Ge humba yam ahle suma Alona mi lazi ki Israel-lîna
1 Moise mi de kua ala: Agi lagi yam Ma didina Alo magina, agi tid’igi kur lovot mamba burâ ki burâ yam zla mamba, yam gat mamba, yam vun mam ma hed’a mi. 2 Agi wagi ini ala mi hazi nga ni mi grogi suma a wazi nga d’uo na d’i. Wani mi hazi ni mi agi suma wagi ngopa hAlo maginid’a ki ngol mamba kabom ma ad’engâ ki bigam mba nga zid’a kam akulo zid’ina. 3 Agi wagi ahle suma simata ki sun nda mi ndagat vunat avo Ezipte ki Faron kambas mambid’a. 4 Agi wagi sun nda mi lat yam b’ranga hi Ezipte-nid’a, yam akulumei mazina, yam pus mazi ma dur ayîna kid’a mi kuzuzi mbiyo alum ma ngol ma Tchereuna kazi kä ata yima a nga digigi blogoginid’a. Ata yi máma Ma didina mi tchazi woi ki irazi fafat gak ini. 5 Agi wagi ahle suma mi lazi abagei hur fulâ dei gak mba magi d’a ini ata yima wanid’a. 6 Agi wagi ahle suma mi lazi ki Datan azi ki Abiram Eliyap ma ad’u andjafâ hi Ruben-na gromina, nana ba, andagad’a ti ngo vunat ti ligizi zlapa ki sum mazina kahle mazina ki zlub’u mazid’a ki suma a i ad’uzina woi aduk Israel-lâ pet mi. 7 Ni agi tagid’a ba, wagi sun nda nglo d’a pet ta Ma didina mi lata ki iragiya.
8 Kayam ndata, agi tid’igi yam vun ma he ma an nga ni hagizi ini wana kayambala agi fagi ad’enga á hlagi ambas sa agi kalagi kurut wanda djona d’a, 9 kayambala agi tagi tatâ yam ambas sa Ma didina mi gun tam kat mabuyogi ngolo á hazizi kandjavaziya d’a. Nambas sa ambira ki mbul ayuma a nga sor kä kuad’a.
Ambas sa Ma didina mi tin iram kata
10 Moise mi de kua ala: Kayam ambas sa agi i hlagizi wanda, ti nga ni d’igi ambas sa Ezipte d’a agi buzugugï woi kat ta agi zaragi awuna kua agi vogi mbina ad’um d’igi suma a zum asinena a vo mbina ad’uma na d’i. 11 Ambas sa agi i hlat wanda nambas sa ahuniyôna ki hora a nga kuad’a, nambas sa alona mi se kata, 12 nambas sa Ma didina Alo magina nga mi ngomota, ni d’a Ma didina Alo magina iram nga tinda kat burâ ki burâ ata ad’u tinda hi bizad’id’a dei gak dabi matid’a.
13 Ma didina mi dala: Le agi gagi yagi kä ad’u vun man ma he ma an nga ni hagizi ini wana á lagi kan an Ma didina Alo magina á lan sunda ki hurugi pet mi ni, 14 an mba ni sagi alona ata yamu, alo ma hod’ogeid’a kalo ma dabid’a mi. Agi mba dud’ugi awu magina ki guguzlu magid’a, agi mba yorogi mbul magina mi. 15 An mba ni se asuna mi d’uwar magina; agi mba tagiya, agi mba hobogiya.
16 Agi gologi tagi djivi á d’ezegi woi kur lovot ta d’ingêra á kud’urogi alo ma dingâ á grivigi kä avoromu. 17 Le agi lagi na ni, Ma didina hurum mba mi zal kagiya, mba mi duk ir akulod’a, alona mba mi se kagi d’i, andagad’a mba d’i wul awuna d’i, agi mba dabagi woi atogo zak yam ambas sa djivi d’a Ma didina Alo magina nga mi hagizid’a mi.
18 Zla d’a an nga ni dagizi wanda, agi humugiziya, agi vagizi kurugi mi. Agi djinigizi del abogi d’igi vama taka na, agi djinigizi avorogi d’igi vama taka na mi. 19 Agi mba had’agizi mi grogina, agi mba dagizi zlazi woi ata yima agi mba kagagi kä avo hur aziyagina, ata yima agi mba tchologi á igi akoid’ina, ata yima agi mba burugi kä na, ata yima agi mba tchologi akulona mi. 20 Agi mba b’irizi akulo avun bil magina ki vun agrek magina mi. 21 Hina wani, agi ki grogina mba tagi tatâ d’igi akulod’a ti nga kaka tatâ akulo yam andagad’a na, yam andaga d’a Ma didina mi gun tam kat mabuyogi ngolo á hazizid’a.
22 Le agi nga ngomogi vun ma he ma pet ma an hagizi wana djiviya, le agi nga tid’igi kazi á le yam Ma didina Alo magina, á tid’igi kur lovot mamba, á reyêgi tagi ki sed’em mi ni, 23 Ma didina Alo magina mba mi dik andjaf ma kalagi kablaud’a mi kalagi ki sib’ika mi na woi avorogiya, agi mba hlagi ambasa mi. 24 Ata yima lara ma agi mba tinigi asegi kuana pet, mba mi arî magina, haga magid’a mba d’i tinï ad’ud’a ni hur fulâ dei gak ti mba avo Liban, ti kal gak ti i avun alum ma Efrat-na ti djak gak ti i avun alum ma ngol ma Mediterane-na abo ma fladegena. 25 Sama mba mi tchol avorogina mi nga d’i. Kur ambas sa lara d’a agi mba igi kuad’a, Ma didina Alo magina mba mi mbut suma mandarâ, a mba zlak avorogi d’igi mam tam de na mi.
26 Gola! Ini an nga ni tinigi vun ma b’ed’a ki vun ma ged’a djak avorogiya. 27 Le agi nga tid’igi yam vun ma hed’a hi Ma didina Alo magina ma an nga ni hagizi ini wana ni, mam mba mi b’e vuna kagiya. 28 Le agi gagi nga yagi kä ad’u vun ma hed’a hAlo maginina d’uo, le agi d’ezegi woi kur lovot mam mba an tagagizi inid’a á zlabagi kalo ma ding ma agi wum nga d’uo na ni, mam mba mi gagi vuna.
29 Fata Ma didina Alo magina mi kalagi wa kur ambas sa agi i hlagizi wanda ni, agi mba dagi zla d’a yam b’e vunid’a yam ahina d’a Garizim-mba, agi mba dagi zla d’a yam ge vunid’a yam ahina d’a Ebal-la mi. 30 Ahuniyô ndazina a sä nabo alum ma Jurdê-na woi hî, bugol lovot ta abo ma fladegena yam ambasa hi suma Kanan suma a nga kaka Araba-na ngagad’a yam Gilgal d’ar go kagu sen ma More-na. 31 Kayam agi nga djagagi alum ma Jurdê-na á hlagi ambas sa Ma didina Alo magina nga mi hagizid’a, agi mba hlad’u, agi mba kagagi kat mi.
32 Gat ta tetenga ki vun ma he ma an nga ni hagizi inina, agi ngomoziya, agi lagi sunda kazi mi.
مُوسَى يعرِّف الشعب بعمل اللّه
1 حِبُّوا اللّٰهْ إِلٰـهْكُو وَ دَايْماً أَحْفَضَوْا وَصِيَّاتَهْ وَ شُرُوطَهْ وَ قَوَانِينَهْ. 2 إِنْتُو الْيَوْم مَا مِثِلْ عِيَالْكُو الْمَا شَافَوْا شَيّءْ وَ لَا سِمْعَوْا شَيّءْ. وَ لَاكِنْ إِنْتُو تَعَرْفُوهْ. اللّٰهْ إِلٰـهْكُو دَرَّسَاكُو وَ عِرِفْتُوا عَظَمَتَهْ وَ إِيدَهْ الشَّدِيدَةْ وَ دُرَاعَهْ الْقَوِي.
3 وَ عِرِفْتُوا عَجَايْبَهْ وَ أَعْمَالَهْ السَّوَّاهُمْ فِي لُبّ مَصِرْ ضِدّ فِرْعَوْن مَلِكْ مَصِرْ وَ ضِدّ كُلَّ بَلَدَهْ. 4 وَ إِنْتُو شِفْتُوا السَّوَّاهْ فِي دَيْش مَصِرْ وَكِتْ قَاعِدِينْ يِطَارُدُوكُو. هُو قَلَبْ أَلْمِي الْبَحَرْ الْأَحْمَرْ فِي خَيْلهُمْ وَ عَرَبَاتْهُمْ. وَ اللّٰهْ دَمَّرَاهُمْ دَمَارْ كَامِلْ لَحَدِّي الْيَوْم هُمَّنْ مَا فِيهُمْ.
5 وَ إِنْتُو شِفْتُوا السَّوَّاهْ لَيْكُو مِنْ الصَّحَرَاء لَحَدِّي جِيتُوا هِنِي. 6 وَ إِنْتُو شِفْتُوا السَّوَّاهْ فِي دَتَانْ وَ أَبِرَامْ عِيَالْ أَلِيَابْ مِنْ قَبِيلَةْ رَأُوبِينْ قِدَّامْ كُلَّ بَنِي إِسْرَائِيلْ، وَكِتْ الْأَرْض فَتَحَتْ خَشُمْهَا وَ زَرَطَتْهُمْ، هُمَّنْ وَ عَايِلَاتْهُمْ وَ خِيَمْهُمْ وَ كُلَّ النَّاسْ التَّابْعِينْ لَيْهُمْ.
7 أَيْوَى، بِعُيُونْكُو شِفْتُوا كُلَّ الْعَمَلْ الْكَبِيرْ السَّوَّاهْ اللّٰهْ. 8 وَ بَيْدَا، طَبُّقُوا كُلَّ الْوَصَايَا النَّنْطِيهُمْ لَيْكُو الْيَوْم أَشَانْ تَبْقَوْا شُدَادْ وَ تَدْخُلُوا فِي الْبَلَدْ وَ تِشِيلُوهَا وَرَثَةْ. 9 وَ بَيْدَا، تَسْكُنُوا مُدَّةْ طَوِيلَةْ فِي الْبَلَدْ الْاللّٰهْ حَلَفْ يَنْطِيهَا لِجُدُودْكُو وَ لِذُرِّيِّتْهُمْ. وَ دِي الْبَلَدْ الْمَلَانَةْ بِاللَّبَنْ وَ الْعَسَلْ.
مُسْتقْبل الشعب
10 أَشَانْ الْبَلَدْ التَّمْشُوا لَيْهَا وَ تِشِيلُوهَا وَرَثَةْ، دِي مَا مِثِلْ بَلَدْ مَصِرْ الْإِنْتُو مَرَقْتُوا مِنْهَا. فِي بَلَدْ مَصِرْ إِنْتُو تِتَيْرُبُوا زِرَاعِتْكُو وَ تَزْقُوهَا بِنَقِلِينْ أَلْمِي مِثِلْ جِنَيْنَةْ هَنَا خُضْرَوَاتْ. 11 وَ لَاكِنْ الْبَلَدْ التَّمْشُوا فَوْقهَا وَ تِشِيلُوهَا وَرَثَةْ دِي، هِي بَلَدْ الْعِنْدَهَا جِبَالْ وَ وُدْيَانْ مَزْقِيَّةْ بِمَطَرْ السَّمَاءْ. 12 وَ الْبَلَدْ دِي، اللّٰهْ إِلٰـهْكُو قَاعِدْ يَرْعَاهَا وَ يِرَاقِبْهَا مِنْ بِدَايَةْ السَّنَةْ لَحَدِّي آخِرْهَا.
13 وَ كَنْ تَسْمَعَوْا وَصِيَّاتِي النَّنْطِيهُمْ لَيْكُو الْيَوْم وَ تِحِبُّوا اللّٰهْ إِلٰـهْكُو وَ تَخْدُمُوا لَيَّهْ بِكُلَّ قُلُوبْكُو وَ كُلَّ فِكِرْكُو، 14 خَلَاصْ هُو يِنَزِّلْ مَطَرْ فِي الْوَكِتْ الْمُوَافِقْ فِي بِدَايَةْ الْخَرِيفْ وَ الرِّشَاشْ. وَ بَعَدَهْ، يَجِي الدَّرَتْ الْفَوْقَهْ تِلِمُّوا قَمَحْكُو وَ خَمَرْكُو وَ دِهِنْكُو. 15 وَ هُو يِقَوِّمْ قَشّ فِي زِرَاعِتْكُو لِبَهَايِمْكُو وَ إِنْتُو تَاكُلُوا وَ تَشْبَعَوْا.
16 أَنْقَرْعُوا مَا تِخَلُّوا قُلُوبْكُو يِنْغَشَّوْا وَ تَعَبُدُوا إِلٰـهَاتْ آخَرِينْ وَ تَسْجُدُوا قِدَّامْهُمْ. 17 وَ دَا أَشَانْ، اللّٰهْ يَغْضَبْ لَيْكُو وَ خَلَاصْ يَدْحَرْ السَّمَاءْ مَا تِنَزِّلْ مَطَرْ وَ الْأَرْض مَا تِقَوِّمْ مَعَاشْ. وَ خَلَاصْ، تِنْقَشَّوْا طَوَّالِي مِنْ الْبَلَدْ الْعَدِيلَةْ الْهُو أَنْطَاهَا لَيْكُو.
18 وَ اللّٰهْ قَالْ: «كَلَامِي دَا أَحْفَضَوْه فِي قُلُوبْكُو وَ خُطُّوهْ فِي فِكِرْكُو وَ سَوُّوهْ مِثِلْ عَلَامَةْ التَّرْبُطُوهَا فِي إِيدَيْكُو وَ مِثِلْ هِلَالْ التِّعَلُّقُوهْ فِي جَبْهَاتْكُو أَمْبَيْنَاتْ عُيُونْكُو. 19 وَ عَلُّمُوهْ لِعِيَالْكُو وَ كَلُّمُوا بَيَّهْ فِي الْبَيْت وَ فِي السَّفَرْ وَ وَكِتْ رَاقْدِينْ وَ قَايْمَيْن. 20 وَ أَكْتُبُوهْ فِي عِيدَانْ بِيبَانْ بُيُوتْكُو وَ فِي مَدَخَلْ حِلَّالْكُو. 21 وَ بَيْدَا، أَيَّامْ عُمُرْكُو وَ عُمُرْ عِيَالْكُو يَبْقَوْا طُوَالْ فِي الْبَلَدْ الْأَنَا اللّٰهْ حَلَفْت وَ قُلْت نَنْطِيهَا لِجُدُودْكُو. وَ دَا مِثِلْ عُمُرْ السَّمَاءْ مِنْ فَوْق لِلْأَرْض.»
22 أَشَانْ كَنْ تَحْفَضَوْا كُلَّ الْوَصَايَا النَّامُرْكُو بَيْهُمْ وَ تِطَبُّقُوهُمْ وَ تِحِبُّوا اللّٰهْ إِلٰـهْكُو وَ تِشِيلُوا دَرْبَهْ وَ تِتْمَسَّكَوْا بَيَّهْ، 23 خَلَاصْ اللّٰهْ يَطْرُدْ قِدَّامْكُو الْأُمَمْ الْكُبَارْ وَ شُدَادْ مِنْكُو. وَ إِنْتُو تِشِيلُوا أَرْضُهُمْ. 24 وَ أَيِّ بَكَانْ الرِّجِلْكُو تَفْجَقَهْ يَبْقَى هَنَاكُو. وَ حُدُودْكُو يَبْقَوْا مِنْ الصَّحَرَاء فِي الْوَطِي لَحَدِّي لُبْنَانْ فِي الْمُنْشَاقْ وَ مِنْ بَحَرْ الْفُرَاتْ فِي الصَّبَاحْ لَحَدِّي الْبَحَرْ الْأَبْيَضْ فِي الْغَرِبْ. 25 وَ مَا فِي أَيِّ نَادُمْ يَقْدَرْ يَقِيفْ قِدَّامْكُو. وَ مِثِلْ اللّٰهْ إِلٰـهْكُو قَالَهْ فِي أَيِّ بَلَدْ التَّمْشُوا فَوْقهَا هُو يِدِسّ الرُّعُبْ وَ الْخَوْف فِي شَعَبْهَا وَ هُمَّنْ يَخَافَوْا مِنْكُو.
البركة و اللعنة
26 وَ شِيفُوا دَاهُو الْيَوْم أَنَا نُخُطّ قِدَّامْكُو الْبَرَكَةْ وَ اللَّعَنَةْ. 27 وَ تَلْقَوْا الْبَرَكَةْ كَنْ سِمِعْتُوا وَصَايَا اللّٰهْ إِلٰـهْكُو النَّامُرْكُو بَيْهُمْ الْيَوْم. 28 وَ تَلْقَوْا اللَّعَنَةْ كَنْ مَا تَسْمَعَوْا وَصَايَا اللّٰهْ إِلٰـهْكُو وَ تِكِسُّوا بَعِيدْ مِنْ الدَّرِبْ النَّامُرْكُو بَيَّهْ الْيَوْم وَ تِتَابُعُوا لَيْكُو إِلٰـهَاتْ آخَرِينْ الْأَوَّلْ مَا تَعَرْفُوهُمْ.
29 وَ وَكِتْ اللّٰهْ إِلٰـهْكُو يِوَدِّيكُو فِي الْبَلَدْ التَّمْشُوا لَيْهَا وَ تِشِيلُوهَا وَرَثَةْ، أَطْلَعَوْا فِي رَاسْ جَبَلْ قَرِزِيمْ وَ بَلُّغُوا بِالْبَرَكَةْ وَ أَطْلَعَوْا فِي رَاسْ جَبَلْ عِبَالْ وَ بَلُّغُوا بِاللَّعَنَةْ. 30 وَ الْجِبَالْ دَوْل قَاعِدِينْ غَادِي لِبَحَرْ الْأُرْدُنْ عَلَيْ جِيهَةْ الْغَرِبْ فِي بَلَدْ الْكَنْعَانِيِّينْ السَّاكْنِينْ فِي الْعَرَبَةْ مُقَابِلِينْ قِلْقَالْ جَنْب شَدَرْ الْكُبَارْ هَنَا مَوْرَةْ.
31 وَ تَقْطَعَوْا بَحَرْ الْأُرْدُنْ وَ تَمْشُوا تِشِيلُوا الْبَلَدْ الْاللّٰهْ إِلٰـهْكُو أَنْطَاهَا لَيْكُو وَرَثَةْ. إِنْتُو تِشِيلُوهَا وَ تَسْكُنُوا فَوْقهَا. 32 وَ إِنْتُو تَحْفَضَوْا وَ تِطَبُّقُوا كُلَّ الشُّرُوطْ وَ الْقَوَانِينْ النَّنْطِيهُمْ لَيْكُو الْيَوْم.