ABRAHAM
Alona mi yi Abram
Abraham et Sarah
Abraham, un modèle de foi et d'obeissance
1 Ma didina mi de mi Abram ala: Ang nde woi kur andaga manga, ang nde woi aduk simiyêngû, ang nde woi kur azina habungâ, ang i kur andaga d’a an mba ni tagangzid’a. 2 An mba ni zulung andjavang ngola, an mba ni b’e vunan kangû, simiyêng mba mi yï ngola; ang mba arî sedeî b’e vuna. 3 An mba ni b’e vunan yam suma yam andagad’ina pet ni kang angû; suma a mba b’e vunazi kangâ, an mba ni b’e vunan kaziya; suma a mba gang vunina, an mba ni gazi vuna mi.
Abram i yam andaga d’a Kanan-nda
Le voyage d'Abraham
4 Abram mi i d’igi Ma didina mi dum na; Lot mi i ki sed’em mi. Ata yima Abram mi ar ambas sa Haran-ndina, bizamî dok kid’iziya yam vahl. 5 Abram mi vamamba Sarai ki wiyema goroma Lot ki bege mazid’a pet ki magumei suma azi guzuzi avo Haran-na. Azi i yam andaga d’a Kanan-nda.
Kid’a azi mbaza yam ambas sa Kanan-ndid’a, 6 Abram azi kal gak a i yam andaga d’a Sikem-mba gak ad’u agu ma More ma a nga ngal ahle suma ngat buzuna ad’uma. Ata yi máma suma Kanan-na a nga kaka yam ambas ndata.
7 Ma didina mi nde tam mbei ir Abram, mi dum ala: An mba ni handaga ndata mi grong ngolona. Kayam ndata, Abram mi min yima ngal ahle suma ngat buzuna mi Ma didin ma nde tam mbei irama. 8 Bugola, mi tcholï kolâ, mi mba yam ahuniyô suma Betel-lâ abo ma yorogona, mi ve zlub’u mamba ata yi máma aduk Betel ki Aï, Betel abo ma fladegena, Aï abo ma yorogona mi, mi min yima ngal ahle suma ngat buzuna mi Ma didina, mi tchen ki simiyêm mi. 9 Bugola, Abram mi mber mi i iram abo ma Negef-fâ .
Abram i yam andaga d’a Ezipte-d’a
Des épreuves à la foi
10 Baktarad’a nde yam andaga d’a Kanan ndata. Abram mi i mbeid’a yam ambas sa Ezipte-d’a á kak sä kua ndjö, kayam baktarad’a nga kur andaga ndata ngola heî. 11 Ata yima azi mbaza go á kal avo Ezipte-na, Abram mi de mamamba Sarai ala: An we nda’î atcha d’a djifâ; 12 fata Ezipte-na a mba waka, a mba dala nda’î amanda, azi mba tchanu, a mba arak ndagu. 13 An nga ni dagu, ndak dazi ala nda’î wiyenda, kayam azi lan djivid’a kagu. Hina wani, azi mba aran bei tchid’a kagu.
14 Kid’a Abram mbaza avo Ezipte-d’a, Ezipte-na a wamamba ti djif heî. 15 Suma nglo suma sunda hamulâ Faron-na a wad’u, a yorot zlat avoromu, a vat it avo hatamu. 16 Ni kat ba mi le Abram djivid’a, mi hum aho’â kamuzleina, azungeîna ki yuguneina, koro ma andjofâ ki korod’a aropma ki djambala mi. 17 Wani Ma didina mi tum Faron ki suma avo hatama kandjaf tugud’eid’a teteng, kayam mi ve Sarai atchad’a hi Abram-mba.
18 Wani Faron mi yi Abram, mi dum ala: Ang lan ni me na ge? Ni kayam me ba, ang dan ala namanga d’uo ge? 19 Ni kayam me ba, ang dan ala ni wiyenga ge? Ni kayam ndata ba, an vad’u; ki tchetchemba amanga wana, ang vad’u, ang iya.
20 Faron mi he vuna mi sum mama ala a dik Abram kamamba kahle mama pet woi kur ambas sa Ezipte-d’a.
أَبْرَام حوّل من بلده
1 وَ بَعَدْ دَا، اللّٰهْ قَالْ لِأَبْرَامْ: «أَمْرُقْ مِنْ بَلَدَكْ وَ مِنْ أَهَلَكْ وَ حَوِّلْ مِنْ بَيْت أَبُوكْ وَ أَمْشِي فِي الْبَلَدْ النِّوَصِّفْهَا لَيْك. 2 أَنَا نِسَوِّيكْ أَبُو هَنَا أُمَّةْ كَبِيرَةْ وَ نِبَارِكَكْ وَ أُسْمَكْ يَبْقَى طَالِعْ. وَ تَبْقَى بَرَكَةْ كَبِيرَةْ لِنَاسْ كَتِيرِينْ. 3 وَ نِبَارِكْ النَّاسْ الْيِبَارُكُوكْ وَ نَلْعَنْ النَّاسْ الْيَلْعَنَوْك. وَ بِسَبَبَكْ إِنْتَ، كُلَّ قَبَايِلْ الْأَرْض يَلْقَوْا بَرَكَةْ.»
4 خَلَاصْ، أَبْرَامْ حَوَّلْ مِثِلْ اللّٰهْ قَالَهْ لَيَّهْ. وَ لُوطْ كُلَ مَشَى مَعَايَهْ. وَكِتْ أَبْرَامْ مَرَقْ مِنْ حِلَّةْ حَارَانْ، عُمْرَهْ 75 سَنَةْ. 5 وَ شَالْ مَعَايَهْ مَرْتَهْ سَارَايْ وَ لُوطْ وِلَيْد أَخُوهْ وَ كُلَّ الْمَالْ وَ الْعَبِيدْ الشَّرَاهُمْ فِي حِلَّةْ حَارَانْ. وَ خَلَاصْ، شَالَوْا دَرِبْ بَلَدْ كَنْعَانْ.
أَبْرَام في بلد كَنْعَان و مَصِر
وَكِتْ وَصَّلَوْا فِي بَلَدْ كَنْعَانْ، 6 أَبْرَامْ شَقَّ الْبَلَدْ لَحَدِّي وِصِلْ فِي الشَّدَرَةْ الْكَبِيرَةْ الْقَاعِدَةْ فِي حِلَّةْ مَوْرَةْ فِي تُرَابْ شَكِيمْ. وَ فِي الْوَكِتْ دَا، الْكَنْعَانِيِّينْ سَاكْنِينْ فِي الْبَلَدْ دِي. 7 وَ اللّٰهْ بَانْ لِأَبْرَامْ وَ قَالْ: «الْبَلَدْ دِي نَنْطِيهَا لِذُرِّيّتَكْ.» وَ فِي الْبَكَانْ دَا، أَبْرَامْ بَنَى مَدْبَحْ لِيِقَدِّمْ فَوْقَهْ ضَحَايَا لِلّٰهْ.
8 وَ بَعَدْ دَا، أَبْرَامْ مَشَى عَلَيْ الْحُجَارْ الْقَاعِدِينْ صَبَاحْ لِحِلَّةْ بَيْت إِيلْ وَ سَوَّى فَرِيقَهْ غَرِبْ لِحِلَّةْ عَايْ وَ صَبَاحْ لِبَيْت إِيلْ. وَ هِنَاكْ كُلَ بَنَى مَدْبَحْ لِلّٰهْ وَ سَأَلْ بِأُسُمْ اللّٰهْ. 9 وَ أَبْرَامْ قَاعِدْ يَرْحَلْ شِيَّةْ شِيَّةْ عَلَيْ الْجُنُوبْ.
10 وَ بَعَدْ دَا، الْجُوعْ دَخَلْ فِي الْبَلَدْ دِي. وَ أَبْرَامْ مَشَى فِي مَصِرْ لِيَقْعُدْ مُدَّةْ هِنَاكْ أَشَانْ الْجُوعْ بِقِي شَدِيدْ. 11 وَ وَكِتْ قَرَّبَوْا لِمَصِرْ، أَبْرَامْ قَالْ لِمَرْتَهْ سَارَايْ: «أَسْمَعَيْ! أَنَا نَعَرِفْ كَدَرْ إِنْتِ مَرَةْ سَمْحَةْ بِلْحَيْن. 12 وَ كَنْ الْمَصْرِيِّينْ شَافَوْكِ، يُقُولُوا: ‹هِي دِي مَرْتَهْ.› وَ يَكْتُلُونِي وَ يِشِيلُوكِ. 13 أَشَانْ دَا، نَطْلُبْ مِنْكِ قُولِي لَيْهُمْ إِنْتِ أَخْتِي. وَ بَيْدَا، يَكُرْبُونِي عَدِيلْ فِي شَانْكِ وَ مَا يَكْتُلُونِي.»
14 وَ وَكِتْ أَبْرَامْ وِصِلْ فِي مَصِرْ، الْمَصْرِيِّينْ شَافَوْا مَرِةْ أَبْرَامْ سَمْحَةْ بِلْحَيْن. 15 خَلَاصْ، مَسْؤُولِينْ هَنَا فِرْعَوْن مَلِكْ مَصِرْ شَافَوْهَا وَ شَكَرَوْا سَمَاحْهَا لِلْمَلِكْ وَ مَشَوْا شَالَوْهَا وَ وَدَّوْهَا لَيَّهْ فِي قَصْرَهْ. 16 فِي شَانْ الْمَرَةْ دِي، فِرْعَوْن كَرَبْ أَبْرَامْ عَدِيلْ وَ أَنْطَاهْ غَنَمْ وَ بَقَرْ وَ حَمِيرْ أَنَاتِي وَ دُكُورْ وَ عَبِيدْ وَ خَدِيمْ وَ جُمَالْ.
17 وَ لَاكِنْ اللّٰهْ نَزَّلْ وَبَاءْ شَدِيدْ فِي فِرْعَوْن مَلِكْ مَصِرْ وَ نَاسْ بَيْتَهْ فِي شَانْ سَارَايْ مَرِةْ أَبْرَامْ. 18‏-19 وَ خَلَاصْ، فِرْعَوْن نَادَى أَبْرَامْ وَ قَالْ لَيَّهْ: «دَا شُنُو الْإِنْتَ سَوَّيْتَهْ لَيِّ دَا؟ وَ مَالَا مَا أَوْرَيْتنِي كَدَرْ هِي مَرْتَكْ؟ وَ مَالَا قُلْت لَيِّ هِي أَخْتَكْ؟ أَشَانْ دَا بَسْ، أَنَا شِلْتَهَا لِتَبْقَى لَيِّ مَرَةْ! خَلَاصْ! دِي هِي مَرْتَكْ! شِيلْهَا وَ يَلَّا فُوتْ!» 20 وَ فِرْعَوْن أَمَرْ نَاسَهْ يِعَدُّوا أَبْرَامْ وَ مَرْتَهْ وَ كُلَّ مَالَهْ. وَ خَلَاصْ، هُمَّنْ مَرَقَوْا مِنْ مَصِرْ.