GATA HI MA DIDINID’A
1 Moise mi de kua ala: Wana ni gat ta tetenga ki vun ma hed’a suma agi mba ngomogizi agi lagi sunda kazi kur bur ma agi mba kagagi ki iragi fafat yam ambas sa Ma didina Alona habuyogi ngolona nga mi hagizi agi hlat wanda.
Yima kud’or ma tuna
2 Moise mi de kua ala: Agi pleyêgi yima andjaf suma agi nga digizi woi wana a nga kud’or alo mazina kuana woyo, nala, yima yam ahuniyô suma fuyogeinina, yima yam ahuniyô suma djodjohlîna ki yima ad’u agu ma d’ufina pet mi. 3 Agi pleyêgi yi mazi ma teteng ma ngal ahle suma ngat buzuna woyo, agi togi ahuniyô suma a tched’ezi a tinizi á kud’urozina woyo, agi ngalagi filei mazina woi kakud’a, agi tozi angus ahle mazi suma azi tched’ezi d’igi alo mazina na na woyo, agi blazazi simiyêzi woi yam ambas ndata.
4 Agi kud’urogi Ma didina Alo magina d’igi azi nga kud’or filei mazina na d’i. 5 Wani agi i kud’uromî ata yima mam mba mi manam aduk andjavagi á tin simiyêm á kak kuana hol. 6 Ni kua kolâ ba, agi mba hagi he d’a hawa magi d’a ngala, he d’a hawa magi d’a ngat buzuna, dim magi ma agi huma, vun ahle magi suma agi hazina, he d’a hawa magi d’a á ndak vun vun ma hled’id’a, he d’a hawa d’a kur minda hi sanid’a zlapa ki d’uwar magi ma nglona ki d’uwar magi ma gurei ma vut avo’â mi. 7 Ni kua kolâ ba, agi ki sum magina mba tagi ahle suma djivi suma Ma didina Alo magina mba mi b’e vunam kagi agi mba fagizi kur sun magi d’a led’ina, agi mba lagi furîd’a kazi mi.
8 Ar agi lagi d’igi ei nge nge pî nga mi le ini ata min mamba hina d’i. 9 Agi lagi hina, kayam agi mbagi nga ata yima tuk ta ma Ma didina Alo magina nga mi hagizina d’uo tua. 10 Wani agi mba djagagi alum ma Jurdê-na, agi mba kagagi yam ambas sa Ma didina Alo magina mba mi hagizid’a. Fata mi prud’ugi wa woi abo magi suma djangû suma a nguyugina ped’u ni, mba mi hagi tuk tad’a, agi mba kagagi ki halasa bei va lagi ba mi. 11 Nata yima Ma didina Alo magina mba mi manam á tin simiyêm á kak kua máma ba, agi mba igi kahlena pet suma an hagi vuna kazina, nala, he d’a hawa magi d’a ngala, he d’a hawa magi d’a ngat buzuna, dim magi ma agi huma, vun ahle suma agi hazina, ki he d’a hawa d’a agi manat á hlagi vunagi kat mi Ma didinid’a mi. 12 Agi ki grogi suma andjofâ ki grogi suma aropma kazungeî magina ki yugunei magina, agi mba lagi furîd’a avok Ma didina Alo magina zlapa ki ma hi Levi ma mba mi kak avo hatagina, kayam mam nga ki b’raud’a d’oze djo ma te ki sed’egi d’i.
13 Agi gologi tagi djiviya, agi hagi he d’a hawa magi d’a ngala ata yima lara ma agi nga wagizi wana d’i. 14 Wani agi hagi he d’a hawa magi d’a ngala nata yima Ma didina mba mi manam aduk andjavagina. Ni kua kolâ ba, agi mba lagi ahlena pet suma an hagi vuna kazina. 15 Wani kur minda hi Ma didina Alo magina d’igi mi b’e vunam kagi na, ata yima lara ma agi mba kagagi kuana, agi ndak á tchagi d’uwarâ ata yima lara ma agi minigina á mud’um hliwimu. Sama lara pî ma ndjendjed’a d’oze ma yed’etna pî, mi ndak á mud’um d’igi suma a mut du’â kazar ma a yum ala serfena na. 16 Wani agi tagi buzuna d’i, agi vom kä woi yam andagad’a d’igi mbina na.
17 Agi ndak nga á tagi dima hawu maginina d’oze hi süm guguzlu magid’ina d’oze hi mbul mangîna d’oze d’uwar magi ma nglona ki ma gurei ma vut avo’â d’oze he d’a hawa d’a ndak vun vun ma hled’id’a d’oze he d’a hawa magi d’a kur min magid’id’a d’oze vun ahle magi suma agi hazina kä avo hatagi d’i. 18 Wani agi ki grogi suma andjofâ ki grogi suma aropma kazungeî magina ki yugunei magina zlapa ki ma hi Levi ma mba mi kak avo hatagina, agi tagizi avok Ma didina Alo magina ata yima mam mba mi manama, agi mba lagi furîd’a kahle suma djivina pet suma agi mba fazina mi. 19 Ata yima agi nga ki iragi yam andagad’a tua na, agi gologi tagi djiviya, agi maragi yam ma hi Levi-na d’i.
20 Wani fata Ma didina Alo magina mi igi ambas magid’a avogovok d’igi mam de na d’a, le adjana tchagiya, le agi min mud’ugi hliuna ni, agi ndak á mud’ugizi d’igi agi min na. 21 Le yima Ma didina Alo magina mba mi manam á tin simiyêm kuana mi dei ki sed’egiya ni, agi ndak á tchagi d’uwar magi ma nglona ki ma gurei ma Ma didina Alo magina mi hagizina d’igi an hagi vuna na, agi ndak á mud’ugizi ata yima agi mba kagagi kuana d’igi agi min na mi. 22 Agi mba mud’ugizi d’igi suma a mut du’â kazar ma a yum ala serfena na, sama ndjendjed’a ki ma yed’etna djak a mba mud’uziya. 23 Wani agi gologi tagi djiviya, agi tagi buzuna d’i, kayam buzuna ni arid’a hi vana. Ar agi tagi buzu mala arid’a hi vana ni kuana zlapa ki hliuna d’i. 24 Agi tum mbi, agi vom kä woi yam andaga d’igi mbina na. 25 Agi tum mbi, kayambala agi kandjavagi ma mba vud’um bugolâ, agi kagagi ki furîd’a d’a. Hina wani, agi mba lagi sun nda d’ingêra avok Ma didina.
26 Wani ahle suma agi mba tinizi irazi vazina ki he d’a hawa magi d’a á ndak vun vun ma hled’id’a, agi igi ki sed’ezi nata yima Ma didina mba mi manama. 27 Agi mba hagi hliuna ki buzuna he d’a hawa d’a ngala yam yima ngal ahle suma ngat buzuna hi Ma didina Alo maginina. Ahle magi suma ngat buzu suma dingâ, buzuwazi mba mi djang kä woi yam yima ngal ahle suma ngat buzuna hi Ma didina Alo maginina. Agi mba mud’ugi hliuna.
28 Agi ngomogi ahlena pet suma agi humuzi suma an nga ni hagi vuna kazina kayambala agi kandjavagi ma mba vud’um bugolâ, agi kagagi ki furîd’a didinu d’a. Hina wani, agi mba lagi sun nda djivid’a ki sun nda d’ingêra avok Ma didina Alo magina.
Alona kak djangûna kalo Kanan
29 Moise mi de kua ala: Fata Ma didina Alo magina mi dap wa andjaf suma nga avorogi suma agi mba digizi woi suma agi mba hlagizi wana woyo ni, agi mba kagagi kur ambas mazid’a. 30 Wani le mi dabaziya woi da ni, agi gologi tagi djiviya, ar agi tid’igi blogozi á tuwal filei mazina d’i, ar agi djobogi ad’u filei mazina ala: Andjaf sum ndazina a kud’or filei mazina ni nana ge, tala ami pî mba lami d’igi azi na mi d’a d’uo d’a. 31 Ar agi kud’urogi Ma didina Alo magina d’igi azi nga kud’or alo mazina na d’i, kayam sun nda azi nga lat malo mazinid’a pet, ni sun nda ndjendje d’a Ma didina tam nga d’i lum djivi kat tuo d’a, kayam andjaf sum ndazina a nga ngal grozi suma andjofâ ki grozi suma aropma á he ngola malo mazina.
32 Agi tid’igi yam vun ma he ma an hagizina, agi ngomogiziya, agi tinigi vama ding kam kua d’uo mi na, agi pad’agi va woi kua d’uo mi.
قوانين اللّه و طبِّقينهم
1 اللّٰهْ رَبّ جُدُودْكُو أَنْطَاكُو الْبَلَدْ لِتِشِيلُوهَا وَرَثَةْ. وَ دَاهُو الشُّرُوطْ وَ الْقَوَانِينْ التَّحْفَضَوْهُمْ وَ تِطَبُّقُوهُمْ فِي كُلَّ مُدَّةْ حَيَاتْكُو التِّعِيشُوهَا فِي الْأَرْض.
2 دَمُّرُوا بِالْكَامِلْ كُلَّ الْبَكَانَاتْ التِّشِيلُوهُمْ الْفَوْقهُمْ الْأُمَمْ عَبَدَوْا إِلٰـهَاتْهُمْ فِي رُوسَيْ الْجِبَالْ وَ فِي الْحُجَارْ وَ فِي تِحِتْ أَيِّ شَدَرَةْ خَضْرَةْ. 3 وَ هَدُّمُوا مَدَابِحْهُمْ وَ أَرْمُوا حُجَارْهُمْ الْغَزَّوْهُمْ لِلْعِبَادَةْ وَ حَرُّقُوا عِيدَانْهُمْ الْغَزَّوْهُمْ لِعِبَادَةْ أَشِيرَةْ. وَ كَسُّرُوا أَصْنَامْ إِلٰـهَاتْهُمْ وَ قُشُّوهُمْ مَرَّةْ وَاحِدْ مِنْ الْبَكَانْ دَا.
4 وَ مَا تَعَبُدُوا اللّٰهْ إِلٰـهْكُو مِثِلْ دَا. 5 وَ لَاكِنْ تَعَبُدُوا اللّٰهْ إِلٰـهْكُو فِي الْبَكَانْ الْهُو يَعَزِلَهْ مِنْ أُسُطْ كُلَّ قَبَايِلْكُو. وَ يُخُطّ أُسْمَهْ فَوْقَهْ وَ يَسْكُنْ فَوْقَهْ وَ فِي الْبَكَانْ دَا بَسْ، إِنْتُو تَجُوا. 6 وَ فِي الْبَكَانْ دَا بَسْ، إِنْتُو تِقَدُّمُوا ضَحَايَاكُو الْمُحَرَّقِينْ وَ ضَحَايَاكُو الْآخَرِينْ وَ عُشُورْكُو وَ زَكَاتْكُو. وَ تِقَدُّمُوا نَذِرْكُو وَ الْهَدِيَّةْ التَّنْطُوهَا بِنِيِّتْكُو وَ أَوْلَادْ الْبِكِرْ هَنَا بَقَرْكُو وَ غَنَمْكُو. 7 وَ فِي الْبَكَانْ دَا، تَاكُلُوا قِدَّامْ اللّٰهْ إِلٰـهْكُو. إِنْتُو وَ عَايِلَاتْكُو تَفْرَحَوْا بِكُلَّ شَيّءْ السَّوَّيْتُوهْ وَ بَيَّهْ اللّٰهْ إِلٰـهْكُو بَارَكَاكُو.
8 وَ مَا تِسَوُّوا مِثِلْ أَنِحْنَ قَاعِدِينْ نِسَوُّوهْ الْيَوْم أَشَانْ هِنِي أَيِّ نَادُمْ قَاعِدْ يِسَوِّي الْيَعَجِبَهْ. 9 أَشَانْ إِنْتُو لِسَّاعْ مَا جِيتُوا فِي بَكَانْ الْجُمَّةْ وَ دَا الْبَكَانْ الْاللّٰهْ إِلٰـهْكُو أَنْطَاهْ لَيْكُو وَرَثَةْ. 10 وَ لَاكِنْ تَقْطَعَوْا بَحَرْ الْأُرْدُنْ وَ تَسْكُنُوا فِي الْبَلَدْ الْاللّٰهْ إِلٰـهْكُو أَنْطَاهَا لَيْكُو وَرَثَةْ. وَ هُو يَنْطِيكُو جُمَّةْ مِنْ كُلَّ عُدْوَانْكُو الْمُحَوِّقِينْكُو وَ تَسْكُنُوا بِأَمَانْ. 11 وَ اللّٰهْ إِلٰـهْكُو يَعَزِلْ بَكَانْ لِيُخُطّ فَوْقَهْ أُسْمَهْ. وَ فِي الْبَكَانْ دَا بَسْ، تِقَدُّمُوا كُلَّ شَيّءْ النَّامُرْكُو بَيَّهْ مِثِلْ ضَحَايَاكُو الْمُحَرَّقِينْ وَ ضَحَايَاكُو الْآخَرِينْ وَ عُشُورْكُو وَ زَكَاتْكُو. وَ تِقَدُّمُوا كُلَّ الْهَدَايَا الْعَزَلْتُوهُمْ لِنَذِرْكُو السَّوَّيْتُوهْ لِلّٰهْ. 12 وَ إِنْتُو تَفْرَحَوْا قِدَّامْ اللّٰهْ إِلٰـهْكُو إِنْتُو وَ عِيَالْكُو وَ بَنَاتْكُو وَ عَبِيدْكُو وَ خَدِيمْكُو وَ اللَّاوِيِّينْ السَّاكْنِينْ فِي حِلَّالْكُو. أَشَانْ هُو مَا عِنْدَهْ قِسِمْ وَ لَا وَرَثَةْ مَعَاكُو.
13 أَنْقَرْعُوا مَا تِقَدُّمُوا ضَحَايَاكُو الْمُحَرَّقِينْ فِي أَيِّ بَكَانْ الْيَعَجِبْكُو. 14 وَ لَاكِنْ تِقَدُّمُوا ضَحَايَاكُو الْمُحَرَّقِينْ فِي الْبَكَانْ الْيَعَزِلَهْ اللّٰهْ مِنْ أَرْض هَنَا قَبِيلَةْ وَاحِدَةْ مِنْ قَبَايِلْكُو. وَ دَا الْبَكَانْ التِّسَوُّوا فَوْقَهْ كُلَّ شَيّءْ النَّامُرْكُو بَيَّهْ. 15 وَ بَيْدَا كُلَ، وَكِتْ تَقْرَمَوْا تَقْدَرَوْا تَدْبَحَوْا وَ تَاكُلُوا لَحَمْ فِي أَيِّ بَكَانْ التَّسْكُنُوا فَوْقَهْ. وَ دَا حَسَبْ الْبَرَكَةْ الْيَنْطِيهَا لَيْكُو اللّٰهْ إِلٰـهْكُو. وَ الطَّاهِرْ وَ النِّجِسْ كُلَ يَقْدَرْ يَاكُلْ مِنَّهْ مِثِلْ يَاكُلُوا الْغَزَالْ أَوْ أَيِّ صَيْد آخَرْ. 16 بَسْ مَا تَاكُلُوا الدَّمّ وَ لَاكِنْ دَفُّقُوهْ فِي التُّرَابْ مِثِلْ تِدَفُّقُوا أَلْمِي.
17 وَ لَاكِنْ مَا تَقْدَرَوْا تَاكُلُوا فِي الْبَكَانْ الْإِنْتُو سَاكْنِينْ فَوْقَهْ عُشُورْ قَمَحْكُو وَ خَمَرْكُو الْجَدِيدْ وَ دِهِنْكُو. وَ مَا تَقْدَرَوْا تَاكُلُوا هِنَاكْ وَ لَا أَوْلَادْ الْبِكِرْ هَنَا بَقَرْكُو وَ غَنَمْكُو وَ لَا أَيِّ هَدِيَّةْ مِنْ الْهَدَايَا التِّسَوُّوهُمْ لِنَذِرْكُو وَ لَا هَدَايَاكُو التَّنْطُوهُمْ بِنِيِّتْكُو وَ لَا زَكَاتْكُو. 18 وَ لَاكِنْ تَاكُلُوهُمْ قِدَّامْ اللّٰهْ إِلٰـهْكُو فِي الْبَكَانْ الْهُو يَعَزِلَهْ بَسْ. وَ تَاكُلُوهُمْ إِنْتُو وَ أَوْلَادْكُو وَ بَنَاتْكُو وَ عَبِيدْكُو وَ خَدِيمْكُو وَ اللَّاوِيِّينْ السَّاكْنِينْ فِي حِلَّالْكُو. وَ تَفْرَحَوْا قِدَّامْ اللّٰهْ إِلٰـهْكُو بِكُلَّ شَيّءْ السَّوَّتَهْ إِيدْكُو. 19 وَ فِي كُلَّ مُدَّةْ حَيَاتْكُو فِي الْأَرْض، أَهْتَمَّوْا بِاللَّاوِيِّينْ مَا تِخَلُّوهُمْ.
20 وَ وَكِتْ اللّٰهْ إِلٰـهْكُو يِوَسِّعْ أَرْضُكُو مِثِلْ هُو قَالَهْ لَيْكُو، كَنْ تِدَوْرُوا لَحَمْ، آكُلُوهْ مِثِلْ تِدَوْرُوهْ. 21 وَ كَنْ الْبَكَانْ الْيَعَزِلَهْ اللّٰهْ إِلٰـهْكُو لِيُخُطّ فَوْقَهْ أُسْمَهْ بِقِي لَيْكُو بَعِيدْ، إِنْتُو تَقْدَرَوْا تَدْبَحَوْا بَقَرْكُو وَ غَنَمْكُو الْأَنْطَاهُمْ لَيْكُو اللّٰهْ. وَ سَوُّوا مِثِلْ أَنَا أَمَرْتُكُو وَ إِنْتُو تَقْدَرَوْا تَاكُلُوا مِثِلْ تِدَوْرُوهْ فِي الْبَكَانْ السَّاكْنِينْ فَوْقَهْ. 22 وَ إِنْتُو تَاكُلُوا مِثِلْ يَاكُلُوا الْغَزَالْ أَوْ أَيِّ صَيْد آخَرْ. وَ كُلُّكُو الطَّاهِرْ وَ النِّجِسْ كُلَ تَاكُلُوا سَوَا. 23 بَسْ أَنْقَرْعُوا مَرَّةْ وَاحِدْ، مَا تَاكُلُوا الدَّمّ أَشَانْ الدَّمّ هُو الْحَيَاةْ وَ إِنْتُو مَا تَاكُلُوا الْحَيَاةْ مَعَ اللَّحَمْ. 24 وَ أَبَداً مَا تَاكُلُوهْ. دَفُّقُوهْ فِي التُّرَابْ مِثِلْ أَلْمِي. 25 مَا تَاكُلُوهْ وَ مِثِلْ دَا، تَلْقَوْا الْخَيْر إِنْتُو وَ عِيَالْكُو مِنْ بَعَدْكُو أَشَانْ إِنْتُو سَوَّيْتُوا الْعَدِيلْ قِدَّامْ اللّٰهْ.
26 وَ الْأَشْيَاءْ التِّشِيلُوهُمْ وَ تِوَدُّوهُمْ فِي الْبَكَانْ الْيَعَزِلَهْ اللّٰهْ، هُمَّنْ الْأَشْيَاءْ الْإِنْتُو خَصَّصْتُوهُمْ لِلّٰهْ وَ نَذِرْكُو. 27 وَ تِقَدُّمُوا ضَحَايَاكُو الْمُحَرَّقِينْ وَ اللَّحَمْ وَ الدَّمّ فِي مَدْبَحْ اللّٰهْ إِلٰـهْكُو. وَ دَمّ ضَحَايَاكُو دَفُّقُوهْ، فِي مَدْبَحْ اللّٰهْ إِلٰـهْكُو. وَ اللَّحَمْ كَمَانْ، آكُلُوهْ.
28 أَسْمَعَوْا وَ أَحْفَضَوْا كُلَّ الْكَلَامْ النَّامُرْكُو بَيَّهْ دَا أَشَانْ تَلْقَوْا الْخَيْر إِنْتُو وَ أَوْلَادْكُو إِلَى الْأَبَدْ. وَ إِنْتُو تِسَوُّوا الزَّيْن وَ الْعَدِيلْ قِدَّامْ اللّٰهْ إِلٰـهْكُو.
ما تعبُدوا إلٰـهات الكنْعانيّين
29 وَ وَكِتْ اللّٰهْ إِلٰـهْكُو يَطْرُدْ الْأُمَمْ التَّمْشُوا لَيْهُمْ، خَلَاصْ إِنْتُو تِشِيلُوا أَرْضُهُمْ وَ تَسْكُنُوا فِي بَلَدْهُمْ. 30 وَ بَعَدْ يِدَّمَّرَوْا قِدَّامْكُو، أَنْقَرْعُوا وَ أَحْفَضَوْا نُفُوسْكُو مَا تِنْكَرْبُوا فِي الشَّرَكْ مِثِلْهُمْ. وَ دَا أَشَانْ مَا تِفَتُّشُوا دَرِبْ إِلٰـهَاتْهُمْ وَ تُقُولُوا: «شِيفُوا كِكَّيْف الْأُمَمْ دَوْل عَبَدَوْا إِلٰـهَاتْهُمْ! خَلِّي أَنِحْنَ كُلَ نِسَوُّوا مِثِلْهُمْ.» 31 وَ إِنْتُو مَا تِسَوُّوا مِثِلْ دَا لِلّٰهْ إِلٰـهْكُو، أَشَانْ الْأُمَمْ دَوْل يِسَوُّوا لِإِلٰـهَاتْهُمْ كُلَّ شَيّءْ حَرَامْ الْيَكْرَهَهْ اللّٰهْ لَحَدِّي هُمَّنْ يِحَرُّقُوا أَوْلَادْهُمْ وَ بَنَاتْهُمْ فِي النَّارْ لِإِلٰـهَاتْهُمْ.
32 وَ إِنْتُو كَمَانْ أَحْفَضَوْا وَ طَبُّقُوا كُلَّ الْأَوَامِرْ الْأَنَا أَنْطَيْتهُمْ لَيْكُو. مَا تِزِيدُوا فَوْقهُمْ شَيّءْ وَ لَا تَنْقُصُوا مِنْهُمْ شَيّءْ.