُّوطْ السَّمَّوْهَا بَلُّوطْ الْبَكِي.
9 وَ بَعَدْ يَعْقُوبْ قَمَّ مِنْ بَلَدْ فَدَّانْ أَرَامْ وَ وَصَّلْ فِي بَيْت إِيلْ، الرَّبّ بَانْ لَيَّهْ بَتَّانْ وَ بَارَكَهْ. 10 وَ قَالْ لَيَّهْ: «أُسْمَكْ يَعْقُوبْ وَ لَاكِنْ بَعَدْ الْيَوْم مَا يِنَادُوكْ يَعْقُوبْ. خَلِّي أُسْمَكْ يَبْقَى إِسْرَائِيلْ.» وَ بِمِثِلْ دَا، لِيَعْقُوبْ الرَّبّ سَمَّاهْ إِسْرَائِيلْ. 11 وَ الرَّبّ قَالْ لَيَّهْ: «أَنَا اللّٰهْ الْقَادِرْ. أَلْدَ وَ عِيَالَكْ يَبْقَوْا كَتِيرِينْ. أُمَّةْ وَ أُمَمْ كَتِيرِينْ يَمُرْقُوا مِنَّكْ وَ مِنْ صُلْبَكْ يَمُرْقُوا مُلُوكْ. 12 وَ الْبَلَدْ الْأَنَا أَنْطَيْتهَا لِإِبْرَاهِيمْ وَ إِسْحَاقْ، نَنْطِيهَا لَيْك إِنْتَ وَ لِذُرِّيّتَكْ التَّجِي مِنْ بَعَدَكْ.» 13 وَ خَلَاصْ، الرَّبّ مَشَى مِنْ الْبَكَانْ الْحَجَّى لَيَّهْ فَوْقَهْ.
14 وَ يَعْقُوبْ غَزَّ حَجَرْ فِي الْبَكَانْ الرَّبّ حَجَّى لَيَّهْ وَ صَبَّ فَوْقَهْ هَدِيَّةْ شَرَابْ وَ دِهِنْ لِيِخَصِّصَهْ. 15 وَ يَعْقُوبْ سَمَّى الْبَكَانْ الرَّبّ حَجَّى لَيَّهْ فَوْقَهْ دَا، بَيْت إِيلْ (مَعَنَاتَهْ بَيْت اللّٰهْ).
والودة بَنْيَامِين و مَوْت رَاحِيل
16 وَ خَلَاصْ، يَعْقُوبْ وَ عَايِلْتَهْ قَمَّوْا مِنْ بَيْت إِيلْ. وَ وَكِتْ هُمَّنْ لِسَّاعْهُمْ بَعِيدْ مِنْ حِلَّةْ أَفْرَاتَةْ، رَاحِيلْ طَالَقَتْ. وَ وَالُودِتْهَا بِقَتْ قَاسِيَةْ. 17 وَ وَكِتْ الطَّلَقَةْ عَصَّرَتْهَا، الْوَلَّادَةْ قَالَتْ لَيْهَا: «مَا تَخَافَيْ، دَاهُو بَتَّانْ وِلِدْتِ وِلَيْد!» 18 وَ لَاكِنْ رَاحِيلْ قَرَّبَتْ تُمُوتْ. قَبُلْ مَوْتهَا، سَمَّتْ الْوِلَيْد دَا بَنْأُونِي (مَعَنَاتَهْ وِلَيْد حِزْنِي). وَ لَاكِنْ أَبُوهْ سَمَّاهْ بَنْيَامِينْ (مَعَنَاتَهْ وِلَيْد زَيْنَايْتِي). 19 وَ رَاحِيلْ مَاتَتْ وَ دَفَنَوْهَا فِي دَرِبْ حِلَّةْ أَفْرَاتَةْ الْمَعْرُوفَةْ الْيَوْم بِبَيْت لَحَمْ. 20 وَ يَعْقُوبْ غَزَّ حَجَرْ فِي رَاسْ قَبُرْهَا. وَ الْحَجَرْ الْفِي قَبُرْ رَاحِيلْ قَاعِدْ لَحَدِّي الْيَوْم.
21 وَ يَعْقُوبْ الْبِنَادُوهْ إِسْرَائِيلْ حَوَّلْ مِنْ الْبَكَانْ دَا وَ مَشَى بَنَى خَيْمِتَهْ قِدَّامْ مِنْ مِقْدَلْ عِدَرْ. 22 وَ وَكِتْ إِسْرَائِيلْ سَكَنْ فِي الْبَلَدْ دِي، وِلَيْدَهْ الْبِكِرْ رَأُوبِينْ مَشَى رَقَدْ مَعَ بِلْهَةْ سِرِّيَةْ أَبُوهْ وَ إِسْرَائِيلْ سِمِعْ بِالشَّيّءْ دَا.
وَ أَوْلَادْ يَعْقُوبْ هُمَّنْ أَتْنَا عَشَرْ.
23 لَيْئَةْ جَابَتْ لَيَّهْ رَأُوبِينْ الْبِكِرْ وَ شِمْعُونْ وَ لَاوِي وَ يَهُوذَا وَ يَسَّاكَرْ وَ زَبُلُونْ.24 وَ رَاحِيلْ جَابَتْ لَيَّهْ يُوسُفْ وَ بَنْيَامِينْ.25 وَ بِلْهَةْ خَدَّامَةْ رَاحِيلْ جَابَتْ لَيَّهْ دَانْ وَ نَفْتَالِي.26 وَ زِلْفَةْ خَدَّامَةْ لَيْئَةْ جَابَتْ لَيَّهْ قَادْ وَ أَشِيرْ.دَوْل أَوْلَادْ يَعْقُوبْ الْوِلْدَوْهُمْ لَيَّهْ فِي فَدَّانْ أَرَامْ.
مَوْت إِسْحَاق
27 وَ خَلَاصْ، يَعْقُوبْ وَصَّلْ بَكَانْ أَبُوهْ إِسْحَاقْ فِي حِلَّةْ مَمْرَا، قَرِيبْ لِقَرْيَةْ أَرْبَعَةْ الْمَعْرُوفَةْ الْيَوْم بِحِبْرُونْ. وَ دَا الْبَكَانْ الْأَوَّلْ إِبْرَاهِيمْ وَ إِسْحَاقْ سَكَنَوْا فَوْقَهْ. 28 وَ إِسْحَاقْ عَاشْ 180 سَنَةْ. 29 وَ مَاتْ وَ لِحِقْ أَبَّهَاتَهْ وَ دَا وَكِتْ شَيَّبْ وَ شِبِعْ مِنْ الدُّنْيَا. وَ خَلَاصْ، أَوْلَادَهْ عِيسُو وَ يَعْقُوبْ دَفَنَوْه.